Het gezoem van uw airco of vaatwasser kan u enkele levensjaren kosten

De dodelijke gevolgen van geluidsoverlast worden onderschat en zelden belicht. Maar het probleem wordt steeds groter. ‘Door geluidsoverlast gaan we eerder dood. Alleen al in West-Europa kost het 1,6 miljoen gezonde levensjaren’, vertelt geluidswetenschapper Tjeerd Andringa (Rijksuniversiteit Groningen).

We krijgen steeds vaker te maken met geluidsoverlast. Of het nou de buurman is die boort, een baby die krijst of een drukke weg: allemaal zorgen ze voor stress. Andringa: ‘Je lichaam kan zich pas ontspannen als je hersenen registreren dat de omgeving veilig is. Dat doet je brein door te luisteren naar zogenoemde ‘veilige geluiden’ die dieren of mensen maken. Denk aan het zingen van een vogel of het herkauwen van een koe.’

Die borende buurman en razende snelweg horen dus níet bij die veilige geluiden. Het deel van de hersenen dat die inschatting (veilig of onveilig) maakt, is een overblijfsel uit de prehistorie. Voor onze voorouders was het extra belangrijk om te weten of er gevaar op de loer lag, zoals een sabeltandtijger.

Continu in standje stress

Anno 2021 worden veilige geluiden steeds vaker gemaskeerd door mechanische geluiden, zoals airco’s , vaatwassers of verkeer op afstand. Daardoor geven je hersenen minder snel een signaal aan je lichaam dat het kan ontspannen. Het gevolg: sommige mensen staan daardoor continu en vaak onbewust in standje stress. En dat is een probleem, vertelt Andringa: ‘Mensen met stress zorgen, onbewust, slechter voor zichzelf, waardoor ze eerder dood kunnen gaan. Het sterkste verband zien we tussen een luide omgeving en hart- en vaatziekten.’

‘Het is dus belangrijk dat we geluidsoverlast gaan zien als een volksgezondheidsprobleem, waar we wat aan moeten doen.’ Het is volgens Andringa alleen niet zo simpel als een bovengrens hanteren voor de sterkte van het geluid. Ónder die grens komen er namelijk steeds meer geluiden bij, denk aan het zoemende geluid van je koelkast, airco, windmolens of een industrieterrein. Die geluiden zitten wel onder de norm, maar zijn nog steeds goed hoorbaar. De hoorbaarheid van geluid is dus net zo belangrijk.

Hypergevoelig

Bij geluidsoverlast denk je misschien aan mensen die bijvoorbeeld vlakbij Zaventem wonen, en last hebben van vliegtuigen. Maar het kan ook veel subtieler: ‘Sommige mensen zijn hypergevoelig voor het geluid waar ze last van hebben. Zij horen het geluid van een windmolen op grote afstand zonder dat jij het opmerkt.’ Deze mensen zijn volgens Andringa geen aanstellers: ‘Je moet iedereen die geluidsoverlast ervaart serieus nemen en hulp bieden.’

Hoe die hulp eruit ziet is voor iedereen anders, ‘Voor sommigen zal betere isolatie van hun huis een goede oplossing zijn en anderen hebben wellicht psychische hulp nodig of bijvoorbeeld mantelzorg. Er kan van alles spelen in het leven van deze mensen.’

(AD)