favoriete moordzakenDe Volksjury
‘Ik kan zaken makkelijk loslaten. Soms vraag ik me af of ik misschien ook deels psychopathisch ben’
In een ideale wereld bestaat criminaliteit ongetwijfeld niet, maar toch brengen de Vlaamse koninginnen van de true crime Laura Scheerlinck en Silke Vandenbroeck vanavond een bezoekje aan de studio van ‘De ideale wereld’. Bekend zijn ze van hun podcast ‘De Volksjury’, waarin ze op een onverantwoorde manier een moordzaak ontleden. Voor hun tv-passage legt Humo de partners in crime eens grondig op de rooster. Wanneer hielden ze het maar net droog? Welke moordenaar bewonderen ze stiekem? En wat vinden ze de gruwelijkste moordzaak?
DE GRUWELIJKSTE MOORDZAAK
HUMO We zullen maar met dat laatste beginnen, dan zijn we er meteen van af.
SILKE VANDENBROECK «Dan zal ik meteen voor ons beiden antwoorden: de zaak-Junko Furuta, een Japans meisje van 16. Veertig dagen lang werd ze gemarteld en verkracht door meer dan honderd mannen – of jongens eerder, want het waren allemaal leeftijdsgenoten. Dat maakt het zo afschuwelijk: het slachtoffer en de daders gingen naar dezelfde middelbare school.»
LAURA SCHEERLINCK «We wisten dat het een gruwelijke zaak was, maar er waren achteraf veel luisteraars effectief geshockeerd en boos. We hadden hen nog proberen waarschuwen, maar tevergeefs.»
SILKE «De zaak van bijvoorbeeld Marc Dutroux is ook extreem gruwelijk, maar daarbij weten mensen wat te verwachten. We hebben het er achteraf nog over gehad of die aflevering over Junko Furuta wel een goed idee was, maar we staan er nog steeds achter. Het verhaal van Junko moet verteld worden. Wij kunnen niet zomaar gruwelijke aspecten weglaten uit de bespreking. Dat zou haar verhaal geen eer aandoen.»
HUMO Jullie vermijden dus nooit zaken omdat ze te gruwelijk zijn?
LAURA «Zeker niet. Onze enige regel is dat we niets brengen als het onderzoek of het proces nog loopt. We worden bijvoorbeeld heel vaak gevraagd naar een aflevering over de zaak-Sanda Dia. Die komt ooit wel, maar pas na de uitspraak.»
HUMO Is één gruwelijke moord erger dan een ‘fatsoenlijke’ seriemoordenaar?
SILKE (denkt na) «Seriemoordenaars, daar zijn er zo veel van. Ik heb voor Junko gekozen door een aantal elementen: haar leeftijd...»
LAURA (fel) «Het gebrek aan motief! Zonder reden iemand martelen.»
SILKE «Ze was een speeltje voor hen. En dat komt extra hard binnen, net omdat het een individuele zaak is. Bij seriemoordenaars bespreken we veel verschillende slachtoffers, waardoor het moeilijker is om een connectie te maken.»
HUMO Zijn jullie door al dat lugubere opzoekingswerk jullie vertrouwen in de mensheid nog niet kwijt?
LAURA «Dat was al na aflevering één de deur uit! (lacht) Nee, je kunt je niet alle zonden van de wereld aantrekken. Ik ben niet pessimistischer of cynischer geworden door de podcast.»
SILKE «Ik vind het tijdens de research en opname vaak heftig, maar daarna kan ik zaken makkelijk loslaten. Dan vraag ik me soms af: ben ik misschien ook deels psychopathisch? Omdat die dingen mij niet op die manier raken.»
LAURA «Ik vergelijk het met mensen die niet naar horrorfilms kunnen kijken: ik kan dat perfect loslaten.»
SILKE «Dat kan ik dan weer niet. Horrorfilms, brrr.»
