Hoe houden we mens en milieu plasticvrij? 'Wij zijn het enige levende wezen dat zijn nest zo bevuilt'
Was het ronddwarrelende plastic zakje in de filmklassieker ‘American Beauty’ twintig jaar geleden nog een poëtisch beeld, vandaag illustreert het vooral de steeds toenemende plasticvervuiling. Al 150 miljóén ton plastic zit er in de oceanen, en elke minuut komt daar nog het volume van een vuilniswagen bij.
'Mensen voelen zich gelukkig geen freaks meer als ze met een katoenen zakje naar de supermarkt gaan'
Trok vorig jaar al aan de alarmbel met de eerste editie van Mei Plasticvrij: Ineke Van Nieuwenhove. Ook dit jaar probeert ze zoveel mogelijk burgers te mobiliseren om op z’n minst één maand lang zo weinig mogelijk plastic in huis te halen.
INEKE VAN NIEUWENHOVE «Ik ben Mei Plasticvrij vorig jaar begonnen met Maria Meulders en Anne Wislez, nadat Anne een filmpje van onderwaterfotografe Caroline Power op Facebook had gepost. Power had in de Caraïbische Zee een kilometerslange sliert van plastic flessen, bestek en borden aangetroffen. Hallucinant. Onder dat filmpje verschenen commentaren als ‘Dit kan niet langer! Wat kunnen we daaraan doen?’, waarna we met een vijftal mensen zijn samengekomen om te brainstormen. Omdat ik zelf uit de journalistiek kom, had ik al wat onderzoek naar dat onderwerp gedaan. Toen bekend werd dat Dagen Zonder Vlees in 2018 niet zou doorgaan, zagen we de kans schoon om dat gat op te vullen.
»Ik zag het meteen groots. ‘We gaan heel Vlaanderen mobiliseren!’ Daar heb ik me zwaar aan mispakt, want er kruipt ongelooflijk veel tijd in: vijf maanden heb ik vorig jaar onbezoldigd aan de campagne gewerkt.»
HUMO Hoe groot is het probleem eigenlijk?
VAN NIEUWENHOVE «Je beseft de omvang van het probleem pas zodra je je erin gaat verdiepen. Dat motiveerde ons. Al heb ik vorig jaar een paar keer aan mijn keukentafel zitten huilen: ‘Wat proberen wij eigenlijk te doen? Het is al te laat.’ In het Hoge Noorden spoelen plastic en conserven aan uit Hawaï en verspreiden zich van daaruit over de hele wereld. Op 3.000 meter diepte in zee worden nog intacte plastic flessen aangetroffen, op 6.000 meter diepte zitten er microplastics (stukjes plastic kleiner dan 3 millimeter, red.), die onder meer afkomstig zijn van de microvezels die vrijkomen als we onze kledij wassen. Ze zijn verantwoordelijk voor ruwweg een derde van het plastic in de oceaan. Zes-dui-zend meter diep: daar raak je zelfs niet bij!
»Momenteel zit er 150 miljard kilogram plastic in de oceanen. Volgens de Ellen MacArthur Foundation bevat die 23 miljard kilogram giftige additieven. Om plastic – ook bioplastic – te maken, heb je chemische additieven nodig. Die komen vrij als plastic afbreekt. Intussen weten we dat microplastics ook chemicaliën uit het water absorberen, waardoor het echte gifbommetjes worden. Vissen, mosselen en oesters eten dat op, en komen met dat gif op ons bord terecht. Karma is a bitch.»
HUMO Wetenschappers hebben onlangs microplastics aangetroffen in de meest afgelegen delen van de Pyreneeën, wat aantoont dat ze ook via de wind vervoerd worden en we ze dus wellicht ook inademen.
VAN NIEUWENHOVE «Ik heb verschillende wetenschappers gevraagd wat dat met ons doet. Ze willen nog geen straffe uitspraken doen tot ze meer bewijs hebben, maar sommigen zeiden wel dat ze wegwerpplastic uit hun leven gebannen hebben, omdat ze gewoon geen gezondheidsrisico’s willen lopen.
