Het geheim van een succesvol leven (slot)

Ze zijn zelf al één of twee jaar afgestudeerd, en nu zien ze met lede ogen aan hoe alweer een nieuw legertje hooggeschoolden (rozige blos, heldere blik) zijn intrede doet op de arbeidsmarkt. Ze wisten natuurlijk: met een diploma archeologie, wijsbegeerte, mode, reclamevormgeving of film liggen de jobs niet voor het oprapen. Maar de confrontatie met de werkelijkheid was toch iets onzachter dan ze zich hadden voorgesteld.

Humo sprak met enkele statistieken: de afgestudeerden die volgens de cijfers van de VDAB een reële kans lopen om binnen een jaar géén werk te vinden. 'Als je de jobadvertenties mag geloven, bestaan er maar vier richtingen: jurist, ingenieur, TEW'er of informaticus.'

Het volledige artikel leest u vanaf dinsdag 16 juni in Humo 3588.

Levi Rylant (23), reclamevormgeving

Werkloos sinds: september 2008

Levi «Niemand van mijn jaar heeft werk in de reclamesector. Twee doen er freelance grafisch werk. Drie of vier zijn gaan voortstuderen: goeie keuze, blijkt nu (grinnikt). Eentje zit in Hongkong. Een ander heeft werk bij de overheid. En één gast werkt bij een grafisch bureautje, maar daar moeten ze krabben om hem aan het werk te houden. Ik zag hem onlangs op een feestje: 'Morgen moet ik de keuken schilderen,' zei hij. Zelf begin ik volgende week als verkoper bij Foot Locker, een keten van sportschoenen. Ik ben daar heel blij mee.»

HUMO Waarom heb je voor reclame gekozen?

Levi «In het middelbaar volgde ik moderne talen-wiskunde. Ik deed dat graag en ik was er niet slecht in, maar in talen wilde ik sowieso niet verder, en wiskunde leek me een te zware richting. Ik had ook niet zoveel zin om héél veel te studeren. Ik wilde liever iets creatiefs doen. Ik tekende graag, en toen ik hoorde dat er een opleiding reclamevormgeving was, dacht ik: laat ik dat eens proberen.»

HUMO Volgens cijfers van de VDAB biedt reclamevormgeving niet zo'n rooskleurige vooruitzichten. Is je daar vóór of tijdens je opleiding ooit iets over gezegd?

Levi «Nee, maar je wéét natuurlijk dat het geen richting is als informatica of burgerlijk ingenieur. Een vriend van me studeert voor ingenieur: daar beginnen de bedrijven al in het tweede jaar aan je mouw te trekken.

»Maar ik heb toch het gevoel dat ik zonder de crisis makkelijk aan werk zou zijn geraakt. In de reclame werk je - en solliciteer je - altijd met z'n tweeën: een copywriter en een artdirector. Ik ben artdirector; mijn copywriter is Bart, een klasgenoot. We hebben samen stage gevolgd bij een reclamebureau in Antwerpen, en in principe konden we daar een contract krijgen. Maar dan sloeg die crisis toe. Een week voor we moesten beginnen, liepen de bazen opeens in begrafenisstemming rond. Wij dachten al: oei, dat ziet er niet goed uit. Dat bleek te kloppen, en niet alleen voor ons: ze hebben de helft van hun personeel op straat moeten zetten.

»Toen zeiden we: dan zullen we zélf maar werk gaan zoeken. Eerst hebben we een top 10 opgesteld van de grootste Antwerpse bureaus waar we wilden werken. Door de crisis krijgen die natuurlijk tientallen sollicitaties, dus we wisten dat we met een heel sterk idee moesten uitpakken. We hebben onze sollicitatie verpakt in een filmpje, waarin mijn bomma in 'Man bijt hond'-stijl vertelt dat ik dringend werk nodig heb, 'want zo tot twaalf uur in uw bed liggen, dat is nergens goed voor'. Bij dat filmpje hoorde ook een handgeschreven brief van haar. Daar is echt enthousiast op gereageerd. Een stuk of zes bureaus wilden ons graag eens ontmoeten, maar het resultaat was overal hetzelfde: er is gewoon geen werk.

