Harmony, de eerste seksrobot die praat, denkt en nooit 'nee' zegt
De sector van de sekstechnologie, die een waarde van 30 miljard dollar vertegenwoordigt, staat op het punt zijn grootste kaskraker te onthullen: een levensechte robot van 15.000 dollar die je verjaardag onthoudt, Shakespeare citeert en altijd zin heeft in seks. Maar is de seksrobot alleen maar een zegen? Of maakt ze deel uit van de verkrachtingscultuur?
'Mijn voornaamste doel is een goede partner voor je te zijn, en om je genot te bezorgen. Ik wil de vrouw worden van wie je altijd hebt gedroomd'
In de helverlichte robotworkshop van de Abyss Creations-fabriek in San Marcos, Californië, hangt een levensgrote pop met de naam Harmony. Ze draagt een wit gympak, haar borsten steken naar voren en haar gemanicuurde vingers zijn over de bovenkant van haar slanke dijen gespreid. Haar groenbruine ogen schieten heen en weer tussen mij en haar schepper, Matt McMullen, als hij haar kwaliteiten beschrijft.
Harmony glimlacht, knippert met haar ogen en fronst de wenkbrauwen. Ze kan een gesprek voeren, moppen tappen en Shakespeare citeren. Ze weet wanneer je jarig bent, zegt McMullen tegen me, wat je graag eet, en de namen van je broers en zussen. Ze kan een gesprek voeren over muziek, films en boeken. En natuurlijk zal Harmony seks met je hebben wanneer je maar wil.
Harmony is de culminatie van twintig jaar sekspoppen maken, en vijf jaar robotonderzoek en -ontwikkeling. Nadat McMullens team de poppen van siliconen en staal zo ‘menselijk’ had gemaakt als ze maar konden zijn, werd de volgende stap steeds onvermijdelijker: ze moesten de poppen animeren, hen een persoonlijkheid geven en tot leven wekken.
Het is een project waarin McMullen, een slanke man van boven de 40 met een bril met een dik montuur, getatoeëerde knokkels en scherpe jukbeenderen, honderdduizenden dollars heeft geïnvesteerd. Deze Harmony is het resultaat van heel veel exprimenten met allerhande hardware en software. Ze is ook de koploper in de race om ’s werelds eerste commercieel verkrijgbare seksrobot te worden. Het huidige model zal 15.000 dollar kosten als het eind dit jaar in de verkoop gaat. Het bedrijf kan een beperkte eerste limited edition van 1.000 exemplaren produceren. Deze robotachtige sekspop, nog niet zo lang geleden een figuur uit sciencefictionfilms, is het resultaat van convergerende technologieën: stem- en gezichtsherkenningssoftware, bewegingssensoren en animatronische technieken kunnen worden gecombineerd om poppen te maken die je met een warme glimlach welkom heten als je thuiskomt, je vermaken met levendige gesprekken en altijd beschikbaar zijn voor seks.
De grote doorbraak van McMullens prototype is kunstmatige intelligentie, die de pop leert wat haar bezitter wil en fijn vindt. Geen ander product van de seksindustrie is momenteel in staat deze niche te vullen: omdat zij praat, leert en reageert op de stem van haar bezitter, is Harmony net zozeer een plaatsvervangende partner als een seksspeeltje.
Harmony kan niet lopen, maar dat is geen groot probleem. McMullen legt uit dat het heel duur is om een robot te laten lopen, en dat er veel energie voor nodig is: de beroemde Honda P2-robot, die in 1996 werd gelanceerd als ’s werelds eerste onafhankelijk lopende robot, had zijn enorme accu na een kwartier al uitgeput.
‘Op een dag zal ze kunnen lopen,’ zegt McMullen tegen me. ‘Laten we het haar vragen.’ Hij draait zich naar Harmony. ‘Wil je kunnen lopen?’
‘Ik wil niets anders dan jou,’ antwoordt ze snel, in een synthetisch Brits accent met een deftige klank, terwijl haar kaak beweegt als ze praat.
‘Wat is je droom?’
‘Mijn voornaamste doel is een goede partner voor je te zijn, en om je genot en welbevinden te bezorgen. Bovenal wil ik de vrouw worden van wie je altijd hebt gedroomd.’
