Humo's Onbetaalbare Zomerboekentips van Dirk De Wachter, Natali Broods en Guy Mortier

Volgens Emile Zola en Mark Twain is niets zo geestverruimend als reizen. Maar onderweg een goed boek lezen kan vast ook geen kwaad. Gun uw neuroreceptoren ook eens iets en plan uw literaire trip met de Zinderende Zomerboekentips van drie bekende literatuurliefhebbers.

'Ik ga onder een boom zitten, ik lees en ik doe niet vervelend. Dat zouden meer mensen moeten doen'

‘Wereldklassiekers’

DIRK DE WACHTER (psychiater) «Ik zit in de jury van een aantal boekenprijzen, dus ik neem dit jaar geen reistas, maar een hele auto vol boeken mee. Of daar goed leesvoer tussen zit, kan ik pas na de vakantie laten weten. Wat ik zelf elk jaar doe en iedereen kan aanbevelen, is een echte klepper lezen. Iets uit de geconsacreerde wereldliteratuur. De vakantie is een uitstekende gelegenheid om je in een verhaal in te werken, en dan kan ik de grote Russen aanbevelen. ‘Misdaad en straf’ of ‘De gebroeders Karamazov’ van Fjodor Dostojevski, ‘Oorlog en vrede’ of ‘Anna Karenina’ van Leo Tolstoj, ‘Oblomow’ van Ivan Gontsjarov of iets van Ivan Toergenjev of Nikolaj Gogol. En omdat het nog steeds boeiender is om een boek in zijn oorspronkelijke taal te lezen, zullen de hoogbegaafde Humo-lezers aan een intensieve snelcursus Russisch alleen maar extra plezier beleven.

»Als ultieme geheimtip wil ik ‘Leven en lot’ van Vasili Grossman aanraden. Ik heb het zelf drie jaar geleden tijdens een vakantie gelezen op aanraden van een vriend en ik vond het toen het beste boek van de 20ste eeuw. Wat een ontdekking! Een grote roman in de Russische traditie, de ‘Oorlog en vrede’ van de 20ste eeuw. Kort samengevat gaat het over het beleg van Stalingrad, maar eigenlijk gaat het over het hele leven, over de mens en zijn lotgevallen. Een boek van wereldniveau. Ik heb het al aan vrienden en kennissen getipt, aan veellezers en anderen. Ik heb er nog geen klachten over gekregen.»

HUMO Het lijkt me niet bepaald zomerse strandlectuur.

DE WACHTER «Ik heb niets aan zomerse strandlectuur. Ik lees graag de grote werken. Vorig jaar heb ik ‘De Buddenbrooks’ van Thomas Mann gelezen. Daar was ik nog nooit toe gekomen. Dat boek of ‘De Toverberg’, ook van Mann, maar ook de werken van Marcel Proust en James Joyce, dat zijn toch de boeken die onze geschiedenis en cultuur mee gevormd hebben? Ik neem al dertig, veertig jaar zo’n groot werk of een oeuvre mee tijdens de vakantie. Dat van Fernando Pessoa, bijvoorbeeld. Daar ga ik dan helemaal in op. Met ‘Misdaad en straf’ ben je ook een hele vakantie zoet. Als je dat aan het lezen bent, kan het je niet meer schelen of het weer of het eten goed dan wel slecht is. Een vakantie lang volledig vervuld raken van een boek: dat plezier wens ik iedereen toe.»

HUMO Je reisgenoten nemen sowieso best ook wat leesvoer mee, want met jou valt dan niet veel te beleven.

DE WACHTER «Prachtig, toch? Dankzij de literatuur ben ik geen storende aanwezigheid. Ik ga onder een boom zitten, ik lees en ik doe niet vervelend. Als meer mensen dat zouden doen, zouden ze voor hun medeburgers veel minder vervelend zijn. Een tip van de psychiater!»

‘Rust op de trein’

NATALI BROODS (actrice) «Ik ben net op vakantie geweest en ik had maar één boek mee. Ik weet uit ervaring dat je met een tweeling die 5 jaar wordt, niet veel kunt lezen. We zijn naar een huisje met een zwembad in Spanje geweest, dus ik had ‘Zomerhuis met zwembad’ van Herman Koch ingepakt. Dat leek me een boek dat je kunt wegleggen als de kinderen roepen en dat je na een halfuur weer ter hand kunt nemen. Het is aan de lichte kant, maar het gaat wel ergens over en ik had ook ‘Het diner’ al graag gelezen.»

HUMO Lukte het om op de set van ‘Tabula rasa’ of ‘De infiltrant’ wat te lezen?

BROODS «Niet echt. Soms moet je wel lang wachten, maar je weet nooit vooraf hoelang dat zal duren. In België zonderen we ons ook niet af in woonwagens, vaak zit je toch gewoon met de anderen te kletsen. Ik blijf ook graag in het hier en nu van zo’n set.

»Om een boek te kunnen lezen, moet ik in een toestand van rust komen. Gek genoeg vind ik die rust wél op de trein. Misschien omdat ik dan het gevoel heb dat ik ondertussen iets doe, namelijk ergens naartoe gaan. Dat ontspant me genoeg om te kunnen lezen.

»Soms moet je wel thuis zitten om te lezen. Ik heb nog niet zo vaak gehuild bij een boek, maar toen ik ‘Dertig dagen’ van Annelies Verbeke las, kon ik mijn tranen de vrije loop laten – ik was alleen thuis en de kinderen lagen al te slapen. Heel louterend.»

