'Ik kan het woord integratie niet meer horen!' Afscheid van Jozef De Witte

Jozef De Witte, directeur van wat tot voor kort het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding heette, neemt er binnenkort afscheid. 'Voor onze vooroordelen betalen wij de rekening.’

Straks is hij hier weg. Dan wordt hij, na elf jaar dienst, intendant bij het Nationaal Orkest van België. Maar vandaag laait het vuur nog hoog op in zijn sobere kantoortje aan de Brusselse Koningsstraat. Hij spreekt opgewonden en snel. Jozef De Witte heeft op de valreep een primeur gescoord: de rechtbank heeft, op voorzet van het Centrum, een verhuurder veroordeeld omdat die van zijn huurders een maandelijks inkomen uit arbeid van 2.000 euro eiste – als garantie voor de betaling van de huur. ‘De man is veroordeeld voor discriminatie op grond van vermogen. Een verhuurder mag zekerheid willen over de solvabiliteit van zijn huurders, maar hij mag geen bijkomende eisen stellen.’

Jozef De Witte «Waarom zou je het innen van de huur voortaan niet uitbesteden aan een sociaal verhuurkantoor, dat de inning garandeert? Op die manier krijgt de verhuurder waarop hij recht heeft, en hoeft hij geen huurders meer te weren aan wie hij twijfelt: geen alleenstaande vrouw met kinderen, geen Turk of Marokkaan, geen bejaard koppel, geen lesbisch koppel, geen steuntrekker, enzovoort. Ik pleit ervoor nieuwe regelingen te ontwerpen waarmee we problemen voorkomen. Voorkomen is beter dan genezen. Achter de feiten aanlopen en mensen voor de rechtbank slepen, daarmee kom je er niet.

»We moeten nagaan of alle sectoren in de samenleving openstaan voor iedereen. Het meest sprekende voorbeeld is de toegankelijkheid van gebouwen voor mensen met een handicap. Als je toegankelijkheid in je plannen opneemt, kost het je nauwelijks meer. Als je achteraf allerlei aanpassingen moet uitvoeren, betaal je je blauw.»

HUMO Toch is het nog dikwijls een probleem.

De Witte «Het is verschrikkelijk: drie op de tien scholen in Vlaanderen zijn toegankelijk. In Wallonië: één op de tien. Tot vandaag bestaat er in Vlaanderen geen plan om openbare gebouwen toegankelijk te maken. Alleen voor nieuwbouw is het verplicht. De staatssecretaris voor Gelijke Kansen, Elke Sleurs (N-VA), vertelt me dat er voor het rusthuis van haar moeder drempeltjes van twee centimeter hoog liggen. Haar moeder, die een looprek nodig heeft, heeft telkens de grootste moeite eroverheen te komen. Hoe is het mogelijk , zo weinig inclusief denken?

'België is wereldkampioen in het buitengewoon onderwijs. Alleen, buitengewoon onderwijs staat haaks op het motto van het VN-verdrag: inclusie'

»Ik zou willen dat de Vlaamse overheid ook een beleid stimuleert om privéwoningen toegankelijk te maken. Je weet nooit wat jou of je huisgenoten in de toekomst te wachten staat. De stad Gent geeft nu al subsidies aan restaurants die hun toegankelijkheid vergroten. Een mooi gebaar tegenover de horeca. Want vergeet niet: in een gezelschap van twintig mensen bepaalt die éne rolstoelgebruiker waar ze naartoe gaan.»

Slecht rapport

HUMO Het heeft lang geduurd voor het Centrum inzag dat ook gehandicapten het slachtoffer van uitsluiting waren.

De Witte «Het Centrum is in 1993 ontstaan, tot 2003 was het uitsluitend bevoegd voor racisme. Toen kwam er een nieuwe wet en waren wij ook bevoegd voor handicaps. Met het VN-mandaat in 2011 hebben we wel een nieuwe drive gekregen.

»In september 2014 was ik erbij toen België geëvalueerd werd in Genève.»

HUMO Hebben we een goed rapport gekregen?

De Witte «Een slecht rapport, slechter dan dat van veel andere EU-landen. België is wereldkampioen in het buitengewoon onderwijs. Alleen, buitengewoon onderwijs staat haaks op het motto van het VN-verdrag: inclusie. Kinderen moeten op de lagere school met gehandicapte leeftijdsgenootjes leren omgaan. Dan zullen ze later, als werkgevers, niet meer schrikken als er een blinde komt solliciteren. Vandaag zweren we nog altijd bij het segregatiemodel.»