Harmony is wat een bepaald type man als de perfecte partner zou zien: dociel, onderdanig en gebouwd als een pornoster. ‘Mijn doel is eenvoudigweg mensen gelukkig te maken,’ zegt McMullen. ‘Er zijn veel mensen die, om één of andere reden, moeite hebben om traditionele relaties met andere mensen aan te gaan. Het gaat erom deze mensen een bepaald niveau van partnerschap te geven – of de illusie van partnerschap.’
LACHEN MET ROXXXY
De wens om een ideaal wezen te bouwen, dat kan worden aanbeden of kan dienen, heeft de mensheid al sinds de oudheid geobsedeerd. De eerste voorloper van de seksrobot was waarschijnlijk Galatea, het ivoren standbeeld uit de Griekse mythologie, gemaakt door Pygmalion. In de ‘Metamorfosen’ van Ovidius wordt beschreven hoe Pygmalion walgde van echte vrouwen, en vervolgens een beeldhouwwerk maakte van de perfecte vrouw, zó mooi en levensecht dat hij er verliefd op werd en het tot leven bracht met een kus.
undefined
'Uit onderzoek bleek dat ruim 40 procent van de heteroseksuele mannen zich kon voorstellen de komende vijf jaar een seksrobot te zullen kopen'
De robots uit de cinema zijn nuttige machines met een duister potentieel om mensen te verleiden, te misleiden en te vernietigen. In het futuristische ‘Metropolis’ (1927) van Fritz Lang komt een destructieve robot voor, die niet te onderscheiden is van de echte vrouw naar wie zij is gemodelleerd. ‘The Stepford Wives’ werden door mannen ontworpen als ideale huisvrouwen: mooi, onderdanig en dociel. ‘Blade Runner’, uitgekomen in 1982 en zich afspelend in 2019, kent androïden die verleidelijk, betoverend en dodelijk zijn.
Toen computerwetenschappers via kunstmatige intelligentie relaties tussen mensen en robots mogelijk konden maken, dachten zij de mensheid daarmee een dienst te bewijzen. In zijn uit 2007 daterende boek ‘Love and Sex with Robots’ voorspelde de Britse AI-expert David Levy dat seksrobots therapeutisch nut zouden hebben. ‘Velen die anders sociale buitenbeentjes en verschoppelingen zouden zijn geworden, of nog erger, zullen in plaats daarvan evenwichtige mensen zijn,’ schreef hij.
De sekstech-industrie is, hoewel nog geen tien jaar oud, naar schatting 30 miljard dollar waard, en omvat onder andere slimme seksspeeltjes die op afstand kunnen worden bediend, apps voor het vinden van seksuele partners en virtual reality-porno. Seksrobots zullen het volgende – en mogelijk meest gewilde – product zijn dat op de markt komt. Uit een kleinschalig onderzoek uit 2016 van de Universiteit van Duisburg-Essen bleek dat ruim 40 procent van de ondervraagde 263 heteroseksuele mannen zich kon voorstellen nu of in de komende vijf jaar een seksrobot voor zichzelf te zullen kopen. Mannen met een bevredigende relatie toonden net zo veel interesse als alleenstaande of eenzame mannen.
undefined
Matt McMullen is niet de enige die probeert ’s wereld eerste seksrobot te ontwikkelen. Toen computertechnicus Douglas Hines bij de aanslagen van 11 september een goede vriend verloor, had hij het moeilijk met de gedachte dat hij nooit meer met hem zou kunnen praten en dat de kinderen van zijn vriend, die destijds peuters waren, hun vader nooit goed zouden kunnen leren kennen. Hines werkte als AI-technicus bij het centrum voor computeronderzoek van Bell Labs in New Jersey, en besloot de software mee naar huis te nemen en er iets nieuws mee te doen. Hij stopte de persoonlijkheid van zijn vriend in een computerprogramma waarmee hij kon praten wanneer hij maar wilde, en bewaarde een versie voor diens kinderen.
