Humo's (On)volledige Voedingssupplementen-gids

Voedingssupplementen zien eruit als medicamenten – meestal zijn ze verpakt als tabletten of capsules – en toch zijn het geen medicamenten. Wettelijk gesproken mag je niet beweren dat ze ziekten voorkomen of genezen, maar wel dat ze ‘de gezondheid bevorderen’.

Wat: SPIRULINA is een blauwgroene alge die van nature voorkomt in tropische en subtropische meren. Vroeger voedingsbron voor de Azteken, nog altijd gebruikt in de omgeving van het Tsjaadmeer. Tegenwoordig als voedingssupplement gebruikt bij de aquacultuur, in aquariums en in de kippenfokkerij.

Claims: Bevat veel vitamine B12 en zou daardoor een ideaal supplement zijn voor vegetariërs. Ook andere vitaminen en mineralen zijn rijkelijk aanwezig: spirulina bevat bijvoorbeeld tien keer meer ijzer dan spinazie. Volgens het reclameblad Natuurgetrouw verdient het terecht het predikaat ‘groene batterij’: behalve voor sporters en studenten zou het geschikt zijn voor mensen met een drukke baan, actieve senioren en herstellenden, opgroeiende kinderen en zwangere vrouwen en eenieder met een verhoogde ijzerbehoefte.

Doeltreffendheid: Bevat nogal wat vitamines en mineralen, maar biedt niet méér voordelen dan alledaagse voedingsmiddelen. Risico’s: Blauwgroene algen kunnen besmet zijn met microben, zware metalen en radioactieve stoffen.

Conclusie: Er is geen bewijs dat spirulina een zinvolle aanvulling is op een evenwichtige voeding. Spirulina is ook geen betere bron van proteïnen dan vlees, en het is dertig keer duurder dan biefstuk.

undefined

Wat: SINT-JANS-KRUID is een plant die al door de Oude Grieken als geneesmiddel werd gebruikt. Claims: Weleens bestempeld als ‘natuurlijke Prozac’. Zou opbeurend werken en wisselende stemmingen tegengaan. Ook gebruikt tegen slaapproblemen.

Doeltreffendheid: Zou ongeveer even doeltreffend zijn als laaggedoseerde antidepressiva, al wijzen niet alle studies in dezelfde richting. Er is geen bewijs dat het iets doet tegen slapeloosheid op zich.

Risico’s: Hoofdpijn en maagdarmklachten. Vermindert de betrouwbaarheid van de pil, van afweeronderdrukkende middelen (bij een transplantatie), geneesmiddelen die worden gebruikt bij een hiv-infectie, bepaalde medicamenten tegen hartproblemen, slaapmiddelen, antistollingsmiddelen, middelen tegen ADHD, psychoses en kanker.

Conclusie: Lijkt je stemming te kunnen verbeteren als je in een dipje zit, maar het is uitkijken geblazen vanwege de mogelijke interactie met geneesmiddelen. In Frankrijk is de verkoop als voedingssupplement verboden, andere landen overwegen een waarschuwing op de verpakking te zetten.

undefined

Wat: Q10 is een Coenzym dat in bijna al onze lichaamscellen zit en dat we dagelijks opnemen via de voeding (vlees, vis). De concentratie is het hoogst gedurende de eerste twintig levensjaren. Maar, zegt Svensson, ‘hoe ouder je wordt, hoe minder je lichaam Q10 aanmaakt. Daarom heb je, zeker vanaf je 40, een Q10-voedingssupplement nodig.’ In Japan wordt Q10 al lang gebruikt als toevoeging aan voornamelijk dranken. De eerste Q10producten in Europa vond men bij zuivelbedrijven. Q10 wordt ook gebruikt in tandpasta en kauwgom en in cosmetica, onder meer anti-rimpelcrèmes.