»Bart en ik zijn ook naar de Triple A Awards gegaan, een prijsuitreiking van de Antwerpse reclamesector. Bij twee van de genomineerde bureaus hadden we al gesolliciteerd, en we dachten: als die creatief directeurs daar zijn, spreken we hen aan. En dat hebben we gedaan.»

Het geheim van een succesvol leven (vervolg)

HUMO Vond je dat moeilijk, zo gaan netwerken?

Levi «Ja. Omdat je dat niet gewend bent, hè. Hoe moet je zo iemand aanspreken? Met 'meneer'? Of bij zijn voornaam? Die mensen staan meestal in een groepje: dan moet je die daar weghalen, en da's niet zo comfortabel - als je vraagt 'Kunnen wij u even spreken?' denken ze direct dat er iets ergs is gebeurd (lacht). Bleek dat die mensen dat toch wel sympathiek vonden, maar alweer: er was geen budget. Sindsdien hebben we beslist om een halfjaar of een jaar niet meer te solliciteren in de reclame. Het heeft toch geen zin.»

HUMO Had je het lastig toen alles stilviel?

Levi «Ja. Van de ene dag op de andere val je in een gat. In het begin is dat tof - je brengt je portfolio in orde en zo - maar daarna verwatert het: je móét niet opstaan, dus slaap je uit tot twaalf uur. Soms zit je om twee uur 's middags voor je computer en heb je nog niet eens gedoucht. Stilaan begin je je toch een beetje een loser te voelen. Je bekijkt overdag een filmpje, 's avonds ga je tot een stuk in de nacht op de Wii spelen bij vrienden. Ben je de volgende dag wéér pas 's middags wakker!

»Mijn ouders zagen daar wel een beetje over - ik woon nog thuis. Ze vinden dat ik wat in huis moet helpen, wat ik ook wel doe: eens de trap stofzuigen of het terras afspuiten met de hogedrukreiniger. Maar ze moeten het wel altijd vrágen, want uit mezelf zie ik het niet. En vaak moeten ze het de dag erna nóg eens vragen, want ik vergeet het weleens (lacht). Ze zitten me ook wel achter de veren om papieren in te vullen voor de VDAB en zo. Alles duurt lang als je werkloos bent: je hebt gewoon veel tijd.»

HUMO Zaten ze bij de RVA achter je veren om werk te vinden, desnoods aan een lopende band?

Levi «Niet echt. Ik ben een paar keer bij de VDAB moeten langsgaan voor een gesprek. Bij een oudere dame - heel vriendelijk, maar ze kende de sector duidelijk niet. Het komt erop neer dat ze je daar honderd keer vragen: 'Uw telefoonnummer is nog altijd ongewijzigd, en u woont ook nog op hetzelfde adres?' Ja dus, en nog eens ja.

»Daarna hebben ze me doorverwezen naar SBS, een career counseling-bureau voor jongere werkzoekenden, en dat gaat iets vlotter. Die kennen de grafische sector, ze weten hoe moeilijk het is om nu een job te vinden.

»Uiteindelijk ben ik werk beginnen te zoeken in de kledingsector. Zo ben ik bij Foot Locker terechtgekomen: ik heb er ooit nog een vakantiejob gedaan, en ik vond dat prettig werk - ik ben nogal een sneakerfanaat. Liever dat dan bij zo'n klein grafisch bureautje boekjes te gaan lay-outen. Dat lijkt wel een beetje op wat ik wil doen, maar ik ben vooral reclame gaan studeren om over concepten na te denken, om met frisse ideeën bezig te zijn.»

HUMO Zou je overwegen om nog iets totaal anders te gaan studeren, om toch aan werk te raken?

Levi «Nee. Ik heb nog niet het gevoel dat het dringend wordt. Ik ben nog maar drieëntwintig, ik heb nooit gebist... Dat ik nu een halfjaar of een jaar verlies, daar kan ik mee leven. Ik ben ook nog altijd heel tevreden over mijn studierichting: die paste perfect bij mij. Dat verandert niet omdat ik nu even geen werk vind.»