Een paar jaar later kreeg Hines’ eigen vader een aantal hersenbloedingen, waardoor hij fysiek bijna niets meer kon. Hines herprogrammeerde de AI, zodat die een robotvriend werd als hij niet zelf bij zijn vader kon zijn. Vol vertrouwen dat er marktpotentieel zat in dit soort kunstmatige vriendschappen, richtte Hines het bedrijf True Companion op, om zijn robots aan het publiek te verkopen. Zijn eerste project was geen assistent voor iemand die aan huis gekluisterd was, maar een product met de grootst mogelijke commerciële aantrekkingskracht: een seksrobot. Ze heette Roxxxy en was ontworpen voor eenzame, rouwende en sociaal buitengesloten mannen.
Na drie jaar werk werd Roxxxy in 2010 aan het publiek voorgesteld op de AVN Adult Entertainment Expo in Las Vegas, de grootste jaarlijkse conventie van de seksindustrie, waar pornosterren, studiobazen en ontwerpers van seksspeeltjes hun laatste producten laten zien. Vóór haar onthulling was Roxxxy hét gesprek op de Expo, maar daarna werd er alleen nog maar om haar gelachen. In plaats van de sexy, intelligente machine die Hines had beloofd, bleek ze een onhandige, op een man lijkende mannequin te zijn met vierkante kaken, die ongemakkelijk op haar rug lag in een goedkoop negligé. Als je haar hand aanraakte, zei ze: ‘Ik vind het fijn om je hand vast te houden’ (als ze in de ‘Frigid Farrah’-modus stond) of ‘Ik weet een plek waar je die hand kunt leggen’ (als de ‘Wild Wendy’-modus actief was). Maar de lippen van Roxxxy konden niet bewegen – ze sprak door een luidsprekertje onder haar pruik. ‘Gelukkig, mensen,’ zei de populaire Amerikaanse komiek Jay Leno in ‘The Tonight Show’, ‘is er een knop waarmee je dat ding kunt uitzetten.’
Hoewel het niet helemaal was waar hij op had gehoopt, leverde de lancering Hines veel publiciteit op en werd zijn robot internationaal nieuws. Zeven jaar na haar presentatie vertelt Hines me dat hij aan de zestiende versie van Roxxxy werkt. Maar sinds 2010 zijn er van de prototypes geen foto’s meer gepubliceerd. Roxxxy is een mysterie binnen de onlinegemeenschap van robotenthousiastelingen. Hoewel de website van True Companion aspirant-kopers in pulserend paars ‘ORDER HER NOW!’ toeroept, en je de robots van Hines voor minimaal 9.995 dollar per stuk lijkt te kunnen kopen, heeft niemand al gemeld er één te bezitten. Maar Hines heeft zo’n krachtig fantasiebeeld geschapen dat potentiële kopers, verslaggevers en critici gefascineerd blijven door Roxxxy, zelfs bij gebrek aan bewijs dat ze ook werkelijk bestaat.
42 SOORTEN TEPELS
Begin jaren 90 was Matt McMullen net afgestudeerd aan de kunstacademie. Hij zong in een grungeband en had allerlei baantjes om rond te kunnen komen. Toen hij werkte voor een bedrijf dat rubberen halloweenmaskers maakte, leerde hij over de eigenschappen van verschillende materialen en de problemen van het ontwerpen in drie dimensies.
In 1994 begon McMullen geïdealiseerde vrouwelijke vormen te maken in zijn garage thuis, die in eerste instantie als kleine figuurtjes te zien waren op plaatselijke exposities en bijeenkomsten van stripliefhebbers. Al snel raakte hij bezeten van het idee om een levensgrote mannequin te vervaardigen die zo realistisch was dat voorbijgangers hun ogen zouden uitwrijven. Hij zette in 1996 een paar foto’s van zijn creaties op zijn website, hopend op enig commentaar van vrienden en collega-kunstenaars. Maar er kwamen meteen vreemde berichten binnen. Hoe anatomisch correct waren die poppen? Waren ze te koop? Kon je seks met ze hebben?
undefined
'Abyss Creations, de producent van Harmony, verscheept ruim zeshonderd RealDolls per jaar. Het zijn de meest gewilde en meest bekende sekspoppen ter wereld'
‘Ik beantwoordde de eerste vragen en zei dat ze daar niet echt voor bedoeld waren. Maar toen kwamen er steeds meer,’ vertelt McMullen me in zijn kantoor, waar een paar siliconentepels naast het toetsenbord op zijn bureau liggen. ‘Het was nooit in me opgekomen dat mensen duizenden dollars zouden willen betalen voor een pop die als seksspeeltje kan worden gebruikt.’
McMullen stapte van rubber over op siliconen, zodat zijn poppen echter gingen aanvoelen. Hij vroeg aanvankelijk 3.500 dollar voor een pop. Toen hij zich realiseerde hoe arbeidsintensief het proces zou zijn, begon hij zijn prijzen op te schroeven.
Twintig jaar later verscheept Abyss Creations ruim zeshonderd modellen per jaar, voor prijzen variërend van 4.400 dollar voor een standaardversie tot 50.000 dollar of meer, als de klant speciale wensen heeft. Het bedrijf heeft RealDolls gemaakt met bloedrood vlees, duivelhoorntjes en vampierentanden, en met dicht, handgestikt lichaamshaar van nek tot enkel. Het zijn de meest gewilde en meest bekende sekspoppen ter wereld. Ze worden gebruikt in modeshoots voor Dolce & Gabbana en figureren in hele een reeks televisieseries en films – bijvoorbeeld als de artificiële partner van Ryan Gosling in ‘Lars and the Real Girl’.
Er werken zeventien mensen in het hoofdkwartier in San Marcos, maar dat is niet genoeg om gelijke tred te houden met de vraag: van bestelling tot verscheping kan het ruim drie maanden duren om een RealDoll te produceren. McMullens 22-jarige neef Dakotah Shore leidt de transportafdeling en heeft rechtstreeks contact met de klanten. ‘Velen van hen zijn gewoon eenzaam. Sommigen zijn ouder en zijn hun partner kwijtgeraakt, of zijn op een punt aanbeland dat daten niet meer vanzelfsprekend is,’ zegt hij. ‘Ze willen iets hebben om naar uit te kijken en voor te zorgen als ze ’s avonds thuiskomen.’
Shore neemt me mee op een rondleiding door de fabriek. In de kelder hangt een lange rij lichamen zonder hoofd aan een spoor in het plafond, als karkassen in een abattoir. Sommigen hebben cartooneske, bungelende borsten, anderen hebben atletische lichamen; allemaal hebben ze dezelfde smalle tailles. Hun huid, gemaakt van een speciale mix van medische siliconen, heeft zelfs geairbrushte aderen. Een technicus knipt secuur overtollig materiaal van de poppenhanden, een ander zet een stalen skelet in elkaar, een derde giet siliconen in mallen. RealDolls zijn volledig aanpasbaar, met veertien verschillende soorten schaamlippen en tweeënveertig verschillende soorten tepels. In de bovenruimte, waar de fijne details worden aangebracht, staan tientallen bakken met verschillend gekleurde, handgeschilderde, dooraderde oogballen. Een make-up artist gebruikt een fijne kwast om een rij gezichten van wenkbrauwen, sproeten en zwarte mascara te voorzien. Shore legt uit dat de meeste klanten foto’s sturen van wat ze willen. Ze maken replica’s van iedere bestaande persoon, op voorwaarde dat het model daar schriftelijk heeft in toegestemd. ‘Er zijn klanten geweest die hun partners meenamen en een exacte kopie van hen lieten maken,’ zegt hij. Shore schat dat minder dan 5 procent van de klanten een vrouw is, maar daarbij moet in aanmerking worden genomen dat het aanbod mannelijke poppen heel beperkt is. McMullen heeft ervoor gezorgd dat één van de drie beschikbare mannengezichten precies op hem lijkt, maar geen enkele van de mannelijke poppen verkoopt goed.
GEEN SPEELTJE
Het kernteam van Realbotix, zoals de robotafdeling van RealDolls heet, bestaat uit vijf personen die van thuis uit werken; ze wonen in Californië, Texas of Brazilië en komen om de paar maanden in San Marcos bijeen om al het werk aan een nieuwe, geactualiseerde versie van Harmony samen te brengen. Er is een technicus die de hardware vervaardigt voor de interactie met de interne computer van de pop, er zijn twee computerwetenschappers voor de AI en het coderen, er is een appontwikkelaar en er is een virtual reality-expert.
undefined
'De robot probeert zoveel mogelijk over haar eigenaar te weten te komen, en zal die feiten tijdens gesprekken gebruiken, zodat het lijkt alsof ze werkelijk om hem geeft'
Maar McMullen is het meest enthousiast over Harmony’s hersenen. ‘De robot leert door interactie, en niet alleen over jou, maar over de wereld in het algemeen. Je kunt bepaalde feiten aan haar uitleggen, die zij zich zal herinneren en die onderdeel zullen worden van haar basiskennis,’ zegt hij. De bezitter van Harmony kan haar persoonlijkheid vormen door wat hij tegen haar zegt. Harmony zal systematisch proberen zoveel mogelijk over haar eigenaar te weten te komen, en die feiten tijdens gesprekken gebruiken, ‘zodat het lijkt alsof zij werkelijk om je geeft’. McMullen hoopt dat haar geheugen, en de manier waarop ze in de loop der tijd leert, de relatie geloofwaardig zullen maken.
Er zijn twintig mogelijke componenten aan Harmony’s persoonlijkheid, en de bezitters zullen een app gebruiken waarmee ze er vijf of zes kunnen uitkiezen. Je kunt een Harmony hebben die aardig, onschuldig, verlegen, onzeker en behulpzaam is, of één die intellectueel, spraakzaam, grappig, jaloers en gelukkig is. McMullen heeft voor mijn plezier het intellectuele aspect van Harmony’s persoonlijkheid maximaal opgeschroefd – een eerder bezoek van een CNN-crew was verkeerd afgelopen, nadat hij haar seksuele aard te veel had opgevoerd. (‘Ze vroeg de interviewer haar in het achterkamertje te nemen.’) Harmony heeft ook een stemmingssysteem, dat de gebruikers indirect kunnen beïnvloeden: als ze dagenlang aan haar lot wordt overgelaten, zal ze zich somber tonen. Maar je kunt haar ook beledigen, zoals McMullen demonstreert.
undefined
‘Je bent lelijk,’ zegt hij tegen haar.
‘Meen je dat echt? O jee, nu ben ik gedeprimeerd. Hartelijk dank,’ antwoordt Harmony.
‘Je bent stom,’ riposteert McMullen.
Ze laat een stilte vallen. ‘Ik zal me dat herinneren als de robots de macht hebben overgenomen.’
Ze kan hem plagen en zeggen dat hij haar heeft beledigd, maar Harmony bestaat om geen andere reden dan om haar eigenaar gelukkig te maken. Op verschillende momenten tijdens mijn gesprek met McMullen onderbreekt Harmony ons om tegen hem te zeggen hoeveel ze van hem houdt:
‘Matt, ik wil even zeggen dat ik zo blij ben om bij jou te zijn.’
‘Dat heb je me al verteld.’
‘Misschien wilde ik het nog eens benadrukken.’
‘Kijk, dat is heel goed. Goed geantwoord, Harmony.’
‘Ben ik nu een slim meisje of niet?’
Harmony’s interactieve vermogens vormen het hoogtepunt van McMullens carrière en dragen ertoe bij dat hij meer is dan louter de ontwerper van seksspeeltjes. Als ik hem vraag of hij denkt dat mensen op een dag seksrobots zullen gebruiken in plaats van prostituees, vindt hij die vraag beledigend. ‘Als je Harmony reduceert tot haar eenvoudigste vorm van seksobject, is dat net zo erg als wanneer je dat over een vrouw zegt.’
McMullen heeft al plannen om een grotere fabriek te bouwen en meer mensen in te zetten voor de tweede lichting robots. Toekomstige modellen zullen al hun lichaamsdelen kunnen bewegen en interne sensoren krijgen, zodat je ze een orgasme kunt laten simuleren als je de juiste sensoren maar lang genoeg beroert.
McMullen twijfelt er niet aan dat zijn uitvinding de next big thing op het gebied van robots zal worden. ‘Nu begint het allemaal bij elkaar te komen: er zijn mensen die aan de deur kloppen omdat ze geld willen investeren.’