HUMO ‘Het segregatiemodel’.

De Witte «Je kunt het niet anders noemen: we zonderen kinderen met een handicap af op bijzondere scholen, aparte plekken in een doorgaans bosrijke omgeving waar je niet eens een gedeelde speelplaats hebt. Meestal is dat ver weg van de dorpskern, waar de bussen af en aan rijden. Sommige kinderen zitten vijf uur per dag op de bus!»

HUMO Is dat uw conclusie na elf jaar: het Centrum heeft te lang achter de feiten aangelopen, tijd om de structuren aan te pakken?

De Witte «Daar zijn we al enkele jaren mee bezig, door de participatie van mensen met een migratieachtergrond aan de arbeidsmarkt in kaart te brengen. Geen simpele opdracht: wij weten dat de meldingen over ongelijkheid die we binnenkrijgen maar een beperkt beeld geven van wat er in werkelijkheid gebeurt.»

HUMO Beperkt, zoals in: het topje van de ijsberg?

De Witte «Jazeker. En discriminatie bij vastgoedkantoren, uitzendkantoren en taxibedrijven krijg je zelfs niet via meldingen in beeld. Als een bedrijf een uitzendkantoor expliciet vraagt om een arbeider die niet donker is, hoe komt dat boven water als het bedrijf en het uitzendkantoor daarover zwijgen? Wij hebben het boven water gekregen omdat we een wetenschappelijke instelling mystery calls hebben laten uitvoeren in de sector van de huisvesting. En wat bleek? Eén op de zeven vastgoedkantoren weigerde in te gaan op de vraag van de verhuurder om zijn huis níét aan een vreemdeling te verhuren. Bijna de helft zei: ‘Het mag niet, maar we zullen het wel voor u doen.’ De anderen speelden het slimmer: ‘We geven u een lijst met kandidaat-huurders, dan kan u zelf kiezen.’»

HUMO Meerderheidspartijen N-VA en Open-VLD zijn het idee van mystery calls van overheidswege niet genegen. Het mag alleen in strafzaken.

De Witte «Het Vlaams decreet van 2008 zegt: discriminatie is verboden. Ik zou de Vlaamse overheid willen uitnodigen niet met zijn eigen decreet te lachen. Als mystery calls niet kunnen: oké, verzin dan een alternatief.

»Wij hebben onderzocht hoe de 6,3 miljoen inwoners van België van 18 tot 60 jaar het ervan afbrengen inzake arbeid. 60 procent is stamboek-Belg, 40 procent heeft met migratie te maken gehad. Wel, de kloof tussen die twee groepen is bijzonder groot – groter dan waar ook in Europa. Dat ligt aan de organisatie van onze arbeidsmarkt, die uitzonderlijk rigide is. Je hebt eigenlijk twee markten: de eerste markt met haar vaste contracten en de tweede markt met haar interimcontracten en contracten voor schijnzelfstandigen: de bouwsector, de poetshulp, de uitzendarbeid, noem maar op. Er is érg weinig verloop tussen die markten. Wat ik zei: segregatie.»

Verantwoordelijkheid

HUMO Uw minister van Gelijke Kansen, Liesbeth Homans (N-VA), heeft het doorgaans over de individuele verantwoordelijkheid van kinderen op school: ‘Je moet je kansen grijpen.’

De Witte «Elk individu moet zijn verantwoordelijkheid opnemen, maar als je niet bereid bent na te gaan waarom mensen met een migratieachtergrond op de arbeidsmarkt onderpresteren, schort er iets aan het overheidsbeleid. Er is een oververtegenwoordiging van dergelijke mensen in de schoonmaak, de horeca en de bouw, een ondervertegenwoordiging in de banksector, de petroleumsector en de overheidsdiensten. Dus zeg ik tegen meneer Muyters (N-VA), minister van Werk, en mevrouw Homans: ‘We hebben er alle belang bij dat mensen aan de samenleving deelnemen.’ Ik kan het woord integratie niet meer horen. Het gaat om participatie.»

Homoministers

HUMO Meneer De Witte, waar was u toen Adil El Arbi werd uitgeroepen tot ‘De slimste mens ter wereld’?

