'Gimme Danger': Iggy Pop en Jim Jarmusch over The Stooges
Toen The Stooges in 1973 splitten, was iedereen ervan overtuigd dat ze in de vergetelheid zouden raken. Hun debuut uit 1969 was op nummer 106 blijven steken in de hitlijsten – en dat was hun best verkopende plaat. Maar dertig jaar later kwam de inmiddels legendarische groep van zanger Iggy Pop weer bij elkaar, en nu is er een film van Jim Jarmusch over die bewogen geschiedenis. ‘Het leven is een spiraal, en de onze krulde omhoog.’
'Ik heb het gevoel dat ons verhaal verteld is'
Kort na de split trokken gitarist Ron Asheton en zijn broer Scott, de drummer, weer in bij hun ouders. Iggy liet zich opnemen in een psychiatrische instelling. Voor het grote publiek was de band niet meer dan drie geflopte platen, stapels foto’s, de slechtst klinkende bootlegs in de rockgeschiedenis, flarden livebeelden en een heleboel wilde herinneringen.
Door de jaren groeide de reputatie van The Stooges echter gestaag. Toen ze in 2003 eindelijk weer bij elkaar kwamen, stonden ze overal ter wereld op de grootste festivals en haalden ze miljoenen dollars binnen – allemaal met muziek die bij het verschijnen volledig was genegeerd. En dus stapte Iggy in 2008 naar regisseur Jim Jarmusch met het voorstel om een documentaire te maken over The Stooges. Wisten zij veel dat het project zeven jaar in beslag zou nemen en dat in die periode bijna alle overblijvende bandleden zouden overlijden. Het eindresultaat is de aangrijpende documentaire ‘Gimme Danger’, waarin het verhaal van de groep wordt verteld aan de hand van archiefbeelden, nooit eerder gepubliceerde foto’s en nieuwe animatiescènes die de ontbrekende hoofdstukken aanvullen.
- Jim, wat is je vroegste herinnering aan The Stooges?
Jim Jarmusch «Ik denk dat ik ze leerde kennen toen ik 16 was. Ik groeide op in Akron, de hoofdstad van de bandenindustrie. De oudere broer van een klasgenoot had een geheime voorraad spullen onder zijn bed: pikante boeken als ‘Naked Lunch’ van William Burroughs, platen van John Coltrane en The Mothers Of Invention, en ook de eerste van The Stooges.»
- Wat trok je in hun muziek aan?
Jarmusch «De oerkracht – heel anders dan de groepen waar we toen naar luisterden, zoals Cream en Jefferson Airplane. Dit stond dichter bij ons.»
- Waar kwam het idee voor de documentaire vandaan?
Iggy Pop «Ik had het gevoel dat de groep onderhand een échte film verdiende. Dus ik dacht: ‘Ik kén iemand die echte films maakt. Ik vraag het Jim gewoon.’ Hij moest er maar een paar minuten over nadenken.»
undefined
Jarmusch «Hooguit tien. De volgende dag was ik al volop aan het plannen hoe ik het zou aanpakken, want ik ben dol op The Stooges! Ik had Iggy’s boek ‘I Want More’ al gelezen, dat vol staat met geweldige verhalen, en toen dacht ik: ik ga hem gewoon uitvragen en zijn mondelinge relaas als basis gebruiken voor de film.»
Pop «Een kruisverhoor van tien uur. En de volgende dag kwam hij terug om de rest van het verhaal te horen.»
- Er bestaat maar heel weinig filmmateriaal van de begindagen van de band.
Jarmusch «Inderdaad, en de beste beelden hebben de fans natuurlijk al lang gezien. Dus gingen we op jacht. We hebben fantastische, nooit eerder vertoonde filmfragmenten en foto’s gevonden.»
Pop «De vrouw van de manager van de vroege punkband MC5 filmde al hun concerten, en toen ze ons zag, haalde ze ook haar camera boven. Zelf waren we daar helemaal niet mee bezig. Van techniek hadden we geen benul. We schreven nummers en repeteerden zonder één noot op te nemen. Als Ron een riff had bedacht, moest hij die vijf uur lang opnieuw en opnieuw spelen in de hoop dat hij zich die de volgende dag zou herinneren. Om nummers op te nemen moesten we naar de grote stad.»
undefined
- Ik heb tal van Stooges-bootlegs gehoord, en ze klinken bijna allemaal knudde.
Jarmusch «Tja, fans van The Stooges hadden nu eenmaal geen duur opnamemateriaal.»