»Toen plastic in het begin van de 20ste eeuw uitgevonden werd, was dat geen slechte vondst: het is licht, flexibel en gaat jaren mee. Maar we zijn intussen te ver doorgeschoten: er is veel te veel plastic. En dat het niet vergaat, is net het probleem. Echt plasticvrij leven kan niet meer: het zit in onze meubels, donsdekens, wasmachines, auto’s, televisietoestellen, lichtschakelaars... Maar je kunt wel voor heel wat voorwerpen plasticvrije alternatieven gebruiken, zoals een houten haar- of tandenborstel.
»En dan hebben we het nog niet over wegwerpplastic gehad: menselijke arrogantie ten top! Iets wat gemaakt werd uit duurzaam materiaal en dat honderden jaren blijft bestaan, wordt al na een kwartier weggegooid! Al die plastic zakken, bekers en flessen… Nu, ik wil dat de doorsnee consument niet verwijten, want die krijgt het ook maar aangeboden.»
HUMO Dat is wat Greenpeace-activist Will McCallum ook zegt in zijn boek ‘Hoe je stopt met plastic’: in plaats van de volledige verantwoordelijkheid bij individuen te leggen, moeten de producenten van wegwerpplastic gestraft worden.
VAN NIEUWENHOVE «De overheid zou producenten een strengere wetgeving kunnen opleggen. Door standaardisatie, bijvoorbeeld: als er een norm komt die bepaalt dat plastic verpakkingen uit één soort materiaal moeten bestaan, dan zouden ze ook veel makkelijker gerecycleerd kunnen worden. Nu mogen producenten doen wat ze willen, wat resulteert in een mix van plastic op de markt. Zodra een product uit twee soorten plastic bestaat, is het vaak te complex en te duur om te recycleren.»
HUMO Daardoor wordt de inhoud van onze pmd-zak in werkelijkheid vaak niet gerecycleerd.
VAN NIEUWENHOVE «Een groot deel ervan niet, nee. Europa en Amerika verkopen en verschepen nog steeds tonnen plastic afval naar het buitenland om gerecycleerd, verbrand of gedumpt te worden. Andere landen zitten dus opgescheept met óns plastic.
»Producenten blijven plastic gebruiken omdat het spotgoedkoop is. Bij het kraken van aardolie om asfalt en brandstof te maken, krijg je een bijproduct, nafta. Daaruit wordt plastic gemaakt. Het zou verspilling zijn om niets te doen met nafta, en het is voor producenten veel goedkoper om nieuw plastic te maken dan om bestaand plastic te recycleren, dus hun rekensommetje is snel gemaakt. Daarom is het belangrijk om als consument een krachtig signaal te geven: hoe meer consumenten voor andere producten kiezen, hoe meer de producenten die hete adem in hun nek voelen. De eerste die daarop reageren zijn supermarkten, want zij hebben een directe lijn met de klant.»
undefined
'Mijn respect voor de burger is sinds Mei Plasticvrij enorm gegroeid, mijn respect voor de politiek is daarentegen drastisch afgenomen'
Burgers aan de top
HUMO Delhaize bood in de krant paginagrote excuses aan nadat verschillende klanten op sociale media foto’s hadden gepost van onnodige plastic verpakkingen bij hun Legoblokjes-actie.
VAN NIEUWENHOVE «Die foto ging direct viraal – twee jaar geleden was dat wellicht niet gebeurd. Supermarkten schieten in gang omdat ze geen klanten willen verliezen, maar zij kunnen dat makkelijker doen voor hun huismerken, want voor andere producten zijn ze afhankelijk van multinationals als Procter & Gamble en Unilever. Daar hebben ze naar eigen zeggen minder vat op, hoewel ze als grote aankoper natuurlijk ook op andere maatregelen zouden kunnen aandringen.
»Nu, multinationals beginnen ook wel te beseffen dat de consument daar gevoelig voor is. Om hun imago te beschermen, hebben alle bedrijven tegenwoordig iemand in dienst die waakt over het duurzaamheidsbeleid. Soms is dat greenwashing – ‘Als we maar een goed imago hebben!’ – maar toch: er is een proces in gang gezet dat niet zomaar kan worden teruggedraaid.»