Claims: Aangeprezen tegen veroudering en aftakeling en voor de verlenging van het leven. Zou het afweersysteem versterken, beschermen tegen ziekten, extra energie geven en de concentratie bevorderen. Doeltreffendheid: Behalve voor hoge bloeddruk is er bij de toegelaten dosering voor voedingssupplementen geen eenduidig bewijs dat het een gunstige invloed heeft.

Risico’s: Medicijnen tegen hoge bloeddruk, zoals bètablokkers, die tegelijk met Q10 worden ingenomen, kunnen de bloeddruk nog meer verlagen. Q10 kan wellicht de werkzaamheid van de anti-stollingsstof warfarin verminderen en die van geneesmiddelen tegen diabetes versterken. Maag-darmklachten zijn mogelijk.

Conclusie: In tegenstelling tot wat de reclame beweert, zijn er geen afdoende redenen om aan te nemen dat Q10 veroudering tegengaat of het leven verlengt.

undefined

Wat: VALERIAAN is door de Grieken en de Romeinen gebruikt als krampstillend middel. Sinds de achttiende eeuw ook een populaire remedie tegen slapeloosheid en overspannenheid. Claims: Zou rustgevend zijn bij stress op het werk, files op de weg, een veeleisend gezin, een overvolle agenda, examenspanning...

Doeltreffendheid: Wellicht is de rustgevende werking sterk afhankelijk van de precieze samenstelling en van de vorm waarin het wordt ingenomen (thee, druppels, tabletten...)

Risico’s: Sommige bronnen maken melding van hoofdpijn en andere ongemakken, maar de enige statisch significante bijwerking is diarree. Zou op lange termijn schadelijk kunnen zijn voor de lever.

Conclusie: Allicht minder schadelijk dan klassieke slaappillen, maar er is geen sluitend bewijs dat het helpt.

undefined

Wat: ALOË VERA is een tropische plant die al eeuwen wordt gebruikt om wonden te helen, voor allerlei huidproblemen en als laxeermiddel.

Claims: Zorgt volgens de reclame ‘als geen ander’ voor een regelmatige stoelgang. Zou het immuunsysteem stimuleren en gewrichtsproblemen tegengaan. Aloë vera-melk zou de groei van huidcellen versnellen en goed zijn als aftersun, tegen zonnesproeten, ouderdomsvlekjes, insectenbeten, puistjes en mee-eters.

Doeltreffendheid: Wellicht een bruikbaar laxeermiddel, alle andere claims zijn twijfelachtig.

Risico’s: Kan voor buikkrampen en diarree zorgen. Afgeraden voor nierpatiënten. Mogelijk verband met kanker. In de VS verboden in laxeermiddelen. Conclusie: Afblijven!

undefined

Wat: OMEGA3 bestaat uit meervoudig onverzadigde vetzuren als alfalinoleenzuur (ALA), eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA). ALA zit vooral in vlaszaadolie. Vette vis bevat veel EPA en DHA: haring is een goede bron, net als sardientjes, tonijn uit blik en makreel. Supplementen met omega3 kunnen ALA, DHA en/of EPA bevatten.

Claims: Zou de oplossing zijn voor heel wat welvaartsziekten, bijvoorbeeld problemen met cholesterol. Veel kwalen worden in verband gebracht met een tekort aan omega3, onder meer chronische-vermoeidheids-syndroom, burnout, ADHD, autisme en depressies. Met omega3 bent u volgens Svensson ‘gezond en vrolijk als een vis in het water!’

Doeltreffendheid: Volgens verschillende studies verlagen EPA en DHA het risico op hoge bloeddruk en hart en vaatziekten. Voor de andere claims is geen sluitend bewijs. Hoge dosissen verhogen het risico op bloedingen, omdat vetzuren de bloedstolling tegengaan.

Conclusie: De gezondheidseffecten die men aan omega3 toeschrijft, zijn getest met vis. In plaats van supplementen te nemen, wordt meestal aangeraden gewoon twee keer per week (vette) vis te eten.