Het geheime seksleven van pastoor Pierre Valkering: 'Porno kan ons iets laten zien van het evangelie'

Pastoor Pierre Valkering (58) had een verrassende uitsmijter klaar op het einde van de viering van zijn 25-jarige ambtsjubileum in de Amsterdamse Vredeskerk. In een roze kazuifel stelde hij zijn biografie ‘Ontkleed niet naakt staan’ voor, waaraan hij vier jaar in het geheim heeft gewerkt. Daarin schrijft hij uitvoerig over zijn bezoeken aan homosauna’s, zijn jeansfetisj en zijn pornoverslaving: ‘Hopelijk kan ik de kerk genezen.’ Bisschop Jos Punt heeft hem intussen gevraagd terug te treden.

Pierre Valkering groeide op in een katholiek gezin in Noord-Holland en beleefde naar eigen zeggen een heerlijke jeugd. Hij hield van sprookjes, speelde graag poppenkast en verkleedde zich enthousiast als Sinterklaas. Later raakte hij geboeid door de katholieke kerk met haar rituelen en gewaden.

– Wat maakte de rooms-katholieke kerk zo bijzonder voor u?

Pierre Valkering «Alles was bijzonder: de verhalen van de Bijbel, die ook op school werden verteld, het gebouw met de beelden, de glasramen, het altaar, het tabernakel, de kaarsen, de wierook en de gewaden van de priesters en de misdienaars. Het was allemaal ‘van vroeger’, maar ook ‘van nu’.»

– Hoe oud was u toen u uw homoseksualiteit ontdekte?

Valkering «Dat was aan het eind van mijn lagereschooltijd. Toen kreeg ik aandacht voor het onderlichaam van de jongens in mijn klas in hun spannende broeken. En ik las een interview met de acteur en cabaretier Albert Mol in Margriet, het blad voor moeder en kind. Daarin had hij het ook over zijn homoseksualiteit. Ik herinner het me als de dag van gisteren. Ik voelde direct: dit heeft iets met mij te maken.»

– U wist bij de aanvang van uw priesteropleiding dat u op jongens viel. Waarom wilde u dan toch priester worden?

Valkering «Als middelbare scholier en in de eerste jaren van mijn theologiestudie zat ik nog in de kast. Ik heb er lang met niemand over kunnen spreken, behalve met God. Aanvankelijk dacht ik: als ik priester word, heb ik een geldige reden om geen vriendin te krijgen en om niet te trouwen. En dan hoef ik evenmin in militaire dienst. Tegelijkertijd was ik ook enorm gefrustreerd en boos dat ik mij moest verbergen. De stem van God in mij moedigde me aan om daarmee op te houden, om uit de kast te komen en om mijn homoseksualiteit te beleven. Dat ben ik vervolgens ook gaan doen. Maar die stem van God bleef me ook uitnodigen om in de kerk te gaan werken en toch priester te worden.»

– Heeft uw homoseksualiteit meegespeeld in uw keuze voor het priesterschap?

Valkering «Dat is op verschillende manieren het geval geweest. De kerk en het priesterschap hebben duidelijk artistieke en theatrale elementen. Zoals bekend houden homo’s daar vaak van. Daarnaast bood het priesterschap in mijn jonge jaren ook een ontsnappingsmogelijkheid om mijn homoseksualiteit niet te hoeven beleven. In de eenzaamheid van die jaren werd God heel belangrijk als mijn enige gesprekspartner.»

– Hoe verklaart u dat homoseksuele mannen vaker dan hetero’s voor het priesterschap kiezen?

Valkering «Ten eerste ontkennen en verdringen ze hun eigen homoseksualiteit, waarmee ze zich geen raad weten. En ten tweede zijn er dus die artistieke en theatrale elementen van het priesterschap. Authentiek religieuze en spirituele motieven kunnen natuurlijk ook aanwezig zijn.»

– In ‘Ontkleed niet naakt staan’ uit u forse kritiek op de kerk. U noemt die ‘ineenschrompelend en sektarisch’. Wat is er volgens u aan de hand?

Valkering «Het lijkt me evident dat de rooms-katholieke kerk een steeds problematischer zaak wordt. Kerkgebouwen worden gesloten, het aantal gelovigen, priesters en priesterstudenten slinkt, financieel wordt het steeds moeilijker, enzovoort. De kerk heeft een rampzalig slecht imago wegens het seksueel misbruik van minderjarigen, de vrouwonvriendelijkheid en de homofobie.

undefined

»Dat laatste is het gevolg van zelfhaat. Veel priesters en bisschoppen die zelf homoseksueel zijn, willen het niet weten en zetten zich juist daarom tegen andere homo’s af. En wat ze hetero’s op seksueel gebied voorhouden, belemmert het zicht van veel mensen op het mooie en goede van het geloof. Het kerkelijke leven is erdoor geblokkeerd en bevroren geraakt. Gewone mensen zijn vaak helemaal vervreemd van de kerk. Ik vind dat doodzonde en een groot drama.»

– Uw boek is een publieke coming-out. Waarom hebt u uw diepste zielenroerselen aan het papier toevertrouwd?

