‘Het proces Depp vs Heard doorbreekt het taboe rond partnergeweld niet, integendeel zelfs’

De jury is vrijdag na ruim twee uur overleg niet tot een beslissing gekomen in het proces tussen Johnny Depp (58) en Amber Heard (36). Dinsdagochtend gaat het beraad verder. Volgens Hilde Van Mieghem, die een documentaire maakte over partnergeweld, helpt het gelivestreamde proces slachtoffers niet.

- Waarom zijn we zo geobsedeerd door dit proces?

HILDE VAN MIEGHEM «Een op de zeven vrouwen en een op de vijf mannen is slachtoffer van partnergeweld. Dus aan de ene kant hebben veel mensen er zelf mee te maken en zijn ze daarom geïnteresseerd. Aan de andere kant is het ook gewoon brood en spelen, een beetje een Griekse tragedie. Mensen die zelf niet in zo’n situatie zitten, kunnen zich moeilijk voorstellen wat het is. En nu krijg je natuurlijk alle smeuïge details te zien. We kunnen ons verkneukelen in het leed van een ander.

»Bij films werkt dat smeuïge ook heel goed. Denk aan ‘The War of the Roses’ met Kathleen Turner en Michael Douglas. Daarin maakt een koppel elkaar af tot op het bot om te bereiken wat ze willen. Dat is pure sensatie. Ik heb zelf wat filmpjes van het proces gezien, maar toen ik doorhad hoe gepolariseerd het was, ben ik ermee gestopt. Ik hou helemaal niet van die cultuur waarbij we alles op straat gooien. Dat totale gebrek aan privacy is niet goed voor hen en maakt hen nog kwetsbaarder.»

- Helpt het proces dan niet om partnergeweld uit de taboesfeer te halen?

VAN MIEGHEM «Partnergeweld is zeker nog een taboe. Maar ik heb niet het gevoel dat het proces dat taboe doorbreekt. Integendeel zelfs. Door het openlijke karakter ervan en doordat de maatschappij als jury kan optreden, zullen mensen partnergeweld nog meer als iets geïsoleerds en aparts zien. Als iets uitzonderlijks dat enkel bij rijke filmsterren gebeurt, terwijl het eigenlijk schering en inslag is. Dat versterkt volgens mij juist het taboe.

»Ook voor Amber Heard en Johnny Depp persoonlijk denk ik dat het niet goed is het proces zo publiek te voeren. Iedereen heeft iets te zeggen over hen. Ze zullen er allebei gehavend uitkomen, onafhankelijk van wat de uitspraak zal zijn. Dat een man naar buiten komt als slachtoffer, is natuurlijk wel grensdoorbrekend. Dat gebeurt niet zo gemakkelijk, dus op dat gebied is het misschien wel positief.»

- Wat heeft u het meest getroffen aan het proces?

VAN MIEGHEM «De filmpjes van Amber Heard. Ik dacht onmiddellijk: dit is intiem terrorisme. Dertig procent van het partnergeweld is intiem terrorisme, waarbij de dader vaak een ontwikkelingsstoornis heeft. Als ik haar zie, zie ik tien verschillende maskers waartussen ze elke seconde wisselt. Hoe zij spreekt over hem, dat is totale psychologische vernedering.

»Ik las dat ze borderline zou hebben, en dat verbaast me niets. Iemand met borderline heeft een enorme angst om verlaten te worden. Zij hebben de ander echt nodig in heel hun circus. Iemand zei me: ‘Die presenteert zich slecht.’ Maar nee, ze presenteert zich helemaal niet slecht. Ze is wie ze is, en dat is totaal onberekenbaar. Ik vond het heel eng om haar bezig te zien.»

- Tegelijk pleit u voor empathie voor de dader. Hoe ver kun je daarin gaan?

VAN MIEGHEM «Heard alleen afschrijven als dader is voor mij te ongenuanceerd. Zeventig procent van partnergeweld is wederzijds. Wat je ziet, zijn twee beschadigde mensen die elkaar verder beschadigen.

»Een dader wordt ook niet zomaar een dader. Je wordt zo niet geboren. Dader worden is vaak een overlevingsreactie op een beschadiging die jou is aangedaan tijdens je jeugd. Getraumatiseerde mensen belanden in een driehoek waarin ze gemakkelijk van rol kunnen wisselen tussen slachtoffer, redder en dader. Ze kennen enkel die taal en kunnen dus moeilijk relaties aangaan buiten die driehoek. En zo zetten zij dat van generatie op generatie verder.

»Je kunt op de duur dus niet meer van schuld spreken. Heard en Depp hebben beiden therapie nodig. Ik weet dat als ze er elk apart mee aan de slag zouden gaan, ze er veel gelukkiger zouden uitkomen. Maar bij Depp zie ik wel veel meer schuldinzicht dan bij Heard.»

(DM)