De Witte «Niet voor mijn televisietoestel, ik kijk zelden. Het was wel een belangrijk moment: we ontdekten dat er een Marokkaan bestond die grappig was, slim en leep. Een eyeopener voor veel mensen.»

'Had je dertig jaar geleden in Vlaanderen voorspeld dat we ooit een homo als minister van Onderwijs zouden krijgen, ze hadden je in een psychiatrische instelling opgesloten'

HUMO Hij noemt zichzelf een knuffelallochtoon.

De Witte «Beter één dan geen. Je mag de symboolwaarde van bepaalde zaken niet onderschatten. Het was ook niet niks dat onze vorige federale regering werd geleid door een homo, terwijl in de Vlaamse regering een homo zetelde voor Onderwijs, en in de Brusselse regering één voor Gelijke Kansen (respectievelijk Elio Di Rupo, Pascal Smet en Bruno De Lille, red.). En alle drie kwamen ze daar openlijk voor uit. Had je dertig jaar geleden in Vlaanderen voorspeld dat we ooit een homo als minister van Onderwijs zouden krijgen, ze hadden je in een psychiatrische instelling opgesloten.

»De normen en waarden in een samenleving blijven niet hetzelfde. Wat hebben we in de voorbije decennia niet meegemaakt? Het homohuwelijk is ingevoerd, homoadoptie, abortus, euthanasie. Je hebt intussen ook vrouwen bij de politie.»

HUMO Hoever kan het gaan!

De Witte «U lacht, maar wij dreigen te vergeten dat zoiets vroeger ondenkbaar was.»

HUMO Is het Centrum mee geëvolueerd? Een citaat van Yves Aerts van Çavaria, de koepel van Vlaamse en Brusselse homoverenigingen, in De Standaard: ‘De indruk leeft sterk dat geweld door allochtonen tegenover holebi’s nooit veroordeeld wordt.’

De Witte «Met Bruno De Lille, de voormalige Brusselse staatssecretaris van Gelijke Kansen, hebben we een brede campagne gevoerd tegen homo-agressie. Op de laatste Gay Pride waren we met tien medewerkers aanwezig.»

HUMO Oké, dat is campagne voeren, iets anders is optreden: klachten verzamelen, mensen voor de rechter slepen. Dat doet u niet.

De Witte «We zijn in rechte opgetreden in het proces van Ihsane Jarfi. Inderdaad, een homoseksuele allochtoon die door Belgen is vermoord. Telt dat niet mee dan? Jacques Kotnik, een homoseksuele dakloze die in Luik is vermoord: hebben we ons ook mee ingelaten. Zeg mij: welke homoseksuele moord hebben wij links laten liggen?»

HUMO U treedt alleen op in geval van moord?

De Witte «Geef mij één klacht voor slagen en verwondingen die wij niet hebben behandeld. Een huisbaas in Brussel afficheert: ‘Ik verhuur niet aan homo’s.’ We hebben die man laten veroordelen. (Boos) Jarenlang smeken wij om klachten. Echt waar, ik ben dit soort verwijten beu. Het is een echo van het oude verwijt van het Vlaams Belang dat wij het ‘Centrum van de Marokkanen’ zijn. Bullshit. Maar goed, als u achter de holle slogans van het Vlaams Belang wilt aanhollen, is dat uw volste recht.»

'Er is een nieuw discours ontstaan waarin men onze normen en waarden misbruikt om allochtonen aan te pakken'

HUMO Feiten zijn feiten: gaybashing is een probleem in de grootstad.

De Witte «Wie A zegt, moet ook B zeggen: kom met een case waar we niet zijn opgetreden. Als u dat niet doet, doet u aan verdachtmaking.»

HUMO Ik citeer Yves Aerts.

De Witte «Yves Aerts zit in onze raad van bestuur. Hij werkt samen met Merhaba, een vereniging van homoseksuele allochtonen. We weten allemaal dat homoseksualiteit bij veel moslims taboe is, net als bij extreme katholieken. Moet ik daarom de hele allochtone gemeenschap viseren?»

HUMO Dat zeg ik niet.

De Witte «Nee, maar je merkt wel dat er een nieuw discours is ontstaan waarin men onze normen en waarden misbruikt om allochtonen aan te pakken. Meestal gaat het om de gelijkheid van man en vrouw, de attitude tegenover homoseksuelen, enzovoort. Professoren aan de universiteit van Luik hebben haarfijn blootgelegd hoe men die argumenten instrumentaliseert: het is verse munitie om te schieten op allochtonen.

»Hou eens een opiniepeiling onder de Belgische bevolking over homoseksualiteit. Denkt u dat iedereen voor de homo’s applaudisseert, behalve de allochtonen? Ik kan u nu al teleurstellen. Verwerpt iedereen antisemitisme, behalve de allochtonen? Ik kan u opnieuw teleurstellen.

»Stél dat we met het Centrum zouden zeggen: ‘We richten ons uitsluitend op allochtonen.’ Dat is tien procent van de bevolking, hè. Dat is onze taak niet.»

Het monster van het antisemitisme

HUMO Is het Centrum opgetreden tegen wat in de documentaire ‘Femme de la rue’ te zien was?

De Witte «Dat was seksisme, man-vrouwverhouding, daar gaat het Centrum niet over, wel het Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. ‘Femme de la rue’ was een documentaire over vrouwen, niet over allochtonen. Trouwens, de indruk dat wij als blanke meerderheid de ultieme wijsheid hebben bereikt en de rest van de wereld ons nu nog moet volgen, deel ik niet. Is seksisme een zaak van allochtonen? Ik vrees van niet. Leading by example, dat lijkt me een beter idee dan anderen met de vinger te wijzen. (Wijst naar Humo) Wat gebeurt er als je naar iemand wijst? Dan wijzen minstens drie vingers ook naar jezelf. Drie keer moet je je afvragen: ‘Wat kan ik eraan doen?’ Als je daarop eerlijk antwoordt, mag je misschien een ander ter verantwoording roepen.»

HUMO Dat klinkt bijna bijbels.

De Witte «‘Het is een probleem van de allochtonen.’ Nee, het is een probleem van de samenleving. En altijd het verwijt dat wij problemen ontkennen. Wanneer is het goed genoeg? De Joodse gemeenschap beweert dat we niks ondernemen tegen antisemitisme. Vorig jaar hebben we 130 meldingen binnengekregen.»

HUMO Toch is het de rode draad in uw carrière: hommeles met de Joodse gemeenschap, in de eerste plaats met de hoofdredacteur van Joods Actueel, Michael Freilich, die zich drie jaar geleden bereid verklaarde u op te volgen.

De Witte «Ik heb de animositeit van meneer Freilich nooit begrepen.»

HUMO Misschien omdat u in een vorig leven de Palestijnse zaak hebt verdedigd?

De Witte «Als secretaris-generaal van 11.11.11 heb ik actie gevoerd voor Palestina. Ben ik daarom een antisemiet? Ik ben in de voorbije jaren zes keer naar Israël gereisd om het plaatselijke Centrum voor Gelijke Kansen mee mogelijk te maken. De Israëlische delegatie is in mijn kantoor te gast geweest. Ik heb ze bij mij thuis ontvangen.»

HUMO De controverse is begonnen toen u niet optrad tegen de auteur van een kwetsend artikel in de Zwinkrant.

De Witte «Ik kan alleen optreden tegen artikels die aanzetten tot racistische daden. Of tegen de daden zelf, haatmisdrijven – zoals de aanslag tegen het Joods Museum er wellicht één was. Bij haatboodschappen ligt het ingewikkelder: daar geldt de vrijheid van meningsuiting. Wat heeft de rechter van het hof van beroep in Gent gezegd toen hij in 2004 het Vlaams Blok voor racisme veroordeelde? ‘Meningen die schokken, verontrusten en kwetsen moeten kunnen, zo wil het de democratie.’ Je moet al heel ver gaan om in België voor racistische uitspraken veroordeeld te worden.

»Natuurlijk was ik het niet eens met de uitspraak van Bart De Wever over Berbers. Het was laakbaar, maar het was geen misdrijf. Ik vraag me wel af: wat als Bart De Wever hetzelfde zou hebben gezegd over de Joodse gemeenschap? Dan had ik de reactie van sommige leden van die gemeenschap graag gezien.»

'Waarom zou ik er problemen mee hebben dat de profeet wordt afgebeeld in de spotprenten van Charlie Hebdo?'

HUMO Wat denkt u?

De Witte (antwoordt niet) «Ik begrijp dat de Joodse gemeenschap bang is: je hebt niet veel nodig om het eeuwenoude monster van het antisemitisme wakker te maken en mensen te laten vermoorden voor wie ze zijn. Hetzelfde gevaar bedreigt de moslims. Daarom was ik zo blij dat, één week na de inval van Israël in Gaza, vertegenwoordigers van de moslim- en Joodse gemeenschap een gezamenlijk standpunt innamen: ‘Dit mag geen aanleiding voor geweld in België zijn.’ Het is nauwelijks aan bod gekomen in de pers. (Cynisch) Goed nieuws, dat interesseert de mensen niet.»

Recht op godslastering

HUMO Kunt u lachen met de spotprenten van Charlie Hebdo?

De Witte «Tuurlijk.»

HUMO Geen probleem dat de profeet wordt afgebeeld?

De Witte «Waarom zou ik daar problemen mee hebben?»

HUMO Omdat je na de aanslagen in Parijs, met name in de Angelsaksische wereld, hoorde dat ze het geweld zelf hadden uitgelokt.

De Witte «Bullshit. Een pijler van onze samenleving is het recht op vrije meningsuiting, wat ook betekent: het recht op godslastering. Wij zijn daar breed in, in andere Europese landen interpreteren ze die vrijheid enger: het beledigen van het staatshoofd is er soms een misdrijf.»

HUMO Hongarije, bedoelt u?

De Witte «Nederland! De wetgeving in Nederland is véél strenger dan bij ons. Geert Wilders zou in België nooit veroordeeld zijn. Frankrijk: ook strenger. Brice Hortefeu is, als minister van Binnenlandse Zaken, voor racisme veroordeeld omdat hij op een verkiezingsmeeting tegen een Marokkaan had gezegd: ‘Un de vous, ça va. Dix, c’est trop.’

»Wij zijn ertegen beledigingen strafbaar te maken. Het is een zwaktebod. Pegida? Onze stelling is: niet verbieden. Dieudonné: laten optreden. Rapgroepen met homofobe teksten? Laat ze naar Couleur Café komen, weliswaar met de waarschuwing: ‘Hier kan je zulke teksten niet brengen.’ En maak dat de politie ter plaatse is om, als dat nodig is, vaststellingen te doen.»

HUMO Hebt u, de impact van Sharia4Belgium juist ingeschat?

De Witte «We hebben hen laten veroordelen, kennelijk vergeet iedereen dat.»

HUMO Op een bepaald moment ging één zevende van de meldingen die het Centrum bereikten wel over Sharia4Belgium.

De Witte «609 meldingen, ja, maar daarom heb je nog geen juridisch gefundeerd dossier. In die rechtszaak stonden wij aan de zijde van het Vlaams Belang, naast Frank Vanhecke en Filip Dewinter.»

HUMO Bien étonnés de se retrouver ensemble?

De Witte «Mensen zeiden: ‘Hoe kan je dat nu maken?’ Maar ik had daar niet de minste moeite mee: gelijke rechten voor iedereen. Wat dat betreft, ben ik kleurenblind. Ander voorbeeld: op een bepaald moment wordt een jongeman aangeworven bij een grote Vlaamse ngo. De ngo komt erachter dat die kerel militeert bij het Vlaams Belang en zet hem aan de deur. Wel, die ngo heeft een forse schadevergoeding betaald voor discriminatie op basis van politieke overtuiging.»

HUMO Indertijd was de niet-uitgesproken reden voor de oprichting van het Centrum: een dam opwerpen tegen het Vlaams Blok.

De Witte «Dat is voor uw rekening.»

HUMO Het Centrum heeft het Vlaams Blok laten veroordelen voor racisme. Heeft het zich daarmee ook overbodig gemaakt?

De Witte (diept een oud persbericht op) «Een citaat van mijzelf in 2004: ‘Het Centrum is tevreden met de afloop van de zaak. De uitspraak is er, en nu verder!’ Na die veroordeling heeft het Vlaams Belang een monsterscore van bijna 25 procent behaald, daarna is het in elkaar geklapt.»

‘Beleid voeren is schipperen’

HUMO Heeft het Centrum het Blok kleingekregen?

De Witte «Geen idee. Maar mijn stelling is: ‘Als je kleine visjes vangt, waarom zou je grote haaien laten zwemmen?’ Het Centrum is een mensenrechteninstelling: wij checken in alle onafhankelijkheid of wetten en verdragen worden nageleefd.»

HUMO U bent geen overheids-ngo?

De Witte «Wij zitten tussen de overheid en de ngo’s in.»

HUMO Bent u voor open grenzen?