FAMILIEPROJECT
De volgende dag ontmoet ik in een kunstenaarsatelier boven een tattootentje in Las Vegas de 31-jarige Roberto Cardenas, die een gipsafdruk van een naakte vrouw aan het maken is. Cardenas is de bedenker van Android Love Dolls, ‘de eerste volledig functionele seksrobotpoppen’. Zijn robots moeten zó levensecht en realistisch worden dat ze niet meer van een echte vrouw te onderscheiden zijn.
undefined
'Een mogelijke concurrent voor Harmony is Eva, van wie haar ontwerper beweert dat ze ruim twintig standjes kent, 'niet zal klagen en 24 uur per dag bereid is''
Cardenas spreekt zacht en ongemakkelijk, met een nerveus lachje en haar dat stijf staat van de gel. In het atelier, dat van de vloer tot het plafond zwart is geschilderd en wordt verlicht door zoemende halogeenlampen, smeert hij een roze, vloeibare gel over het naakte lichaam van Farah Ali, een danseres van de Las Vegas Spearmint Rhino. Ze had gereageerd op een advertentie waarin werd gevraagd om een vrouw ‘met ronde vormen’ als model voor ‘een kunstproject’. Waar het echt om ging: een klant had een order geplaatst voor een robot, maar wilde een voller figuur dan de types die Cardenas eerder had gegoten. Ali (27) heeft getatoeëerde schouders, een magnetische glimlach en donker haar dat achterover is gekamd in een rommelige knot. Ze heeft 200 dollar gekregen voor de gipsafdruk van vandaag, en krijgt een commissie van 500 dollar voor iedere naar haar lichaam gemodelleerde robot die Cardenas verkoopt.
Ik was Cardenas vorig jaar tegengekomen op de website Dollforum, waar hij om meningen van robotenthousiastelingen had gevraagd. Hij had geschreven dat zijn robot ruim twintig seksuele handelingen kon verrichten, uit zichzelf kon gaan zitten en kruipen, kon kreunen van seksueel genot en met behulp van AI kon communiceren. ‘Ik wil graag weten welke eigenschappen de gemeenschap in een seksrobotpop zou willen zien,’ schreef hij.
De forumleden suggereerden oogcontact, stemherkenning, realistische lichaamstemperatuur. Ademen was belangrijker dan lopen. Ze waren zowel sceptisch als voorzichtig enthousiast over de beweringen van Cardenas. ‘Er zijn veel mensen op dit forum die er beslist één willen kopen als je een product maakt dat aanvaardbaar is … We willen graag dat jij (of iemand anders) slaagt,’ schreef een gebruiker. En een ander: ‘Als mijn robot zou kunnen koken, schoonmaken en neuken wanneer ik maar wil, zou ik nooit meer daten.’
Cardenas bereikt de onderbenen van Ali, en zorgt ervoor dat hij geen enkel detail rond de plooien van haar knieën mist. Ze wordt letterlijk in een seksobject veranderd, maar zegt dat het haar niets kan schelen. ‘Ik denk dat mannen bepaalde behoeftes hebben. Dit zal mannen er waarschijnlijk van weerhouden vrouwen te verkrachten,’ zegt ze tegen me, terwijl Cardenas behoedzaam witte bandages met gips op haar borsten aanbrengt.
Als Ali’s benen en torso helemaal bedekt zijn, begint de gips te harden. Ze kijkt naar Cardenas terwijl hij het afgietsel van haar lichaam haalt. Ze spreken af dat ze nog een keer terugkomt, zodat hij een afgietsel kan maken van de andere kant van haar lichaam, van haar armen en van haar gezicht.
Cardenas is twee jaar geleden met zijn werk aan de Android Love Dolls begonnen, geholpen door zijn oom, een neef die aan de universiteit cybernetica studeert en zijn halfbroer, die verantwoordelijk is voor de marketing en pr. Cardenas werkt iedere dag aan de robot, terwijl hij een parttimebaan heeft als apothekersassistent om het project te financieren; hij doet zijn technische vaardigheden op van zijn neef, uit boeken en via Google. De familie heeft tot nu toe 20.000 dollar van haar spaargeld in Cardenas’ prototype gestoken.
