Het nieuwe vliegen: is het vliegtuig wel coronaproof?

Binnenkort mogen Belgen weer op vliegvakantie binnen Europa. Dat zal gepaard gaan met heel wat coronamaatregelen. Maar zijn die ook afdoende?

Een zomer in het buitenland lonkt: vanaf 15 juni mag er weer gevlogen worden naar verscheidene landen in Europa. Of dat veilig kan in coronatijd, hangt met name af van de luchtkwaliteit in het vliegtuig. Daarnaast blijkt afstand houden nog een heikel punt.

Om het nieuwe vliegen mogelijk te maken, nemen luchtvaartmaatschappijen allerhande maatregelen. Iata, de grootste internationale brancheorganisatie, bracht eerder deze week speciale richtlijnen uit. Passagiers en personeel moeten aan boord in elk geval mondkapjes dragen, laten woordvoerders van KLM en easyJet weten. Op de luchthaven wordt dit met klem aangeraden, maar niet verplicht. Reizigers moeten waar mogelijk op afstand van elkaar zitten. Inchecken kan online of met zelfservice-automaten, of als alternatief bij de KLM-balie met een plastic gordijn ertussen. Stoelen, tafels en andere oppervlakten in het vliegtuig worden vaker schoongemaakt, en bij het instappen moet iedereen zijn handen wassen. Ten slotte kan de temperatuur van reizigers worden gemeten.

Deel van de lucht wordt hergebruikt

Het voornaamste risico in vliegtuigen is de af- en aanvoer van lucht, zegt Andreas Voss, hoogleraar infectiepreventie aan de Radboud Universiteit. Een reconstructie in het New England Journal of Medicine in 2003, waar een enkele passagier tijdens een vlucht van Tokio naar Peking 22 van de 120 inzittenden met SARS zou hebben besmet, staat nog helder voor de geest. Daarbij raakten passagiers in dezelfde rij besmet, schreven de onderzoekers, maar ook mensen tot zeven rijen verderop.

‘Het beste is natuurlijk verse buitenlucht, maar die kun je niet permanent aanvoeren. Dan wordt het in een vliegtuig ijselijk koud,’ zegt Voss. Daarom zal een deel van de lucht in het vliegtuig altijd hergebruikt worden. ‘Die lucht wordt aan de ene kant van de cabine afgevoerd en blaast er aan de andere kant weer uit.’

Om te voorkomen dat dit een broeinest van virussen wordt, gebruikt zowel easyJet als KLM een speciaal luchtfilter. De zogenaamde high-efficiency particulate air of Hepa-filter moet een beschermlaag zijn voor de opnieuw te verspreiden lucht. En dat werkt, zegt Voss. ‘Die filters worden ook in operatiekamers en laboratoria gebruikt. Fijne druppels die in de lucht blijven hangen, kun je daarmee terugbrengen tot nagenoeg nul.’

Afstand bewaren blijft lastig

Is het vliegtuig dan toch helemaal veilig? Dat ligt eraan, zegt Voss. De grote hoestdruppels waar mensen afstand voor moeten houden, zijn namelijk nog niet verdwenen. Dat blijft dan ook een risico.

Luchtvaartmaatschappijen zijn vooralsnog niet van plan stoelen af te plakken of de middelste rij vrij te laten. Reizigers wordt alleen verzocht zich te verspreiden als de bezetting het toelaat, meldt een woordvoerder van easyJet. Voss: ‘Dat is heel erg jammer. Want als je nog steeds schouder aan schouder zit, maakt een luchtfilter helemaal niks uit.’

Bij gebrek aan afstand kunnen de mondkapjes een uitkomst bieden, net als op het openbaar vervoer. Als iedereen zich aan de regels houdt, gaat het in theorie dan ook goed, denkt infectie-expert Voss. ‘Toch blijft het oppassen geblazen. Als je aan je masker friemelt om te kletsen, even in je ogen wrijft of bij het langslopen de stoel van een buurman aanraakt, kun je alsnog iets overdragen.’

(Trouw)