Ian Buruma: ‘Het Churchillcomplex’

Teleurgesteld in de populistische wending wil Ian Buruma de relaties tussen Groot-Brittannië en de Verenigde Staten van de afgelopen zeventig jaar in kaart brengen. Hij scheert met zijn vlotte pen als een speedboat oppervlakkig langs de verschillende premiers en presidenten die als boeien het immense onderwerp afbakenen. Een terugkerend ankerpunt is hoe Britse premiers een vermeende bijzondere relatie als retorische kunstgreep gebruiken om invloed uit te oefenen op de VS. Buruma stelt terecht dat de wind in werkelijkheid in omgekeerde richting waait: het eiland wordt - net als andere landen - vooral gedwongen het Amerikaanse buitenlandbeleid te steunen. De Nederlands-Britse journalist vergaapt zich aan de hoge conflictgolven waarbij de Verenigde Staten en Groot-Brittannië afwisselend de oorlogstrom roeren, met retorische verwijzingen naar de Tweede Wereldoorlog. Hij tekent op wat de Britse en Amerikaanse staatshoofden als meeuwen over elkaar schreeuwen, maar kijkt te weinig onder de waterlijn. In plaats van op ontdekkingsreis te gaan met eigen interviews en archiefonderzoek, zeilt hij langs de bekende kusten van eerder verschenen boeken en dagboeken, zoals de door Churchill-biograaf Andrew Roberts als ongeloofwaardig gebrandmerkte dagboeken van Lord Moran. Met roddels en retoriek als roeispanen is deze geschiedenis niet oceaanwaardig.