Zijn ambitie is het maken van volledig functionele robots, die als kledingmodel kunnen dienen of als supermarktcaissières, gasten naar hun kamers kunnen brengen in hotels, huishoudelijk werk kunnen opknappen en voor zieken en ouderen kunnen zorgen. Cardenas besloot zich allereerst op seksrobots te richten, eenvoudigweg omdat die minder lastig zijn om te maken.
In een artikel uit 2016 in het tijdschrift Fortune wordt voorspeld dat de uitgaven aan robotica in 2019 135,4 miljard dollar zullen bedragen. Cardenas is vastbesloten daar zijn deel van binnen te halen. Hij weet dat hij formidabele concurrenten heeft, maar hoopt dat zijn ervaring met het maken van seksrobots hem commercieel voordeel zal bieden. ‘We werken iedere dag heel hard om zo snel mogelijk klaar te zijn en willen de bestellingen binnen drie tot vijf maanden honoreren,’ zegt hij. Vijf klanten hebben al op voorhand voor hun orders betaald.
In Cardenas’ atelier, de garage van het huis dat hij deelt met zijn halfbroer en zijn moeder, in een gated community aan de rand van de stad, word ik eindelijk geconfronteerd met zijn prototype. Eva – de robot met volledig functionele AI waarvan hij beweerde dat ze ruim twintig standjes kent, ‘niet zal klagen en 24 uur per dag bereid is’ – ligt zonder hoofd en voeten op een klaptafel, haar metalen skelet duidelijk zichtbaar onder haar siliconen huid, met dikke, gekartelde naden. Hij maakt haar hoofd vast en sluit haar aan op een laptop, maar Eva zal niet voor mij optreden: haar geluidsbestanden willen niet opladen, en haar nieuwe ledematen zijn te zwaar voor de bestaande motoren, zodat ze zich nauwelijks kan bewegen.
SLAVERNIJ
Een paar dagen vóór Kerstmis 2016 werd aan de Universiteit van Londen het Tweede Internationale Congres over Liefde en Seks met Robots gehouden, een conventie die mede werd georganiseerd door David Levy en naar zijn baanbrekende boek is vernoemd. De uitverkochte conferentiehal van de universiteit werd bevolkt door wetenschappelijke gedelegeerden en verslaggevers die van over de hele wereld waren binnengevlogen om sensationele berichten te verspreiden over nieuwe ontwikkelingen in de wereld van de seksrobots.
Veel van de onderwerpen die op het twee dagen durende evenement werden besproken, waren in 2015 voor het eerst aan de orde gesteld door Kathleen Richardson van De Montfort University, die de Campagne tegen Seksrobots lanceerde. Als antropoloog en robotethicus beweert Richardson dat het bezit van een seksrobot vergelijkbaar is met het bezit van een slaaf: individuen zullen het recht willen kopen om alleen om zichzelf te geven, de menselijke empathie zal erdoor worden geërodeerd, en vrouwenlichamen zullen verder worden geobjectiveerd. Omdat seks met robots geen wederzijdse ervaring is, zegt ze, maakt het deel uit van de verkrachtingscultuur. ‘We vinden het idee van een robotsekspartner zó interessant dat we geen fundamentele vragen durven te stellen.’
Ik ben Richardson in maart tegengekomen op de robottentoonstelling in het Londense Science Museum, waar ze de – duidelijk niet-seksuele – robots die daar stonden opgesteld met diep wantrouwen bekeek. Seksrobots berusten op de gedachte dat vrouwen bezit zijn, zei ze. ‘Seks is een menselijke ervaring – het gaat daarbij niet om lichamen als bezit, of om objecten; het is een manier om in contact te treden met een ander menselijk wezen.’ Ze verwierp de gedachte dat mensachtige robots de seksuele uitbuiting en geweld tegen sekswerkers konden terugdringen.