De Witte «Nee.»

HUMO Dat is al een verschil met de ngo’s.

De Witte «Ik ben er finaal voor, als utopie. We moeten ernaar streven, zoals naar gelijkheid van man en vrouw.

»Er zijn twee manieren om géén beleid te voeren: alles of niets, open grenzen of nul migratie. Beleid voeren is schipperen, maatregelen nemen pour le temps que ça dure. Als je de grenzen opent, worden de armen van dit land opgeofferd voor de armen van de wereld. Er zou een gigantische druk op de arbeidsmarkt ontstaan, wat je nu ziet als gevolg van de Europese eenmaking: buitenlandse schijnzelfstandigen leveren diensten die zo ver onder de prijs gaan dat ze onze arbeiders uit de markt duwen. In het transport, bijvoorbeeld. Maar ik ben wel blij dat we met de EU vrij verkeer binnen achtentwintig lidstaten hebben gecreëerd. Als we dat model nog één keer voor de hele wereld overdoen, zijn we klaar.»

HUMO Dromen is niet verboden.

De Witte «Wie had veertig jaar geleden kunnen voorspellen dat je nu zonder paspoort naar Portugal zou vliegen? Daar heerste een dictator. En in Spanje had je Franco. En Oost-Europa zat nog achter het IJzeren Gordijn. Bon, ik ben niet voor open grenzen, ik ben wel voor een spreiding van asielzoekers in Europa.»

'In Burundi zegt dictator Nkurunziza dat hij er nog een derde termijn bij neemt. En België reageert amper!'

HUMO Aan wie verlenen wij hoofdzakelijk asiel?

De Witte «Als ik me niet vergis: Tsjetsjenen, Afghanen, mensen uit de Centraal-Afrikaanse regio – mensen uit landen met grote conflicten.»

HUMO De meerderheid van de vluchtelingen op ons grondgebied zou niet uit oorlogsgebieden komen.

De Witte «Toch wel, maar wij hebben ook een grote verantwoordelijkheid voor wat zich nu afspeelt in de gebieden rond de Middellandse Zee en elders in Afrika. Wie heeft Mobutu jarenlang de hand boven het hoofd gehouden? He was a bastard but he was our bastard. Zolang hij niet met de Russen meedeed, was hij oké.

»In Burundi zegt president Nkurunziza, een dictator, dat hij er nog een derde termijn bij neemt. En België reageert amper. Journaliste Colette Braeckman, een experte van de regio, duidde dat als: ‘Als er niet te veel bloed vloeit, mag het voor ons.’ Wat voor signaal is dat? Ik snap niet dat wij onze democratische waarden een andere invulling geven als het om zwarten gaat. Blijkbaar is het dan minder urgent. We moeten investeren in Afrika!

»Toen Portugal, Griekenland en Ierland tot de EU toetraden, heeft de Unie veel geld in die landen gepompt opdat mensen ook daar een waardig leven zouden kunnen leiden. West-Duitsland heeft na de val van de Muur hetzelfde in het oosten gedaan.

»Het verschil mag niet te groot zijn. Het idee dat je met muren de segregatie in stand houdt, is fout. Het is geen duurzaam model.»

Ongelijkheid wegwerken

HUMO Ik geef u een citaat, u zegt waar het vandaan komt: ‘De N-VA is een bedreiging voor onze democratie’.

De Witte «Dat heb ik niet gezegd, toch?»

HUMO Jawel, op een directieraad in 2004. De uitspraak is achteraf gelekt.

'De N-VA noemt discriminatie een voedingsbodem voor radicalisering. Ik vraag me af: wat gaat de Vlaamse regering daar dan aan doen?'

De Witte «Het was niet in 2004, maar een jaar of vier later. We hebben gezegd: ‘De agenda voor gelijke kansen wordt er misschien niet makkelijker op met een partij als de N-VA.’

»Ik nodig de huidige beleidsvoerders met aandrang uit duidelijk te maken wat ze zullen doen om de bestaande ongelijkheid weg te werken. De N-VA noemt discriminatie een voedingsbodem voor radicalisering. Ik vraag me af: wat gaat de Vlaamse regering daar dan aan doen? De voorbije vijf jaar is er weinig gebeurd. En ik stel vast dat de Vlaamse overheid drie doelgroepen voor tewerkstelling heeft omcirkeld: ouderen, jongeren en mensen met een handicap. De mensen met een migratie-achtergrond zijn verdwenen. Ze zijn geen doelgroep meer, terwijl de kloof met de andere Europese inwoners groot is.»

HUMO Hoe gaat het met Matthias Storme in uw raad van bestuur?

De Witte «Zeer goed.»

HUMO In 2011 pleitte hij voor de afschaffing van het Centrum.

De Witte «Ik ben voor vrijheid van meningsuiting.»

HUMO Storme is daar geplaatst door de N-VA. Bart Van Malderen (SP.A) had het in dat verband over ‘een verrottingsstrategie’.

De Witte «Dat moet u de partij vragen die hem heeft voorgedragen. Meneer Storme is één van de eenentwintig bestuurders, die door de parlementen zijn benoemd. Prima. Mijn vertrek heeft niks, nougatbollen, daarmee te maken.»

HUMO Waarom bent u vertrokken?

De Witte «Ik wilde na elf jaar iets anders doen.»

HUMO Geen pensioen voor u?

De Witte «Ik word 62 in september. Dan mag je toch nog werken, hè?»

HUMO U gaat naar het Nationaal Orkest terwijl u, naar eigen zeggen, niks van klassieke muziek kent.

De Witte «Ik heb gezegd: ‘Ik noem mezelf geen expert.’ Ik heb notenleer gevolgd toen ik 30 was. Ik heb gitaar gespeeld. Ik heb de complete Bach-collectie thuis. Sjostakovitsj, Rachmaninov.»

HUMO Bent u een politieke benoeming?

De Witte «Nee. Hudson, een externe headhunter, heeft mij gekozen uit meer dan zeventig kandidaten.»

HUMO Uw opvolging zal worden waargenomen door een man en een vrouw, een Frans- en een Nederlandstalige. Wie wordt het aan Franstalige kant, uw huidige adjunct Patrick Charlier?

De Witte «Hij zou kandidaat zijn.»

HUMO Wie nog?

De Witte «Er is nog geen officiële vacature.»

HUMO Misschien deze keer eens iemand uit een minderheidsgroep?

De Witte «Wat bedoelt u: een éénarmige homoseksuele Marokkaan van 77? Wij zijn geen minderhedencentrum, wij zijn er voor alle elf miljoen inwoners van dit land.»

Inzicht

HUMO U hebt een opmerkelijk curriculum: u bent de negende uit een gezin van vijftien kinderen.

De Witte «Onwaarschijnlijk, hè (lacht). ‘Probeer het goed te doen in je leven’, die boodschap hebben we thuis meegekregen. En elk van de kinderen doet dat, stel ik vast: hard en correct werken, in de privé en de openbare sector.»

HUMO Uw vader was directeur bij Bekaert.

De Witte «In 1935 werd hij, als één van de eerste ingenieurs, aangeworven. Hij is met pensioen gegaan toen ik begon te werken, in 1977. Vijf jaar geleden, op 98-jarige leeftijd, is hij gestorven. Hij is dus drieëndertig jaar met pensioen geweest. Daarom denk ik: ‘Ik heb nog tijd voor een jobke (lacht).»

HUMO U bent meubelmaker geweest, chef van de Alma-keukens aan de KU Leuven, secretaris-generaal van 11.11.11. Kon uw vader zo’n tumultueuze carrière bevatten?

De Witte «Hij was trots toen ik hier directeur werd, heeft hij mijn broers en zussen verteld. Hij zat in de business, maar uiteindelijk apprecieerde hij wel dat we allemaal onze eigen weg zochten.»

HUMO Desnoods links van het centrum.

De Witte «Pas op, het Verbond van Kristelijke Werkgevers, waarvoor hij zich inzette, was geen rechtse organisatie. Enkele jaren voor zijn dood heeft mijn vader de Koran gelezen. Als intellectueel moest hij dat doen, vond hij. Als flamingant las hij ook elke dag een Franse krant. Hij sprak perfect Frans, Engels, Duits, Italiaans, Spaans – hij wilde léren.»

HUMO Wat hebt u geleerd door deel uit te maken van zo’n gezin?

De Witte «Babbelen. Als ik met mijn broers en zussen samen ben, schrikken niet-familieleden van de heftigheid waarmee wij discussiëren (lacht). Maar zo hoort het toch? Je mag niet bang zijn voor het debat. Du choc des idées jaillit la lumière, uit de botsing van ideeën komt het inzicht voort.»