De 'illegale' Ghelamco Arena
'Ik neem een groot risico, maar als de waarheid niet meer mag verschijnen, zitten we in Turkije'
‘De illegale Ghelamco Arena: als politici zich met voetbal gaan bemoeien.’ Op basis van de titel probeerde Ghelamco-baas Paul Gheysens het boek van Ignace Vandewalle nog uit de rekken te houden, maar hij ving bot bij de rechter. Toch trof zijn intimidatiepolitiek doel: uitgeverij Doorbraak durfde het boek niet meer uit te brengen. Vandewalle geeft het dan maar in eigen beheer uit.
Ignace Vandewalle is met dit boek niet aan zijn proefstuk toe. Als rechterhand van Jean-Marie Dedecker leverde hij grondstof voor ‘De keizer van Oostende’ – het belastende boek over Johan Vande Lanotte – en voor de recente ‘Pano’-uitzending over het gesjoemel bij de aanbesteding van het nieuwe casino van Middelkerke. Eerder was hij kabinetsmedewerker voor Open VLD-ministers Marc Verwilghen en Vincent Van Quickenborne.
Na de implosie van Lijst Dedecker richtte Vandewalle B.Felt op, een consultancybedrijf dat communicatieadvies levert aan politici en onderzoek voert voor media, bedrijven, advocaten en politici.
IGNACE VANDEWALLE «In 2015 vroeg ‘Pano’ me om onderzoek te doen naar de bouw van de Ghelamco Arena. Ik leverde een uitgebreid rapport af, waaruit ‘Pano’ elementen gebruikte in een uitzending over onze voetbalstadions. Toen ik achteraf het dossier besprak met een vriend, vond die het zo straf dat hij me aanraadde om er een boek over te schrijven. De media noemden de Ghelamco Arena een schoolvoorbeeld van hoe het moest. Wat ik had ontdekt, bewees het tegendeel.
»Eén van de problemen was de verregaande verwevenheid tussen Optima en het Gentse stadsbestuur. In 2016 barstte de bom bij Optima en kwam er een gemeentelijke commissie om die verwevenheid te onderzoeken. Dat was een cadeau. Ik heb die commissie van a tot z gevolgd en zo nog een pak vragen kunnen beantwoorden, met dank aan Gentse gemeenteraadsleden die me bewijsstukken bezorgden. Daarna had ik geen excuus meer om dit boek niét te schrijven (lacht).»
HUMO In uw boek schrijft u dat de Gentse burgemeester Daniël Termont die Optima-commissie probeerde te manipuleren.
VANDEWALLE «Termont heeft een vorm van schriftvervalsing gepleegd. Op de zitting van 5 september 2016 stond Johan Deckmyn van Vlaams Belang plots te zwaaien met een verslag uit 2005. Daarin stond naast de naam van burgemeester Frank Beke in een ander en groter lettertype: ‘WISSEN’. Verderop in het verslag stond ‘IDEM’. Verschillende gemeenteraadsleden hadden twee versies van dat verslag. Eentje mét en één zonder ‘correcties’. Blijkbaar had de ambtenaar die alle documenten moest bezorgen aan de commissieleden per ongeluk het onbewerkte document ook meegestuurd.
»Termont gaf in de commissie toe dat hij de opdracht had gegeven om die passages te wissen. Daarmee bevestigde hij dat alle documenten die in de commissie werden besproken eerst langs zijn bureau waren gepasseerd, zodat hij ze kon controleren en redigeren. Dat deed bij mij een belletje rinkelen. Eind augustus had ik dagen doorgebracht in het archief van de stad, op zoek naar informatie over de bouw van de Ghelamco Arena. Ik merkte dat sommige gemeenteraadsverslagen ontbraken. Wellicht lagen die ‘toevallig’ op het bureau van Termont en zijn advocaat Patrick Devers. Welke verslagen zijn er nog aangepast? En wat was die hele Optima-commissie nog waard, als de burgemeester de documenten liet manipuleren?»
Vriendjespolitiek
HUMO Wat is er ‘illegaal’ aan de Ghelamco Arena?
