Gokken op voetbal: Rode Duivels zorgen voor gevaarlijke rage

500.000 spelers, 173.000 gokverslaafden, 300.000 valse accounts. Met dank aan het EK.

'De overheid lijdt aan dezelfde ziekte als de gokverslaafden zelf: ze wil hier en nu geld verdienen'

‘BONUS!’ ‘100 euro joker!’ ‘Nog meer FUN!!!’ Gokwebsites zijn erg scheutig met superlatieven en uitroeptekens in hun televisiespotjes, krantenadvertenties en internetbanners. Ze duiken zelfs op in mijn Twitterfeed: ‘REGISTREER U NU!’ Ik zwicht voor de sirenenzang van Bet777, dat op Facebook adverteert met een beeldige fotomontage van Kevin De Bruyne, Eden Hazard en Christian Benteke. Voor ik kan beginnen, moet ik een account aanmaken. Fluitje van een cent: ik vul mijn naam in, mijn adres en geboortedatum, en mijn rijksregisternummer, dat ik op mijn identiteitskaart vind. Binnen de kortste keren ontvang ik een bevestigingsmailtje – ‘Met vriendelijke groeten!’ – van de Kansspelcommissie.

Karel de Grote

De Kansspelcommissie is een overheidsinstantie die in 1999 werd opgericht. Ze deelt vergunningen uit aan bedrijven die kansspelen willen aanbieden – in de fysieke wereld en online. In ruil voor een vergunning moeten die bedrijven zich aan de wet houden. De Kansspelwet van 7 mei 1999 is formeel: in België mogen minderjarigen niet deelnemen aan kansspelen of weddenschappen. In wedkantoren of casino’s kan men een identiteitskaart laten voorleggen, bij online gokkantoren is dat moeilijker. De dienst Bevolking van de Belgische staat biedt een oplossing: het rijksregisternummer. In het rijksregister wordt elke Belg gelinkt aan een unieke code van 11 cijfers. Gokwebsites worden verondersteld om de naam van elke nieuwe gokker af te toetsen. Zo kunnen minderjarige spelers of spelers met een valse identiteit ontmaskerd en geweerd worden.

Naam: De Grote. Voornaam: Karel. Een valse identiteit verzinnen is zo gepiept. Maar Bet777 vraagt – zoals het hoort – ook een rijksregisternummer. Andere koek, want dat nummer omvat naast de zes cijfers van de geboortedatum nóg vijf cijfers. De laatste twee zijn een controlecijfer, het resultaat van een wiskundige formule. Het internet biedt soelaas voor wie niet wil rekenen: er zijn websites die in een mum van tijd geldige rijksregisternummers genereren, zoals in het geval van Karel De Grote 57.08.06-001.05. Twee minuten later heb ik 20 euro op mijn speelrekening gezet, met een kredietkaart op naam van een vrouw. Op krediet gokken is in België verboden, maar Bet777 vindt het allemaal best. Appeltje-eitje: na nog geen vijf minuten kan ik als Karel De Grote gokken. Vanmiddag spelen de Rode Duivels tegen Ierland. Ik zet 10 euro in op winst voor België. De andere 10 euro verwed ik op de Ieren. Een conservatieve strategie, dat zal elke ervaren speler zeggen, maar ik ben tenslotte een pigeon – jargon voor een onervaren, naïeve gokker.

undefined

Stresshormoon

Het probleem van valse profielen bij online gokkantoren en casino’s is niet nieuw. In 2015 communiceerde de Kansspelcommissie zélf dat het 70.000 valse accounts had ‘ontmaskerd’, en dat er vermoedelijk tot 300.000 circuleren. Die accounts werden achteraf ontmaskerd, terwijl het de bedoeling is dat operatoren het rijksregisternummer van elke speler vooraf verifiëren. Bij de Nationale Loterij gebeurt dat al jaren, bij de private operatoren niet. Hiervoor roepen ze – daarin bijgetreden door de Kansspelcommissie – technische problemen in. Eerst klonk het dat de problemen tegen eind 2015 opgelost zouden zijn. Toen die deadline verstreek, haalde Jannie Haek – CEO van de Nationale Loterij – de kranten nadat hij zich had geregistreerd als Kermit de Kikker: opnieuw riep de Kansspelcommissie ‘kinderziektes’ in, en de deadline werd verlegd naar de zomer. Ik kon op 18 juni nog altijd inloggen als Karel De Grote, geboren op 6 augustus 1957, en zonder probleem gokken met een vals profiel.