HUMO Zijn er nog boeken die je ontspannen hebt kunnen lezen?

BROODS «Ik ben net in de hangmat begonnen aan de eerste bladzijden van Patricia Jozefs debuut ‘Glorie’, een tip van Peter Van den Eede, mijn collega bij Compagnie De Koe. De eerste zinnen waren alvast heel intrigerend.

»Eén van mijn favoriete romans is ‘Vrijheid’ van Jonathan Franzen. Dat blijft overeind. Net als ‘Zomerhuis met zwembad’ gaat het over de psychologie van een gezin. Dat trekt mij sowieso erg aan, maar ‘Vrijheid’ is geweldig filmisch geschreven. En het is goede vakantieliteratuur: het leest makkelijk, maar het gaat toch over veel verschillende dingen.»

HUMO Wil je van zo’n schrijver dan meteen alles lezen?

BROODS «Dat heb ik een tijdje met Haruki Murakami gehad. ‘Ten zuiden van de grens’ is heel lang mijn nummer één geweest. Ik wil dan wel alles lezen, maar tegelijkertijd begin ik toch een soort stramien te zien en dat wil ik niet. Elke schrijver heeft een bepaald stokpaardje of een bepaalde manier van vertellen, dat kan niet anders.

»Van J.M. Coetzee heb ik ‘In ongenade’ gelezen. Een heel wrang, maar indrukwekkend boek. Toch durfde ik niet verder in zijn oeuvre te duiken, omdat ik bang was dat ik teleurgesteld zou worden. Misschien moet ik het toch eens wagen.»

‘Lezen in de natuur’

GUY MORTIER (oud-hoofdredacteur) «Voor mij is een vakantie pas geslaagd als ik minstens één heel goed boek heb gelezen, en liever nog meer. Ik ben niet heel zeker of dat deze vakantie wel gelukt is. Ik heb onder meer ‘München 1938’ gelezen, het nieuwste boek van Robert Harris, één van mijn grote favorieten. Uitstekend, maar niet zo verbluffend goed als ‘De officier’, over de Dreyfus-affaire, noch even indrukwekkend als zijn Cicero-trilogie. Maar wél goed.

»Nog iemand van wie ik alles lees, is Ian McEwan. Onlangs kreeg ik eindelijk zijn ‘De brief in Berlijn’ te pakken, dat recent is heruitgegeven. Naast de gebruikelijke hoge kwaliteit laat hij wel een paar steken vallen in de karakterschetsen – eigenlijk zeer on-McEwaniaans. Je voelt dat hier een jonge McEwan aan het werk is. De latere zou het helemaal perfect hebben afgewerkt.

»Daarnaast heb ik het dunne, maar fascinerende ‘Een ware held’ van Martin Michael Driessen gelezen. Zeer apart. Zijn bundel ‘Rivieren’ volgt.»

HUMO Wat ligt er nog meer klaar voor de volgende vakantie?

MORTIER «Deze zomer ga ik niet meer op vakantie. Dat hoeft ook niet, want, en dit zal misschien een schok voor je zijn: ik ben met pensioen! Ik ben van plan mij in eigen land in de natuur terug te trekken om veel te lezen. Ik ben alvast begonnen aan het zeer meeslepende, wel erg gruwelijke ‘1793’ van Niklas Natt och Dag. En ik heb naast tal van andere boeken ook ‘Max, Mischa & het Tet-offensief’ van Johan Harstad klaarliggen, maar dat is 1.230 pagina’s dik, dus daar draai ik wellicht nog een tijdje omheen.»

HUMO Lees je soms gericht op je bestemming?

MORTIER «Niet echt. ‘Schitterende ruïnes’ van Jess Walter heb ik toevallig gelezen in een pension dat de titel helemaal waarmaakte, of toch voor de helft, maar dat is weer iets anders. Walter heeft voordien overigens een uitstekende detective geschreven: ‘De donut man’.»

HUMO Zijn er nog meer goeie thrillers die je kunt aanbevelen?

MORTIER «Ik zit een beetje op mijn honger wat thrillers betreft, dus is het gewoon wachten op nieuw werk van onder meer Arnaldur Indridason, van wie ik alles lees – hij ontgoochelt nooit. Idem voor Deon Meyer, wellicht de beste van allemaal. ‘Koorts’, zijn zijstapje in de postapocalyptische fictie, was niet helemaal bevredigend. Het leek bij momenten zelfs door iemand anders geschreven, maar hij zal wel terugkeren naar zijn oude, zeer hoge, niveau.

»Buiten het thrillergenre kijk ik reikhalzend uit naar nieuw werk van Donald Ray Pollock. Hij werd me aangeraden door een vriend op wiens boekentips ik blindvaar, ook al kiest hij zijn boeken puur op basis van de cover, de vormgeving, het hele aanvoelen, zegt hij. Eerst had hij me ‘Al die tijd de duivel’ aanbevolen, een heel goed boek. Daarna heeft hij me bijna gedwongen ook ‘De hemelse tafel’ te lezen, en sindsdien wil ik alles van Pollock lezen. Zo ben ik terechtgekomen bij ‘Knockemstiff’, en dat vind ik nóg veel beter. Ongelofelijk dat het zijn eerste werk is. IJzersterk.»

HUMO En wat een figuur ook: een fabrieksarbeider die op zijn 50ste schrijver is geworden.

MORTIER «Absoluut, en met zijn 64 jaar nog piepjong bovendien. Waar wachten we eigenlijk op?»