LAURA «Maar dat we iets makkelijk van ons kunnen afzetten, betekent niet dat het ons niets kan schelen. Ik probeer optimistisch door het leven te gaan, en dan moet ik dat kúnnen loslaten. Anders sterf ik ongelukkig.»
De BESTE MOORD
HUMO Mocht het ooit nodig zijn, welke moord zouden jullie dan nabootsen?
LAURA «Sowieso de spoorwegmoord. Die vond ik zo slim gevonden: wie verwacht dat iemand plant dat een auto stilvalt op de spoorweg, net wanneer er een hogesnelheidstrein voorbijkomt? En vooral dat de dader toevallig tijdig uit de wagen raakt en zijn vrouw niet. Hij is zelfs vrijgesproken bij gebrek aan bewijs, en toch ben ik er 100 procent zeker van dat hij het gedaan heeft.»
SILKE «Voor mij een moord van Marie Becker, de zwarte weduwe. Haar moorden dateren wel al uit de jaren 30, dus ik weet niet of ze vandaag nog zouden lukken. Zij verzorgde een aantal oude stakkers, mengde wat gif in hun thee en ging dan met de erfenis lopen. Niemand weet hoeveel mensen ze uiteindelijk heeft vermoord. De officiële telling zegt elf, maar het zouden er nog veel meer kunnen zijn.»
LAURA «De grootste seriemoordenaar van België!»
HUMO Wie van jullie zou de beste moordenaar zijn?
(denken beiden lang na)
LAURA (voorzichtig) «Silke. Ik denk dat zij haar kalmte beter kan bewaren.»
SILKE «Ik kan inderdaad wel heel koel zijn.»
LAURA «Maar mocht ik ooit iemand doden, dan zwijg ik voor de rest van mijn leven.»
SILKE «Ik denk dat wij daarom wel een goed team zouden vormen (lacht). Voilà, dat is de conclusie: een moordduo. Maar even voor de duidelijkheid: wij hebben nog geen plannen.»
DE VERRASSENDSTE ONOPGELOSTE ZAAK
HUMO Bij welke zaak kunnen jullie niet vatten dat de dader nooit gevat is?
LAURA «Die van de familie Miyazawa! Dat Japanse gezin werd volledig uitgemoord, maar het vreemde aan de zaak is dat de dader na zijn moorden nog een aantal dagen in hun huis is gebleven. Hij heeft er gegeten, tussen de lijken geslapen, is naar het toilet geweest en heeft dan ook nog het lef gehad om niet door te spoelen. Dat huis zat vol DNA-materiaal en toch hebben ze hem nooit gevonden.»
SILKE «Ik ga opnieuw voor een Belgische zaak: die van pastoor Herman Meert, die in de jaren 90 in de kofferbak van zijn eigen BMW werd aangetroffen. Agenten hadden de daders bijna ingerekend, maar hun auto was niet snel genoeg voor de achtervolging. Tijdens de autopsie van Meert hebben ze trouwens zijn hand afgehakt, omdat daar een telefoonnummer op stond. Die hand staat nog op sterk water ergens in het justitiepaleis (lacht).»
LAURA «Dat zijn twee zaken waar amper drie van de duizend puzzelstukjes ontbreken. Maar zonder die drie stukjes zie je de tekening niet. Dat is zo fascinerend.»
HUMO Wat hebben jullie het liefst: opgelost of net niet?
SILKE «Daar verschillen wij in. Ik verkies een opgeloste moordzaak. Voor mij is het niet bevredigend als een zaak eeuwig een mysterie blijft. Maar toen ze de Golden State Killer (Joseph James DeAngelo, red.) na zoveel jaren eindelijk konden vatten, had ik gemengde gevoelens. Ik was blij dat ze hem hadden, maar die mythische figuur bleek een zielig oud mannetje, wat een anticlimax.»
