Het arsenaal van Poetin: Dit zijn de meest gevreesde wapens van Rusland

Rusland gebruikte al omstreden vacuümbommen in Oekraïne, vuurde met wereldwijd verafschuwde clustermunitie en nu waarschuwt Amerika dat het land ook verboden biologische wapens zou willen inzetten. Wat heeft Poetin allemaal nog achter de hand? Een overzicht van de meest gevreesde wapens.

KERNWAPENS

Met 6255 kernkoppen heeft Rusland het grootste arsenaal ter wereld van deze massavernietigingswapens. Volgens de laatste actuele stand van januari 2021 waren er 1625 kernkoppen direct inzetbaar. Ze kunnen worden afgevuurd vanuit grote betonnen silo’s op land, vanaf enorme vrachtwagens met een raketinstallatie, vanuit onderzeeboten en met bommenwerpers.

Kort na de invasie in Oekraïne liet Poetin kernwapens ‘op scherp’ zetten. Dat betekent volgens kernwapendeskundige Danny Pronk van instituut Clingendael dat de radioverbindingen zijn geactiveerd tussen de legerleiding met eenheden die de strategische afschrikkingsmacht vormen. Ook zijn commandoposten nu bezet, maar de onderzeeboten met kernkoppen liggen nog steeds aan de kade, en vrachtwagens staan nog in de garage.

Er zijn nog twee fases te gaan voordat Poetin daadwerkelijk zijn kernwapens kan inzetten. In fase 2 verplaatsen de mobiele eenheden met kernraketten zich naar strategische plekken, in fase 1 maken ze zich gereed om daadwerkelijk te kunnen vuren.

Volgens Pronk is het nog lang niet zo ver en het is ook zeer onwaarschijnlijk dat ze worden ingezet. De Russen hebben zelf een aantal scenario’s in hun doctrine benoemd waarbij ze naar hun kernwapens zouden kunnen grijpen. Dat gebeurt bijvoorbeeld als door een verrassingsaanval van de tegenstander de politieke leiding en legertop zouden worden uitgeschakeld, als het voortbestaan van de Russische federatie op het spel staat of als ze zelf slachtoffer worden van een aanval met vernietigingswapens.

BIOLOGISCHE WAPENS

Donderdag beschuldigde Amerika Rusland ervan dat ze biologische wapens zouden willen inzetten in Oekraïne. Die wapens zijn wereldwijd verboden. Ook Rusland heeft een verdrag hierover erkend. Volgens wapendeskundige Danny Pronk beschikt Rusland voor zover bekend niet over biologische of chemische wapens. Wel weet het land hoe het gifgassen moet maken en is Rusland er in het verleden ook meermalen van beschuldigd betrokken te zijn bij aanvallen met chemische wapens. Zo is het zenuwgas Novitsjok gebruikt bij de vergiftiging van de Russische oud-dubbelspion Skripal in Engeland in 2018. Dat land noemde het na onderzoek zeer waarschijnlijk dat Rusland verantwoordelijk is voor deze vergiftiging. Toch vindt Pronk het onwaarschijnlijk dat Poetin nu dergelijke massavernietigingswapens in gaat zetten. Daarmee zou hij internationaal nog verder in een isolement terechtkomen, omdat China en India dan mogelijk ook hun handen definitief van Rusland aftrekken.

AVANGARD - HYPERSONISCHE RAKET

Poetin beschikt over de snelste raketten ter wereld die bovendien kunnen worden uitgerust met een kernkop. De Avangard kan snelheden halen tot 28.000 kilometer per uur. Daardoor is het projectiel bijna niet te onderscheppen. Om dat nog moeilijker te maken, kan de raket tijdens de vlucht van koers veranderen waardoor de baan niet is te voorspellen. Geen enkel afweersysteem kan op dit moment de Avangard stoppen, claimt Moskou. In 2019 zou het systeem succesvol zijn getest. Het goede nieuws is dat Rusland er waarschijnlijk nog niet zo veel operationeel heeft, hooguit tien.

BUREVESTNIK - NUCLEAIR AANGEDREVEN RAKET

De Burevestnik - ook wel Skyfall genoemd door de Navo - is een superraket die in theorie oneindig kan blijven vliegen. Hij gebruikt geen brandstof, maar wordt aangedreven door een kleine kernreactor. Het idee is dat de raket daardoor niet valt te detecteren door de antiraketsystemen van Amerika. Die systemen proberen de baan van een raket te voorspellen om hem uit de lucht te kunnen schieten, maar als het projectiel al jaren rondvliegt kan dat niet. De raket werd in 2018 aangekondigd als een van de zes nieuwe Russische superwapens en werd toen door het westen afgedaan als sciencefiction. In augustus 2019 bleek dat de Russen er wel degelijk mee bezig waren. Toen gebeurde een ongeluk tijdens een test in de Witte Zee, waarbij zoveel straling vrijkwam dat een nabijgelegen dorpje moest worden ontruimd.

POSEIDON - KERNBOM VOOR EEN TSUNAMI

Deze mega-torpedo is nog in ontwikkeling, maar is potentieel allesverwoestend voor marinehavens en kuststeden. Het wapen wordt nucleair aangedreven, heeft een intercontinentaal bereik en kan een kernkop dragen van maximaal 2 megaton, honderd keer krachtiger dan de atoombom op het Japanse Hiroshima in de Tweede Wereldoorlog. De gedachte achter het ontwerp is om vlak voor de kust een radioactieve tsunami op te wekken, waarmee een complete stad van de kaart zou kunnen worden geveegd.

TOS-1A - THERMOBARISCHE RAKETWERPER

Een wapen dat meerdere raketten tegelijk kan afvuren. De bommen gebruiken zuurstof uit de directe omgeving om een explosie te veroorzaken met een zeer hoge temperatuur. Het effect van de ontploffing duurt ook langer dan bij de andere explosies waarmee het wapen een verwoestend effect heeft. De zogenoemde vacuümbommen zijn niet illegaal, maar mogen niet worden gebruikt tegen militaire doelen als ook burgers slachtoffer dreigen te worden. Het militaire voordeel dat kan worden behaald moet in verhouding staan tot dit excessieve geweld.

CLUSTERBOMMEN

Deze bommen worden afgeschoten met een raket of afgeworpen door een vliegtuig. Na detonatie worden tot tweehonderd kleinere bommetjes uitgestrooid over een groot gebied. De bommen zijn omstreden omdat er vaak veel burgerslachtoffers vallen. Er zijn veel blindgangers waardoor ook veel later nog onschuldige mensen omkomen. Volgens mensenrechtenorganisaties heeft Rusland in de oorlog met Oekraïne zeker twee keer gebruik gemaakt van clusterbommen, maar het vermoeden bestaat dat het vaker gebeurde. Meer dan honderd landen hebben het gebruik van clusterbommen verboden. Rusland hoort daar niet bij.

Bekijk hieronder voor- en na-foto’s van Marioepol, gemaakt door een satelliet van het Amerikaanse commerciële telecommunicatiebedrijf Maxar. Schuif het witte rondje naar links of rechts om de verschillen te zien.

(AD)