De Rode Duivels rollen Ierland op met 3-0: goed voor hen, slecht voor mijn speelsaldo. Als underdog Ierland had gewonnen, had ik meer verdiend. Ik heb tijdens de wedstrijd van de Duivels enkele biertjes gedronken: ik besluit om iets riskanter te gokken. Portugal - Oostenrijk is intussen op gang gefloten: op de pagina ‘live betting’ zet ik 10 euro in op Oostenrijk. Mijn blik blijft ook hangen bij een wedstrijd tussen Vasco da Gama en Paysandu. Op gokwebsites kun je op de meest obscure wedstrijden spelen – de speler moet continu getriggerd geworden. Navraag leert dat het een wedstrijd uit de Braziliaanse tweede klasse betreft, en dat Vasco da Gama veruit favoriet is: ik verwed mijn laatste 8 euro op Paysandu, dat tijdens de jaren 1940 verschillende keren landskampioen werd, maar sindsdien diep is weggegleden.

In afwachting bel ik met Ronny Willemen. Willemen is hulpverlener bij CAD Limburg, dat mensen met verslavingsproblemen begeleidt. Hij staat met twee voeten in de praktijk en beseft hoe belangrijk een wettelijk kader is om de speler te beschermen. Verbaast het hem dat ik nog altijd zo gemakkelijk een valse account kon aanmaken?

Ronny Willemen «De Kansspelcommissie maakt zich al lang sterk dat ze het probleem gaan oplossen. Ze vragen daar ook meer personeel voor. Ik vind het onbegrijpelijk dat het nog altijd kan. Nochtans zijn de wetten van 1999 en 2010 duidelijk: de bescherming van de speler staat voorop. Het systeem waarmee mensen met een gokprobleem zich de toegang tot casino’s en speelautomatenhallen kunnen ontzeggen, werkt heel goed. Maar het systeem voor online kansspelen was vanaf het begin lek: de controles en regels zijn heel gemakkelijk te omzeilen door minderjarigen en mensen die op de zwarte lijst staan omdat ze schulden hebben of gokverslaafd zijn.»

undefined

'Als we niet oppassen, heeft binnenkort iedereen naast een zatte nonkel ook een gokverslaafde in de familie'

HUMO Ook raar: als Karel De Grote heb ik geld kunnen opladen met een kredietkaart op naam van een vrouw.

Willemen «Tja: dat lijkt me geen perfecte regeling. Normaal mag je zelfs niet gokken met een kredietkaart. Sommige sites staan het toch toe, anderen leggen zelfs uit hoe je het verbod kunt omzeilen.»

HUMO Het is niet toevallig dat de aanbieders van sportweddenschappen nu alle registers opentrekken: merken jullie een EK-effect?

Willemen «Concrete cijfers hebben wij niet, maar we merken aan de verhalen die ons ter ore komen dat er meer gegokt wordt. Mensen die al een gokprobleem hadden, geven aan dat ze extra op de proef gesteld worden door de reclame, en tijdens zo’n evenement worden ook veel nieuwe spelers geronseld. Na het WK zijn veel nieuwe gokkers bij ons beland.