LAURA «Natuurlijk wil ik voor alle slachtoffers en nabestaanden dat alle moorden binnen een dag worden opgelost, maar tegelijk heeft zo’n mysterie bijna iets filosofisch. Als er een lange lijst met potentiële daders is, kan ik daar echt dagen over nadenken. Het allerleukste zou ik het vinden als een zaak heel lang onopgelost blijft, dan de waarheid bovenkomt en ik ondertussen op de juiste piste zat!»
SILKE (glimlacht) «De bende van Nijvel hè?»
LAURA «De Bende, JonBenét Ramsey... Er zijn er een paar zaken waar ik echt een uitgesproken mening over heb, en het zou zo goed zijn om gelijk te krijgen.»
HUMO Krijgen jullie soms tips doorgestuurd?
LAURA «Wij hebben pas nog een prachtig Facebookbericht gekregen over de Bende van Nijvel waarvan we absoluut geen hol begrepen (lacht). De zoveelste die dacht dat hij de hele zaak had opgelost.»
HUMO Hebben jullie de ambitie om méér te doen met zulke tips?
SILKE «Persoonlijk vind ik het goed zoals het is. Het lijkt me heel spannend om een zaak van begin tot einde vanop de eerste rij te volgen, maar ik zou mijn werk niet kunnen loslaten. Boeiende wereld, die van rechercheurs, maar ik weet niet of ik erin zou aarden.»
LAURA «Zeker niet bij zo’n verse zaak. Maar een cold case, dat lijkt me wel wat.»
SILKE (enthousiast) «O ja, zoals bij de Golden State Killer: als we dat helemaal kunnen onderzoeken.»
LAURA «Samen met onze community een onopgeloste moordzaak onder handen nemen, in samenwerking met mensen die er echt iets van kennen, dat zou zo leuk zijn. Wie weet zorgen we voor de missing link. Die reactie kregen we ook bij onze special over de Bende van Nijvel: misschien ontdekt één van onze luisteraars opmerkelijke gelijkenissen tussen zijn grootvader en ‘De Reus’. Want dat is uiteindelijk mijn grootste droom: ooit de Bende ontmaskeren!»
SILKE «Het is heel cool dat cold cases worden aangepakt met nieuwe technologie. De Golden State Killer had nooit kunnen denken dat hij op basis van DNA gepakt zou worden, dat bestond destijds nog niet. Iedereen die nu een moord pleegt, kan ooit gevat worden. Dat vind ik heel fascinerend.»
DE FAVORIETE BIJNAAM
SILKE «Ik ben een grote fan van de Honeymoon Killer (Gabe Watson, red.). ‘Honeymoon’ klinkt als iets superleuks – met je kersverse echtgenoot op reis gaan – en dan staat daar plots ‘killer’ achter. Hij zou de zuurstoffles van zijn vrouw hebben dichtgedraaid tijdens het duiken. Maar zijn bijnaam kan ook onterecht zijn, want hij is vrijgesproken.»
LAURA «Ik heb recent hard moeten lachen om een Amerikaanse home invasion. Die bleek uiteindelijk in scène gezet door de dochter, die haar hele familie liet uitmoorden door de zogenoemde Homeboy (Lenford Roy Crawford, red.). In de jaren 2000 was iedereen je homeboy, maar nu kun je hem inhuren om je familie van kant te maken.»
HUMO Hoe zouden jullie zelf graag genoemd worden?
SILKE «Wij hebben daar effectief al over nagedacht, maar dat is nog work in progress. En eigenlijk moeten we die naam krijgen van de politie of de media.»
HUMO Klopt, maar als je zelf al een naam in gedachten hebt, weet je wel hoe je moet moorden om die te krijgen natuurlijk.
SILKE «Slim, dat is nog eens een idee voor ons moordduo.»
LAURA «Vraag ons dat maar in ons volgend interview, vanuit de gevangenis! (lacht)»
DE EMOTIONEELSTE ZAAK
LAURA «Ik heb die vraag nog al gehad en antwoord altijd hetzelfde: alles waar kinderen bij betrokken zijn. Nicky Verstappen en Maddie McCann bijvoorbeeld, ook omdat ik ten tijde van die verdwijningen zelf jong was. En dan natuurlijk de zaak-Dutroux, hét jeugdtrauma van onze generatie. Daar was ik echt bang voor. Vóór Dutroux hadden kinderen een meer onbezonnen jeugd. Wij werden plots overal afgezet en opgepikt, en spelen kon in de tuin, maar niet verder.
»(Fel) Die slachtoffers waren zo jong en hadden nog hun hele leven voor zich, en iemand onnozel beslist dan dat dat stopt. Dat is de onschuld die vermoord wordt.»
SILKE «Mijn emotioneelste moment was de aflevering over Peter R. de Vries. We hadden hem gesproken voor ons boek dus we kenden hem een beetje, maar ook zijn werk was zo belangrijk: Nicky Verstappen, Joran Van Der Sloot, Natalee Holloway. Die moordaanslag kwam heel hard binnen bij ons.»
HUMO Letten jullie op met schofferende uitspraken? Peter R. de Vries maakte nogal wat vijanden.
(Knikken beiden)
LAURA «Tijdens die aflevering hebben we dat voor het eerst gedaan.»
SILKE «Wij spreken altijd op een onverantwoorde manier, maar over Ridouan Taghi hebben we onze woorden gewikt en gewogen. De kans dat er iets gebeurt, is heel klein, maar je weet het nooit.»
LAURA «Er is dan wel een plaatsje vrij op zijn dodenlijst, maar ik hoef dat niet op te vullen.»
SILKE «Voor de rest doen we dat nooit. Met wie hebben we medelijden? Nul met de dader! Niks spreekt een moord goed.»
LAURA «We noemen de dader ook zo weinig mogelijk. Het is altijd het slachtoffer dat prominent aanwezig is.»
HET MEESTE BEGRIP VOOR DE DADER
HUMO Je maakt deze categorie meteen lichtjes overbodig.
LAURA «Gelukkig heb ik nog wel een hart (lacht). Niet per se voor de dader, maar soms wel voor een zaak. Ik heb er ook een duidelijk beeld van: JonBenét Ramsey, een prachtig blond meisje van amper 6 jaar. Ze dachten eerst dat ze gekidnapt was, maar na enkele dagen werd haar lichaam gevonden in de kelder van haar ouders. Ik ben ervan overtuigd dat haar 10-jarige broer in een ruzie per ongeluk zijn zus heeft vermoord en dat zijn ouders er alles aan hebben gedaan om dat te verhullen, juist omdat ze al een kind hadden verloren. Zou ik hetzelfde doen? Ik weet het niet, maar ik kan het ergens wel begrijpen: die onvoorwaardelijke liefde waardoor je zotte toeren uithaalt.»
SILKE «Er schiet mij nog een zaak te binnen! In Frankrijk is enkele maanden geleden een vrouw vrijgesproken, die haar man had vermoord...»
LAURA «...die ook haar stiefvader was.»
SILKE «Ze werd zwaar mishandeld, dus daar kan ik wel begrip voor opbrengen.»
HUMO Zouden jullie zelf een goede beurt maken als deel van een volksjury?
LAURA «Absoluut niet!»
SILKE «Ik zou dat wel heel graag willen doen.»
LAURA «Ja, ik wíl daar ook zitten, maar ik zou dat niet goed doen. Stel je maar eens voor dat je niet akkoord gaat met het oordeel van de jury. Ik vind een volksjury een heel nobel concept, maar wie ben ik om te beslissen hoelang iemand in de gevangenis moet zitten? Of om te beslissen of iemand überhaupt schuldig is?»
SILKE «Dat was bijvoorbeeld het geval bij de parachutemoord. Er was onvoldoende bewijs om Els Clottemans te veroordelen, zit dan maar eens in die jury.»
HUMO Het is nobel dat jullie die zaken vermijden tot ze zijn afgehandeld, omdat de media daar vaak een beslissende rol in spelen.