HUMO Het gaat de multinationals om winst. Microbeads, minuscule plastic deeltjes van maximaal één millimeter, worden toegevoegd aan verzorgings- en huishoudelijke producten, om het goedje dikker te maken. Het is technisch gezien al mogelijk om die te vervangen door een natuurlijk element, maar de producenten doen dat niet, want dat kost meer geld.
VAN NIEUWENHOVE «Telkens als je doucht, spoelen microbeads uit je douchegel en shampoo via de afvoerpijp weg, die uiteindelijk in zee belanden. In de Verenigde Staten zijn microbeads verboden, in Europa wordt enkel ‘geadviseerd’ microbeadsvrije producten op de markt te brengen. Wat doen grote merken zoals L’Oréal en Garnier dus? Ze brengen in de VS microbeadsvrije producten op de markt en vertellen de rest van de wereld dat ze ‘eraan werken’. Ze kúnnen het dus wel.»
HUMO Waarom legt de overheid dan geen verbod op?
VAN NIEUWENHOVE «Dat is helaas een naïeve gedachte. Ik ben vorig jaar met meerdere Vlaams Parlementsleden gaan praten, en gelukkig zijn er wel degelijk parlementariërs met de kwestie begaan. Maar doordat België zo opgedeeld is, wordt de hete aardappel doorgeschoven: ‘Wij willen wel, maar de gewesten niet!’ Denk maar aan de vier klimaatministers die geen klimaatbeleid kunnen uitwerken. Zolang de overheid niet voelt dat er voldoende draagvlak is bij de burgers, schieten ze absoluut niet in gang.»
HUMO Nu je het klimaat aanhaalt: de klimaatopwarming werkt het plasticverbruik in de hand. Vorige zomer werd er door het warme weer een derde meer flessenwater verkocht dan in 2017.
VAN NIEUWENHOVE «En het vervoer en de verbranding van plastic draagt dan weer bij tot de klimaatopwarming (zucht).
»De overheid zou een statiegeldsysteem kunnen invoeren, maar sommige partijen houden dat tegen (een voorstel om statiegeld op blikjes in te voeren werd in 2018 afgevoerd na protest van de N-VA, red.). Het is zo’n traag proces dat we beter zelf het heft in handen kunnen nemen. De beste initiatieven zijn momenteel burgerinitiatieven. Autodelen raakt bijvoorbeeld al ingeburgerd. Lokale besturen zijn ook vaak goed bezig. In de wijk Antwerpen Zuid is er het project Circulair Zuid, waar de inwoners afvalvrij proberen te leven. De stad Antwerpen gaat er een grote ondergrondse cisterne aanleggen om regenwater op te vangen – waterschaarste zal door de temperatuurstijging ook een steeds groter probleem worden. Mijn respect voor de burger is sinds Mei Plasticvrij enorm gegroeid, mijn respect voor de politiek is daarentegen drastisch afgenomen.»
HUMO In Bredene komt er een rookvrije strandzone en wordt het statiegeldsysteem ingevoerd. Trekken burgemeesters best zelf aan de kar?
VAN NIEUWENHOVE «Ik ben vorig jaar met de Bredense burgemeester Steve Vandenberghe gaan praten. Hij heeft de ballen gehad om te zeggen: ‘Fuck it, we gaan niet wachten op de nationale overheid!’ Het is ook in het voordeel van zijn eigen gemeente. De afvalcommunales kreunen onder het zwerfvuil, dat nog elk jaar toeneemt en voor 40 procent uit drankverpakkingen bestaat. Zwerfvuil opruimen kost Vlaanderen 160 miljoen euro, dat betaald wordt met ons belastinggeld. Met de afvalverwerking en de milieukost erbij zit je tegen het miljard aan. Daarvoor kan statiegeld dus een oplossing zijn. En we weten dat het wérkt. Landen die het al hebben ingevoerd, merken dat er tot 90 procent minder drankverpakkingen in hun zwerfvuil zit. Maar ja: zodra één partij tegen is en lobbyisten van supermarktketens als Colruyt zich roeren, komt er blijkbaar niets van in huis.»