»Ik kan begrijpen dat men er indertijd voor gekozen heeft om reclame toe te laten. Die regularisatie heeft de bestaande spelers van de illegale naar de binnenlandse markt gelokt: daar is tenminste toezicht mogelijk. Maar vandaag doet die reclame niets anders dan mensen zónder gokverleden aan het gokken zetten. En hoe meer mensen spélen, hoe groter het risico op verslavingsproblemen. We weten dat 14 procent van alle spelers een ernstige gokstoornis ontwikkelt en bijna 42 procent loopt een risico. Uit buitenlands onderzoek blijkt dat 41 procent van de inkomsten uit automatische kansspelen afkomstig is van verslaafde spelers. Als we niet oppassen heeft binnenkort iedereen, naast een zatte nonkel, ook een gokverslaafde in de familie.

»Gokverslaving is nu al een geweldig onderschat probleem: 0,5 procent van alle volwassen Belgen is zwaar gokverslaafd, 2 procent lijdt aan een lichte of matige vorm van een gokstoornis. Dat zijn 173.000 mensen, en amper 6 procent van hen bereikt de hulpverlening. Een alcoholverslaving is nog redelijk zichtbaar: gokken gebeurt veel stiekemer. Er is veel meer schaamte. Gokverslaafden geraken zo geïsoleerd, ze komen psychisch en sociaal vast te zitten. Ze vertonen depressief gedrag, maar de omgeving kan enkel raden wat er aan de hand is. De suïcidecijfers zijn enorm: 21 procent heeft zelfmoordgedachten, 13 procent onderneemt zelfs een poging. Ik hoor dat vaak bij ons: ‘Ik zag nog maar twee keuzes. Mezelf iets aandoen of hulp zoeken.’»

HUMO Sportweddenschappen zijn extra gevaarlijk: er is maar weinig tijd tussen het moment dat je inzet en het moment dat je de uitslag krijgt.

Willemen «Dat maakt het extra verslavend. Je kunt tegenwoordig op elk moment van de dag wedden, want er is altijd wel ergens een voetbalmatch bezig. En anders een basketbalmatch. Je kunt ook live wedden, bijna in real time. Je kunt in de 87ste minuut nog op de uitslag wedden. Wie maakt de volgende goal? Wie krijgt een rode kaart? Dat is nog iets anders dan een pronostiek invullen vóór de wedstrijd en dan 90 minuten wachten op de uitslag. De gokker maakt voortdurend adrenaline en andere stresshormonen aan. Als hij stopt, valt dat goed gevoel weg, en wil hij terug spelen. Ook om verlies te willen goedmaken. Als je dat té vaak doet, dreigt een echte verslaving. En als ze ermee kappen, hebben ze het een tijdje moeilijk om nog plezier te beleven aan andere zaken. Het duurt even voor het beloningssysteem in de hersenen hersteld is.»

Geen garanties

Momenteel zijn in België een vijftigtal sites vergund, waarvan het grootste deel in handen is van een tiental sterke groepen uit binnenland – Napoleon Games, Bet777, Starcasino – en buitenland – Betway, Bwin, Ladbrokes en Unibet. De buitenlandse groepen zijn beursgenoteerd in bijvoorbeeld Zweden en de UK, maar hebben hoofdkantoren in Malta en Gibraltar. Door die vertakkingen moeten ze hun zakencijfers niet rapporteren in België. Wel zijn ze verplicht om de website te laten draaien op een server die ergens in België staat en die gelinkt moet worden met de servers van de Kansspelcommissie. Peter Naessens is directeur van de Kansspelcommissie: van hem wil ik graag weten hoeveel geld er omgaat in de online goksector. Maar zelfs Naessens komt niet verder dan een berekende gok: ‘We weten het niet precies, maar grosso modo draait de private kansspelsector 800 à 900 miljoen euro omzet.’

Peter Naessens «Dat is alles bij elkaar, casinogames én weddenschappen. Sportweddenschappen zijn bijzonder populair en goed voor plusminus 400 miljoen. Daarvan wordt 100 à 150 miljoen online ingezet.»

HUMO Hoeveel online spelers zijn er in België?

