Gitarist Walter Becker (1950-2017) van Steely Dan: het grote Marc Didden-interview uit 1976

Afgelopen zondag overleed Steely Dan-gitarist Walter Becker. Herlees hier het licht tumultueuze interview dat Marc Didden in 1976 had met de band.

We leven een eind in de zesde maand van 1976 en voor een vrij omvangrijk aantal mensen is de Plaat van het Jaar al verschenen. Ze heet 'The Royal Scam', alias de vijfde van Steely Dan. Vorige week ontmoetten wij het schrijversduo Donald Fagen en Walter Becker (met bril) in een sjiek Amsterdams grachtenhotel.

'Rock'n'rollers zijn de nieuwe prinsen, de dansers van vroeger, de dichters van nu'

Nadat vernomen is dat ik géén Nederlander ben, bedelven ze mij met klachten over "dát land". Donald Fagen houdt een korte lezing over de invloed van Metternich op het Vlaams/Waalse probleem, Walter Becker vraagt of het waar is dat door de schuld van de Hollanders de haven van Antwerpen nu zo'n kwaaie tijd doormaakt en Fagen belt roomservice voor een pot thee en drie koppen. Op zijn bed ligt een boek 'Ragtime' en in een hoek naast enig smaakvol ontworpen ondergoed nog een andere stapel niet nader geïdentificeerd boekwerk. Ik bedenk dat ik nog maar zelden een boek zien liggen heb in de hotelkamer van rockmuzikanten? Ik zal het hen straks vragen. Of nu. Nee, Fagen heeft nog een verhaal.

Fagen «Weet je wat ik vanmorgen in mijn badkamer vond? Bloed. Stel je voor. Echt bloed. Nou, ik trek er mijn conclusies uit. Ik denk dat de mensen hier rare gewoonten hebben.»

Becker «Fagen, wat zou je zeggen van een interview?»

Fagen «Mij goed. (Er wordt geklopt. Een kamerknecht brengt een onooglijk televisietje binnen. Er wordt wat aan de binnenhuisantenne gerommeld. Er is géén beeld. Omdat er geen uitzending is.)»

Becker «Geen uitzending? Dat méén je niet. Fagen, wat had ik je gezegd? Kom, als dit interview afgelopen is, vertrekken we naar Londen. Als we daar morgenvroeg de Concorde halen, zijn we tegen de middag thuis.»

HUMO (panikerend) 'Royal Scam' is jullie uitstekende, vijfde LP. Ze komt na de internationaal minder gunstig ontvangen 'Katy Lied'. Ik neem aan dat het voor jullie dan ook een belangrijke plaat is?

Becker «Ik hoop dat je met belangrijk bedoelt 'speciaal', want natuurlijk is elke plaat die we maken belangrijk. Je moet al een eminente mafkees zijn, denk ik, om zomaar een plaat te maken. Als artiest is elke stap die je maakt natuurlijk belangrijk en bij ons komt er dan nog bij dat we sinds we niet meer optreden, alleen nog op onze platen beoordeeld worden, wat betekent dat we natuurlijk een stistaand doel zijn voor de kritiek.

»Over "Katy Lied" bijvoorbeeld is een onmenselijke hoop nonsens geschreven en al kan ik er inkomen dat het toch niet onze beste plaat is, het is toch zeker geen on-plaat. Maar een heleboel snobs hebben er over geschreven in de zin van 'het wordt hoog tijd dat we die jongens eens kraken, want die hebben al wat te veel lof gekregen'. Nou, dat vind ik een héél belachelijk standpunt om een plaat te gaan bespreken. Maar we begrijpen dat natuurlijk. Velen zijn geroepen om criticus te worden, weinigen uitverkoren.»

HUMO Hoe leeft Steely Dan op dit ogenblik?

