Het grote interview met ‘mister Jackass’, Johnny Knoxville

In ‘Jackass Forever’, de vierde film in de ‘Jackass’-franchise, laat Johnny Knoxville (51) zich tot gort trappen door een stier en wordt hij op ambachtelijke wijze uit een kanon geschoten. Stunts van dat kaliber hebben hem de voorbije twintig jaar wereldberoemd en stinkend rijk gemaakt, maar Knoxville heeft er een hoge prijs voor betaald. Of het dat allemaal waard was? ‘Ik zal nog wel gekke toeren uithalen, maar ik kan me geen zeventiende hersenschudding meer veroorloven.’

In het dagelijkse leven heet hij Philip John Clapp, maar voor zijn artiestennaam heeft Johnny zich laten inspireren door zijn heimat: Knoxville, een slaperig stadje in de staat Tennessee. Tweeëntwintig jaar geleden bedacht hij samen met vrienden de realityserie ‘Jackass’, wat zoveel als ezel of domoor betekent, en zo gedroegen ze zich ook: ze raceten met een boodschappenwagentje op een rodelbaan, testten skateramps uit met bureaustoelen, jenden bruine beren en probeerden elektroshocks, pepperspray of vuurwapens op zichzelf uit. Ze tartten de natuurwetten en vaker liepen stunts niet dan wel goed af. Knoxville ontpopte zich als geflipte stuntman en begenadigde slapstickkomiek. Vandaag worden de ‘Jackass’- bedenkers de pioniers van het meme-tijdperk genoemd: de sociale media bulken van de korte, vaak amateuristische gefilmde video’s waarin mensen of huisdieren zich een ongeluk stuntelen. Na de ‘Jackass’-serie kwamen de films, met als vierde en voorlopig laatste in het rijtje ‘Jackass Forever’. De kans is groot dat het ook echt de laatste zal zijn, want Knoxville heeft nog steeds last van de verwondingen die hij heeft opgelopen, in het bijzonder de zoveelste hersenschudding. Hij is vriendelijk en goedgehumeurd tijdens het interview in het art-decohotel Sunset Tower in Hollywood, maar af en toe heeft hij tijd nodig om een antwoord te formuleren.

– Pepperspray in je eigen gezicht spuiten of een wc-pot met gebruiker en al de lucht in katapulteren: heb je daar altijd van gedroomd?

JOHNNY KNOXVILLE «Ik ben opgegroeid in een bergachtige omgeving in het oosten van Tennessee. Daar viel niet veel te beleven, in het weekend waren we vaak dronken en zochten we jongens met wie we konden vechten. Maar ik wilde wel iets van mijn leven maken. Ik wilde baseballspeler worden en ik was niet eens zo slecht, maar op mijn 14de stopte een neef me ‘On the Road’ van Jack Kerouac in de handen. Dat boek heeft een enorme invloed op mij gehad. Zo’n avontuurlijk leven als dat van Dean Moriarty, het hoofdpersonage in die roman, dat wilde ik ook. Toen ik klaar was met de high school, ben ik naar Los Angeles getrokken voor een roemrijke carrière als acteur (grijnst). Maar die raakte niet op gang, en ik heb mijn ouders vaak om geld moeten vragen. En toen ik 25 was, werd mijn eerste kind geboren. Toen werd het wel even spannend.»

– Je was acteur en journalist en hebt in reclamespots meegespeeld. Voor een skateboardtijdschrift probeerde je onder andere tasers op jezelf uit. Iemand van MTV las dat, en ‘Jackass’ werd geboren.

KNOXVILLE «Precies, zo is het gegaan. Ik dacht dat ‘Jackass’ de deuren naar de filmwereld zou openduwen. Dat is ook gebeurd, maar ik hield zoveel van ‘Jackass’ dat ik er telkens opnieuw naar ben teruggekeerd. Op een bepaald moment heb ik ook ingezien dat onze grootste troef was dat we mensen aan het lachen brachten. Mijn vrienden en ik zijn eigenlijk één grote disfunctionele familie.»

– Tijdens de opnames van de nieuwe film ‘Jackass Forever’ ben je opnieuw zwaargewond geraakt. Wat is er exact gebeurd?

KNOXVILLE «Ik wilde een goochelaarstruc tonen aan een stier: ik zou een glas melk in een hoed laten verdwijnen. De stier stormde op mij af en is me een paar keer voorbijgelopen, maar daarna heeft hij me best hard geraakt en ik tuimelde door het zwerk. Alleen: we vonden dat het er niet cool genoeg uitzag.»

– Hoe bedoel je?

KNOXVILLE «Ik ben niet echt mooi gevallen. Toen we de opnames bekeken, hoefde Jeff (Tremaine, de regisseur, red.) zelfs niets te zeggen: ik fatsoeneerde mijn kostuum, liet me nog eens schminken en stapte weer in de arena. Deze keer nam de stier me vol te grazen, ik vloog met een grote boog door de lucht en ging over de kop. Toen ik op de grond viel, brak ik mijn pols en een rib, ik had een hersenschudding en een hersenbloeding. Ik ben buiten bewustzijn geweest. Later heb ik gehoord dat ik bijna mijn tong had ingeslikt.»

– Als die stier je op de hoorns had genomen, had hij je kunnen doden.

KNOXVILLE «Die hoorns waren afgestompt. Maar dan nog had hij me om zeep kunnen helpen, dat is waar. Zo’n beest wil alles vernietigen wat beweegt. Wanneer je ervoor staat, moet je bidden dat je T-shirt niet begint te wapperen.»

– Was je bang?

KNOXVILLE «Een paar dagen eerder wel, ja. En ook op de dag zelf. Ik probeer mijn angst op zo’n moment onder controle te krijgen door hem in opwinding om te turnen. Ik zeg tegen mezelf en de crew: ‘We slaan ons erdoor, bereid alles maar voor!’ Op de set moet ik er meteen tegenaan kunnen gaan. Als we eerst zouden vergaderen en iemand de voor de hand liggende bedenking zou maken dat die stier zal proberen mij tot gort te trappen, dan zou niemand er nog aan willen beginnen. Zoiets lukt alleen met een beetje een rare mentaliteit: ja, het zal pijn doen, maar het zal straf materiaal opleveren. De gevaarlijkste stunts plannen we altijd op het einde van een draaidag, zoals die met de stier. Ik wilde daarna nog twee of drie stunts doen, maar dat lukte niet meer. Het was de zestiende hersenschudding in mijn carrière, en niet de lichtste.»

– Waren die zestien hersenschuddingen het allemaal waard?

KNOXVILLE «Vraag me dat over tien jaar nog eens. Ken je dat boek van Harry Crews, ‘The Knockout Artist’? Dat gaat over een voormalige bokser. Ze zeggen dat hoe vaker een bokser tegen de vlakte gaat, des te makkelijker het is om hem daarna te vloeren. Ze noemen dat weleens een glazen kin, en dat had die bokser. Hij ging naar feestjes en sloeg zichzelf knock-out om het gezelschap te entertainen. Ik hou van dat boek, en pas onlangs heb ik beseft dat dat eigenlijk mijn levensverhaal is. Ik heb mezelf voor de cinema knock-out geslagen, dat is mijn trucje. Ik geloof gewoon domweg dat de hersenen zichzelf kunnen herstellen. Alleen, na mijn laatste ongeval kon ik me helemaal niet meer concentreren: in het ziekenhuis scoorde ik 17 op 100 bij een aandachtstest. Ik heb sowieso een korte aandachtsspanne, maar plots slaagde ik er zelfs niet meer in om stil te zitten en opnames te monteren. Het heeft een paar maanden geduurd voor ik weer de oude was.»

Heerlijk pak slaag

– Je hebt onlangs verteld dat je in die periode in een depressie bent beland.

KNOXVILLE «Mijn brein begon me parten te spelen. Ik was plots in een zwart gat beland en wist niet hoe ik eruit kon raken. In alle mogelijke situaties ging ik plots van het ergste uit. Ik herkende mezelf niet meer. Het is best beangstigend, dat je hersenen zoiets met je kunnen doen. Gelukkig heb ik het onder controle kunnen krijgen met antidepressiva, en nu gaat het veel beter. Sindsdien begrijp ik wat het is om psychisch ziek te zijn.»

– Slik je nog altijd antidepressiva?

KNOXVILLE «Ja. Ik probeer ze stilaan af te bouwen, maar het vooruitzicht dat ik kan hervallen, is wel beangstigend. Ik ben toch optimistisch, want de dokters zeggen dat je een jaar later al kunt zien of de hersenen zich hersteld hebben. In december 2021 was het ongeval een jaar geleden, en ik beschouw mezelf nu als volledig genezen.»

– Je hebt je zelfs aangemeld in het professionele wrestlingcircuit. In die duels gaat het weliswaar meer om de show, maar je kunt hoe dan ook gewond raken. Waarom neem je dat risico?

KNOXVILLE (lacht) «Ik maak me geen zorgen. In de World Wrestling Entertainment Liga zitten niet van die stoere worstelaars. Het is ook niet te vergelijken met wat ik vroeger heb gedaan. Als ik een hersenschudding of een andere verwonding zou kunnen oplopen, zou ik er niet aan beginnen. Mijn stunts voor ‘Jackass’ waren zo uitgedacht dat ze wel fout moesten aflopen. Het risico dat we daar liepen, was veel groter. Maar ik zal die stieren wel missen.»

– Waarom? Wegens de adrenalineshot?

KNOXVILLE «Ik vind het heerlijk om mijn angst te overwinnen. Maar wellicht heeft het ook met die adrenaline te maken, ja. Ik moet bekennen dat ik op den duur verslaafd raakte aan stunts. Het is niet zo eenvoudig om ermee te kappen. Maar nu wil ik vooruitkijken.»

– Hoe heb je je verslaving overwonnen?

KNOXVILLE «Je moet er gewoon de kracht voor opbrengen en ermee ophouden. Ik zal nog gekke toeren uithalen en bijvoorbeeld een arm breken, maar ik kan me geen zeventiende hersenschudding meer riskeren.»

– Hoe is het nu met je lichamelijke conditie?

KNOXVILLE «Ik heb het geluk dat ik een hoge pijngrens heb. Ik kan veel meer aan dan de meeste mensen.»

– Zoals?

KNOXVILLE «Twee wervels van mijn onderrug zijn zwaar geraakt en ik moet nu oefeningen doen om ze te stabiliseren, en ik moet ook medicijnen slikken. Maar ik ga hier niet zitten klagen, ik kan het alleen mezelf verwijten. Dat hoort bij mijn leven.»

– Wat is er leuk aan pijn?

KNOXVILLE «Het allerleukste is het moment waarop ik van mijn stokje ga. Even later open ik mijn ogen en kan ik aan het gezicht van mijn collega’s zien of de stunt geslaagd is.»

– Een paar jaar geleden heb je gebokst met superzwaargewicht Eric ‘Butterbean’ Esch. Hij sloeg je bewusteloos en de wonde moest gehecht worden, en toen je weer bij bewustzijn kwam, vroeg je de verzorger: ‘Is alles goed met Butterbean?’

KNOXVILLE «Ik weet dat ik met een kwinkslag moet reageren. Mijn reactie is een deel van de performance en het publiek moet zich amuseren. Bovendien is dat sowieso mijn eerste reactie bij pijn of een pak slaag: ik moet lachen.»

– Heeft pijn ook een erotisch kantje voor jou?

KNOXVILLE «Voor mij niet, nee.»

– Je zou intussen ongeveer 8,6 miljoen dollar kwijt zijn aan doktersrekeningen. Klopt dat?

KNOXVILLE «Dat is bullshit. In de pers wordt beweerd dat mijn ziekteverzekering dat bedrag heeft betaald, maar daar geloof ik niets van. Er zijn ook websites die de vermogens van beroemde stervelingen oplijsten. Ik weet dat je die bedragen doorgaans mag halveren. Ik heb er geen idee van hoeveel ik in mijn leven al heb uitgegeven aan ziektekosten. In mijn smartphone zitten de nummers van twintig dokters opgeslagen, en elke maand bezoek ik minstens één of twee van hen.»

– Wat vindt je vrouw van al je kwetsuren?

KNOXVILLE «Toen we onze derde film wilden draaien, was ze net zwanger en ze maakte zich grote zorgen dat ik zwaargewond zou raken, of erger. We hebben toen een paar goede gesprekken gehad en de conclusie was dat ze me zou vertrouwen en steunen.»

– Hoe moet ik me zo’n gesprek voorstellen? Heb je haar iets gezegd als ‘Schatje, maak je maar geen zorgen’?

KNOXVILLE «Ik zei haar dat ik uiteraard gewond zou raken. Maar we spraken af dat ik niets zou verzwijgen en dat ik haar elke dag op de hoogte zou houden van wat we aan het doen waren. Dat heb ik ook gedaan: ik heb haar na elke stunt gebeld.

»Weet je, ik ben een gelukkig man. Ik mag er niet aan denken wat er van mij terechtgekomen zou zijn als ik in Knoxville, Tennessee was gebleven. Mijn vrienden van vroeger zijn ofwel politieagent geworden, ofwel in de gevangenis beland.»

– Haal je af en toe een geintje uit met je vrouw?

KNOXVILLE «Nee, ze is veel sterker dan ik. En ik wil ook niet op de bank slapen.»

Jak, Tom & Jerry

– Je bent net 51 geworden. Hoe voelt het om een dagje ouder te zijn?

KNOXVILLE «Dat is knap lastig, en niet alleen omdat ik ijdel ben. Mijn ouders zijn in 2017 en 2018 overleden, en dat heeft er flink ingehakt. Door mijn vader ben ik komiek geworden. Hij had een heel grote invloed op me. Hij was altijd de leukste thuis en hij was ook behoorlijk trots op me. Als hij pizza had besteld en de koerier belde aan, dan opende hij de deur en riep hij: ‘Welkom bij Johnny Knoxville!’»

– Hoe zou je je vader omschrijven?

KNOXVILLE «Hij had een bandencentrale in Knoxville. Hij haalde vaak grapjes uit met zijn werknemers. Op een bedrijfsfeestje gaf hij bijvoorbeeld twee kerels een alarmpistool en hij sprak met hen af dat ze een vuurgevecht zouden ensceneren. Dan deden ze alsof ze ruzie kregen en ze trokken hun wapens. Het hele gezelschap stoof uit elkaar (lacht). Een andere keer mengde hij een laxeermiddel in de milkshake van collega’s, en hij stuurde ze vervalste doktersattesten waarin stond dat er een soa bij hen was vastgesteld. Hij stuurde die ook naar de echtgenotes en schoonmoeders. Niet iedereen kon daar even hard mee lachen.»

– Haalde hij ook met jou grapjes uit?

KNOXVILLE «Hij maakte me ’s ochtends vaak wakker door een bekertje water over mijn hoofd leeg te gieten. Hij kon gewoon niet wachten tot ik op was als hij me iets wilde vertellen. En als ik douchte, verraste hij me weleens met een emmer ijskoud water. Ik vond dat wel grappig, omdat ik met zijn streken groot geworden ben.»

– Vond je het altijd leuk, of heeft hij weleens grenzen overschreden?

KNOXVILLE «Nee, ik snapte zijn humor al van kleins af aan. Ook bij mijn oudste zus haalde hij van alles uit. Hij was gewoon een geboren performer. Als hij iets deed, wilde hij alle aandacht, maar als zijn optreden voorbij was, was hij weer in zichzelf gekeerd en ging hij voor de tv zitten.»

– Je hebt eens gezegd dat je zoon Rocko, die nu 12 is, niet in je voetsporen mag treden.

KNOXVILLE «En daarom haal ik geen gekkigheid uit met hen, behalve dan dat ik hen af en toe langs achteren besluip en kietel. We gaan wel samen surfen of skateboarden, maar ik let erop dat ze zich geen pijn doen. Ik heb een mooie carrière en daardoor kan ik voor mijn gezin zorgen, maar ik heb daar ook een prijs voor moeten betalen. En ik zal pas in de volgende tien of vijftien jaar merken hoe hoog die prijs is.»

– Is er voor jou een grens waar je niet over gaat als je een grap uithaalt?

KNOXVILLE «Het moet leuk blijven en het mag niet te ver gaan. Iemand die ik niet zo goed ken, heeft me eens een filmpje van een ongeval op een bouwwerf doorgestuurd: je zag hoe iemand van een stelling 30 meter naar beneden viel. Vreselijk! Zoiets wil ik helemaal niet zien. Die video had geen pointe en was ook helemaal niet grappig.»

– Ook over ‘Jackass’ vragen velen zich af of het wel grappig is. Bijvoorbeeld wanneer je last hebt van winderigheid en naar een yogastudio gaat.

KNOXVILLE «Wij brengen fysieke comedy, in de stijl van Buster Keaton of de cartoons van Tom & Jerry: twee figuren nemen elkaar te grazen en daarbij grijpen ze naar alles wat ze maar te pakken kunnen krijgen. We hebben zelfs filmpjes van Tom & Jerry gedetailleerd nagespeeld. Zo wordt de kater eens door een stier achternagezeten tot hij geen kant meer op kan: op dat moment blinddoekt hij zichzelf en steekt hij een sigaret op, waarna de stier hem vertrappelt. Die sketch heb ik in de tweede ‘Jackass’-film nagespeeld, maar dan met een jak.»