HUMO Nochtans profileert Colruyt zich door herbruikbare katoenen zakjes voor groenten en fruit te gebruiken als voorstander van plasticvrije verpakkingen.
VAN NIEUWENHOVE «Ze zijn één van de grote tegenstanders van statiegeld.»
HUMO Is de oplossing dan: niet meer bij Colruyt winkelen?
VAN NIEUWENHOVE «Dat moet iedereen voor zichzelf uitmaken. Wij willen onze campagne zo vriendelijk mogelijk houden. Ikzelf ben wel militant, omdat ik weet hoe alarmerend de toestand is en hoe weinig de grote bedrijven daaraan doen.»
undefined
'Landen die al statiegeld hebben ingevoerd, merken de verbetering. Maar ja: zodra één partij tegen is, komt er niets van in huis'
Grootmoeders wijze
HUMO Vorig jaar hebben 63.125 Vlamingen meegedaan met Mei Plasticvrij. Was je daar tevreden mee?
VAN NIEUWENHOVE «‘Tevreden’ is een understatement, we waren lááiend enthousiast. Ik ben ook veel mensen tegengekomen die zeiden dat ze hebben meegedaan zonder zich te registreren, dus het werkelijke aantal ligt nog hoger.
»De zero wasters hebben me bedankt: ‘Eindelijk worden we niet meer als freaks beschouwd! Vroeger rolden mensen met hun ogen als ze me met een katoenen zakje in de supermarkt zagen.’ Anderen vertelden me dat ze veranderingen in hun huishouden ook na mei zijn blijven volhouden. Mensen die hun eigen zakjes meenemen naar de supermarkt, die boodschappen doen in verpakkingsvrije winkels en weer naar de markt gaan, waar je losse groenten en fruit kunt kopen, of gezinnen die overgestapt zijn op kraanwater en herbruikbare drinkbussen hebben aangeschaft.
»Er is echt geen reden om géén kraantjeswater te drinken. Er is geen transport voor nodig, het wordt niet verpakt en het hoeft niet gerecycleerd te worden. Bovendien is het veilig: het wordt op zestig bestanddelen gecontroleerd, en hormonen en pesticiden worden er tot ver onder de toegelaten maximumwaarden uitgefilterd.»
undefined
'We laten robots landen op Mars, maar kunnen geen betaalbaar alternatief vinden voor plastic? Dat maak je mij niet wijs!'
HUMO Heb je al kwade berichten gekregen van bedrijven?
VAN NIEUWENHOVE «Nee, maar wel van supermarkten die zeggen dat het allemaal niet zo gemakkelijk is. Ze halen altijd het verhaal aan van de voedselverspilling: dat plastic dient om voedsel langer te bewaren. Maar de cijfers tonen aan dat de voedselverspilling evenredig stijgt met de hoeveelheid plastic verpakkingen. Al heeft de consument daar zeker ook de hand in: je wilt niet weten hoeveel voedsel ongeopend in de vuilnisbak belandt.
»Dat is ook wat we met Mei Plasticvrij willen benadrukken: koop enkel wat je nodig hebt en wees spaarzaam met je aankopen. Er wordt overgeproduceerd, maar ook overgeconsumeerd. Herstel je kleren, leg een nieuwe zool in je schoenen, en was je kleren minder. Koop tweedehands, en als je toch nieuwe kleren koopt, ga dan voor natuurlijke stoffen zoals wol, katoen en zijde, in plaats van nylon of fleece. Je hoeft niet alle plastic weg te gooien: ik heb ook nog plastic opbergdozen, maar die ga ik zo lang mogelijk gebruiken.»
HUMO Eigenlijk moeten we weer meer gaan leven op grootmoeders wijze?
VAN NIEUWENHOVE (knikt) «Een generatie geleden ging men met een mand naar de markt, werden groenten in krantenpapier verpakt en werd er veel meer gecomposteerd. Er werd gepoetst met bruine zeep, huishoudazijn of zuiveringszout: je hebt heus geen aparte producten nodig voor je badkamer, keuken en vloeren. En men sprong ook veel duurzamer om met spullen: was er iets kapot, dan werd het gerepareerd. Want laten we wel wezen: er zit geen ‘weg’ in wegwerpmateriaal, het blijft eeuwen bestaan.
»Probeer dus zoveel mogelijk te kiezen voor natuurlijke materialen zoals hout, karton en papier: dat zijn dingen die de natuur herkent en dus kan afbreken. Kunststof niet.»
HUMO Hoe plasticvrij leef jij?
VAN NIEUWENHOVE «Ik ga hier in Gent naar de verpakkingsvrije winkel. Verder let ik gewoon op mijn aankopen. Ik koop bijvoorbeeld altijd vers, want ik heb geen diepvriezer. Mijn kleren was ik met wasnoten: die kunnen op de composthoop na gebruik. Ik gebruik een stuk zeep in plaats van douchegel, en was mijn haren met zuiveringszout en appelazijn. Mijn kinderen zijn daar geen fan van, dus koop ik voor hen natuurlijke shampoo, die ik in mijn hervulbare fles giet. Ik maak ook zelf mijn microbeadsvrije tandpasta: kokosolie au bain-marie verwarmen en mengen met een schep zuiveringszout. Simpel! Dat is klaar in twee minuten en het is veel goedkoper!
»Als we naar de frituur gaan, dan neem ik een pot mee: ‘Geen vorkjes en bakjes, gooi het maar allemaal in de pot!’ Het speelt in hun eigen voordeel: alle afhaalzaken zitten zelf met gigantische hoeveelheden afval. Het overgrote deel van afhaalmaaltijden wordt op straat geconsumeerd, waarna het in de vuilnisbakken van de stad belandt. Dat afval wordt niet gerecycleerd.
»Dit jaar lanceert Mei Plasticvrij de Billie Cup: een koffiebeker met waarborg. Het werkt zoals op een festival: je vraagt koffie in een Billie Cup en betaalt een euro waarborg voor de beker, die je kunt recupereren wanneer je ’m weer binnenbrengt in om het even welke deelnemende zaak. Nu neemt slechts 1 procent van alle mensen die afhaalkoffie kopen een herbruikbare beker mee, hoewel je in veel koffiezaken korting krijgt als je je eigen beker meebrengt.»
undefined
'Momenteel zit er 150 miljard kilogram plastic in de oceanen, waarvan 23 miljard kilogram giftige additieven'
Gouden tip
HUMO Spreek je mensen aan op hun consumptiegedrag?
VAN NIEUWENHOVE «Als ik mensen in de groenteafdeling zie grijpen naar een plastic zakje, toon ik ze mijn herbruikbare zakjes: ‘Kijk wat ik heb! Superhandig!’ Sommigen rollen dan met de ogen, maar er zijn evengoed anderen die zeggen: ‘Dat is geen slecht idee!’ Ik zal mensen nooit iets opleggen, want ik weet niet hoe hun leven eruitziet. Als je een drukke job hebt en koters hebt rondlopen, dan wil je makkelijke en tijdsbesparende oplossingen. Als zulke mensen overschakelen op kraantjeswater, een koolzuurmachine in huis halen om zelf hun bruiswater te maken, of geen plastic rietjes meer gebruiken, dan zijn ze al heel goed bezig.»
HUMO Was je al zo milieubewust voor je Mei Plasticvrij uit de grond stampte?
VAN NIEUWENHOVE «Ik was al bezig met gezonde voeding, want ik geef yoga. Van nature uit ben ik tegen verspilling, maar ik heb zelf ook veel bijgeleerd. Eens je ermee begint, is er geen weg terug. Sinds 1 mei 2018 heb ik in een heel jaar twee pmd-zakken en zes vuilniszakken buitengezet – en dat met twee kinderen in huis! Ik was er zelf van geschrokken hoeveel het scheelt. Een gouden tip: verander één gewoonte tot die ingeburgerd raakt, en neem er daarna eventueel nog iets anders bij. Als je alles tegelijkertijd probeert te doen, zal het sowieso op een fiasco uitdraaien.»
HUMO Is het moeilijk om niet cynisch te worden?
VAN NIEUWENHOVE «Het maakt mij blij te weten dat ik bewustere keuzes maak. Hoe meer individuen een inspanning doen, hoe groter het resultaat.
»Ik hou ervan om te duiken tussen koralen en vissen, maar het trieste besef dat de koralen massaal aan het uitsterven zijn, speelt dan wel in mijn achterhoofd. Onze planeet is een groot cadeau, ze geeft ons alles wat we nodig hebben: lucht, voedsel, water en heel veel schoonheid. Dat kunnen we toch niet blíjven verkloten?
»Gelukkig zijn er op verschillende pistes al veel dingen in gang gezet. Dagen Zonder Vlees, de CurieuzeNeuzen-actie, de klimaatmarsen en nu ook Mei Plasticvrij: de bewustwording groeit.»
HUMO Hoop je dit jaar op een stijgend aantal Mei Plasticvrij-deelnemers?
VAN NIEUWENHOVE «Dat zou heel fijn zijn, maar de klimaatjongeren krijgen ook veel bagger over zich heen, dus ik durf er niet op te hopen. Op onze eigen kanalen hebben we vorig jaar geen verzuurde reacties gekregen, maar ik herinner me de reacties op een krantenartikel over Mei Plasticvrij: ‘We mogen al geen alcohol meer drinken en geen vlees meer eten, en nu mogen we ook nog eens geen plastic meer gebruiken! Wanneer gaan ze ons eens met rust laten? Dat ze de producenten viseren in plaats van de kleine consument!’ Terwijl wij dus willen duidelijk maken dat je als consument een signaal kunt geven aan de producent.
»Voor mij draait het ook niet per se om cijfers. Ik wil dat Mei Plasticvrij lééft: dat het over de tong gaat, in de media verschijnt, en dat er brieven worden gestuurd naar supermarkten. Toch wil ik iedereen oproepen zich te registreren op meiplasticvrij.be. Het is enkel met cijfers dat we producenten en overheden kunnen tonen dat er wel degelijk een draagvlak is.»
'De ballen van de overheid zitten helaas in de portemonnee van de multinationals'
Dieter Coppens: ‘Mijn Drinkbus is mijn beste vriend’
Net als Sean Dhondt en Hilde De Baerdemaeker is ook Dieter Coppens dit jaar weer een bevlogen ambassadeur van Mei Plasticvrij.
DIETER COPPENS «Ik heb geen seconde getwijfeld over het ambassadeurschap. Als kind was ik al begeesterd door de natuur. Ik herinner me dat ik op de achterbank van de auto zat, en verbaasd was dat de bermen langs de autostrade bezaaid lagen met afval dat mensen zonder gêne uit het raam hadden gegooid. Ik snap dat nog steeds niet: als ik ga wandelen of joggen, raap ik al het zwerfvuil op dat ik onderweg tegenkom, om het daarna in een vuilnisbak te deponeren. Ik trek ook regelmatig met mijn kinderen en een kruiwagen de straat op om alle afval te verzamelen. Ik woon in een rustige wijk, je zou denken dat daar alleen maar propere mensen wonen, maar als je ziet hoeveel blikjes en flesjes in de beek verzeild raken: geschift! Blijkbaar is het voor veel mensen nog moeilijk om hun afval bij te houden tot ze een vuilnisbak tegenkomen.
»(Op dreef) Voor ‘Animalitis’ (het dierenprogramma dat Coppens in 2018 presenteerde, red.) heb ik een marinebioloog op de Azoren bezocht die zeeschildpadden onderzocht. Bleek dat letterlijk élke zeeschildpad microplastics in z’n maag heeft! Onvoorstelbaar. We zijn het enige levende wezen dat zijn nest zo bevuilt en zich op die manier buiten zijn eigen ecosysteem zet. Die marinebioloog zei: ‘Het probleem van de mens is dat hij maar één of twee generaties ver wil kijken. Men denkt enkel aan zichzelf en zijn kinderen.’ En inderdaad, ook met pakweg het klimaatprobleem is de algemene tendens: ‘Zolang we het nu goed hebben, trekken we ons er niets van aan!’ We willen niet aan comfort inboeten, maar dat hóéft ook niet.
»We moeten overschakelen naar een groene economie, maar dat zien de machthebbers natuurlijk niet graag gebeuren. Wie met het gangbare model centen verdient, stuurt opzettelijk foute informatie de wereld in, waardoor er uiteindelijk niets verandert en de hele problematiek in een welles-nietesspelletje verzandt. Voor de consument en voor de producent is het ’t makkelijkst om alles gewoon bij het oude te laten.
»Vorig jaar heb ik gemerkt dat mensen het niet eenvoudig vinden om plasticvrij te leven. Dagen Zonder Vlees en Tournée Minérale zijn eenduidiger: je laat gewoon een maand lang vlees en alcohol aan de kant staan. Maar hoe vermijd je plastic? Wegwerpplastic is alomtegenwoordig en blijft voor producenten de goedkoopste oplossing. En net dáár wringt het schoentje. We zijn in staat om robots te doen landen op Mars, maar we kunnen geen betaalbaar alternatief vinden voor plastic verpakkingen? Dat maak je mij niet wijs! Helaas zitten de ballen van de overheid in de portemonnee van de multinationals... Klink ik niet wat te verzuurd?»
undefined
'We zijn het enige levende wezen dat zijn nest zo bevuilt en zich op die manier buiten zijn eigen ecosysteem zet'
HUMO Gedreven, eerder.
COPPENS «Daarom vind ik het ambassadeurschap van Mei Plasticvrij zo belangrijk: je kunt er bewustwording mee creëren. Ik ben op dit moment onderweg naar een hogeschool om met studenten over dit thema te praten. Voor velen is dat nieuw. We zijn het gewoon iets te kopen, de verpakking in de vuilnisbak te smijten, en we denken dat we er dan vanaf zijn. Maar dat is natuurlijk niet zo. Er worden in Albert Heijn wortels per stúk verkocht, verpakt in plastic! Waar gaan we naartoe?»
HUMO Naar de verdoemenis, allicht, maar hoe kunnen we dat vermijden?
COPPENS «Sinds de vorige editie van Mei Plasticvrij ga ik altijd met herbruikbare zakjes naar de supermarkt. Daarnaast is mijn drinkbus, die ik altijd met kraanwater vul, mijn beste vriend geworden. Vroeger kochten we bruiswater in glazen flessen, nu maken we die zelf met een SodaStream. En verder letten we erop geen dingen te kopen die in verschillende lagen plastic gewikkeld zitten. Appels in een plastic schaaltje, beplakt met stickers en dan nog eens verpakt in plastic: neen, dank u.
»Het is simpel: we moeten gewoon voor elkaar en voor onze planeet zorgen. Meer zelfs: de planeet zal wel blijven ronddraaien, maar de mens zal uitsterven als we doorgaan op hetzelfde elan.»
HUMO Een terecht gevolg van de overmoed van de mens?
COPPENS «Ja, maar dan nog is het jammer dat we zoveel moois mee de dieperik in sleuren. Bossen worden massaal gekapt om plaats te ruimen voor oliepalmplantages, wat over tien jaar tot het uitsterven van de orang-oetan zal leiden. De producenten zouden voor alternatieven kunnen kiezen, maar omdat het gebruik van palmolie een fractie meer oplevert, doen ze het niet. Volgens mij zouden velen bereid zijn een verwaarloosbare som meer te betalen om de orang-oetans in leven te houden, maar dan moet je dat wel wéten, natuurlijk. Net hetzelfde met Mei Plasticvrij: we moeten info doorgeven om bewustwording rond plasticvervuiling te creëren. Als producenten het signaal krijgen dat consumenten het niet eens zijn met hun praktijken, dan moéten ze wel beginnen na te denken over alternatieven.»