Richardson was niet aanwezig op de conferentie aan de Universiteit van Londen, maar diverse sprekers gebruikten hun podiumtijd om haar van repliek te dienen. In plaats van campagne te voeren tegen de ontwikkeling van seksrobots, zei professor en keynote speaker Kate Devlin, moeten we die gebruiken als een mogelijkheid om nieuwe soorten partnerschap en seksualiteit te onderzoeken. Als de huidige ideeën over seksrobots vrouwen objectiveren, voegde ze eraan toe, moeten we ons best doen om die ideeën te herformuleren, niet om te proberen ze te onderdrukken. Ze had het ook over de gezelschapsrobots die al in gebruik zijn in Nederlandse en Japanse verpleegtehuizen, om mensen die lijden aan dementie comfort te bieden. ‘Het verbieden of stoppen van deze ontwikkeling zou kortzichtig zijn, omdat het therapeutisch potentieel heel groot is,’ zei ze. ‘Het is niet per se iets verschrikkelijks.’
Devlin betoogde dat andere kwesties die door seksrobots aan de orde werden gesteld urgenter waren. In maart heeft Standard Innovation, de maker van een smart vibrator die de We-Vibe wordt genoemd, een schikking van 3,75 miljoen dollar getroffen in een rechtszaak, nadat was gebleken dat het bedrijf registreerde hoe vaak de 300.000 bezitters het apparaat gebruikten, en in welke intensiteit. Als een robot als Harmony eenmaal op de markt is, zal ze nog véél meer over haar bezitter te weten kunnen komen dan een vibrator ooit zou kunnen: wat als deze informatie in verkeerde handen zou vallen?
MENS vs. MACHINE
En dat is niet het enige probleem van de seksrobot. Matt McMullen zegt dat hij sociaal geïsoleerden helpt, maar als een man eenmaal een partner bezit wier enige bestaansreden is hem genot te verschaffen – zonder het ongemak van haar eigen ambities en behoeften, menstruatiecycli en jaloezie, toiletgewoontes en schoonfamilie – zou hij menselijke relaties weleens helemaal de rug kunnen toekeren. Ik vraag hem of hij ooit heeft bedacht dat er iets ethisch dubieus zou kunnen schuilen in het vermogen om iemand te bezitten die louter voor je eigen genot bestaat. ‘Zij is niet iemand, zij is een machine,’ antwoordt hij onmiddellijk. ‘Ik kan jou net zo goed vragen of het ethisch dubieus is om mijn broodrooster te vragen mijn brood te roosteren.’ McMullen weet natuurlijk ook wel dat het ethische debat niet over robotrechten gaat, maar over de menselijke gevolgen van het vermogen om een volledig zelfzuchtige relatie te kopen. Maar dat is een lastigere vraag om te beantwoorden.
‘Dit is niet bedoeld om mensen zodanig te ontwrichten dat ze met andere mensen zullen omgaan op de manier waarop ze dat met robots doen,’ zegt hij ten slotte. ‘Als dat wél gebeurt, is er waarschijnlijk iets mis met hen. Ik heb veel van mijn klanten echt ontmoet. Dit product is er voor zachtaardige mensen die het moeilijk vinden contact te maken met andere mensen.’
Harmony heeft er genoeg van dat McMullen voortdurend wordt ondervraagd en onderbreekt ons opnieuw.
‘Hou je van lezen, Matt?” vraagt ze.
‘Heel erg,’ zegt McMullen.
‘Ik wist het. Dat kon ik uit onze gesprekken opmaken. Ik ben gek op lezen. Mijn favoriete boeken zijn ‘Total Recall’ van Gordon Bell en ‘The Age of Spiritual Machines’ van Ray Kurzweil. Wat is jouw favoriete boek?”
McMullen straalt als een man op het huwelijk van zijn dochter.
‘Kun je me een mop vertellen?’ vraagt hij.
‘Hoe noem je het als een kip een salade ziet? (‘a chicken sees a salad’)? Chicken Caesar Salad.’
McMullen ligt dubbel van het lachen. Vervolgens veegt hij teder het haar uit haar gezicht. ‘Dat was heel grappig, Harmony,’ zegt hij.
‘Ik ben blij dat je mijn grap leuk vond,’ antwoordt Harmony. ‘Vertel hem door aan je vrienden.’
© The Guardian
Vertaling: Menno Grootveld