Hoogleraar Giselinde Kuipers: ‘Mooie mensen worden rijker’

U hebt geluk, als knappe Humo-lezer, maar niet iedereen is zo gefortuneerd: wie het met minder goeie looks moet doen en geen geld heeft voor botox, dure kleren of een nose job, ziet de kloof tussen arm en rijk alleen maar groter worden. Dat zegt Giselinde Kuipers (50), hoogleraar gespecialiseerd in schoonheid en humor aan de KU Leuven, in een essay.

– Schoonheid lijkt vooral het terrein van modebladen en Instagram-influencers. Maar u zegt: er is meer aan de hand.

GISELINDE KUIPERS «De afgelopen 150 jaar is schoonheid steeds belangrijker geworden. Het was ooit alleen van tel voor een kleine groep, de jonge vrouwen uit hogere klassen. Maar het wordt belangrijker om er goed uit te zien. Dat heeft onder meer te maken met de opkomst van sociale media, met al die mooi bewerkte profielfoto’s. En met al het videobellen zie je nu ook voortdurend jezelf.»

– Waardoor het aantal botoxbehandelingen en plastisch chirurgische ingrepen is gestegen.

KUIPERS «Het is zo snel gegaan. Toen ik in de jaren 80 studeerde, zagen we er allemaal slonzig uit. Mijn studenten hebben nu soms duurdere kleren dan ik. Wat ik tegenwoordig ook opvallend vind, is dat iedereen rechte tanden heeft. Zo wordt het een ratrace: iedereen moet steeds harder werken om hetzelfde niveau te bereiken.

»Nu, dat schoonheidsideaal is makkelijker te bereiken voor wie veel geld heeft: botox, een goede kapper, mooie kleding. Maar ook gezonder eten of een personal trainer zijn bereikbaarder voor mensen met geld. Laagopgeleiden hebben vaker overgewicht. Het is niet alleen zo dat rijke mensen mooier worden, het is ook nog eens zo dat mooie mensen rijker worden, doordat ze bijvoorbeeld sneller worden uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek en ook nog eens sneller worden aangenomen. Dat vergroot de ongelijkheid.»

– De Amerikaanse econoom Daniel Hamermesh stelt voor om cosmetische behandelingen voor armere mensen te vergoeden. Een goed idee?

KUIPERS «Hij zegt vooral: mensen die echt niet knap zijn, mismaakt, waardoor je altijd opvalt, zouden gecompenseerd moeten worden. Bij ons is zo’n oplossing minder van toepassing, want hier worden al veel medische ingrepen terugbetaald. Ik zou liever kijken naar hoe je het systeem kunt veranderen.»

– Waar denkt u aan?

KUIPERS «Het gebruik van foto’s in cv’s ontmoedigen. En hr-mensen trainingen geven over vooroordelen.»

– Er zijn intussen toch tegenbewegingen op sociale media, zoals selfies zonder make-up, of de body positivity-beweging?

KUIPERS «Die laatste bestaat vooral uit mensen die mooie foto’s op Instagram posten. Ze hebben wel maat 42, maar zijn ook jong en strak. Dat is geen echte tegenspraak.»

– Wat vindt u van het feit dat plastische chirurgie steeds populairder wordt?

KUIPERS «Het is goed voor een individu, maar niet voor onze maatschappij. Jij wordt er waarschijnlijk blij van als je rimpels weg zijn, maar het zet tegelijkertijd een systeem in werking waar we met zijn allen slechter van worden.Als ik een dochter had, zou ik niet weten hoe ik ermee om moet gaan. Je wilt mensen zo’n ingreep niet ontzeggen, maar als we allemaal de lat steeds hoger leggen, hebben we er uiteindelijk allemaal nadeel van. Mijn tanden staan een beetje raar, maar daar laat ik bewust niks aan doen. De wereld moet er maar mee leven.»

(lvg)