– Wat is de beste manier om iemand een poets te bakken?

KNOXVILLE «Als mensen in de war of angstig zijn, worden ze lichtgelovig. In zo’n gemoedstoestand kunnen ze vaak niet meer nuchter denken, en vallen ze terug op hun primitieve brein. Dan weet ik dat ik alles met hen kan doen, zolang ik tenminste min of meer geloofwaardig blijf. Dat is erg belangrijk: je moet zelf erg zakelijk blijven als je een streek uithaalt. Als je het te bont maakt, begint het je slachtoffer te dagen dat hij bij de neus wordt genomen. Dat is dus mijn manier van werken: ik breng ze in een onzekere situatie en laat die beetje bij beetje escaleren, terwijl ik zelf heel rustig blijf.»

Kogel door hoofd

– Je hebt veel stunts met wilde dieren uitgevoerd. Wat is het verbazingwekkendste dat je in de dierenwereld hebt gezien?

KNOXVILLE «Twee ‘Jackass’- collega’s, Chris Pontius en Steve-O, hadden op een bepaald moment hun eigen realityshow, ‘Wildboyz’. Ik was erbij toen ze in Punta Norte, in Argentinië, opnames maakten. Enkele weken per jaar komen orka’s daar heel dicht bij de kust om op zeeleeuwen te jagen, omdat de weersomstandigheden dan perfect zijn. Zeeleeuwen zijn eigenlijk extreem waakzaam, ze kunnen zelfs de orka’s horen communiceren, maar ze zijn ook erg vergeetachtig. Het ene moment hoort zo’n zeeleeuw een orka naderen, en het volgende moment, wanneer die weer weg is, zegt hij tegen een andere zeeleeuw: ‘Hey, Murray, om het nog even over vorige nacht te hebben…’ En hap! Dat was het indrukwekkendste dat ik ooit al heb gezien. Doorgaans kijk ik niet graag toe als dieren elkaar naar het leven staan, als kind vond ik zelfs een film als ‘Bambi’ onverdraaglijk, maar nu had ik het wel voor de orka’s. Dat zijn zulke intelligente dieren. Iemand heeft zich eens als zeeleeuw vermomd en is tussen de andere zeeleeuwen in het water gedoken, maar de orka’s hadden hem meteen door. Een dwaas idee, overigens.»

– Je hebt zelf een paar keer je leven geriskeerd, bijvoorbeeld toen je in een oranje gevangenisplunje een winkel binnenliep en direct werd gearresteerd.

KNOXVILLE «Toen ik daar rondliep, stormde de politie met getrokken wapens binnen. Ik had er bijna het hachje bij ingeschoten. Een agente zei me achteraf dat ze me een kogel door het hoofd had gejaagd als ik had bewogen toen ik op de grond lag. Dat ik niet werd doodgeschoten, dank ik alleen maar aan het voorrecht dat ik een witte man ben.»

– Wat is het vreselijkste aan beroemd zijn?

KNOXVILLE «Ik ga niet zitten mekkeren over hoe lastig het is, dan had ik maar een andere stiel moeten kiezen. Ik vind het vaak pijnlijk als ik zie hoe acteurs zich opwinden wanneer iemand om een handtekening vraagt. Tja, sorry dat je zo beroemd bent, makker!»

– Geniet je ervan als je een pak slaag krijgt?

KNOXVILLE «Geen idee. Maar ik haat het als iemand denkt dat hij me kan treiteren. Hij kan fysiek misschien sterker zijn dan ik, maar mentaal zeker niet. Alleen heeft die mentaliteit me al menig pak slaag opgeleverd in mijn leven.»

– Wanneer heb je je voor het laatst een idioot gevoeld?

KNOXVILLE «Ik ga helaas al eens over de rooie. Vooral wanneer ik in mijn eentje in de auto zit: dan neem ik mijn bochten zo scherp dat er niet zelden een band klapt. Als ik de kinderen bij vrienden moet oppikken en dan bel dat ze nog wat geduld moeten oefenen omdat papa weer een klapband heeft, kom ik wel dom over, ja.»

– Wat zou je doen als je opnieuw 18 kon zijn?

KNOXVILLE «Dan zou ik mijn moeder en mijn vader omhelzen.»

© Die Zeit

‘Jackass Forever’ loopt nu in de bioscoop.

Bekijk hier de trailer: