‘Ik heb veel nagedacht over de manier waarop ik communiceer, en ik probeer het nu anders en beter te doen’

Het door echtpaar Felix van Groeningen (45) en Charlotte Vandermeersch (39) op magistrale wijze verfilmde ‘De acht bergen’ is als een atoom: klein en bescheiden, maar de essentie van het bestaan zit er wel in vervat – althans voor wie goed luistert naar het klateren van de bergbeekjes en het onhoudbare schuiven van de gletsjers. Hoofdpersonages en boezemvrienden Bruno en Pietro nemen net als in Paolo Cognetti’s bloedmooie roman het tempo van de Italiaanse Alpen over: het zijn mensen die elkaar nu en dan uit het oog verliezen, maar altijd terugvinden. Hetzelfde geldt voor Felix en Charlotte zelf, die na een moeilijke periode dankzij ‘De acht bergen’ opnieuw in elkaars vlindernetje zijn beland.

Pietro (Luca Marinelli) is een stadskind uit Napels. Elke zomer trekt hij met zijn ouders naar de bergen, zijn door het werk bezeten vader lijkt alleen te ontdooien als hij sporen trekt door de eeuwige sneeuw. In het dorp leert Pietro Bruno (Alessandro Borghi) kennen, die alleen al aan de naalden een bergden van een grove den kan onderscheiden. De twee zien elkaar soms jaren niet, maar verliezen elkaar nooit uit het oog. Dat is de basisplot van ‘De acht bergen’, maar de essentie, een pak ongrijpbaarder en mysterieuzer, heb je daarmee nog niet gevat.

CHARLOTTE VANDERMEERSCH «Vind ik ook. Je kunt de plot van de film wel kaderen, maar om dichter tot de kern te komen, zou ik eerder pakweg een gedicht voordragen.»

HUMO Het podium is van jou.

VANDERMEERSCH (lacht) «Het is een enorm, episch verhaal over in feite alle belangrijke thema’s die je in een mensenleven voor de voeten kunnen lopen: het gaat over opgroeien en ouder worden, over schuld, schaamte en vergeving, over nukkige vaders en verre vrienden, over liefde en zoeken naar je plek in het leven – zingeving, dat is het woord dat nog het dichtst in de buurt komt. Er zit een drang naar de natuur in het verhaal, iets filosofisch-meditatiefs waartoe ik me meteen aangetrokken voelde.»

HUMO Kregen jullie snel de zegen van auteur Paolo Cognetti?

FELIX VAN GROENINGEN «Toen de Italianen mij de film aanboden – eerst zou ik ’m alleen maken, maar omdat het schrijfproces met Charlotte zo geweldig goed ging, besloten we om het hele project van a tot z samen te doen – kwam het al snel tot een ontmoeting. Ik vond het belangrijk om hem te leren kennen, en wel op de plek waar hij woont. Dáár heeft hij het verhaal geschreven: over de stenen waarover hij elke dag wandelt en de mensen die hij elke dag ziet. Paolo ís Pietro, hè (lacht).

»Aan het einde van een grote reis door Italië waren we bij hem in de Alpen uitgenodigd. Hij heeft ons met open armen verwelkomd en aan iedereen voorgesteld. We zijn gaan wandelen in de bergen, naar het meer dat in het boek en de film zo’n grote rol speelt. Voorts heeft hij ons alle ruimte gelaten en het scenario pas in een heel laat stadium gelezen. Dan nog gingen zijn opmerkingen vooral over de meest specifieke lokale gewoontes: ‘Zo zouden de vader en de oom elkaar niet begroeten: ze geven elkaar hier geen hand.’ Hij was onze gids.»

HUMO Jullie zijn de film in de Alpen gaan draaien. Vijf maanden lang zijn jullie er gebleven, om de couleur locale én de frisse berglucht op te snuiven.

VANDERMEERSCH «We hadden net de lockdown achter de rug, niet de plezierigste tijd om in de stad te leven. Om dan even te mogen verhuizen naar zo’n chalet in de bergen en daar vrolijk aan ons Italiaans te timmeren, was een absolute zaligheid.

»Niet alleen Paolo heeft ons hartelijk verwelkomd, maar iedereen die er woont. Ze zijn er ook ongelofelijk blij met de film: bij de screening die we voor hen hebben georganiseerd, hebben de boeren wel wat traantjes gelaten – met opeengeklemde kaken, maar toch. Ze voelen dat er een stem wordt gegeven aan hun wereld: aan de schoonheid én de moeilijkheid ervan. Ze herkennen zich in de rotsen en de bergen, maar ook in de onmogelijkheid om uit die cocon te ontsnappen. Als je er lang woont, word je automatisch stugger en geslotener. En tegelijk is het een hechte, warme gemeenschap.»

HUMO Jouw ouders hebben vroeger in het Centraal Massief in Frankrijk gewoond, Felix.

VAN GROENINGEN «De bergen zijn er niet zo hoog, maar toch: wat de Alpen zijn voor Paolo, dat is het Centraal Massief voor mij. Ik had er zelfs een soort Bruno zitten: mijn neef, die er veertig jaar honkvast was en intussen naar Thailand is verhuisd. Dat zou voor de wilde Bruno onmogelijk zijn: hij kan alleen maar op zijn berg wonen, als een sprookjesfiguur die door een tovervloek altijd binnen de grenzen van zijn koninkrijk moet blijven.»

HUMO Is de wereld van ‘De acht bergen’ ook een beetje de wereld van jouw jeugd?

VAN GROENINGEN (twijfelt) «Ik heb niet zomaar elementen van mijn eigen leven in het verhaal gestopt, maar dat neemt niet weg dat ik mezelf in Pietro kan herkennen, en goede vrienden van me in Bruno.»

VANDERMEERSCH «Felix is iemand die z’n observaties bewaart op zijn mentale harde schijf en vervolgens vormgeeft in zijn films. (Tot Felix) Je films zijn toch een verwerking van hoe je vroeger was, hoe je mensen met elkaar hebt zien omgaan? De vrijheid van het spelende kind komt ook vaak bij je terug.»

HUMO Begrijp je hem beter door naar zijn films te kijken?

VANDERMEERSCH (knikt) «In al zijn films vind ik zijn verlangen naar verbinding terug. En naar aanvaarding. Aanvaarding dat sommige mensen zijn zoals ze zijn en doen zoals ze doen, ook al kun je er soms onmogelijk mee akkoord gaan. Zijn personages doen vaak dingen die niet oké zijn, maar waar Felix wel met veel mededogen naar kijkt. Misschien is het vooral een oefening in aanvaarding: zoals hij houdt van zijn personages, zo wil hij ook van mensen houden.»

HUMO Ik denk nu onwillekeurig aan Pietro’s vader in de film. Een strenge, afstandelijke man, maar geen ongevoelige tiran: zelfs als hij roept, zie je de affectie in zijn ogen. Felix, eigenlijk gaan ál jouw films over liefdevolle, maar krakkemikkige vader-zoonrelaties.

VAN GROENINGEN «Ik heb mijn vader op jonge leeftijd verloren, ik was 26. Dat heeft z’n weg gevonden in alles wat ik doe. ‘The Broken Circle Breakdown’ had ik anders nooit gemaakt. Oké, in de film sterft het kind, niet de vader, maar de essentie is dezelfde: rouw en verlies. Dat verwerk ik kennelijk in mijn werk: ik kan er niet aan doen, het blijft maar terugkeren (lachje).»

VANDERMEERSCH «Niet moeilijk: zulk onpeilbaar verlies is een putje waarin je eeuwig kunt blijven graaien.»

VAN GROENINGEN «Ik dacht destijds dat ik het verdriet snel achter me had gelaten, maar blijkbaar heeft het allemaal toch een groter gat geslagen dan ik had gewild. En als je ouder wordt, beginnen er andere dingen te spelen, waardoor je anders naar vroeger kijkt. Zolang je leeft, blijf je evolueren. Maar iemand die gestorven is, blijft in de tijd hangen.

»Intussen ben ik zelf vader. Er zijn dingen waarvoor ik sorry zou willen zeggen, en dingen die ik aan mijn vader zou willen vragen. Maar dat gaat natuurlijk niet.»

HUMO Welke vaderfiguur uit je films leunt het dichtst aan bij je vader zoals jij hem herinnert?

VAN GROENINGEN (denkt lang na) «Dat weet ik niet.»

VANDERMEERSCH «Eigenlijk staat de vader uit ‘De acht bergen’ dichter bij mijn pa. Felix en ik hebben met elkaar gemeen dat onze vaders vroeg gestorven zijn: ik was 28 toen ik ’m verloor.»

HUMO Was hij net als Pietro’s vader de zwijgzame, emotioneel ontoegankelijke pater familias?

VANDERMEERSCH «Zwijgzaam niet, emotioneel ontoegankelijk des te meer. Hij was stuurs en heftig, hij was voortdurend aan het vloeken en gesticuleren. Of toch in het alledaagse leven. Op vakantie werd hij opeens een padvinder. Dan trok hij zijn kousen op tot onder zijn knieën en klopte hij op onze slaapkamerdeur: ‘Zeven uur, huphup, wandelen!’ Eén week per jaar. Terwijl hij thuis tot één uur ’s middags in zijn bed lag en zich een halve longembolie rookte.

»Het verhaal van de vader die in de stad en in de bergen iemand heel anders is, zit wel in Paolo’s roman. Maar we hebben dat in de film toch wat dikker in de verf gezet.»

IN CIRKELTJES

HUMO ‘De vragen die de mensen in de film zich stellen, zijn de onze,’ zeiden jullie onlangs. Heb je een voorbeeld?

VAN GROENINGEN «Omdat de film over vriendschap gaat, ben ik mijn eigen vriendschappen beginnen te analyseren (lachje). Waarom zie je iemand graag? Wat heeft hij betekend in je leven? Hoe geef je hem een plek? En hoe laat je hem los?»

HUMO Pietro en Bruno beleven een door en door mannelijke vriendschap, die op geen enkel moment wordt uitgesproken. Soms wilde ik hen toeroepen: ‘Zég nu eens dat je elkaar graag ziet!’

VANDERMEERSCH «Ik vind dat net zo herkenbaar! Misschien is het omdat ik als kind altijd tussen de jongens zat, maar ik kén die banale onmogelijkheid om tegen een vriend of vriendin te zeggen dat ik ze graag zie.

»Ik ben opgegroeid in een gezin waar er veel liefde was, maar ook veel onvermogen om die uit te drukken, om de dingen uit te spreken. Er werd niet zomaar de hele tijd geknuffeld, de bevestiging lag niet zomaar voor het rapen. (Zwijgt) Dat willen maar niet kunnen, en toch proberen, dat raakt me erg. Ik herinner me de eerste knuffel met mijn vader nog: ik was 11. Dat is toch... (schiet vol) Shit, het doet me iets als ik het vertel. Een zekere onmacht zit toch keihard in de liefde vervlochten? Ze heeft mij alleszins getekend.

»Ik vind dat Pietro en Bruno zo lief zijn voor elkaar. Ze proberen het zó goed te doen. Op een bepaald moment vraagt één van hen: ‘Moet ik komen?’ En durft de ander te antwoorden: ‘Ja, kom, alsjeblieft.’ Dat dóén ze voor elkaar, ook al willen ze elkaar vrijlaten en geen beslag op elkaars leven leggen. ‘We hebben allebei ons eigen ding, ik ga niet in de weg lopen’: zo ben ik lang omgegaan met mijn vrienden en met de liefde. Terwijl je elkaar net wél nodig hebt, en je jezelf ook zo mag tonen aan de ander. Maar om zoals Pietro en Bruno te kunnen zeggen: ‘Ik heb je nodig, kun je komen?’, dat vind ik zo moeilijk.

»Heel lang heb ik niet doorgehad waarom ik ‘De acht bergen’ zo mooi vond om te vertellen. Maar ik begrijp het steeds beter (lachje).»

VAN GROENINGEN «Ik ook! Ik heb veel nagedacht over de manier waarop ik communiceer, en ik probeer het nu anders en beter te doen. In de vriendschap én in de liefde. Ik wil daaraan werken. Misschien omdat de maatschappij het meer toelaat: iedereen is met zichzelf in de weer en volgt therapie. Voor mij is het een noodzakelijke evolutie: ik wil mezelf kunnen uitdrukken, een gebrek aan communicatie kan zo pijnlijk zijn.»

HUMO Toen jullie aan de film begonnen, zaten jullie net op een kritiek punt in jullie relatie. Kunnen jullie de dingen inmiddels al beter uitspreken tegen elkaar?

VAN GROENINGEN «We zitten nog midden in dat proces.»

VANDERMEERSCH «Sommige dingen gaan makkelijk, andere moeilijk. Probeer maar eens écht om al je verwachtingen los te laten, bijvoorbeeld. Ik luister al eens graag naar een goeroe, en onlangs hoorde ik er één zeggen: ‘Vertrouwen is niet: geloven dat de ander zal doen wat jij verwacht dat hij zal doen!’ Vertrouwen is daarentegen het geloof hebben dat je partner goede keuzes zal maken, los van wat je zelf vindt dat hij zou moeten doen. Dat soort gedachten vind ik heel inspirerend en uitdagend.

»Met vrienden is het makkelijker om zulke thema’s op tafel te leggen. Je voelt je sneller begrepen, want een vriend hoeft alleen te luisteren, zal nooit iets persoonlijk nemen. Terwijl wij twee álles persoonlijk nemen! (lacht)»

VAN GROENINGEN «Spreek voor jezelf! (hilariteit)»

HUMO Jullie hebben het al in dankspeeches gezegd: deze film heeft jullie relatie gered. Omdat je bij een verhaal als ‘De acht bergen’ als vanzelf over de grote thema’s van het leven begint te praten?

VANDERMEERSCH (twijfelt) «Als je scène per scène je verhaal opbouwt en uitdiept, begin je op den duur wel te graven, ja.»

VAN GROENINGEN «Plots bleken we in allerlei dingen erg compatibel te zijn. Charlotte is bijvoorbeeld een heel goede schrijfster. Ik ben verschrikkelijk, ik kan een hele dag niksen: proberen, duwen, graven, zonder dat er iets lukt. Dan word ik gek, maar ik weiger op te geven. Desnoods blijf ik uren aan een stuk in cirkeltjes ronddraaien.»

VANDERMEERSCH «Felix kan wel zeggen dat hij de hele dag heeft genikst, maar dan heeft hij ‘wel één ideetje’ gekregen. Wat onveranderlijk een geniale vondst blijkt te zijn.»

VAN GROENINGEN «Charlotte is veel stabieler: een rustige doorwerker die zonder hysterie een paar fantastische scènes schrijft tussen twaalf en vijf. Dáárin hebben we elkaar teruggevonden. We voelen dat we keihard bij elkaar passen, net omdat we zo verschillend zijn. Dat hebben we opnieuw leren te appreciëren, en daarin hebben we opnieuw de verliefdheid gevonden – of ik toch.»

VANDERMEERSCH «We moesten elkaars kwaliteiten herontdekken, daarna kwam de verliefdheid vanzelf. Ik zag Felix opeens veel... helderder. Ik begrijp nu ook veel beter wat hij doet. Felix is zo monomaan dat hij voor een filmproject telkens zes maanden volledig in zijn eigen wereld verdwijnt. Het helpt dat ik nu mee in die wereld ben gestapt. Ik maak me niet de illusie dat hij voor zijn volgende film minder maniakaal zal zijn. Maar ik snáp het nu tenminste.»

HUMO Volgende keer sta jij niet opnieuw mee achter de camera?

VANDERMEERSCH «Dat weet ik niet. Het was nooit een must om samen een film te maken, het is gewoon zo gegroeid. Als het nog eens zo gaat, prima, maar we moeten dat niet proberen te institutionaliseren. ‘The Broken Circle Breakdown’ was ook maar een toevalligheid: omdat Felix zo’n workaholic was dat hij op vakantie alleen maar aan het scenario kon werken, heb ik mij er mee aan gezet. En ik vond dat heerlijk om te doen.»

VAN GROENINGEN «Het maakproces van een film is altijd intens en eenzaam. Dat opeens kunnen delen met de persoon die je het liefst ziet, was niet alleen enorm schoon, maar ook broodnodig voor ons als koppel.»

DE GODDELIJKE GRAVER

HUMO Het centrale vraagstuk van ‘De acht bergen’ luidt: ‘Wie heeft het meest gezien, degene die de hele wereld heeft doorkruist of degene die van één hoge berg de top heeft bereikt?’ Mag ik gokken dat Charlotte degene is die de wereld doorkruist en Felix degene die op zijn berg klautert?

VANDERMEERSCH «Dat hebben we ook al tegen elkaar gezegd (lacht).»

VAN GROENINGEN «Zoals Bruno zijn berg heeft, zo heb ik mijn films. Dat ritme, waarbij je al je energie in dat ene, onhoudbare, massieve werk stopt, bevalt me enorm. Ik denk – nee, ik weet het wel zeker – dat Charlotte het daar lastig mee zou hebben. Haar moet je net vrijlaten. Ze wil spelen, zingen, als het even kan de wereld veroveren.»

VANDERMEERSCH «Toen we wéér eens in een montagecel moesten kruipen, dacht ik weleens: laat me los! Tijdens de opnames heb ik af en toe gesnakt naar een adempauze.»

HUMO Heb jij tijdens zo’n project nooit de neiging om iets helemaal anders te willen doen, Felix?

VAN GROENINGEN «Nee. Het schrijven vind ik het lastigst. Maar verder...»

HUMO Je houdt met hart en ziel van films maken, hè?

VAN GROENINGEN (lacht)

VANDERMEERSCH «Ken je het enneagram? Dat is een model uit de psychologie dat negen persoonlijkheidstypes beschrijft.»

VAN GROENINGEN (fijntjes) «Ik ga even naar het toilet, hè (blijft een poos weg).»

VANDERMEERSCH «Welnu, van die negen persoonlijkheidstypes is Felix duidelijk de Graver. Hij voelt zich het best als hij innig met zijn werk is verstrengeld. Als hij een Griekse god was – wat, gezien zijn gebeeldhouwde lijf, best nog zou kunnen – dan was hij Hephaistos, de smid die tot in de eeuwigheid voor zijn vuur staat. Iemand die altijd iets moet smeden, en zich het best voelt in zijn atelier, als de oven gloeiend heet is. (Gloedvol) Hij kan leiding geven aan een hele ploeg en elk crewlid enthousiasmeren voor zijn idee zonder my way or the highway te prediken. Meestal is hij heel lief en luistert hij naar iedereen. En als hij dan toch eens het been stijf houdt, is dat omdat hij voelt dat het móét. Dan vecht hij als een leeuw. Dat bewonder ik in hem. Als hij een pad bewandelt, wijkt hij daar nul graden van af. Terwijl ik makkelijker in de verleiding kom om, zodra ik ergens een wuivende boom of een overweldigend uitzicht zie, erheen te fladderen.»

HUMO Welk persoonlijkheidstype ben jij op dat enneagram?

VANDERMEERSCH «Dat vraag ik me ook af. Ik weet alleszins van mezelf dat ik de neiging heb om mijn zelfwaarde te laten afhangen van wat ik doe. En dat ik daarom voortdurend in de weer ben: altijd nieuwsgierig, in voortdurende zelfontwikkeling.

»Ik moet wel uitkijken voor valkuilen. Ik probeer steeds meer om mezelf te zijn, zonder te willen pleasen of mezelf onzichtbaar te maken als de dingen moeilijk worden. Ik wil meer in het leven staan op een manier die uitdraagt: voilà, hier ben ik, what you see is what you get, en dat is oké. Tot zover mijn pathologie (lacht).

»Nog even terug naar ‘De acht bergen’: ik hou enorm van het personage Bruno. Hij heeft een grootsheid en een tragiek. De tragedie van Bruno is dat zijn berg alles voor hem is, zijn zekerheid, de zin van zijn leven. Hij slaagt er niet in om van zijn berg af te komen, om er te zijn voor zijn kind, zijn vrouw, zijn vriend. Dat maakt van hem geen lelijke mens: hij is zo, hij kan niet anders. Is het zijn lot?

»(Denkt na) Felix is ook zijn berg aan het beklimmen. Vader worden is heel heftig geweest voor hem, omdat hij opeens zijn klimtocht naar de top moest onderbreken en gedwongen werd om zijn blikveld te verruimen. Opeens bleek er méér te zijn dan films maken, films maken, films maken.»

HUMO Heb jij ’m van die berg moeten stampen?

VANDERMEERSCH «Ach, ik was dan weer zo ver aan het rondzwerven dat ik hem ook uit het oog dreigde te verliezen. Ik ging er iets te laconiek mee om: ‘Felix doet zijn ding, ik het mijne.’ Maar dan komt er een kindje – heel bewust, hè! Maar hij zat dus daar, ik ginder, en opeens moesten we samenkomen in het midden en een nest bouwen. Dat is een heel grote uitdaging geweest. Dat nest bevindt zich namelijk niet op de berg of ver in de wereld, maar gewoon hier thuis.»

HUMO Zijn Felix en jij opnieuw dichter bij elkaar gekomen omdat jullie nu pas helemaal oké zijn met jullie ouderschap?

