Het aantal psychische klachten bij profvoetballers is verdubbeld sinds de corona-uitbraak

De depressieve gevoelens bij profvoetballers en profvoetbalsters zijn verdubbeld sinds de uitbraak van het coronavirus. Ze vrezen voor hun eigen gezondheid en maken zich zorgen over hun financiën, zo blijkt uit onderzoek van een oude bekende uit Frankrijk.

Vincent Gouttebarge (44) is hét voorbeeld van een voetballer die al tijdens zijn carrière nadacht over een leven daarna. Hij voetbalde in zijn geboorteland Frankrijk voor Auxerre en in Nederland voor FC Volendam en FC Omniworld, maar studeerde er altijd naast en heeft een doctorstitel in geneeskunde. Hij is nu onderzoeker bij het UMC en chief medical officer bij de FIFPro, de internationale vakbond voor voetballers -en voetbalsters. Hij probeert de gezondheid en veiligheid van spelers te waarborgen. ‘Dat doen wij al lange tijd’, laat hij telefonisch weten. ‘Ik ben met professor Gino Kerkhoffs de eerste die in 2013 op een wetenschappelijke manier heeft gekeken naar psychische klachten van voetballers. Dat blijven we monitoren, omdat we ondervonden dat er in die doelgroep evenveel psychische klachten zijn als in de­ ‘gewone wereld.’’

- Is er een groot verschil van het aantal klachten voor of na corona?

VINCENT GOUTTEBARGE «We hebben direct ­onderzocht of de lockdown die er in veel landen is, aanleiding zou kunnen geven tot meer psychische klachten. Dat is bij ieder mens zo en nu dus ook bij profs. Bij voetballers bleek het om een verdubbeling te gaan. In januari, dus voor de lockdown, had elf procent last van depressieve klachten en angstgevoelens. Nu heeft 22 procent er last van.»

- Bent u daarvan geschrokken?

GOUTTEBARGE «Ik had een toename verwacht, maar niet dat het een verdubbeling zou zijn. Het is een teken dat wij de psychische klachten van voetballers moeten blijven monitoren en de spelers en speelsters ondersteuning bieden waar nodig.»

- Wat geven ze aan?

GOUTTEBARGE «Een groep van 55 à 60 procent geeft aan bezorgd te zijn over hun toekomst. Dat lijkt logisch, want dat gevoel hebben veel medewerkers in branches waar ze werken met tijdelijke contracten. In het voetbal zijn er nauwelijks doorlopende contracten. Veel voetballers wilden zich in de laatste maanden van het seizoen in de kijker spelen om een nieuw contract te verdienen. Die kansen zijn hen ontnomen nu de competities zijn stilgelegd. Voor de buitenwereld bestaat er misschien een beeld dat voetballers allemaal rijk zijn maar wij vertegenwoordigen zo’n 70.000 voetballers en daarvan verdient misschien één procent genoeg om na hun carrière niks meer te hoeven doen. Die groep is dus bezorgd om hun hypotheek en andere vaste lasten die ze moeten betalen. Maar het gaat verder dan de bezorgdheid over de toekomst. Ze zijn ook bezorgd om hun gezondheid en welke risico’s ze lopen. De sociale isolatie, nauwelijks fysieke beweging, weinig sociale ondersteuning. Er heerst een negatieve dynamiek.»

- Zijn ze bang om corona op te lopen als ze moeten voetballen?

GOUTTEBARGE «We hebben ze gevraagd of ze bereid zijn om terug te keren naar de club. Ongeveer 60 procent is daartoe bereid mits er strenge hygiënemaatregelen worden toegepast. De veiligheid moet vooropstaan. Daarbij denken ze niet alleen aan zichzelf. Ik vond het mooi om te lezen dat ze de veiligheid van hun omgeving ook aangeven als iets waar ze zich zorgen om maken. Prima dat we de competitie moeten uitspelen of weer moeten trainen, maar kijk ook naar de maatschappij en wat de problemen daar zijn. Dat horen wij vaak.»

- Er gáán klappen vallen in het betaald voetbal, is de verwachting. Kijken voetballers naar alternatieven?

GOUTTEBARGE «Er kloppen veel spelers bij ons aan die te maken kregen met het beruchte zwarte gat. Het is ook één van de redenen dat we daar bij FIFPro veel aandacht aan geven. Namens Nederland houdt Arjan Ebbinge (oud-prof, red.) van de VVCS zich daarmee bezig. We proberen spelers ervan te overtuigen dat ze er een studie naast kunnen doen.»

- Kunnen clubs een rol spelen in het begeleiden van spelers met psychische klachten?

GOUTTEBARGE «Dat zou ideaal zijn. Maar clubs hebben een kortetermijnvisie. Het gaat om de prestaties van nu. In een ideale situatie zou het medisch team versterkt kunnen worden met een klinisch psycholoog of een psychiater. Tijdens mijn carrière begonnen sportpsychologen al hun weg te vinden in de voetbalwereld maar dat is vooralsnog prestatief gericht. Dat is anders dan de klinische invalshoek. Clubs kunnen daarin een slag maken.»

- Wat is het plan voor de komende tijd op dit gebied?

GOUTTEBARGE «We willen het gesprek blijven aangaan met de spelers. De voetbalwereld is nog een machowereld, dat willen we doorbreken. We willen duidelijk maken dat ze zich niet hoeven te schamen dat ze in de knoop zitten. Dat is geen teken van zwakte. Het is vaak tijdelijk en je kunt er prima mee geholpen worden. We hebben een telefoonlijn waar spelers 24 uur per dag terechtkunnen om hun gevoelens anoniem te delen. We hebben een netwerk van psychologen paraat staan. Daar was veel behoefte aan en gezien de uitkomsten van het onderzoek zal dat wel verder groeien de komende tijd.»

(AD)