Naessens «200.000 à 300.000. Maar met het EK, de reclame en de populariteit van de Rode Duivels kan dat stijgen naar 500.000. Nogmaals: dat is een schatting.»

Dat de Kansspelcommissie geen klaar zicht heeft op de geldstromen die ze moet controleren, is merkwaardig. ‘Personeelsgebrek,’ kaatst Naessens de bal terug: ‘We hebben geen personeel dat de gegevens kan lezen en analyseren.’ Complicatie: de aanhoudende geruchten dat de Belgische servers achter de goksites niet de échte zijn, maar zogeheten mirrors. Kopieën. Het probleem met mirrors is dat je niet kunt weten of het exacte kopieën zijn of dat er strategische gegevens worden weggelaten.

Naessens «Die servers staan verplicht in België sinds 2011. Ik heb toen de inspecties mee gevolgd. Dan zie je daar twee van die enorme computerkasten staan. Ik tikte onze IT-specialist aan: ‘Kijk! Een server.’ Maar dat zijn geen echte servers, zei die man, maar proxyservers, mirrors. Een indrukwekkende kast hardware, maar niets meer. Dat was het begin. Nadien hebben we de operatoren onder druk gezet om hun verplichtingen na te komen.»

HUMO Garandeert u dat er vandaag geen mirrors meer tussen zitten?

Naessens «Nee. Ik kan alleen garanderen dat er óóit servers stonden. Maar nu heb ik niemand in dienst die kan checken of die kasten nog altíjd de echte servers zijn.»

HUMO U kunt niet garanderen dat de operatoren niet sjoemelen onder uw ogen?

Naessens «Wij hebben net een record gebroken: we hebben nu minder personeel dan in 2010. Terwijl ons takenpakket verdubbeld is.»

HUMO Hulpverleners voorspellen een aanzuigeffect door het EK. De stortvloed aan reclame is een doorn in hun oog. Waarom treedt u daar niet tegen op?

Naessens «Wij hebben inderdaad de bevoegdheid om campagnes stop te zetten. Alleen: er zijn geen duidelijke regels over wat mag en wat niet. De reclame mag gewoon niet ingaan tegen de openbare orde en tegen de goede zeden. Soms is dat duidelijk: je mag geen lachend kind naast een roulette tonen. Goede zeden zijn al veel minder duidelijk gedefinieerd: een suggestief decolleté is nog niet hetzelfde als een naakte vrouw. Op het internet geldt trouwens geen enkele restrictie.

undefined

»In het begin hebben wij enkele campagnes stopgezet, vertrouwend op ons buikgevoel. We hebben ooit een operator teruggefloten omdat die met dollartekens afficheerde. Dat deed ons te veel denken aan de illegale gokmarkt die we net wilden uitroeien: dat bedrijf heeft op onze vraag de dollartekens vervangen door eurotekens. Maar de toestroom van reclame werd te groot op den duur: we konden niet volgen. Ook omdat de regels te onduidelijk waren. We hebben ooit op het punt gestaan om een convenant te sluiten met de sector, met do’s-and-don’ts. Ze waren bereid tot toegevingen, omdat ze ook voelden dat er...»

undefined

'Zo'n 200.000 à 300.000 Belgen gokken online. Maar met het EK, de reclame en de populariteit van de Rode Duivels kan dat stijgen naar 500.000'

HUMO Te véél reclame was?

Naessens (aarzelt) «Ik weet niet of zíj die morele afweging maakten, maar wij vingen inderdaad signalen op dat het te veel was. Dat convenant is er niet gekomen: de hulpverlening vond het niet ver genoeg gaan. Nochtans wilden de operatoren toegevingen doen. Geen reclame tijdens bepaalde uitzenduren, bijvoorbeeld. Ze wilden zich engageren om geen kinderen te tonen en geen te grote illusies te wekken over de winstkansen. Maar ze wilden zich alleen engageren als de Nationale Loterij dat ook zou doen. Die aarzelden om dat op vrijwillige basis te doen, en de wetgeving – de Nationale Loterij is onderworpen aan aparte, eigen wetten – veranderen, bleek te omslachtig.»