VANDERMEERSCH «Al vanaf mijn zwangerschap ben ik heel erg dicht bij mijn kindje geweest, daar zit niks tussen. Maar ja, Felix en ik verstaan elkaar wel veel beter nu, na een paar jaar ouderschap. We hebben allebei een afwezige ouder gehad, dus proberen we het anders te doen met ons eigen kind. En toch botsen we vaak keihard tegen een muur. Ik merk dat ik nog altijd die behoefte heb om uit te vliegen, maar wanneer ik weg ben, heb ik tegelijk zin om thuis te zijn en voel ik me soms schuldig omdat ik er niet ben. We moeten voortdurend afwegen hoe we ons nest het best kunnen inrichten. En hoe je in dat nieuwe geheel toch nog jezelf kunt zijn, met al je trauma’s, dromen en verwachtingen.

»We roepen graag: ‘Wij doen het anders dan onze ouders!’ Maar als je een kindje hebt, zul je altijd zien dat je tegen wil en dank héél veel van je ouders terugvindt in jezelf. Misschien komt het wel daarop neer.»

HUMO Pietro roept als tiener dat hij nooit zoals zijn vader zal worden. Maar jaren later zit hij net als zijn vader met stiften zijn bergtochten aan te duiden op een stafkaart.

VANDERMEERSCH «Hij loopt letterlijk op dezelfde paden. Natuurlijk wel! Dat is ook goed, want op die manier huldigt hij zijn voetsporen en dat is nodig om dingen te kunnen loslaten. Want hoe meer je je afzet, hoe luider je je ongenoegen uitschreeuwt, hoe groter de kans dat je dezelfde richting uitgaat.

»Ik moet zeggen dat dit gesprek voor mij onthult dat de film veel meer over ons gaat dan ik aanvankelijk had gedacht (lacht). Het wordt voor mezelf iets duidelijker waarom ik dit nu net gedaan heb. Waarvoor dank!»

WAAR GELUK

HUMO Paolo Cognetti zei eens: ‘Geluk in het leven is zijn waar je bent. Daar hoop ik ooit te raken.’ En nu jullie!

VAN GROENINGEN (terug van het toilet) «Zo is het maar net: gelukkig zijn is vrede hebben met het leven zoals zich dat op onschuldige, doordeweekse momenten aan je presenteert.»

VANDERMEERSCH «Als je niemand anders zou willen zijn dan wie je nu bent, als je nergens anders zou willen zijn dan waar je nu staat, dan pas ben je er. Zo ziet pure rust er volgens mij uit.»

VAN GROENINGEN «Een tijdlang heb ik me te veel op mijn werk gestort – als Charlotte zegt dat ik een workaholic was, overdrijft ze niet. Sterker nog, ik verloor mezelf in mijn ambitie. Daar ben ik heel ongelukkig van geworden. Maar ik denk dat ik dat punt intussen gepasseerd ben. Ik weet nu dat mijn geluk ligt in films maken, maar ik weet óók dat ik daarnaast voldoende zorg moet dragen voor ons gezin, voor haar, voor mezelf.»

HUMO Zouden jullie in de Alpen een comfortabel nest kunnen bouwen?

VAN GROENINGEN «Daar het hele jaar door wonen is zelfs voor Paolo, die tot over zijn oren verliefd is op de bergen, te eenzaam. In de winter vriest het dat het kraakt en zie je maandenlang geen levende ziel. Zo gauw de donkerte valt, keert Paolo terug naar Milaan.»

VANDERMEERSCH «De romantiek van de natuur, allemaal goed en wel, maar nadat ik drie avonden achter elkaar aan een vuurtje naar de horizon heb getuurd, begin ik me ook af te vragen: ‘Waar is hier ergens een cinema?’ (lacht)»

VAN GROENINGEN «Maar ik ga zeker nog terug, misschien zelfs deze winter al. De Italiaanse Alpen hebben me iets opgeleverd: een tweede plek waar ik me thuis voel. Als het leven me te veel wordt, als het allemaal te snel gaat, dan weet ik dat ik daar een plekje heb.»

VANDERMEERSCH «Daar staat je berg, hè?»

VAN GROENINGEN «En daar voel ik me goed.»

‘De acht bergen’ verschijnt op 14 december in de bioscoop.

Bekijk hier de trailer: