Het droevigst aan de rel rond Liam Neeson is dat nu bijna niemand nog een heikel onderwerp durft aan te snijden

Een schokkende anekdote van Liam Neeson zorgde deze week voor veel commotie.

Iedereen laat zich wel eens door zijn emoties meeslepen als een geliefde iets verschrikkelijks is aangedaan. Acteur Liam Neeson wilde dat bij de promotie van zijn nieuwste wraakfilm Cold Pursuit illustreren met een persoonlijke anekdote. Toen een vriendin hem veertig jaar geleden vertelde dat ze was verkracht, had hij gevraagd welke huidskleur de dader had. Zwart, had ze gezegd ze. Vervolgens schuimde Neeson een week lang ’s nachts met een ploertendoder de kroegen af, op zoek naar een ‘zwarte klootzak’ om ‘te vermoorden’.

De journalist aan wie Neeson dit verhaal oplepelde, was verbijsterd. Het ís nogal een bekentenis, zo schrijft ze in de Britse krant The Independent, en Neeson wist dat ook. ‘Als ik eraan terugdenk vind ik het afschuwelijk, afschuwelijk’, zei hij. Om met een ‘trilling in zijn ademhaling’ nóg een keer toe te voegen hoe ‘verschrikkelijk’ zijn reactie was geweest.

Neesons opmerkingen werden overal opgepikt. Wat een bizar verhaal om zelf op te biechten! De racist moest boeten, was de teneur, net als bijvoorbeeld Roseanne Barr, na haar racistische getwitter, of Kevin Hart en regisseur James Gunn na hun homofobe tweets. Journalisten vroegen zich af of Neesons carrière deze faux pas nog te boven zou komen. Spaans benauwd gelastte de filmmaatschappij het rode-lopermoment bij de première van Cold Pursuit af.

Natuurlijk: met een knuppel rondlopen om een willekeurige zwarte man dood te slaan, is ten diepste racistisch. Neeson weet dat. Dat hij zich ervoor schaamt, is immers de reden dat hij het verhaal vertelde. Zijn punt is juist dat hij nu weet hoe idioot de gedachte was.

Maar zijn relaas kent andere problematische elementen, die Neeson zelf niet lijkt op te merken. Dat hij veertig jaar geleden als eerste naar de daders huidskleur vroeg, bijvoorbeeld. Dat hij niet begrijpt hoe hard zo’n verhaal binnenkomt bij een groep mensen voor wie lynchpartijen en etnisch profileren onlosmakelijk met hun geschiedenis zijn verbonden.

‘We doen wel allemaal alsof we politiek correct zijn’, poogde Neeson zich nader te verklaren in de televisieshow Good Morning America, ‘maar soms hoef je er maar een dun laagje af te krabben en je vindt racisme en hypocrisie.’

undefined

Het is precies dat wat Neeson illustreerde met zijn verhaal - deels bedoeld, deels onbedoeld. Het is ook een soort latent racisme dat vaak ontkend wordt, schrijft wetenschapper Peniel Joseph op de site van CNN. ‘Neesons openhartige bekentenis schijnt licht op een groter, systematisch patroon van cultureel racisme.’

Eigenlijk jammer dus dat het vooral over Neesons racisme en carrière gaat. Geen ster zal hierna nog maatschappelijk heikele onderwerpen durven aansnijden - en dat is nou net een van de manieren om ze bespreekbaar te maken.

Ⓒ de Volkskrant