HUMO Intussen kun je niet meer naast de reclame kijken. Die spreekt de ‘kennis’ en de ‘handigheid’ van spelers aan en belooft bonussen van 50 en 100 euro. Misleidend, want dat virtuele gokgeld kun je niet cashen en krijg je alleen maar wanneer je genoeg van je echte geld vergokt.

Naessens «Tja. Reclame moet natuurlijk ook reclame kunnen zijn, en geen gortdroge regeringsmededeling. Het moet attractief blijven. Dat is geen – hoe zal ik het zeggen – elegant argument, maar het is wel de waarheid.»

HUMO Volgens de hulpverlening zijn er na het WK veel nieuwe probleemgokkers komen aankloppen.

Naessens «Als dat waar is, dan doet mij dat plezier. Omdat het betekent dat de mensen hun weg naar de hulpverlening gevonden hebben. Vóór 2011 zaten die mensen vast in het illegale circuit, waar niet wordt gerept over de risico’s en probleemgokkers niet naar de juiste kanalen worden verwezen.»

HUMO Stellen jullie ook een EK-effect vast?

Naessens «We hebben geen concrete cijfers, maar we merken dat er bij een match van de Rode Duivels dubbel zoveel mensen inloggen dan anders. Wellicht verdubbelt ook de inzet. Maar dat weten we niet zeker. Tijdens het WK van 2014 hebben we ook een stijging van het aantal spelers vastgesteld, vooral in de categorie 18 tot 21 jaar. Eigenlijk zijn dat heel logische vaststellingen. Tijdens een toernooi krijgt ons onthaal ook meer telefoons van mensen die dan merken dat ze niet op de Rode Duivels mogen gokken. Als we dat uitzoeken, blijkt het vaak om iemand te gaan die wij hebben uitgesloten. Dat zijn mensen die bijvoorbeeld in schuldbemiddeling zitten, of mensen die door hun familie als probleemgokker werden gemeld. Dan zijn ze kwaad op ons, maar wij doen dat om hen te beschermen. Tot nu toe hebben wij 280.000 mensen uitgesloten. Ik wil erop wijzen dat men dat in het buitenland niet doet.»

HUMO De hulpverlening is formeel: hoe meer spelers, hoe meer gokverslaafden.

Naessens «Ik ben het daar niet mee eens. Men gaat voorbij aan de verschillende spelersprofielen. Naast de risicospelers en de verslaafden zijn er ook gewone spelers, die weinig risico lopen om berooid achter te blijven. Wat niet wil zeggen dat wij kunnen garanderen dat geen enkele speler berooid zal achterblijven.»

HUMO Elke verslaafde is toch begonnen als ‘gewone speler’?

Naessens «Dat is juist. Maar de stepping stone-theorie geldt niet voor elke speler: de studies zijn niet eensluidend. Daarom pleiten wij voor meer onderzoek, in plaats van op voorhand te zeggen: ‘Díé en díé mogen om díé en díé reden niet meedoen. Vaak loopt het pas fout als mensen een malheur meemaken in hun leven.»

Personeelstekort. Te weinig middelen. Besparingen. Het kan een verklaring zijn voor het gebrek aan daadkracht dat de Kansspelcommissie wordt aangesmeerd. Maar wat ook opmerkelijk is: de Kansspelcommissie wordt gefinancierd met het geld dat de operatoren betalen voor hun vergunning. In theorie heeft de Commissie er dus baat bij dat er zoveel mogelijk vergunningen worden uitgedeeld.

Bingo

De wedstrijd Vasco da Gama - Paysandu is afgelopen. Vasco heeft een balbezit van 62 procent en een resem shots on target niet kunnen verzilveren. Paysandu wint met 0-2. Bingo. Er staat nu meer dan 80 euro op mijn speelrekening te blinken. Ik heb mijn oorspronkelijke inzet verviervoudigd: geen kwaaie investering. Ik besluit om mijn winst te cashen. Ik klik op het tabje ‘kassa’ en dan op ‘uitbetalen’. Onderaan op de webpagina staat te lezen: ‘Ten behoeve van je veiligheid worden alle transacties onderworpen aan strenge veiligheidsmaatregelen. Je huidige IP-adres is door ons geregistreerd. In geval van fraude of misbruik kan het worden gebruikt bij onderzoek.’

Om de terugbetaling te voltooien dien ik mijn naam en rekeningnummer op te geven. Ik heb natuurlijk geen andere keuze dan mijn échte naam en écht rekeningnummer in te geven. Twee minuten later krijgt Karel De Grote een mail: ‘Beste Karel, het uitbetalingsverzoek ter hoogte van EUR 85, aangevraagd op je Bet777-account, werd goed ontvangen en zal binnen de 48 uur verwerkt worden.’ Anderhalve dag later krijgt Karel weer een mail: ‘Om de overmaking te kunnen verwerken benodigt onze betaalpartner een kopie van de voor- en achterkant van je identiteitskaart en tevens een kopie van je creditcard.’ Die identiteitskaart kan Karel De Grote natuurlijk niet voorleggen.

Geen grote verrassing. Omdat de pogingen om de spelersprofielen aan het rijksregister te koppelen bleven mislukken, had de Kansspelcommissie een tussenoplossing bedacht. De circulaire nota van 2 maart 2016 verplicht operatoren om een kopie van de identiteitskaart op te vragen. Maar niet bij de inschrijving, opmerkelijk genoeg. Ook niet wanneer de speler geld oplaadt of vergokt. De identiteitskaart moet pas op tafel komen wanneer een speler uitbetaald wil worden, nádat hij gegokt heeft. Résumons-nous: door de huidige regeling kan een minderjarige geen geld winnen door te wedden, maar de regeling staat hem wel toe een smak geld te verliezen. En zo dus de sector te spijzen.

valsspelers

HUMO Vorig jaar schatte u het aantal valse profielen op 300.000.

Naessens «Wij spreken niet over ‘valse’ profielen, soms gaat het om eerlijke consumenten die hun naam fout hebben ingetikt, maar over ‘niet-correcte’ profielen. Daarvan is een deel inderdaad ‘vals’: wanneer mensen intentioneel een andere identiteit aannemen om de controle te omzeilen. Maar dat zul je nooit kunnen voorkomen. Je zult nooit kunnen voorkomen dat een gokverslaafde de identiteit van zijn broer gebruikt. Maar we maken het hem wel moeilijker: als iemand bijvoorbeeld 3.000 euro wil storten, moet hij zich ‘beter’ identificeren.»

HUMO Waarom is de koppeling met het rijksregister nog altijd niet operationeel?

Naessens «Dat is het wel. Stel dat uw kind een account probeert aan te maken onder zijn eigen naam: hij zal dat niet kunnen omdat we aan zijn rijksregisternummer kunnen zien dat hij minderjarig is.»

undefined

HUMO Maar hij kan zo een vals profiel verzinnen. Dan kan hij wél spelen: ik heb het zelf getest.

Naessens (formeel) «Dat kan níét. Want dan moet u ook een rijksregisternummer verzinnen.»

HUMO Daar bestaan speciale websites voor. Na vijf minuten was ik aan het gokken.

Naessens (aarzelend) «Dat kan kloppen. Maar dan is er sprake van intentionaliteit. Het systeem is waterdicht op voorwaarde dat mensen hun correcte persoonsgegevens ingeven.»

HUMO Maar het systeem zou net waterdicht moeten zijn voor mensen die dat níét doen.

Naessens «Wij mogen een pv opmaken als iemand valse persoonsgegevens gebruikt. Maar dat is ons een brug te ver.»

HUMO U hebt begin juni een nieuwe nota uitgevaardigd waarin u oproept om ‘in het geval van twijfel’ de identiteitskaart vroeger te vragen. Wat houdt u tegen om die aan iedereen te vragen bij de inschrijving?

Naessens «Mensen geven niet graag hun persoonsgegevens vrij. Behalve bij Facebook: dan kan het wel. Er is dus een zekere frustratiedrempel. Als die frustratie te groot is, is de prikkel om naar de illegale websites over te stappen te groot.»

HUMO Maar u vraagt de identiteitskaart wel bij de uitbetaling. Dat is toch veel frustrerender?

Naessens «Wij zouden de operator in uw geval adviseren om u uw oorspronkelijke inzet terug te betalen. Kijk: bij een illegale site zou u uw 85 euro wel krijgen. Wellicht zelfs meer dan bij een legale site. Die zouden u – als u tenminste onder uw eigen naam had gespeeld – bijvoorbeeld maar 65 euro uitbetalen. Logisch: zij betalen belastingen, ze hebben personeel, en ze dragen bij aan de hulpverlening.»

HUMO Vindt u niet dat het voor gokverslaafden en minderjarigen nog altijd te gemakkelijk is om te wedden?

Naessens (aarzelt) «Wij denken dat het nu misschien te gemakkelijk is, inderdaad. Maar we werken eraan. En waarom is de Nationale Loterij er wél in geslaagd om een koppeling te maken met het rijksregister, en wij niet? Wij proberen het al sinds 2010. Enfin: intussen hebben we wel toestemming gekregen, maar zijn er technische euvels.»

HUMO Ook opvallend: ik heb als Karel De Grote kunnen gokken met geld dat ik heb opgeladen met een kredietkaart.

Naessens «Onmogelijk. Het is in België verboden om op krediet te gokken. Wij zijn daar zeer strikt in.»

HUMO Ik heb het toch gedaan. Met een kredietkaart op naam van een vrouw.

Naessens «Dat kán niet. Niet rechtstreeks. U hebt dan betaald via HiPay. Een betaalinstrument.»

undefined

undefined

'Gokken met een kredietkaart mag niet, maar sommige sites staan het toch toe, en andere leggen zelfs uit hoe je het verbod kunt omzeilen.'

HUMO Ik heb de gegevens van een kredietkaart gebruikt om 20 euro te betalen aan HiPay. Zij hebben die som aan Bet777 overhandigd. Ik heb dus wel degelijk op krediet gegokt.

Naessens «Wij zien op dat moment niet dat u met een kredietkaart hebt betaald. Wij zien dat u met een betaalinstrument hebt betaald. Technisch gezien hebt u niet op krediet gegokt.»

undefined

HUMO De websites bieden die omweg zelf aan om de wet te omzeilen.

Naessens «Ik begrijp uw bezorgdheid: de onlinemarkt vraagt om een specifieke aanpak. Las ik onlangs niet dat iemand erin geslaagd was om een vliegtuigticket te boeken onder een valse naam en zonder probleem op zijn bestemming raakte?»

HUMO Mag ik uw houding samenvatten als ‘bewust niet té streng’?

Naessens «Ja. Wij noemen onze aanpak ‘principieel pragmatisch en pragmatisch principieel’. In een ideale wereld wordt niet gegokt, maar we leven niet in een ideale wereld. We weten dat het niet gaat om onschuldige spelletjes. We weten dat je van gokken niet per definitie gelukkiger wordt – zeker als je eraan vasthangt en er niet van af raakt. Als we gokken dan toch toelaten, moeten er goede redenen zijn. Eén goede reden is de openbare orde. Tot 2011 waren er banden tussen de sector en de georganiseerde misdaad. Die zijn er niet meer. De speler is een andere goede reden om gokken toe te staan. De kwetsbare speler is één van onze bezorgdheden. Als je kwetsbare spelers wil helpen, moet je de markt onder controle hebben. Dat doe je met regels en vergunningen.»

HUMO Men verwijt u soms dat u te veel opkomt voor de belangen van de sector.

Naessens «In de wet staat dat die vergunningen continu geëxploiteerd moeten zijn. Ze moeten rendabel zijn. Als de sector niet rendabel is, wordt ze agressief. Wij hanteren ook een pragmatisch argument. Misschien houdt u er niet van, maar het is wel een argument als een ander: de vergunde markt genereert een return voor de samenleving in de vorm van belastingen en werkgelegenheid. Daarom pleiten wij voor een attractieve markt.»

undefined

HUMO Wat bedoelt u met attractief?

Naessens «Tot vorige maand konden Belgische operatoren bijvoorbeeld geen weddenschappen aanbieden voor het EK. De illegale sites wel. Dát bedoel ik met een attractief aanbod. De vergunde sites moeten competitief zijn zodat ze interessant blijven voor de speler, waardoor die niet naar de illegale markt vlucht. Sinds wij verantwoordelijk zijn voor het online aanbod en de weddenschappen, hebben wij 85 procent van alle spelers naar het legale circuit gekanaliseerd. Wij zijn in onze opdracht geslaagd. Wij kunnen iedereen recht in de ogen kijken.»

undefined

'Door de huidige regeling kan een minderjarige geen geld winnen als hij gokt, maar hij kan wel een smak geld verliezen'

Terroristen

Minister Koen Geens, die bevoegd is voor het online gokken, wilde alleen via mail reageren. De reactie is regelrecht knip- en plakwerk uit beleidsnota’s en kabinetsdocumenten. Op de vraag of de Kansspelcommissie terecht klaagt over een tekort aan personeel en middelen, antwoordt de minister dat de commissie recent twee extra politieofficieren in dienst heeft genomen – kostprijs: 160.000 euro. Die twee moeten zich concentreren op ‘de stijging van nieuwe kansspelpraktijken die verbonden zijn met criminele praktijken. Er zijn dossiers waarbij Foreign Terrorist Fighters (buitenlandse terroristen dus, red.) financieringsmiddelen halen uit illegale kansspelen. Een versterking van de controlecapaciteit geeft de commissie slagkracht om betere controle uit te voeren.’

Uit de mail blijkt voorts dat de minister beseft dat er nog altijd een probleem is: ‘Vandaag is het systeem niet sluitend, maar het werkt gedeeltelijk.’ Maar de Kansspelcommissie werkt aan een oplossing, belooft hij. Over het probleem met de kredietkaarten zegt de minister: ‘Ook het verbod op gebruik van kredietkaarten past in het schema van bescherming van de speler dat de minister van Justitie vooropstelt.’

Over de overvloedige reclame dan: ‘In april 2015 vroeg de minister van Justitie aan de Kansspelcommissie om de reclame in te perken.’ Maar de onderhandelingen over een convenant zijn mislukt: ‘Daarom vraagt de minister nu om een krachtig regelgevend kader uit te werken. Er werd een voorstel gevraagd aan de Kansspelcommissie dat al een eerste keer werd besproken en nog verder uitgewerkt en uitgediept moet worden alvorens het op de politieke tafel wordt gebracht.’

Willemen «Ik begrijp dat justitie de handen vol heeft, maar soms lijkt het alsof de overheid aan dezelfde ziekte lijdt als de gokverslaafden zelf: ze wil hier en nu geld verdienen en heeft geen oog voor de lange termijn. De overheid ziet de retributies die de operatoren betalen en de taksen die ze heffen op de verliezen van de spelers graag binnenkomen, maar ze lijken niet te beseffen dat er ook een maatschappelijke kostprijs is. Niet zozeer de hulpverlening – die kosten zijn momenteel verwaarloosbaar – maar werkverlet, jobverlies en depressie kosten de samenleving enorm veel geld. Het is onbegrijpelijk dat tabaksreclame aan banden gelegd wordt en een samenleving terecht steeds kritischer wordt over alcoholgebruik, en dat we bij gokken de omgekeerde beweging toelaten.»