‘Het Overlegcomité is niet empathisch genoeg geweest. Er is geen positief signaal uitgestuurd’

Terwijl de Vlaamse virologen afwijzend reageren op de aangekondigde versoepelingen van de coronaregels – te veel, te snel, te vroeg – klinkt aan de overkant van de taalgrens alweer een heel ander geluid. ‘Het Overlegcomité is niet empathisch genoeg geweest’, benadrukt ULB-epidemioloog Yves Coppieters.

- Het Overlegcomité is te voorzichtig?

YVES COPPIETERS «De bevolking heeft nood aan zuurstof. Men is de coronaregels beu en ik denk dat het Overlegcomité daar te weinig rekening mee gehouden heeft.»

- Hoe bedoelt u?

COPPIETERS «In mijn ogen is het uitstel voor het buitenplan en de heropening van de terrassen naar 8 mei geen goede zaak. Mensen die buiten sporten of een glas drinken: het gevaar op besmetting is dan behoorlijk klein. Onderzoek heeft uitgewezen dat je dan heel nauw contact moet hebben. Dat terwijl buiten sporten of samen een glas drinken psychologisch enorm veel deugd kan doen. Het Overlegcomité is hier volgens mij te veel aan voorbij gegaan.

»Ja, de coronaregels zijn uiteraard belangrijk om de pandemie klein te houden. Maar de bevolking moet die regels dan wel willen volgen, en dat is steeds minder het geval. Het Overlegcomité is niet empathisch genoeg geweest. Er is geen positief signaal uitgestuurd.»

- In Vlaanderen vrezen de meeste virologen net dat het Overlegcomité te snel gaat.

COPPIETERS «Ik begrijp dat niet zo goed. Wat is er beslist? De scholen heropenen, deels met afstandsonderwijs voor de oudere leerlingen, en de contactberoepen mogen heropstarten. Dit zijn de maatregelen van de zogenaamde paaspauze die straks opnieuw verdwijnen. Dat is het voorlopig.

»Het effect van deze maatregelen op de coronacurve is trouwens niet zo groot geweest, leren de cijfers. We zijn voor Pasen op een nieuw, weliswaar hoog plateau beland qua aantal dagelijkse besmettingen. Daarnaast wordt het reisverbod straks opgeheven, maar ik denk niet dat de Belgen nu opeens massaal gaan reizen. Bijna heel Europa is nog altijd rode zone en de vakantie is voorbij.»

- Uw collega’s zullen u verwijten dat u het virus onderschat.

COPPIETERS «Ach, ik weet wat er op mij afkomt van afkeurende reacties. Dit is niet mijn eerste interview en ook de vorige keren heb ik achteraf heel wat over me heen gekregen (lacht).

»Luister: als epidemioloog heb ik liever dat de coronaregels iets minder strikt zijn – in de eerste plaats voor buitenactiviteiten – maar wel correct nageleefd worden, dan omgekeerd. En ik heb liever dat de mensen op een terras bijeenkomen, in een gecontroleerde omgeving waar ze rond een tafel zitten en op afstand, dan in een park of in hun achtertuin. Als wetenschapper moet je ook oog hebben voor de psychologische impact van een pandemie op bijvoorbeeld jongeren, die bijzonder veel vrijheden hebben opgegeven het laatste jaar.»

- Hoe verklaart u die verschillende zienswijzen in noord en zuid?

COPPIETERS «In Vlaanderen is men heel gefocust op het virus zelf. In Franstalig België houdt men, naar mijn persoonlijke mening, meer zicht op het geheel. Ik ben geen socioloog, dus ik wil voorzichtig blijven, maar misschien is het ook een sociaal-cultureel verschil tussen noord en zuid. De Franstalige bevolking begrijpt niet waarom de timings voor versoepelingen elke keer opnieuw verschoven worden. Al heb ik de indruk dat ook veel Vlamingen op hun tandvlees zitten.»

- Volgens premier De Croo zijn we aan ‘de laatste moeilijke weken’ bezig.

COPPIETERS «Ik durf dat niet zeggen. Dit zal van verschillende parameters afhangen. Eén: de vaccinaties. Zal iedereen zich laten vaccineren? Zeker in Brussel en Wallonië is dat geen evidentie, ook niet bij de ouderen en de risicogroepen. En hoe zit het met de bevoorrading van vaccins? Twee: het gedrag van de bevolking. Hoelang houdt men deze situatie nog vol? Drie: de coronavarianten. Slagen we erin om mensen die besmet zijn met de nieuwe varianten, zoals de Braziliaanse en Indische, zoveel mogelijk aan de grenzen te detecteren? Dat zal absoluut nodig zijn, want deze nieuwe varianten lijken heel besmettelijk en zijn mogelijk beter bestand tegen de vaccins.»

- Het zal dus niet alleen afhangen van de vaccins?

COPPIETERS «Neen, dat vind ik een riskante stelling. Alleen de vaccins zullen niet volstaan op termijn. Je moet parallel werken aan een betere behandeling van covidpatiënten. Je moet ook bekijken of de ziekenhuiscapaciteit niet omhoog moet. Als je dat allemaal niet doet, dreig je met een probleem te zitten in de herfst.

»We weten vandaag dat de vaccins zes à acht maanden prima bescherming bieden – ik heb het dan over de huidige coronavarianten. Wie vandaag geprikt wordt, kan dus tegen november opnieuw kwetsbaarder worden. Gaan we dan opnieuw vaccineren? Zullen die dosissen er tegen dan zijn? Voor de herfst zijn er nog heel wat vraagtekens.»

- We zijn er nog niet...

COPPIETERS «Neen, helaas. België is er al een aantal maanden in geslaagd om een nieuwe, grote uitbraak van het virus te vermijden door een behoorlijk stabiel pakket aan coronaregels te hanteren. Dat is best goed, zeker in vergelijking met andere Europese landen. We zitten al heel lang op een hoog plateau maar een echte golf hebben we niet meer gekregen. Spijtig genoeg zijn we nog niet aan de finish.»