Humo's Onbetaalbare Zomerboekentips van Bent Van Looy, Sarah Vandeursen en Koen Fillet

Zoekt u doorgaans langer naar het juiste boek dan naar de juiste bestemming? En krijgt u daar thuis weleens ruzie over? Geen nood, want deze bekende liefhebbers van de letteren redden reizen en relaties met zinderende zomerboekentips.

'De beste boeken van het jaar lees ik in de zomer opnieuw'

‘Durf te stoppen’

BENT VAN LOOY (muzikant en presentator) «Ik word heel onrustig van de afwezigheid van letters, ik moet altijd iets te lezen hebben. Zelfs om een pak melk te halen neem ik een roman mee.»

HUMO En om op vakantie te gaan?

VAN LOOY «Dat is altijd een verrassing, want ik koop nogal impulsief boeken. Ik lees heel veel, ik heb nooit een stapel liggen die ik nog wil lezen. In mijn boekenkast staan vooral boeken die ik niet zo héél goed vind, want de boeiende boeken geef ik door. Ik ben een soort Jehova’s getuige van de literatuur. Ik probeer mensen te overtuigen van boeken waar ik in geloof.»

HUMO Wat heb je de laatste tijd zoal uitgedeeld?

VAN LOOY «De Russisch-Amerikaanse schrijver Keith Gessen heeft met ‘A Terrible Country’ een uitstekende roman geschreven die zich afspeelt in het Rusland van Vladimir Poetin, en ‘Elke ochtend de zee’ van de Duitse schrijver Karl-Heinz Ott is ideaal voor mensen die naar een eiland gaan. En onlangs heb ik ‘The Queen’s Gambit’ van Walter Tevis gelezen, een geweldig boek over een meisje dat heel goed kan schaken. Het wordt binnenkort verfilmd door Netflix.

»En dan zijn er nog de boeken die ik op om het even welk moment aan om het even wie zou meegeven, zoals ‘Franny and Zooey’ van J.D. Salinger en ‘De walgvogel’ van Jan Wolkers. Maar op vakantie is het misschien leuk om voor het dikkere werk te gaan, en dan is ‘De interessanten’ van Meg Wolitzer een goede keuze. Als het te luchtig dreigt te worden, is Jonathan Littells oorlogsroman ‘De welwillenden’ een prima tegengif.»

HUMO Wat neem je deze zomer zelf mee?

VAN LOOY «Ik ben nu bezig in ‘Trouweloze muziek en verdwijnende inkt’, de autobiografie van Elvis Costello. Als die nog niet uit is, gaat ze mee.»

HUMO Stop je weleens halverwege een boek?

VAN LOOY «Vroeger vond ik dat ik steeds braaf moest doorlezen, maar tegenwoordig durf ik te stoppen. Niets is zo erg als lezen in een boek waar je niet in gelooft.»

HUMO Heb je ooit een vakantie verpest gezien door een slecht boek?

VAN LOOY «Zeker, en daar kan ik echt kwaad over zijn. Boeken die ik niet goed vind, gooi ik direct bij het oud papier. Maar ik heb ook heel mooie literaire vakantieherinneringen. Zo heb ik eens op een snikhete dag in Zürich ‘De magiër’ van John Fowles gelezen. Een koortsachtige roman over een Grieks eilandje met nazi’s, Griekse mythologie en complotten. Het was heerlijk om dat in die kokende hitte te lezen. Eén van mijn allergrootste aanraders, trouwens. En zou ik nog één boek mogen noemen dat in de vergetelheid is geraakt?»

HUMO Vooruit dan.

VAN LOOY «‘De eeuwige jachtvelden’ van Nanne Tepper, een romantisch verhaal van een Nederlandse schrijver die eigenlijk in de verkeerde eeuw geboren was en daar heel boos over kon zijn. Goddelijk!»

‘Horror en grollen’

SARAH VANDEURSEN (zangeres en tv-maker) «Tijdens de vakantie zit ik ofwel gewoon thuis een boek te lezen in mijn tuin, ofwel ben ik op avontuur. Op reis met een boek ontspannen aan een zwembad, daar heb ik eigenlijk zeer weinig ervaring mee. Ik weet ook nog niet wat de zomer zal brengen.»

HUMO Maar weet je al wat je zult lezen?

VANDEURSEN «‘Slachthuis vijf’ van Kurt Vonnegut. Ik had aan een vriend een tip gevraagd voor een luchtig boek omdat ik de laatste tijd iets te vaak in de zware literatuur ben beland, maar nu blijkt het over het bombardement op Dresden te gaan. Ik vraag me af hoe luchtig dat zal zijn. Het is in ieder het geval het eerste boek dat ik zal lezen als ik klaar ben met ‘The Psychopathology of Everyday Life’ van Sigmund Freud. Zware kost, maar wel intrigerend, over de rare sprongetjes die het brein soms maakt. Mede door een lichte existentiële crisis ben ik de laatste tijd vooral bij zulke boeken terechtgekomen, maar ze kunnen ook erg troostend zijn. In ‘The Denial of Death’ van Ernest Becker vind je niet meteen de meest positieve informatie, maar de basisgedachte dat het in deze wereld bijna onmogelijk is om niet te worstelen met het leven, werkt wel bevrijdend.»

HUMO Lees je ook weleens luchtiger werk?

VANDEURSEN «Pure luchtigheid kan ik niet meer verdragen in een boek, maar een lichter komisch voorbeeld is ‘De eerste foute man’ van Miranda July. Ik lach niet vaak luidop bij een boek, maar zij krijgt me wel zover.

»‘De edele kunst van not giving a f*ck’ van Mark Manson is ook heel tof geschreven. Het is een zogenaamd zelfhulpboek waarin ik, euh, per ongeluk ben begonnen, maar waar ik toch veel aan heb gehad. Het begint al bij de totale relativering van Charles Bukowski, die door Manson een gigantische loser wordt genoemd. Ik vroeg me als Bukowksi-fan meteen af hoe hij me nog mee zou krijgen, maar het is hem toch gelukt.

»Mijn zomertip voor mezelf is trouwens om meer graphic novels te lezen. De absolute top in dat genre is ‘Jimmy Corrigan: The Smartest Kid on Earth’ van Chris Ware. Een heel mooie combinatie van pijnlijk en grappig.»

HUMO En als je mensen met één boek de zomer in moet sturen?

VANDEURSEN «Mijn allerbeste recente boekenervaring is ‘Het kaartenhuis’ van Mark Z. Danielewski. Dat is echt op alle denkbare manieren een waanzinnig boek. Heel dik, zware psychologische horror, maar ook verschrikkelijk grappig. En de typografie volgt de verhaallijn, met letters die bijvoorbeeld plots heel dicht op elkaar staan om de paranoia van het hoofdpersonage weer te geven. Het is ook een heel donker boek, dat zich afspeelt in een heel donker huis. Wie de hittegolven wil trotseren met koude rillingen en een keldergevoel, zit helemaal goed met dit geschifte boek. Een meesterwerk.»

‘Elk jaar Roth’

KOEN FILLET (radiomaker en schilder) «Ik ga deze zomer iets doen dat helemaal niet bij me past: met een zeilboot van Lissabon naar Ierland varen als matroos. De kapitein had een vierde man nodig, en dat ik niet kan zwemmen of zeilen, vond hij geen bezwaar: ‘Matrozen die kunnen zwemmen, kiezen gewoon voor de lange doodsstrijd wanneer ze overboord slaan.’»

HUMO De belangrijkste vraag is natuurlijk hoeveel boeken er mee aan boord mogen.

FILLET «Oei, dat heb ik niet gevraagd, en ik weet ook niet hoe waterdicht die boeken moeten zijn. Zal ik de oude badboekjes van de kinderen uit de kelder moeten vissen, of toch maar ‘Moby Dick’ meenemen? Ik vind die walvisklassieker van Herman Melville wel boeiend: ik heb het nog nooit van voren tot achteren uitgelezen, maar ik neem het graag ter hand om erin te bladeren. Er bestaat een Engelse geannoteerde uitgave waarin de voetnoten bijna uitgebreider zijn dan de tekst. Ik denk dat ik die eens meeneem, en de Nederlandse vertaling, want ik loop soms verloren in dat oude Engels.»

HUMO Waar maak je nog meer plaats voor?

FILLET «Eerlijk gezegd denk ik niet dat ik veel zal kunnen lezen. Ik moet ook ’s nachts wachtlopen, hè. In de rest van mijn vakantie wil ik boeken herlezen. Voor ons programma ‘Interne keuken’ op Radio 1 moet ik er één à twee per week lezen. Mensen zijn daar vaak jaloers op, maar ze vergeten dat dat werken is: ik geniet niet echt. Ik lees ze te snel, op zoek naar gespreksstof, en soms heb ik het gevoel dat ik ze er onrecht mee aandoe. Ik neem me dus elk jaar voor om de beste boeken in de zomermaanden opnieuw te lezen.

»Onlangs hebben we het in ons programma over ‘1491’ van Charles C. Mann gehad. Dat gaat over Amerika in het jaar vóór Columbus er voet aan wal heeft gezet. Mijn mond viel open van verbazing. Wij hebben een totaal verkeerd beeld van hoe Amerika eruitzag. Dat boek is een eyeopener, en inmiddels is er met ‘1493’ ook een vervolg.

»Ik wil ook al heel lang ‘Kinderen van de repressie’ van Koen Aerts lezen. Ik heb met grote ogen naar die documentairereeks op Canvas gekeken, maar het boek is blijven liggen. Ook ‘Was opa een nazi?’, zijn handboek over hoe je kunt achterhalen wat je grootvader allemaal mispeuterd heeft tijdens de oorlog, staat op mijn lijstje. En misschien moet ik ook maar meteen ‘1942’ van Herman Van Goethem lezen.»

HUMO Staat er ook fictie op je lijstje?

FILLET «Ik lees weinig fictie, maar het is wel al tien jaar een traditie om elk jaar een boek van Joseph Roth mee te nemen. Geert van Istendael heeft me ooit opgedragen om ‘Radetzkymars’ te lezen, en zo is het begonnen. Dit jaar wordt het ‘De buste van de keizer’. Een verhalenbundel, want ik ben door de vertaalde romans heen. En ik wil me verdiepen in het kunstboek ‘Artefact nr. 953’ van Hans Klein Hofmeijer, een tekenaar van wie ik nog nooit had gehoord. Toen ik dat zag liggen in de onovertroffen kunstboekenwinkel Copyright, was ik zo geïntrigeerd dat ik het onmiddellijk heb gekocht. Een boek om te koesteren.»