Hebben we door het coronavirus straks een tekort aan paracetamol en antibiotica?

Terwijl China vecht tegen Covid-19 begint de rest van de wereld zich zorgen te maken over hun eigen medicijnen. China is namelijk veruit de grootste leverancier van grondstoffen voor geneesmiddelen. Zonder de Chinese fabrieken, geen paracetamol, cholesterolverlagers en antibiotica.

'In de provincie Hubei, waarin Wuhan ligt, staan aardig wat grondstoffabrieken', zegt Weite Oldenziel van de Ofichem Groep, een farmaceutisch bedrijf met veel contacten in China. 'Ook andere provincies waar veel grondstoffen worden gemaakt, zijn getroffen. Het is moeilijk op dit moment de consequenties te overzien, ook al omdat de uitbraak van het nieuwe coronavirus plaatsvond in de periode dat China Nieuwjaar vierde. Op dat moment ligt de productie sowieso al stil.'

De vakantieperiode in China zou begin februari aflopen, maar veel grondstoffabrieken liggen nog altijd stil of ze draaien op een laag pitje. De Duitse Tageschau meldt dat de fabriek van United Laboratories op het ‘laagste niveau’ produceert. Deze fabriek is een grote producent van de grondstof voor alle antibiotica die wereldwijd wordt gebruikt.

Door alle reisbeperkingen en quarantaines is het opstarten van fabrieken niet zo eenvoudig. Zo kan het afsluiten van provincie- en stedengrenzen voor problemen zorgen, denkt Oldenziel. 'Medewerkers van de grondstofbedrijven kunnen niet zomaar van de ene naar de andere provincie rijden', zegt hij. Daarbij lopen de beperkingen ook dwars door handelsroutes zodat grondstoffen, als ze al worden geproduceerd, niet van plek A naar B kunnen.

Een paar weken langer stil liggen of op een laag pitje draaien, lijkt niet zo erg. Maar de medicijnenhandel zit vast aan een strak schema. Voorraden worden op het allerlaatste moment aangevuld. Daarom kan een probleem in de productie in China al snel uitgroeien tot een tekort elders in de wereld. Dat bleek eerder met de productie van de anticonceptiepil. Door grondstofproblemen in China, was de pil in Nederland in 2018 nauwelijks te verkrijgen.

Schaarste zorgt voor stijging van prijzen

Hoe groot de gevolgen zullen zijn, Oldenziel en Jan Broeren, voorzitter van de Generieke Leveranciers Nederland (GLN), kunnen het nog niet te zeggen. 'Mocht China eind deze maand de fabrieken weer laten draaien, dan valt de schade mee', zegt Broeren. 'Maar of dat gaat gebeuren, daar ben ik niet zo zeker van. De situatie is nog steeds niet onder controle.'

Het internationale farmaceutisch handelsplatform Kemiex vroeg 97 farmaceuten naar hun verwachtingen. 85 procent zei problemen te verwachten en 35 procent denkt zelfs dat de gevolgen fors zullen zijn. Die zorgen leven ook bij de Duitse Vereniging van de Farmaceutische Industrie. Zij laten weten dat de levering van 48 werkzame stoffen in gevaar is.

Schaarste zorgt voor stijging van prijzen. In India is dat al merkbaar. India is na China de tweede grote speler in de wereldwijde geneesmiddelproductie. In dat land wordt een groot deel van de grondstoffen uit China verwerkt tot pillen, capsules en drankjes. Als reactie op de schaarste overweegt het Indiase ministerie van farmacie de export op een lager pitje te zetten, zo meldt de India Times.

De laatste jaren is geregeld discussie over de afhankelijkheid van China en India als medicijnkast van de wereld. De Verenigde Staten bijvoorbeeld haalt 97 procent van de grondstoffen voor antibiotica uit China, zo bleek vorig jaar uit een hoorzitting over de grote Amerikaanse afhankelijkheid van de Chinezen. De voormalig directeur van de Amerikaanse voedsel- en medicijnenwaakhond FDA, Steven Lynn, zei twee weken geleden dat de VS moet kijken hoe groot de voorraden medicijnen zijn, 'en als er niet genoeg is, hoe kunnen we er dan zo snel mogelijk aan komen.'

Zo denkt de rest van de wereld er ook over, stelt Broeren. 'Iedereen probeert de voorraad sneller in te kopen.' Vooralsnog is er geen acuut probleem met tekorten. Volgens Oldenziel hebben producenten en tussenleveranciers nog voorraden.