Humo’s onschatbare cadeauboekentips: 10 boeken voor onder de kerstboom

Het schijnt dat Kerstmis draait om vrede, naastenliefde, een maandvoorraad kroketten en de royalty’s van Macaulay Culkin, maar laten we eerlijk zijn: zonder cadeauboeken is er geen hol aan. Daarom: Humo’s geschenktips voor al wie u dierbaar is!

RENATE RUBINSTEIN: ‘BANGE MENSEN STELLEN GEEN VRAGEN’

Dertig jaar na het overlijden van Renate Rubinstein brengt Ronit Palache in de uitmuntende reeks Privé-domein een ode aan de Nederlandse koningin van de column. Rubinstein maakte in de jaren 60 furore toen ze onder het pseudoniem Tamar in Vrij Nederland begon te schrijven over het koningshuis, het feminisme, haar Joodse achtergrond, het gemis van haar in de oorlog vermoorde vader, haar strijd tegen MS of haar liefdesleven. Voor deze bloemlezing selecteerde Palache autobiografische teksten, columns, lezingen en brieven, waarvan een deel nooit eerder in boekvorm is verschenen.

ERNEST CLAES: ‘DE WITTE’

In 1920 verscheen ‘De Witte’, de ultieme Vlaamse schelmenroman van Ernest Claes. Het boek was aanvankelijk geen doorslaand succes in het diepgelovige Vlaanderen – de Witte ging in zijn blootje zwemmen, zedeloos! – maar toch is het verhaal over de boerenjongen uit Zichem onafgebroken in druk gebleven. Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag is er nu een fraaie jubileumeditie. Het blijft bijzonder hoe Claes met enkele zinnen een sfeer kan scheppen, en er anno 2020 nog in slaagt de lezer ervan te overtuigen dat die de flagrante gevallen van kindermishandeling en -arbeid in het boek met de mantel der liefde mag bedekken.

ED VAN DER ELSKEN: ‘FEEST’

Eerder dit jaar schonk de weduwe van Ed van der Elsken, Nederlands vermaardste fotograaf, zijn archief aan het Rijksmuseum en het Nederlands Fotomuseum. Daar worden de circa achtduizend afdrukken en drieduizend contactvellen bewaard en gerestaureerd. Tussen de prints werd een kladversie van een nooit verschenen boek gevonden, inclusief een zelf ontworpen cover met de titel ‘Feest’. Het was dé vondst van het jaar. Beide musea hebben het nu alsnog uitgegeven, met beelden die Van der Elsken tussen 1950 en 1960 heeft gemaakt. Een feest van een boek, vol dansende vrouwen en zwalpende mannen in het ochtendgloren, dat baadt in nostalgie.

P.F. THOMÉSE: ‘TILBURG TRILOGY’

Tussen zijn ernstige romans door heeft P.F. Thomése drie ronduit hilarische boeken geschreven die inmiddels een cultstatus verworven hebben. De verhalen rond de illustere J. Kessels zijn nu gebundeld in de ‘Tilburg Trilogy’, en staan bol van de onderbroekenhumor, pornografische slapstick en een heel arsenaal aan nieuwe metaforen voor vrouwelijke rondingen, beschreven in een taal die fonkelt en schittert als ornamenten in de kerstboom. De omnibus telt zevenhonderd pagina’s vol melancholie en verlangen naar vroeger, gedrenkt in bier en frituurvet.

SERGIO DE BEUKELAER (CAT.)

Niet alleen het mooist uitgegeven kunstboek van het jaar, maar ook het onthullendste. De tentoonstelling in CC Mechelen die de grote doorbraak van de Antwerpse abstracte kunstenaar Sergio De Beukelaer moest worden, en die hem minstens de roepnaam ‘Jeff Koons van Deurne-Noord’ zou opleveren, ging niet door omdat uitgerekend die dag de Tweede Culturele Lockdown werd afgekondigd. De expo gaat nu wel door van 1/12/2020 tot en met 21/3/2021 in het Cultuurcentrum Mechelen. De expo, getiteld ‘-...’, staat ook integraal in dit boek. Het verschijnt in twee door de kunstenaar ontworpen, luxueuze feestverpakkingen.

MICHAËL BORREMANS: ‘THE BADGER’S SONG’

De wereldster onder de Vlaamse schilders heeft zijn series schilderijen van het jongste decennium verzameld in een kolos van een koffietafelboek. De doeken van Michaël Borremans zijn niet alleen wondermooi, maar ook gevaarlijk grappig, en op speelse wijze sinister. De combinatie van zwarte humor, geweld, absurdisme en schoonheid is vaak vervreemdend, maar in het godvergeten jaar 2020 kijken we nergens meer van op.

ESTHER DUFLO & ABHIJIT BANERJEE: ‘EEN DOLLAR PER DAG’

Het academische powerkoppel Esther Duflo en Abhijit Banerjee won vorig jaar de Nobelprijs voor de Economie met hun revolutionaire kijk op armoede, ‘die niet begrepen wordt door mensen die nooit arm geweest zijn’. Ze onderzochten welk soort ontwikkelingshulp het best werkt en illustreren dat in ‘Een dollar per dag’ met verhalen over het dagelijkse leven van armen. Goed, het is een economieboek, maar dan wel één dat verrassend leesbaar is, waarin glashelder wordt uitgelegd hoe het komt dat mensen die niet genoeg te eten hebben toch geld uitgeven aan een tv, of waarom een basisinkomen er niet noodzakelijk toe leidt dat armen stoppen met werken.

ASHAR MEDINA EN GONZALO FERNANDEZ: ‘DE NEUKPIET’

Deze graphic novel speelt zich af in het Nederland van de toekomst, waar een referendum wordt gehouden over het voortbestaan van Zwarte Piet. Hoofdpersonage Anthony Moreno, een zwarte komiek die zich ook wel Hoody Allen noemt, haalt onverhoopt zijn carrière uit het slop als de Neukpiet, een karikatuur van de zwarte man. Als hebbeding verkoopt hij onder andere een 23 centimeter lange dildo. Scenaristen Medina en Fernandez wilden van Neukpiet eigenlijk een film maken, maar ze konden er geen subsidie voor lospeu-teren. Dus lieten ze zes tekenaars op het verhaal los, waardoor er om de zoveel pagina’s van stijl wordt gewisseld. Het levert een al even absurd als hilarisch verhaal op.

MARGOT DIJKGRAAF & BART KOETSIER: ‘MET PARIJSE PEN: LITERAIRE OMZWERVINGEN’

In dit fenomenale boek beschrijft literatuurcriticus Margot Dijkgraaf tien grote Nederlandse en Franse schrijvers en hun personages in Parijs, terwijl de beelden van documentair fotograaf Bart Koetsier u meenemen op een literaire route door de lichtstad. Zo voert Patrick Modiano u mee naar Montmartre, laat Remco Campert u de vroeger arme oostkant van de stad zien en leidt Michel Houellebecq u van de Parijse hoogbouw bij de périphérique naar de immer bruisende Sorbonne.

GERRIT KOMRIJ: ‘DE ULTIEME VERGAARBAK’

In de betere boekenkringen is het inmiddels een traditie: uitkijken naar wie er dit jaar is ‘gedundrukt’ door Van Oorschot. Gerrit Komrij volgt kleppers als Godfried Bomans, Remco Campert en Annie M.G. Schmidt op met de achtste uitgave in deze reeks. ‘De ultieme vergaarbak’ biedt de lezer de beste essays en gedichten van één van Nederlands meest gevreesde pennen.