Fagen «Nu zitten we in Amsterdam, maar als we in L.A. zijn, doen Walter en ik niks anders dan bij mekaar aankloppen, mekaars teksten doorlezen en met Gary (Katz red.) de studio inkruipen om songs te maken. We ontwerpen hele structuren, weet je, bouwen melodielijnen, en binnen die melodie zoeken we ruimte voor de tekst. Past die niet goed, dan gooien we d'r meteen paar melodielijnen uit. Of we gooien de tekst weg. En bijna altijd laten we de hele boel na een week of twee vallen en beginnen we opnieuw met een andere tekst, een nieuwe melodie en anders gekleurde instrumenten. We hebben ons werk.»

HUMO En dat ingraven in de studio wordt geen sleur?

Becker «Natuurlijk niet, omdat dat is wat we altijd hebben willen doen. Voor ons is het altijd Grote Vakantie. Ik ben maatschappelijk bekeken een gelukkig mens, omdat ik elke morgen als ik opsta, weet dat ik, als ik daar zin in zou hebben, geen klap hoef uit te voeren, maar als ik dat toevallig wel wil, de hele dag mijn hobby, muziekmaken, kan beoefenen. Nou, bij ons noemen ze dat luxe. En ik wens iedereen hetzelfde toe.»

Fagen «Nou, Becker stelt het wel wat vrolijk voor. Wij tobben behoorlijk hard om Steely Dan op het niveau te houden waar we met de vier vorige lp's geraakt zijn, en dat is geen kattepis want we zijn in het verleden vergeleken met Lennon en McCartney, en onze platen zijn door heel notoire popkenners als de beste uit de popgeschiedenis beschreven.

»Ik lig daar niet meteen wakker van, maar het zorgt wel voor enige stress. Of noem het collectieve verantwoordelijkheid. In ieder geval: ik vind Steely Dan geen permanente Grote Vakantie maar Hard Werken.»

HUMO Jullie spreken over Steely Dan alsof het een Naamloze Vereniging was.

Becker «Daar heeft het op dit ogenblik ook wat van weg. Steely Dan is zeker geen groep in de zin die daar gewoonlijk aan gegeven wordt als er over rock gesproken wordt. Steely Dan is op dit ogenblik een lp-fabriek, waarvan Becker en Fagen de managers en de mentors zijn. Wij zorgen dat er ideeën op de plank komen, en dan zoeken we mensen om die muziek om te zetten en op de plaat te krijgen. Als die plaat dan in de kleinhandel ligt, beginnen we aan een nieuwe. Na de zomer komt er nog een van ons. En begin volgend jaar is er weer één.»

HUMO Wordt dat allemaal zolang op voorhand uitgekiend?

Fagen «Nee, maar we lopen achter op ons schema, of liever: op ons contract. We moeten onze platenfirma nog drie lp's voor eind '77. Nou, dus maken we er maar werk van. We hebben toch songs over. Allemaal geschreven sinds we niet meer optreden.»

HUMO Precies: waarom treden jullie niet meer op?

Becker «Omdat we 't niet leuk vinden. Dat is de enige, maar een zeer goeie reden, vind ik. Fagen en ik zijn twee uitgesproken huis-, tuin- en keukentypes en wij hebben een grondige hekel aan vliegtuigreizen en gillende meiden. Bovendien liggen wij muzikaal zo goed als stil tijdens een tournee, wat natuurlijk nergens goed voor is.»

HUMO Maar het is toch een ongeschreven wet dat rockmuziek evolueert via concerten?

Becker «Zeker niet, maar de Steely Dan-songs lenen zich daar nu eenmaal niet toe. Voor boogie en hard-rock en jazz en wat weet ik allemaal, zijn improvisaties een weldaad, natuurlijk: bij ons zijn die al in het repetitie-stadium gebeurd. Terwijl wij aan een song beitelen, laten wij die gitaren wel eens loeien, maar daarna halen we daar het ballast uit en structureren we het restant tot de meest gecompliceerde Eenvoud in de scene.»

HUMO Verklaar toch nader.

Becker «Nou, wat wij maken, is eigenlijk zeer eenvoudige muziek. Intellectuele Top-Veertig die nergens moeilijk aandoet, maar het wel is. Terwijl je bij veel hedendaagse rock net het tegenovergestelde meemaakt: halvegare lulkoek wordt vaak als hoogst belangrijke boodschapperij voorgesteld.»

HUMO Zo bijvoorbeeld?

Becker «Principieel gooi ik nooit met drek naar collega's, dus mag je ook nu van mij niet verwachten dat ik namen ga noemen.»

Fagen «Dat hoeft toch ook niet? Walter bedoelt gewoon dat een niet gering aantal derderangs rockgroepen tegenwoordig een beetje op onze manier met woorden zijn gaan omspringen, maar meestal erg onbeholpen, zodat alles wat ze doen nogal stroef en kunstmatig en, eerlijk gezegd, potsierlijk overkomt.»

Becker «Galileo! Galileo!»

HUMO Mamma Mia! Mamma Mia!

Becker «Precies. Maar dat is voor jouw rekening. Van ons hoor je geen kwaad woord over Queen.»

HUMO Hebben jullie nog iets te maken met rock'n'roll?

Fagen «Geestelijk zijn we in elk geval meer verwant aan jazz dan aan rock-'n-roll. Dat uit zich ook wel op muzikaal vlak, denk ik. Wij zijn ons zeer bewust van de keuze van bepaalde muzikanten voor bepaalde nummers van onze lp's. Het gaat er ons niet om, op onze lp-cover de hele Los Angeles In-Crowd bij mekaar gedrukt te krijgen. Wij zoeken, net als de jazzmensen, liever die lui op van wie we weten dat ze muzikaal, en technisch natuurlijk, totaal betrouwbaar zijn en dat ze als het even kan ook nog wat muzikale ideeën zullen aandragen.

»Dat is bij de beroemde rockjongens meestal niet het geval. De mensen waarmee wij werken doen niet alsof ze muzikanten zijn, maar zijn muzikanten. Da's een nuance, maar het maakt veel uit. »

Becker «Maar dat betekent dus niet dat wij de pest zouden hebben aan rockmuzikanten hoor. We ontmoeten er wel eens in de studio en dat zijn best aardige knullen. We voelen er ons alleen totaal niet mee verwant. Vorige week zaten we in Londen in hetzelfde hotel als de Stones, Hall & Oats, de Outlaws, Little Feat en nog een paar namen die ik vergeten ben. Nou, toen heb ik gemerkt dat we echt uit andere werelden kwamen. Wanneer ik ging slapen, liepen al die anderen pas de stad in, en zo tegen zes uur begon Keith Richards al in de kamer naast mij te oefenen op zijn gitaar. Dat was gewoon onmenselijk.»

HUMO Toch rekenen ongeveer alle rockmuzikanten die ik beroepshalve ontmoet Steely Dan, samen met Little Feat, tot hun favoriete groepen.

Fagen «Tja, da's dan een muzikale affiniteit die zij menen met ons te delen, en voor het ego is dat natuurlijk zeer aangenaam om horen.» (Er wordt opnieuw geklopt. Er staat een Mannetje dat even komt vertellen hoe die televisie van een halfuur geleden eigenlijk aan- en uitgeschakeld kan worden. Hij wordt de deur uit gewerkt.)

HUMO Hoe belangrijk zijn teksten voor jullie?

Fagen «Ik neem aan dat ze een stuk belangrijker zijn dan bij de anderen. Wij vertikken het om wegwerpteksten te maken die bedoeld zijn om weg te zinken in een poel van lawaai. Wanneer wij onze teksten maken, vertrekken wij van de idee dat een deel van ons publiek wel en een ander géén behoefte heeft aan lyriek. We zorgen er dus voor dat wat wij te zeggen hebben op een aantrekkelijk muzikaal bed ligt, met de nadruk op muzikaal, zodat je als je Steely Dan op je autoradio hoort dat niet per se als storend hoeft te ervaren.

»Integendeel; onze platen kunnen net zo leuk klinken als die van de gozer die voor of na ons gedraaid wordt. Maar dan zit er aan onze muziek een tweede dimensie, als het ware: je kan Steely Dan ook appreciëren in je huis, met een goeie vrouw en een goed glas naast je, terwijl je op het tekstblad volgt waar de heren Becker en Flagen het allemaal over hebben.»

Becker «Toen "Do it Again" pas uit was, wist geen mens waar het over ging. Ik herinner me nog dat ik de song eens helemaal moest neuriën voor een air-hostess, voor ze me een goeie stoel wou geven in een vliegtuig. Aan de tekst had ze geen boodschap. Over die tekstuele appreciatie van de doorsnee bevolking maken we ons dus geen illusies. Alleen zou ik zeggen dat je méér hebt aan Steely Dan als je begrijpt waar ze het over hebben.»

HUMO Daarom geven jullie een tekstblad bij elke LP?

Becker «Nee, dat is omdat we helemaal niks te vertellen hebben op onze platenhoezen, en onze firma toch wil dat er wat opstaat. Nou, dan geven we onze teksten maar vrij, hé. Dat vult aardig en het ziet er nog wat belangrijk uit ook. Alsof er diep over nagedacht is en er heel wat logica inzit.»

HUMO Pretzel logica?

Becker «Right. Is dat een vraag?»

HUMO De achttiende. Hoe maakt Steely Dan een song?

Fagen «Wij hebben geen geheime formule, weet je. Wij hebben gewoon een beetje talent om tamelijk ingewikkelde dingen vrij eenvoudig voor te stellen, denk ik.»

HUMO Maar er bestond destijds in de Amerikaanse pers een hele theorie over het 'Steely Dan-concept'?

Becker «Ja, maar dat was een grote grap. Iets wat Fagen en ik helemaal uit onze duim gezogen hadden en in een zelfgeschreven persbiografie neergegooid hebben. De hele pers is daar toen vierklauwens ingetuind, zeer tot onze voldoening trouwens. We hadden zelf een totaal onbestaande rockcriticus ten tonele gevoerd, Tristan Fabriani. Nou, die hebben ze allemaal gretig geciteerd.»

HUMO Denken jullie nog ooit terug aan de dagen toen jullie in Jay & The American zaten?

Fagen «Nou nee, we zijn er godzijdank eindelijk in geslaagd die dagen te vergeten. Laten we er alsjeblieft over zwijgen.»

Becker «Al wil ik langs deze weg graag even hulde brengen aan goeie ouwe Jay.»

HUMO Wat doet die tegenwoordig?

Becker «Hij trekt met een soort revivalshow de boer op. Het is zo'n soort packagetour, weet je, met allemaal oude hitmakers.»

Fagen «Hij maakt een tournee met Tommy James, denk ik.»

Becker (serieus) «Wow, dat zou ik ooit nog wel eens willen doen. Als ik ooit in iemand zijn backinggroep zou willen zitten, dan is dat in die groep van Tommy James. Jezus Christus, wat moet het heerlijk zijn om 'Hanky Panky' te spelen. En dat ene lied, dat prachtige met die tremolo erin... »

HUMO 'Crimson and Clover'...

Becker «Juist. 'Crimson and Clover', Christus, wat zou ik dat graag spelen. Hey, Fagen wat denk je ervan, willen we dat spelen?»

Fagen «Ik zou liever 'I Think We're Alone Now" spelen, ook van hen.»

Becker «En 'Hush'. Nièt van hen.»

HUMO Jullie kloegen daarnet over de afwezigheid van radio's en televisies in dit hotel. Hebben jullie dat soort lawaaierige indringers in je privéwereld nodig?

Fagen «Hey, buddie, wij zijn Amerikanen, weet je, wij kunnen niet zonder die dingen. Ook als ik er niet naar kijk, wil ik dat de televisie aanstaat in mijn huis en ik wil constant al de shit horen die er op de radio te horen is, want ik wil op de hoogte blijven. Vorige nacht was de langste van mijn leven omdat ik geen televisie had. Ik zat hier moederziel alleen in een vreemde stad. En zo'n rustige Europese atmosfeer gaat op mijn zenuwen werken, weet je. Ik wil lawaai om me heen.»

HUMO Je hebt ooit es verteld dat je van New York naar Los Angeles verhuisd bent omdat ze daar betere jazz hebben op de radio.

Fagen «Ja, dat klopt. Wat heeft dat hiermee te maken?»

HUMO Geen bal.

Fagen «O.K.»

HUMO Hebben jullie Deodato's versie van 'Do it Again' gehoord?

Becker «Ja.»

HUMO Vinden jullie dat Steely Dan-muziek zonder tekst ook kan?

Becker «Nou, die versie vond ik niet bepaald denderend maar Herbie Mann heeft er een gemaakt die ik schitterend vind. Maar ik vond die van Deodato niét slecht omdat er geen tekst bij was.

Fagen «Ik denk dat je van om het even welke goeie song een goeie instrumental kan maken, als je 'm maar herdenkt in functie van de instrumenten die je wil gebruiken. Het heeft geen zin dat je een soort cover-zonder-woorden gaat maken, want dat is natuurlijk fout.»

HUMO Je voelt dat niet aan als een soort verminking?

Becker «Helemaal niet, maar zelfs als het zo was, maakt dat nog niks uit. Als artiest geef je je werk vrij en dan heeft gelijk wie het recht dat naar believen te verminken als het dan zo uitkomt. Ik vind dat alles mag.»

HUMO Wat denken jullie over de hier in Europa zo sterk opkomende Kosmische Rock?

Becker «Neem jij die, Fagen?»

Fagen «O.K. Nou, ik ben daar helemaal niet mee vertrouwd, ik ken alleen Kraftwerk en die vind ik allesbehalve indrukwekkend. Ik verneem dat de Duitsers daar allemaal gek op zijn, nou, dan moeten zij dat maar weten. Als er dan toch moeilijke muziek moet zijn, luister ik liever naar de moderne klassieken, Stockhausen en dat soort mensen. Die anderen mogen natuurlijk ook hun trip hebben, hoor, als ik er maar niet naar moet luisteren.

»Eén ding zou ik heel treurig vinden en daar verzet ik me ook tegen, dat is de opkomst van de computerrock. Dat vind ik vreselijk. Weet je dat er al mensen zijn die naar computer gaan kijken en dan na afloop ook in de handen klappen?»

HUMO Treedt Steely Dan nooit meer op?

Becker «Dat staat nergens geschreven. Alleen kan ik je zeggen dat ik persoonlijk totaal niet hunker naar optredens. Ik kan ze missen als de pest. Sinds we Jeff Baxter kwijt zijn, is er niemand meer bij ons die speciale scène-aspiraties heeft, denk ik. Jeff is nu gelukkig bij de Doobie Brothers en wij zijn wij.»

HUMO Mick Jagger stond vorige week in de krant naast Prinses Margaret. Is dat niet een beetje het einde van de rebelse rock-'n-roll?

Fagen «Nou, da's een beetje zwaar aan de zaak tillen, vind ik, maar het zou wel de moeite waard zijn om eens te analyseren waarom zo'n meid nu uitgerekend naast Jagger gezien wil worden. Ze wil gewoon 'erbij' zijn omdat rock-'n-roll zoetjesaan de glamour krijgt die aan het ouwe Hollywood zat.

»Rock-'n-roll is de 'hottest game in town' op het ogenblik en rock-'n-rollers zijn de nieuwe prinsen, de acteurs van het begin van deze eeuw, de dansers van de vorige, de dichters van het Oude Griekenland. Iedereen wil met ze gezien worden. Het is en modeverschijnsel, zonder al te veel relevantie. Echt geen symptomen van de Val van het Westerse Rijk. We gaan er zo ook wel aan, met of zonder rock-'n-roll.»