Pop «En ze waren waarschijnlijk een beetje zoals wij: ‘Hé, een cassetterecorder...’»
Jarmusch «‘...op welk knopje moet ik drukken? (lacht)»
- Hoe ben je tot de structuur van de film gekomen?
Jarmusch «Al snel wisten we dat we alleen mensen binnen de groep zouden interviewen. Dat was voor mij een moeilijke beslissing omdat ik ook heel graag David Bowie en John Cale aan het woord wilde laten, maar het werkte beter als we ons beperkten tot de broertjes Asheton, bassist Mike Watt, tweede gitarist James Williamson en manager Danny Fields. Vervolgens kwam ik op het idee om te beginnen in 1973, toen The Stooges, nadat ze drie van de beste rockplaten aller tijden hadden afgeleverd, terugkeerden naar hotel mama. Scott vertelde daarover: ‘Ik verkocht mijn drumstel voor een busticket naar huis.’ Hartverscheurend, toch? Vanaf dat uitgangspunt reconstrueerden we hoe het allemaal op gang was gekomen.»
Pop «Toen ik de film voor het eerst zag, dacht ik: ‘O nee! We zitten bij moeder thuis! Dit wordt vreselijk!’ (lacht) Daarna besefte ik hoe geniaal het was.»
- De film situeert The Stooges heel mooi in de context van hun tijd.
Jarmusch «Ja, maar ze hebben hun kracht daarna niet verloren. De context is fascinerend, maar op de één of andere manier overstijgen ze die ook. Ik ben bijvoorbeeld een grote fan van MC5, die echt revolutionair waren, maar in zekere zin zijn The Stooges dat nog meer omdat ze nooit op een belerende manier met politiek bezig waren. Ze zijn tijdloos.»
- Iggy, dat interview met jou en Scott Asheton is duidelijk kort voor zijn dood gefilmd.
POP «Ja, en het scheelde niet veel of het was niet gelukt. Scott moest altijd wat aangespoord worden – soms duurde het een maand voor je hem aan de telefoon kreeg.»
- Hoe voelt het om het enige nog levende lid van de eerste line-up te zijn?
Pop «Wel, ik zou graag nog de 80 halen (lacht). Ik ben de voorbije jaren wel héél veel vrienden kwijtgeraakt: Ron en Scott, Stooges-saxofonist Steve Mackay, mijn vader, mijn manager en mijn zakelijk manager, met wie ik al dertig jaar samenwerkte, en nu ook nog eens Bowie. Na een tijdje gaat dat toch aan je vreten. Ik weet nog niet wát het effect precies is, maar het hangt in de lucht. Er zijn verdomme dingen die ik wil doen voor ik de pijp uitga.
undefined
»Nadat Ron overleden was, heb ik vaak over hem gedroomd. In die dromen zat hij doodstil en zei niets. Hij was er gewoon, een beetje zoals Fernando Rey in ‘The French Connection’: een figuur waar je geen hoogte van krijgt. Toen Scott stierf, had ik het moeilijker. Hij was een echte charmeur. Hij kon een slang uit haar vel flirten terwijl hij haar 50 dollar aftroggelde... die hij nooit zou terugbetalen! (lacht) Je kon niet anders dan dol op hem zijn.»
- Is het nu gedaan met de band? Gaan jij en James Williamson nooit meer optreden als The Stooges?
Pop «Ik denk dat geen van ons beiden dat wil. Toen Mike Watt er nog was, hebben we drie jaar lang opgetreden met drummer Larry Mullins, met wie ik al vaak heb samengewerkt. Eén van de redenen was dat Scott, die toen door een beroerte was geveld, als volwaardig bandlid nog altijd zijn volledige gage opstreek, ook al stond hij niet op het podium – en hij kon alle steun gebruiken.
»Je zou met een cliché kunnen zeggen dat de cirkel rond is. Maar weet je wat? Het leven ís geen cirkel, het is een spiraal, en die krult ofwel omhoog, ofwel omlaag. Toen we opnieuw gingen touren, dacht ik: alles is hetzelfde gebleven – je moet Scott nog steeds voortdurend achter de veren zitten (lacht). Maar de spiraal was omhoog gekruld. Ditmaal hadden we een eigen thuis. We beseften allemaal dat er mensen zijn die houden van onze muziek.»
© Rolling Stone / Vertaling Robrecht Vandemeulebroecke
undefined
‘Gimme Danger’ wordt tijdens Docville 2017 vertoond op vrijdag 24 maart om 20.30 in Kinepolis, Leuven.