Valkering «Tijdens een retraite werd mij het volgende voorgelegd: ‘Stel, Jezus logeert bij jou en vraagt je om hem je levensverhaal te vertellen.’ Ik heb mij vervolgens helemaal geopend en werkelijk álles verteld. Ik merkte hoe heilzaam dat voor mij was. Misschien kunnen lezers van mijn boek iets hebben aan mijn ervaring. En ik kan op mijn beurt iets hebben aan de reacties erop. Ik zie het als een genezingsproces, en hopelijk kan het dat ook zijn voor anderen en voor de kerk in bredere zin.»

– Toen u 25 jaar geleden tot priester werd gewijd, hebt u beloofd celibatair te leven. Dat hebt u niet gedaan: u had wisselende contacten, bezocht sauna’s en homobars.

Valkering «Dat doe ik al enkele jaren niet meer. Ik ben er niet trots op, maar ik voel me ook niet schuldig. Want wat heb je daaraan? Ik heb uiteraard niet beantwoord aan het ideaal dat de kerk koestert en de verwachtingen die mensen hebben. Maar wie beantwoordt er wel aan de kerkelijke idealen, verwachtingen en eisen? Jezelf in een dwangbuis stoppen of laten stoppen helpt niet. Eerlijk met elkaar over dingen spreken hopelijk wel. Ik geloof daarin, zoals ik in Jezus geloof, die ons precies daartoe uitnodigt: niets verbergen, maar jezelf laten zien zoals je bent.»

– In uw boek bent u de schaamte voorbij, zeggen lezers. U hebt een fetisj voor rib- en spijkerbroeken en kijkt graag naar porno. ‘Porno kan ons iets laten zien van het evangelie,’ schrijft u. Hoe bedoelt u dat?

Valkering «Over alles wat je noemt, heb ik lang schaamtegevoelens gehad. Daardoor ben ik er ook in blijven hangen. Over porno spreek ik uitgebreid in het boek. Natuurlijk kunnen er aan porno bedenkelijke kanten zitten. Je redt het als mens beter zonder, het liefst met een partner met wie je het in alle opzichten goed hebt, ook seksueel. En een gelovig ideaal kan zo vervullend zijn of worden dat de behoefte aan seks afwezig is of wegebt. Maar er bestaat porno waarin mensen zich vrij, onbekommerd en ontspannen aan het liefdesspel overgeven. Daarin herken ik het evangelie, want Jezus gunt mensen een gelukkig relationeel en seksueel leven. Daar ben ik heilig van overtuigd.»

– Op welke wijze heeft porno in uw eigen seksuele ontwikkeling geleid tot een verwrongen beeld van seksualiteit?

Valkering «Ik denk dat het wel meevalt. Het heeft mijn geloof in een gelukkig relationeel en seksueel leven niet ondermijnd, integendeel. Maar ik idealiseer het ook niet. Het is allerminst vanzelfsprekend dat mensen elkaar daarin vinden.»

– Uw boek kan tot uw ontslag leiden. Hebt u daar rekening mee gehouden?

Valkering «Het is duidelijk dat ik mij op bijzonder glad ijs begeef. Het gaat in sterke mate over seks en over het priesterschap en dat zijn, zeker in combinatie met elkaar, taboeonderwerpen waarbij de seinen snel op rood springen. Maar mijn intentie is goed en ik hoop echt dat ik ermee kan bijdragen aan een kerk die voor iedereen leefbaarder wordt. Sommigen hebben het over een kruisweg: dan bevind ik mij in elk geval in goed gezelschap. Of ik het aan zou kunnen? We zullen het zien.»

Menselijke zwakte

Monseigneur Jos Punt, bisschop van het bisdom Haarlem-Amsterdam, reageert via zijn woordvoerder afwijzend op de outing en het boek van Pierre Valkering.

Woordvoerder «De bisschop heeft het boek van pastoor Valkering in goede orde ontvangen. Het heeft hem wel overvallen, want hij was niet op de hoogte van de verschijning ervan. Op grond van eerdere publicaties heeft de bisschop pastoor Valkering al vaker gevraagd hoe hij zelf zijn celibaat beleeft. Hij heeft steeds aangegeven daar verantwoord mee om te gaan. Hij maakt nu onmiskenbaar duidelijk dat hij zijn celibaatsbelofte niet heeft gehouden, en ook niet kan en wil houden. Meer nog, hij veroorlooft zich ook andere seksuele vrijheden. Dat is voor de kerk niet verenigbaar met een waardige uitoefening van het priesterschap.

»De kerk heeft alle begrip voor menselijke zwakheid en de worsteling van iedere mens om te groeien tot heiligheid, maar pastoor Valkering geeft nu aan zelfs niet te willen streven naar een geordend celibatair leven. De bisschop waardeert het dat hij in zijn boek eerlijk zijn opvattingen en leefwijze bekendmaakt, maar kan niet anders dan hem te vragen vanaf heden zijn priesterlijke taken neer te leggen en een bezinningsperiode in te gaan. Over de invulling daarvan zal verder met hem gesproken worden.»

© De Gaykrant

Pierre Valkering, ‘Ontkleed niet naakt staan’, uitgeverij U2pi