LAURA «Absoluut, de parachutemoord zat echt op de grens! Er was een poll van Het Belang van Limburg: ‘Denk jij dat ze schuldig is?’ Sorry, maar daar heeft de HBVL-lezer echt niet over te beslissen.»
DE GRAPPIGSTE ZAAK
LAURA «Als we lachen, is dat nooit met het slachtoffer. Dat blijkt ook uit mijn keuze: de sleeptheorie bij de Puttense moordzaak. Een jonge vrouw wordt dood teruggevonden met een druppel sperma op haar bovenbeen, het perfecte bewijsmateriaal. Twee verdachten worden opgepakt, maar er is geen DNA-match. Onschuldig, zou je dus denken. Maar dan komt de politie met de wonderbaarlijke verklaring: het sperma op haar been zou van een eerdere vrijpartij zijn, maar zou door de verkrachting mee naar buiten zijn ‘gesleept’ en dus niet van de verkrachting komen. Die mannen zijn effectief veroordeeld op basis van die theorie. Dat is onbegrijpelijk, en vooral heel fout!»
SILKE «Ik vond de dader bij een familiedrama in Merksem hilarisch. Hij bleef maar volhouden dat hij in Lunteren was, ondanks al het concrete bewijs. Lunteren is nog steeds een running gag in onze community. Het is heel leuk hoe zoiets kleins voor een komische noot kan zorgen in zo een schrijnende zaak. En vooral dat hij erna toch is veroordeeld.»
LAURA «Justice!»
HUMO Krijgen jullie daar vaak commentaar op zo’n comic relief?
LAURA «Dat is de enige commentaar die we krijgen: ‘lachende, gibberende en giechelende meisjes, pubers, maskes…’»
SILKE «Dat komt hard aan, maar negen op de tien reacties zijn positief en dat proberen we te onthouden. Wij staan zelf honderd procent achter onze werkwijze en dat waarderen veel mensen, ook de nabestaanden van slachtoffers. Daar trekken we ons aan op.»
HUMO Hoe belangrijk is de community rond jullie?
SILKE «Extreem belangrijk! Ik had het nooit verwacht, maar blijkbaar was er in Vlaanderen echt een gat in de markt voor mensen met een true crime-fascinatie. Toen wij begonnen, mocht je ‘true crime’ enkel fluisteren, dat was echt een taboe. Maar in die community wordt daar op een open en respectvolle manier over gesproken en hebben mensen elkaar gevonden. Het is heel fijn om te weten dat er zo’n grote groep achter ons staat.»
HUMO Iemand vernoemde zelfs zijn twee kippen naar jullie.
SILKE (enthousiast) «Ja, hoe leuk is dat? We snappen het zelf nog niet, maar veel mensen beschouwen ons als hun vrienden. Het doet me veel als mensen me aanspreken en zeggen: ‘Ik kom uit een moeilijke periode, maar ik heb heel veel aan jullie afleveringen gehad.’ Dat is zo waardevol, omdat het aantoont dat we toegankelijk zijn. Wij zijn zelf echt deel van de community en staan er niet boven als twee sekteleiders.»
LAURA «Dat zou nochtans ook heel leuk zijn (lacht).»
HUMO Zouden jullie als buitenstaander zelf fan zijn van ‘De volksjury’?
LAURA «Het is ons droomconcept! Wij kunnen er ook geen echte onderzoekspodcast van maken, daar hebben we de expertise niet voor. Elke keer moeten wij nog termen googelen.»
SILKE «Heel veel mensen praten op onze manier over true crime, daarom is het zo herkenbaar voor luisteraars. Dat luchtige is heel belangrijk.»
DE GEKSTE MOORDENAAR
LAURA «Degene die mij het meest is bijgebleven, is Joseph Kallinger. Op het hoogtepunt van zijn zotheid, wanneer hij begint te moorden, maakt hij schoenen voor hamsters. Dát gewoon!»
SILKE «En dat is nog niet alles: op een gegeven moment liet hij door zijn kinderen een zeven meter diepe put graven, waarin hij zijn behoefte deed. De stemmen in zijn hoofd droegen hem op die put te vullen met uitwerpselen. Het wordt snel duidelijk dat die man mentale problemen had.»
HET ONGELUKKIGSTE SLACHTOFFER
LAURA «Ook wat dat betreft zitten we op één lijn: de Hinterkaifeck-moorden. In Duitsland wordt in de jaren 20 iedereen in een boerderij uitgemoord, ook de huishoudster Marie. Belangrijke noot: het is Maries eerste werkdag. Ze was letterlijk twee uur op haar nieuwe werk en wordt vermoord, in een zaak waar zij niets mee te maken heeft.»
HUMO Leven jullie voorzichtiger dan de gemiddelde persoon, nu jullie de hele tijd over zulke zaken lezen?
LAURA «Als vrouw moeten we sowieso meer op onze tellen passen. Als ik ’s avonds op straat loop, heb ik een sleutel in mijn hand. Heeft dat te maken met het feit dat ik een true crime-podcast heb? Helaas niet, dat heeft te maken met onze samenleving. Voor de rest zou ik nog altijd in een verlaten bos gaan kamperen en doe ik het licht niet aan als ik iets ga halen in de kelder, dus dat valt nog goed mee (lacht).
»Een tip die ik altijd heb onthouden: parkeer jezelf in een parkeergarage altijd achterwaarts in, zodat je sneller kunt wegrijden als een moordenaar je op de hielen zit (lacht).»
DE FAVORIETE ZAAK
HUMO En dan nu de klepper: over welke zaak kunnen jullie wel tien afleveringen maken?
LAURA «Het hadden er tien kunnen zijn, maar het zijn er uiteindelijk vier geworden: de Bende van Nijvel.»
SILKE «Ik ben zo blij dat we die gemaakt hebben, want voor mij was dat een enorme uitdaging. Ik kende ook enkel de basics: Aalst, Delhaize en overvallen. Dus ik was bang om daaraan te beginnen.»
LAURA «We hebben dat ook heel lang uitgesteld.»
SILKE «Maar uiteindelijk waren de reacties heel positief. Vooral van jonge mensen die heel blij waren dat het eens op een behapbare manier op een rijtje wordt gezet.»
HUMO En dan die andere grote uitdaging die jullie hebben overwonnen: het boek.
SILKE «We hadden het al eens grappend tegen elkaar gezegd en een paar maanden later kregen we plots echt die vraag. Zonder veel nadenken hebben we toegestemd. Het was een hels karwei, maar we zijn heel blij met het eindresultaat.»
HUMO Wat is de volgende stap in het ‘Volksjury’-verhaal?
LAURA «De liveshows komen eraan! (Aflevering 75 is een live-opname van hun eerste show, red.) Er is veel vraag naar en we zijn heel benieuwd hoe het zal zijn om met onze luisteraars in contact te staan. Het was dat of een fandag, en dat laatste wil ik absoluut niet (lacht).»
SILKE «Het is nog maar de vraag of we het leuk zullen vinden, want normaal zitten we met twee in een kleine ruimte. Plots gaan we rechtstreekse feedback krijgen. Heel spannend.»
HUMO Hoe ziet zo’n liveshow eruit? Jullie twee aan een tafeltje op een podium?
LAURA «Exact, met een onopgeloste zaak met veel verschillende pistes, zodat het publiek goed kan speculeren. En een grote fles cava natuurlijk.»
HUMO Een grote fles?
LAURA «Een magnum fles, ja! Hoe groter hoe beter (lacht).»
Lees ook
De zonen van Rick de Leeuw: ‘Ik had geen enkel respect. Nul. Niet voor mijn vader, niet voor mezelf’
De boezemvrienden van Sanda Dia getuigen: ‘Na het verdriet om Sanda kwam de woede, zeker toen ik de kerels van Reuzegom een terrasje in Leuven zag doen’