Vandewalle «Het lijkt er sterk op dat men de wet op de overheidsopdrachten verschillende keren overtreden heeft. Door een openbare aanbesteding krijgen alle geïnteresseerde bedrijven een eerlijke kans om zo’n megaproject binnen te halen. Dat verkleint het risico op vriendjespolitiek. Bij de Ghelamco Arena is dat niet gebeurd, hoewel het van meet af aan duidelijk was dat meer dan 50 procent van de investering van de stad zou komen. Dan is een openbare aanbesteding wettelijk verplicht. Maar de stad en de club hebben het project cadeau gedaan aan hun zakelijke vrienden: het Gentse architectenbureau Bontinck en Optima van Jeroen Piqueur.
»Speciaal voor het project werd in 2004 een bedrijf opgericht, de cvba Artevelde-stadion. Bontinck en Optima waren vanaf het begin partners, van Ghelamco was toen nog geen sprake. Op 26 november 2005 stelde de toenmalige Gentse schepen Geert Versnick de plannen voor: de bouw van het nieuwe stadion zou 32,6 miljoen euro kosten, de stad zou daarvan 25,9 miljoen euro betalen. In Voetbalmagazine bevestigde Piqueur dat de stad 80 procent zou investeren en Optima de overige 20 procent.»
HUMO Waarom ‘kregen’ Bontinck en Optima dat project? Werd de deal in de loge bedisseld?
VANDEWALLE (voorzichtig) «Sommige mensen beweren dat, maar ik heb dat verhaal niet in het boek opgenomen. Alles wat ik schrijf, kan ik staven met bewijzen en wetteksten. Het logeverhaal kon ik niet bewijzen.
»Feit is wel dat Bontinck veel voor de stad Gent werkte. Omdat het bureau zoveel opdrachten kreeg, waren er al betichtingen geweest van vriendjespolitiek. Bontinck had ook loges in het oude stadion van Gent. En Optima was kledingsponsor van de club, ze stonden op de broekjes.»
HUMO Van Piqueur en de Gentse burgemeester Daniël Termont weten we dat ze al eens gezellig samen champagne dronken op een jacht aan de Côte d’Azur.
Vandewalle «In de Optima-commissie gaf Piqueur toe dat hij regelmatig etentjes organiseerde voor het hele schepencollege. Termont bevestigde dat: ‘Maar we doen dat voor andere bedrijven ook.’ Vreemd, toch? Philip De Hulsters, een financieel consultant die eerst voor Ethias en later voor Optima werkte, zei dat er een gezonde competitie bestond tussen Ethias, Dexia en de Oost-Vlaamse intercommunale TMVW over wie de beste wijnkelder had. Ik vond het bizar dat de media dat verbijsterende verhaal niet oppikten. Willen we dat onze politici zich voortdurend laten paaien met dure etentjes door grote bedrijven? Is dat geen corruptie?»
HUMO Zegt u het maar.
Vandewalle «Het is alleszins het klimaat waarin de deal voor het nieuwe stadion werd beklonken, met de belastingbetaler als het grote slachtoffer. In 2000 ging men er nog van uit dat de stad geen euro zou investeren in een nieuw stadion. Maar AA Gent-voorzitter Ivan De Witte en Termont werden vrienden en gaandeweg groeide de wil van de stad om een forse inspanning te doen. Vanwaar die ommekeer? En waarom liet de oppositie dat gebeuren? Ik heb er geen antwoord op.»
HUMO Hoe is Ghelamco aan boord gekomen?
Vandewalle «Bij Optima slonk het enthousiasme over het project. Piqueur wou er flink aan verdienen, maar met de bouw kon dat niet want Optima is geen aannemer. Er was trouwens al een aannemer: Besix, de grote concurrent van Ghelamco. Optima moest zijn winst halen uit de verhuur van winkels en kantoren in en rond het stadion. In 2007 bleek dat er minder plaats zou zijn voor winkels. Het geplande shoppingcenter werd geschrapt, waardoor Piqueur zijn grootste bron van inkomsten verloor. In de plaats kwam het Arteveldehotel, maar dat was financieel minder interessant.
»Ook in 2007 werd Termont op Waregem Koerse voorgesteld aan Paul Gheysens. Grappig genoeg gebeurde dat in de tent van Besix. Gheysens klaagde dat hij nog niks had mogen bouwen in Gent. Termont antwoordde: ‘Waarom bouw je ons voetbalstadion niet?’ Gheysens was meteen akkoord, hoewel zijn vrouw hem probeerde af te remmen. Waarom dééd Termont dat? Besix had een jaar eerder een contract getekend om dat stadioncomplex te bouwen, in opdracht van de cvba Artevelde-stadion. En plots stelde Termont daar de rechtstreekse concurrent voor om in het project te stappen. Een paar dagen later stond Gheysens al in zijn bureau en stapten ze samen naar Piqueur. Ze kwamen overeen dat Ghelamco op termijn de helft van de aandelen van Optima in de cvba Artevelde-stadion zou overkopen. Vanaf eind 2007 zat Ghelamco al voor de helft mee in het project. In 2012 hebben ze het volledig overgenomen van Optima.»
HUMO Waarom?
Vandewalle «Dat is niet helemaal duidelijk. In 2009 schreef Philip De Hulsters van Ethias een rapport dat vernietigend zou zijn geweest voor het financiële plaatje van Optima. Ik zeg ‘zou’, want ik heb dat rapport nooit mogen zien. In de commissie zei Siegfried Bracke dat hij dat document had. Termont en De Hulsters dreigden meteen dat hij dat onder geen beding publiek mocht maken. Dat document is cruciaal voor de omwenteling die is gebeurd: Optima stapte eruit en Ghelamco nam alles over. Besix, dat al begonnen was met de funderingen, werd met een dading uit het project geduwd.»
HUMO Hebt u met Besix, Optima of Ghelamco gesproken?
Vandewalle «Dat was niet nodig. Ze zijn allemaal aan het woord gekomen in de Optima-commissie.»
HUMO Waren ze bij Besix niet bitter omdat ze zo’n groot project misliepen?
Vandewalle «Nee, hun CEO verdedigde Termont zelfs. Besix heeft een ruime schadevergoeding gekregen. Hoeveel? Ik weet alleen dat ze voor de rechtbank 10 miljoen euro hebben geëist.»
Belangenconflicten
HUMO Ghelamco mocht het project zonder openbare aanbesteding overnemen?
Vandewalle «Inderdaad. In 2011 werd een nieuw contract opgesteld: de stad zou nog altijd 80 procent investeren, Ghelamco de overige 20 procent. Opnieuw was er geen openbare aanbesteding, weer werd de wet overtreden.
»Gheysens won de jackpot: hij verdient twee keer aan dit project. De bouw van het stadion en de parking leverde hem al een massa geld op, want in tegenstelling tot Optima is Ghelamco wel een aannemer. Daarnaast kreeg hij ook de andere bouwprojecten in de schoot geworpen: de winkels, de kantoren, de Brico-vestiging, het Arteveldehotel. Optima had die zaken nodig om geld te verdienen aan het project, maar voor Gheysens was het een pure bonus. Onvoorstelbaar. De stad heeft daar heel slecht onderhandeld.»
HUMO Uw voormalige baas, Jean-Marie Dedecker, schreef in een opinie voor Knack.be dat de stad de gronden waarop het hotel, de Brico en de kantoorgebouwen zijn gebouwd ver onder de prijs verkocht aan de cvba Artevelde-stadion. Hij had het over ‘Euromillions voor Gheysens’.
Vandewalle «Die grond is verkocht voor 200 euro per vierkante meter. Dat is een spotprijs, want er was al een goedgekeurde bouwvergunning. Gheysens heeft zo onvoorstelbaar veel cadeaus gekregen dat het vragen oproept. Wat heeft die politici bezield?»
HUMO Hoeveel heeft de stad uiteindelijk betaald voor het stadion?
Vandewalle «De bouw heeft 56 miljoen euro gekost en de stad heeft daarvan 40 miljoen betaald, heel wat meer dan de 25,9 miljoen die ze oorspronkelijk zou betalen. Tel daarbij ook de grond die onder de prijs werd verkocht: die miljoenen is de belastingbetaler kwijt.
»Het was trouwens niet voor het eerst dat de stad diep in de buidel tastte voor AA Gent. In 2000 moest een deel van het Ottenstadion gesloopt worden, omdat het te oud en te onveilig was. AA Gent had het financieel moeilijk, geld voor een nieuw stadion was er niet. De stad kocht het Ottenstadion en renoveerde het zodat er 5.400 zitplaatsen bij kwamen. Daarna mocht de club het stadion vijf jaar gratis gebruiken. Die gratis huurtermijn zou aflopen in het jaar waarin het nieuwe voetbalstadion opgeleverd werd. Toen die oplevering twee jaar vertraging opliep, werd er een creatieve oplossing gezocht, zodat AA Gent toch geen huur zou moeten betalen. De club had nog een renteloze lening uit 1994 lopen bij de stad, voor 300.000 euro. Dat bedrag kwam overeen met twee jaar huur. Op 23 mei 2005 keurde de gemeenteraad 300.000 euro steun voor AA Gent goed, het stadsbestuur beweerde dat het geld diende om het jeugdvoetbal te steunen. In werkelijkheid ging het om de kwijtschelding van die lening aan de club, maar dat moest verborgen blijven.»
HUMO Los van die truuk van de foor: waarom zou een stad niet mogen investeren in een voetbalstadion?
Vandewalle «Een profclub is een bedrijf. Stel dat ik een vervallen bakkerij heb. Kan ik de stad vragen of ze die wil kopen en renoveren? En of ik ze dan vijf jaar lang gratis mag huren? Ze zouden me uitlachen.»
HUMO Een voetbalclub heeft misschien meer maatschappelijk belang?
Vandewalle «Misschien, maar dan nog blijft het overdreven. Een stadion bouwen met zoveel belastinggeld verstoort de eerlijke concurrentie. Eersteklassevoetbal is niets anders dan bedrijven die tegen elkaar strijden. Daar mag je niet tussenkomen met overheidssteun. Als we in Vlaanderen geen werk maken van de politieke ontvoogding van de sport, gaat ze kapot.»
HUMO Gaat de sport niet eeder kapot als ze géén overheidsgeld meer krijgt? Zonder tussenkomst van de stad en zonder de Ghelamco Arena was AA Gent misschien al failliet.
Vandewalle «Dat stadion is ook zonder steun rendabel. Elke thuismatch zitten daar 20.000 mensen die dure tickets betalen. AA Gent had het zelf kunnen bouwen, met privé-investeerders. Die investering had zichzelf terugbetaald. Door er zoveel belastinggeld in te pompen, heeft Ghelamco er veel meer aan verdiend dan nodig was.
»Ivan De Witte noemt het stadion een geldmachine. In mijn boek staat hoeveel de club verdient aan de ticketverkoop en de horeca: dat is niet min, hoor. En kijk eens hoe de spelerslonen bij AA Gent de laatste jaren gestegen zijn. Als elke stad hetzelfde doet, wordt de gulste stad elk jaar kampioen. En dan betalen de fans twee keer: één keer aan de kassa en één keer aan de belastingen.»
HUMO Peter Reekmans, LDD-burgemeester in Glabbeek, verklaarde vorig jaar in Humo dat Gent virtueel failliet is. ‘De stad heeft een schuld van 3.000 euro per inwoner,’ zei hij.
Vandewalle «Het financieel beheer van Gent is flink ondermaats. Het valt toch op dat het wanbeheer telkens onder socialistische burgemeesters gebeurt? Ik zeg dat niet graag, want dan beschuldigt u me van politiek-ideologische motieven, maar toon mij eens een socialistische burgemeester die een gezond financieel beleid voert. Je vindt ze niet!»
HUMO In De Krant van West-Vlaanderen zei u vorig jaar dat u in uw boek over nog twintig andere gevallen had kunnen schrijven. Is het niet eerder een politieke ziekte, meer dan alleen een socialistische?
Vandewalle «Zeker. Ghelamco staat symbool voor hoe het in dit land werkt. In Oostende heeft Vande Lanotte een basketbalarena laten neerzetten op kosten van de stad. Gevolg: Oostende is al zes jaar op een rij kampioen. De volleybal-arena van Roeselare, de Luminus Arena in Genk, het stadion van Sint-Truiden, de nieuwe tribunes in Charleroi die met overheidsgeld werden gebouwd: allemaal voorbeelden van politieke inmenging.
»Maar de Ghelamco Arena is het frappanste voorbeeld. De stad is zelfs aandeelhouder van AA Gent, via het stadsbedrijf nv Buffalo. Als we toestaan dat overheden rechtstreeks of onrechtstreeks eigenaar worden van een voetbalploeg, is het hek van de dam.
»Sommige Gentse figuren zitten overal mee aan tafel, als vertegenwoordigers van verschillende partijen, waarvan de belangen niet altijd dezelfde zijn. Advocaat Patrick Devers is adviseur van de stad, adviseur van cvba Artevelde-stadion, adviseur van AA Gent én adviseur van stadsbedrijf SOGent. Dat gaat toch niet samen, als je weet dat de stad een smak geld geeft aan AA Gent? Dan heb je belangenconflicten. Na de bouw van het stadion is Devers ook lid geworden van de raad van bestuur van AA Gent. Hetzelfde met Philip De Hulsters: aandelen van AA Gent, adviseur van Optima, adviseur van de stad… Zo krijg je een vruchtbaar klimaat voor vriendjespolitiek.»
HUMO U schrijft ook dat de Gentse schepenen een gratis abonnement krijgen bij AA Gent.
Vandewalle «Schepen Elke Decruynaere gaf in ‘De zevende dag’ toe dat alle schepenen een gratis abonnement hebben. Ze krijgen ook nog eens gratis parking en gratis etentjes in de loges. In een verslag van het Gentse schepencollege van 2015 staat dat de stad daar 5.000 euro voor betaalt. Daar kan je al flink wat drank en eten mee betalen, hè? Ook de bestuurders van stadsbedrijf SOGent eten in de skyboxen van de club, op kosten van de belastingbetaler.
»In 2007 was al aan het licht gekomen dat AA Gent tien jaar lang gratis abonnementen had gegeven aan de Gentse magistratuur en aan de politie. In de Juristenkrant vroeg men zich terecht af of rechters daardoor nog onpartijdig konden oordelen. De Gentse rechtbank heeft tientallen rechtszaken behandeld waar vennootschappen van AA Gent bij betrokken waren. Geschillen over de bouw van het stadion, bijvoorbeeld. Of rechters nog abonnementen krijgen, weet ik niet. Het schepencollege zeker wel. Ik vind dat heel bedenkelijk»
Intimidatie
HUMO Heeft Ghelamco ook de wet overtreden?
Vandewalle «Ja. Maar daarvoor moet u het boek lezen. Ik ga niet alles verklappen.»
HUMO Wat heeft u geleerd over Paul Gheysens?
Vandewalle «Hij lijkt me iemand zoals Lernout en Hauspie, of de gebroeders Desender van Electrawinds: mannen die vroeg of laat te dicht bij de zon vliegen en hun vleugels verbranden. Alles wat ik over hem hoor en lees, wijst daarop. Ik heb onvoorstelbare verhalen over hem gehoord, daarover zou je een boek van 400 bladzijden kunnen schrijven. Maar ik hou me alleen bezig met harde feiten.»
HUMO U was niet verbaasd toen hij in september een kort geding inspande om uw boek uit de rekken te houden?
Vandewalle «Toch wel. Het is toch opvallend dat hij zó gepikeerd reageert op een titel? Hij vond dat het merkenrecht was geschonden, omdat we de naam Ghelamco gebruikten. De rechter heeft hem over de hele lijn ongelijk gegeven. Als je zijn argument volgt, moeten kranten dan ook de naam van het stadion verzwijgen?»
HUMO De rechter gaf u gelijk, maar toch liet uw uitgeverij u vallen, bang voor een dure juridische oorlog met Ghelamco. Dat inspireerde Jean-Marie Dedecker om Albert Camus te citeren: ‘Er is altijd een sluitende uitleg voor gebrek aan moed.’
Vandewalle «Ik vind het wraakroepend dat de intimidatie van Ghelamco heeft gewerkt. Maar ik heb ook wel begrip voor de beslissing van Doorbraak, het is een jonge uitgeverij die nog niet zo stevig in haar schoenen staat. Ghelamco is er gaan dreigen dat ze in beroep zouden gaan en dat ze na de lancering ook tegen de inhoud van het boek zouden procederen. ‘En hou er rekening mee dat wij met zes bedrijven in dat project zitten.’ Dat heeft de mensen bij Doorbraak bang gemaakt. Als die zes bedrijven, en misschien ook SOGent, nv Buffalo, cvba Artevelde-stadion en de stad Gent allemaal naar de rechter trekken, is Doorbraak failliet. Dat kost een fortuin aan advocaten.»
HUMO Die kosten moet u straks in uw eentje betalen. U bent dus een pak rijker dan Doorbraak?
VANDEWALLE (lacht) «Ik heb het daar uiteraard over gehad met mijn advocaat. Misschien worden al die klachten gebundeld in één rechtszaak. Maar ik wil sowieso het risico nemen: de waarheid heeft haar rechten. Als machtige spelers de waarheid kunnen tegenhouden door mensen te bedreigen, is het erg gesteld met dit land. Dan zitten we in Turkije, daar stelt de persvrijheid ook niks meer voor.»
HUMO U hebt naar verluidt ook flink moeten speuren om een Gentse zaal te vinden voor de persvoorstelling van uw boek?
Vandewalle «Dat was moeilijk, ja. Zaaluitbaters hadden drie excuses: angst om klanten te verliezen, angst voor het stadsbestuur of rechtstreekse banden met Bontinck, De Witte of Gheysens. Eén man vreesde zelfs dat AA Gent-supporters zijn ramen zouden komen ingooien. Aanvankelijk wilde ook geen enkele Gentse winkel mijn boek verkopen. Door de aandacht in de media zijn er gelukkig mensen van mening veranderd: enkele boekenwinkels hebben nu toch boeken besteld. Ook Standaard Boekhandel legt mijn boek in het rek, ik mag de voorstelling zelfs houden in hun winkel aan Dok Noord.»
HUMO Het Gentse stadsbestuur noemt uw boek ‘een zoveelste poging om Termont te beschadigen’.
Vandewalle «Wat heb ik erbij te winnen om Termont te beschadigen? Ik pleit alleen voor de politieke ontvoogding van de sport. En voor politici die zich aan de regels houden.»
HUMO Voor sommige mensen blijft u voor altijd de medewerker van Dedecker, met een frisse hekel aan socialisten.
Vandewalle «Dedecker komt niet op in Gent. En wat blijft er nog over van Lijst Dedecker? Ach, al die meningen over mijn intenties zijn naast de kwestie. Het enige wat telt, is de inhoud van mijn boek. En die klopt.
»Ik viseer ook geen socialisten. Vroeger zag ik hen als sociale mensen. Maar als je in zo veel dossiers gesjoemel, corruptie en belangenvermenging vindt, kom je tot het besluit dat er heel asociale socialisten zijn. Maar dit is geen verhaal van één partij. In het Ghelamcodossier hebben alle partijen gefaald: de coalitie van socialisten, groenen en liberalen, én de makke oppositie van N-VA, CD&V en Vlaams Belang. Zij hebben gezwegen omdat ze bang waren zich onpopulair te maken bij de AA Gent-aanhang.
»CD&V had één raadslid dat kritische vragen stelde – ik heb beloofd om zijn naam niet te noemen. Zijn partij heeft hem de mond gesnoerd. Ze wilde geen kritische gemeenteraadsleden, anders zou ze nooit meer in de coalitie raken. Die man is moegetergd opgestapt. Ze hebben hem kapotgemaakt. Dat is even crapuleus als wat de Gentse meerderheid heeft gedaan.
» (Verongelijkt) Politieke beschadiging: Johan Vande Lanotte gebruikte dat argument ook om ‘De keizer van Oostende’ af te serveren. Handig, want dan moet je het niet hebben over de inhoud van een boek met een vervelende waarheid. Het is een schande wat er met dat boek is gebeurd.»
HUMO Hoe bedoelt u?
Vandewalle «Een dag voor de lancering riep Vande Lanotte een tiental journalisten naar zijn kabinet om 65 zogezegde fouten te weerleggen. Hij begon met drie zaken te weerleggen die niet eens in het boek stonden. Toch tuinden die journalisten daar in. Ze geloofden Vande Lanotte op zijn woord en schreven het boek de grond in, zonder de moeite te doen om de auteurs te bellen. Toenmalig VRT-hoofdredacteur Luk Rademakers deed er nog een schep bovenop door de twee auteurs tijdelijk te schorsen. Achteraf bleek dat er maar twee fouten in het boek stonden. Futiliteiten dan nog. Dat blijft een heel pijnlijke episode in de Belgische journalistiek.
»Voor Vande Lanotte heeft het gewerkt om te zeggen dat het allemaal leugens waren, gefabriceerd door zijn vijanden. Termont probeert nu hetzelfde en misschien zullen er journalisten bereid zijn om hem op zijn woord te geloven. Toen bekend raakte dat Ghelamco mijn boek wilde tegenhouden, schreef een journalist van Het Nieuwsblad een artikel waarin hij me een ‘zelfverklaarde onderzoeksjournalist’ noemde. Ik dacht: daar gaan we weer. Ik heb mezelf nooit een onderzoeksjournalist genoemd.»
HUMO Hoe noemt u zich dan wel?
Vandewalle «Onderzoeker. Mijn werk lijkt soms sterk op dat van onderzoeksjournalisten: commissies bijwonen, verslagen en balansen uitpluizen, mediaonderzoeken doen…»
HUMO Vande Lanotte daagde u en Dedecker uiteindelijk voor de rechter voor laster en eerroof. Dedecker bleef beweren dat Vande Lanotte zich had verrijkt bij Electrawinds. Vande Lanotte zelf bleef dat ontkennen.
Vandewalle «Als twee olifanten vechten, is het gevaar groot dat je vertrappeld wordt. Dat is mij bijna overkomen. Vande Lanotte en Dedecker leden niet onder die rechtszaak. Zij raakten hun job niet kwijt. Hun gerechtskosten werden betaald door de verzekering van het parlement. Ik betaalde de volle pot.
»Aanvankelijk vond ik het nog een eer dat Vande Lanotte mij dagvaardde. Dat is snel gekeerd. Hij mocht overal verkondigen dat we leugenaars waren. Mede daardoor verloor Jean-Marie de verkiezingen van 2014 en was ik mijn werk kwijt. Door die rechtszaak was ook mijn reputatie besmeurd. Mensen zagen mij als iemand die valse beschuldigingen de wereld instuurde. Maandenlang ben ik door de woestijn gegaan, een heel moeilijke periode.
»De uitspraak van de rechter was een opluchting: hij gaf ons gelijk. Maar Vande Lanotte ging meteen in beroep, waardoor de twijfel bleef. In beroep werd de uitspraak bevestigd. In zijn vonnis zei de rechter dat er een feitelijke basis bestond voor onze beschuldigingen. Vande Lanotte had op geen enkele manier kunnen bewijzen dat ze niet klopten.»
HUMO Hoe wist u dat hij aandelen had in Electrawinds?
Vandewalle «Vande Lanotte was de vertegenwoordiger van Electrawinds in het Belgian Offshore Platform, een belangenvereniging voor de Belgische windenergie. Om vaste vertegenwoordiger te kunnen zijn van een bedrijf, moet je in dat bedrijf werken óf in de raad van bestuur zitten óf aandeelhouder zijn. Vande Lanotte werkte daar niet en zat niet in de raad van bestuur. Hij moest dus wel aandeelhouder zijn.»
HUMO Hebt u het gevoel dat mensen nog altijd twijfelen aan uw capaciteiten als onderzoeker?
Vandewalle «Ik heb over die rechtszaak een opiniestuk geschreven: ‘Kruistocht naar de waarheid’. Niemand wilde het publiceren. Mijn naam was onterecht door het slijk gehaald, maar ik kreeg niet de kans om hem te zuiveren. Ik moet journalisten nog altijd vertellen dat ik gelijk heb gekregen. Ik hoop dat dit boek een rehabilitatie kan zijn. Rehabilitatie die eigenlijk niet nodig zou moeten zijn, want mijn onderzoekswerk voor ‘De keizer van Oostende’ was juist. Het is misschien onbescheiden, maar ik bén een goede onderzoeker.»
‘De illegale Ghelamco Arena: als politici zich met voetbal gaan bemoeien.’ uitgegeven in eigen beheer door Ignace Vandewalle.