Herman Koch over de opvolger van 'Het diner'

Herman Koch (57) zal straks de Jaguar voorrijden die hij aan zijn roman 'Het diner' (meer dan 350.000 verkochte exemplaren) verdiend heeft, maar zover zijn we nog niet. Ik lees hem eerst mijn recensie voor van zijn nieuwe boek, 'Zomerhuis met zwembad' (Anthos). Ze is kort, die recensie (geen pen, geen computer in de wagen): 'Waw!'

Enkele quotes uit het interview

Herman Koch Ik heb heel vroeger weleens overwogen iets in medicijnen te gaan doen, maar ik zat meer te denken aan psychiater of psycholoog. Toen ik zo'n zeventien was, zocht ik - onbewust, denk ik - naar iets waardoor ik dichter bij mensen kon komen, een soort vertrouwensman kon worden.

»Zoals iemand die in de buurt van jonge vrouwen wil raken ervoor kan kiezen modefotograaf te worden. Een arts kan op de rand van je bed komen zitten: 'Even je pols voelen. Je hebt vaak hoofdpijn. Is er iets met je man? Is er iets wat niet goed loopt?' Hij kan volkomen legitiem zulke intieme vragen stellen.
»Maar tegelijk wist ik maar al te goed dat ik het nooit zou kunnen, al dat plakken en knippen.»

HUMO U leent dokter Schlosser een aantal van uw eigen aversies uit: de afkeer van 'de milieusparende stank van de zogenaamde natuurmensen', en de nog grotere afkeer van het artistieke volkje. Irritatie blijft voor u een belangrijke bron van inspiratie?
Koch «Absoluut. Het is gewoon leuk eens te kunnen opschrijven hoe zeer die begrafenisachtige sfeer die om toneelvoorstellingen kan hangen je de strot uitkomt. Doodstil kan het daar zijn, hè. Zo stil dat je de neiging hebt om de slappe lach te krijgen, of te gaan roepen.»
HUMO Het is niet voor het eerst dat u zich afzet tegen het kunstvolkje. Waar ligt de bron van uw irritatie?
Koch «Er is iets wat me irriteert aan mensen die een klein beetje iets in de kunst doen, en daarom denken dat ze beter zijn dan de anderen. Het is ook een lokale kwestie: in Amsterdam lijkt iederéén wel wat aan kunst te doen en dat als het hoogst haalbare te beschouwen. In Rotterdam heb je dat niet, net zo min als ze daar met van die bakfietsen rondrijden zoals je ze hier hun kinderen ziet vervoeren.»
HUMO En vijfennegentig procent van die 'kunstenaars' loopt de vijf procent met talent alleen maar in de weg, heb ik uit een blog van u begrepen.
Koch «Hebben we wel behoefte aan honderd Picasso's, denk ik weleens. Heb je aan één niet genoeg voor een hele eeuw? Waarom zou een land duizend schrijvers moeten hebben? Misschien heb je aan vijf genoeg?»
HUMO Bij die vijf wil u dan wel zijn?
Koch «Natuurlijk, maar dat maak ik uiteindelijk zelf niet uit.»

HUMO In Vlaanderen is er zoiets als een homofobieprijs. U lijkt uzelf te nomineren met een uitspraak die u én professor Herzl én de arts Schlosser in de mond legt: 'In de biologie heeft alles een doel en een functie. Wanneer het de bedoeling was geweest dat wij onze lul in de reet van een ander zouden steken, dan was de opening groter gemaakt.'
Koch «Volgens mij is het gezond om dat gewoon weer eens te zeggen. De vergelijking valt met de verkrachting van een kind: je doet het niet omdat het - biologisch - pijn doet. Ieder zijn vrijheid, vind ik, maar we kunnen het toch best over het afwijkende van dat soort seksualiteit hebben, zonder dat we meteen de emancipatie in gevaar brengen?
»Het is een beetje plagerij, maar tegelijk denk ik: waarom er een taboeonderwerp van maken? Waarom zouden we, op een moment dat de homoseksualiteit helemaal geëmancipeerd is, het dulden dat het haast not done is van een gay parade te zeggen: 'Jezus, wat een weerzinwekkende vertoning is dat!' Omdat je dan tegen homoseksuelen zou zijn? Van een bloemencorso - om eens een voorbeeld te geven van een heel erg heteroseksueel feestje dat niet om aan te zien is - kan je wél zeggen: 'Blijf daar weg, het is weerzinwekkend!'
»Heeft een beroemde homoseksueel als Gerard Reve niet gezegd: 'Gelijke rechten: prima! Maar die gay parade moet vanuit de lucht met brandbommen bestookt worden!' Sommige homoseksuelen willen met zo'n parade niks te maken hebben, zoals sommige gehandicapten misschien geen zin hebben om aan de Paralympics mee te doen of ernaar te kijken.»

U leest het volledige interview op dinsdag 24 januari in Humo 3673/04.

Dat Herman Koch samen met Kees Prins en Michiel Romeyn tot voor een jaar of zes het tv-trio Jiskefet vormde zal hij zijn leven lang niet meer kunnen doen vergeten. Wij krijgen er niet genoeg van: het beste van Jiskefet kunt u hier bekijken »