'Ik partijvoorzitter? Ik zeg niet nee' Humo sprak met de minister van Volksgezondheid Maggie De Block
In het kibbelkabinet-Michel I, waar kwaadsprekerij met de regelmaat van een klok opborrelt en de messen vaak in het rond vliegen, waar mensen al eens aan de deur gezet of ontslagen worden, blijft er één rustige zekerheid te midden van het gekakel: al meer dan twee jaar is Maggie De Block (Open VLD) de populairste politicus van het land. Een fenomeen noemt men zoiets.
'Het maakt me razend als men pruttelt bij het hoge budget voor gezondheidszorg – 23 miljard euro. Kijk verdorie eens naar wat we daar allemaal mee moeten doen'
Het kan alvast niet liggen aan haar angst om gevoelige thema’s op de agenda te zetten. Zo verwijten tegenstanders haar een ‘heksenjacht’ te voeren op de langdurig zieken, die met 370.000 de ziekteverzekering jaarlijks net geen vijf miljard kosten.
Maggie De Block «We zitten al een paar jaar met een behoorlijke stijging in die categorie, dan móét je wel iets doen. Je kunt niet ieder jaar 7 procent langdurig zieken méér blijven krijgen. In Nederland en Noorwegen, waar dat ook gebeurd is, hebben ze op tijd maatregelen genomen, terwijl ze hier blijkbaar dachten dat het probleem zich vanzelf zou oplossen. Mensen denken ook dat het meestal over oudere werknemers gaat die zich kapotgewerkt hebben, maar er zitten ook verrassend veel jongeren bij. Eén op de drie heeft psychische problemen, depressies of burn-outs, of stressgerelateerde problemen zoals angststoornissen. Eén derde heeft het aan de rug, de pezen of de spieren, en de anderen zijn voornamelijk chronisch zieken of kankerpatiënten, voor wie het goede nieuws is dat hun levensverwachting spectaculair is toegenomen, maar daarom zijn die mensen nog niet klaar om opnieuw te gaan werken.»
HUMO Terwijl dat net is wat u wilt: ze weer aan het werk zetten.
De Block «Veel mensen willen zélf graag weer aan het werk, maar in hún tempo. Daar ligt al een eerste moeilijkheid: een werkhervatting moet bij ons minstens halftijds zijn en vervolgens voltijds. Dat is veel te hoogdrempelig voor die mensen en levert alleen faalangst op. Zij zouden beter af zijn met één of twee dagen om herin te treden.»
HUMO Volgens een populair geloof zitten er ook heel wat karottentrekkers bij: profiteurs die op de kap van de werkenden leven.
De Block «Zo zullen er ook wel zijn, maar die gaan we er met gerichte controles proberen uit te krijgen. Dat gebeurt nu nog niet.»
undefined
'Zo'n moederlijk type ben ik ook weer niet'
HUMO 7.500 per jaar, las ik. Dan hebt u een halve eeuw nodig om overal langs te gaan.
De Block «Een beetje ernstig, Desmet. Het gaat om vijf artsen die élk 7.500 controles per jaar gaan doen. Dat er geen controle nodig is van mensen die een chemokuur ondergaan, is vrij evident. Het zullen gerichte controles zijn, daar waar je ziet dat er grote afwijkingen van je gemiddeldes zijn. Limburg is bijvoorbeeld kampioen van de langdurig zieken, ook bij vrij jonge mensen. Wat is daar gaande?»
HUMO Het Ford Genk-virus?
De Block «Dat kan het niet alleen zijn. We moeten het uitzoeken. Ik denk echt niet dat dat allemaal profiteurs zijn, dat zou een slag in het gezicht zijn van alle echte zieken. Maar je kunt wel gegevensbanken kruisen om die kleine minderheid eruit te halen en te controleren. Je kunt ze bevragen over hoe ze zelf hun toekomst zien: denken ze na een maand ziekte dat ze terug in dezelfde baan aan de slag kunnen, willen ze liever aangepast werk, denken ze dat ze blijvend arbeidsongeschikt zullen zijn? Daar kun je dan op inspelen.»
HUMO Is het probleem niet dat werkloosheid, brugpensioen en ziekenkas communicerende vaten zijn: verstreng het ene en men stroomt naar het andere. In Nederland heeft men ooit de werkloosheid beperkt in de tijd, en het jaar nadien hadden één miljoen Nederlanders het aan hun rug en zaten ze ‘in de ziektewet’.
De Block «Voor een deel is dat zo, dat klopt. Dus moet je op verschillende fronten tegelijk werken. Als je oudere werknemers een wat rustiger uitbolbaan kunt geven – iets meer deeltijds, iets minder veeleisend en stresserend – dan blijven ze gemotiveerd aan de slag, in plaats van naar de dokter te lopen om te zeggen dat ze het echt niet meer aankunnen. Bruggepensioneerden zijn ook niet altijd zo happy, weet u. In het begin hebben ze duizend plannen, maar hun financiën volgen niet, dus dat vakantiegevoel slijt snel, en die mensen willen vervolgens ook nog wel een paar dagen aan de slag. Hetzelfde bij langdurig zieken: acht op de tien zou nog wel een beetje willen werken, zegt een peiling van het Vlaams Patiëntenplatform.»
HUMO Maar als vakbonden en werkgevers het over één ding eens zijn, dan toch over dit: oudere werknemers moet je afstoten via brugpensioen en ziektewet, en dus hun kosten laten betalen door de gemeenschap.
De Block «Zeer zeker. Het is altijd fijn om eens goed te gaan eten met z’n tweetjes en de rekening te laten betalen door uw buurman. Die knuppel moet eens in het hoenderhok gegooid worden: de sociale partners moeten op dat vlak hun verantwoordelijkheid leren nemen. Dat systeem botst op zijn grenzen, om niet te zeggen dat we vroeg of laat zullen crashen.»
HUMO Maar sancties komen er niet, want daarover raakt men het in het kibbelkabinet niet eens.
De Block «Wat niet is, kan ooit nog komen (glimlacht). Daar wordt duchtig over gesproken, en ondertussen kan ik wel al die controlediensten oprichten. We zijn het laatste land waar maatregelen tegen dat fenomeen worden genomen. Iedereen moet beseffen dat het systeem geen grenzeloze opvangcapaciteit heeft, dat je er zorgvuldig moet mee omspringen om het betaalbaar te houden en om mensen bereid te blijven vinden het mee te financieren.»
HUMO In Nederland heeft men de werkgevers verplicht langdurig zieken twee jaar lang zelf door te betalen, terwijl ze hier al na één maand op de ziekenkas gaan. Dat heeft daar geleid tot gigantische inspanningen op vlak van preventie, meer werkbaar werk en een forse daling van het aantal langdurig zieken.
De Block «Wij hebben ook meer preventie nodig, die cultuur hebben we niet. Je moet eens gaan kijken bij Volvo Gent, een bedrijf met een Scandinavische cultuur: zwaar carrosseriewerk, maar wat die mensen doen om hun arbeiders van overbelasting te sparen, dat is echt een voorbeeld. Nu, mijn cijfers zouden met het Nederlandse model spectaculair beter worden, maar kun je in deze tijden het bedrijfsleven zo’n zware bijkomende kost opleggen? We moeten bedrijven responsabiliseren zonder ze financieel te straffen. We moeten af van die citroenloopbanen waar mensen tussen 25 en 45 alles moeten geven in de ratrace, en daarna alleen nog als te missen onkostenpost worden beschouwd. Zelfs bij jongeren veroorzaakt dat burn-outs, die verwachting om als een komeet carrière te maken, want als je het niet gemaakt hebt op je 40ste, is er zogezegd iets mis met je. Zouden we niet eens stoppen jonge mensen zo op te fokken? Iedereen dacht destijds dat dankzij de digitalisering het werkgemak groter en de stress minder zou worden. Terwijl we net een generatie permanent bereikbare en constant e-mails checkende werknemers hebben gecreëerd, die nooit meer off-line zijn, die slapen als de katten, met één oog dicht. Dat facet, het leefbaar maken van werk, is minstens even belangrijk als de controle op een kleine minderheid die er de kantjes afloopt. Bovendien krijg je nu ook stress in je vrije tijd. Vroeger rustten mensen thuis uit na het werk, nu moet er na het werk nog gefitnest worden voor een sixpack (lacht).»
HUMO Professor Bea Cantillon schat dat een kleine 10 procent van de mensen niet de mentale, intellectuele of fysieke vaardigheden heeft om mee te kunnen in die hyperconcurrentiële digitale arbeidsmarkt. Die zullen altijd opduiken in bijstandsstatistieken, hoeveel je ook investeert in controle en opvolging.
De Block «Er zijn inderdaad heel wat taken verdwenen die vroeger door die mensen werden uitgevoerd. Maar toch weiger ik hen op te geven; ook voor die mensen moet je de uitdaging aangaan en een zinvolle bezigheid proberen te vinden. Er is in deze samenleving geen draagvlak meer om die hele groep permanent niets te laten doen. Je vindt dat nog wel voor mensen die écht tegenslag hebben en niet in staat zijn om mee te draaien door ziekte of handicap. Maar je kunt niet permanent je groep arbeidsongeschikten laten groeien, met daar nog eens de vergrijzing bovenop. Vandaag zijn er 2,5 actieve mensen die bijdragen voor één zeventigplusser. Weet je hoeveel dat er in 2035 nog zullen zijn? Anderhalve! Dus het spijt me, maar we zullen wat langer moeten werken, maar dan wel in een leefbare job.»
Geen oorlog
HUMO Sofosbuvir, een medicijn tegen hepatitis C, kost per kuur 43.000 euro, terwijl volgens specialisten de productiekost amper 100 euro bedraagt. Vindt u dat soort winstmarges niet lichtjes absurd?
De Block «Vroeger werd het helemaal niet terugbetaald, nu toch al in fibrosestadium drie en vier, de meest urgente gevallen, net omdat het inderdaad de patiënt geneest. Maar in dit debat vergeet men gemakkelijkheidshalve dat de farmaceutische industrie gigantische researchkosten maakt om zo’n medicijn te ontwikkelen, en dat een tijdje mag beschermen met patenten. Bovendien doen ze ook jarenlang veel research die uiteindelijk niets oplevert, maar die ook verrekend moet worden. Er zijn nu immuuntherapieën tegen kanker in volle ontwikkeling, die fantastische resultaten beloven: medicijnen die van kanker geen terminale, maar een chronische ziekte zouden kunnen maken. Maar daar zal nog tien jaar onderzoek voor nodig zijn, dat daarna in de prijs verrekend zal worden.»
undefined
'Vandaag zijn er 2,5 actieven die bijdragen voor één zeventig- plusser, in 2035 anderhalve'
HUMO Er is wel een heel dunne lijn tussen je kosten terugverdienen en door een feitelijk monopolie je winsten door het dak jagen.
De Block «Maar zodra het kan, laten we de markt concurrentieel zijn, en dalen de prijzen ook. We onderhandelen ook met de sector over betere prijzen, zonder dat daarom altijd in de openbaarheid te brengen.
»In de hepatitis C-markt is er trouwens geen sprake van een monopolie: er zijn vijf fabrikanten met vergelijkbare producten, waar de concurrentie dus wel speelt, ondanks de patentbescherming.
»Het spijtige is dat ieder land zelfstandig onderhandelt over de prijzen, en in kleine landen met een kleinere markt is dat een nadeel. Ik hoop dat we ooit op Europees niveau prijsafspraken kunnen maken, een beetje zoals een groepsaankoop van dure medicijnen, dat zou ons in een betere onderhandelingspositie brengen. Maar Frankrijk en Duitsland, die nu al behoorlijk goedkoper kunnen aankopen, staan daar niet om te springen. Wij hebben, als klein België, wel al een eerste mooie stap gezet: we werken samen met Nederland, Luxemburg en Oostenrijk, onder andere bij onderhandelingen over de prijs van weesgeneesmiddelen (medicijnen die de farmaceutische industrie in principe niet produceert, omdat ze geen winst opleveren, red.).»
HUMO Die nieuwe immuuntherapieën tegen kanker, voorspelt de Vlerick-school, zal binnen dit en tien jaar een klein miljard aan de ziekteverzekering kosten.
De Block «Achthonderd miljoen, hebben ze uitgerekend. Het klopt wel niet, want zij gaan ervan uit dat iedereen dankzij die immuuntherapie ook een normale levensverwachting krijgt, wat jammer genoeg niet zo zal zijn: er zullen nog steeds mensen aan kanker sterven. Maar zelfs in dat geval zullen we andere maatregelen moeten nemen: verouderde medicijnen sneller niet meer terugbetalen, onbewezen werkingen eruit halen. Zo was er een nieuw wondermedicijn tegen dementie, dat een heel stuk minder goed bleek te werken dan beloofd: dat hebben we drastisch in prijs doen verlagen.»
HUMO Als een medicijn één jaar extra kwaliteitsvol leven oplevert, mag het 40.000 euro kosten aan de ziekteverzekering. Dat is nu zowat de norm. Griezelig toch, om dat zo af te meten?
De Block «Hoeveel is de kostprijs per kwaliteitsvol jaar, per maand, per week die je wilt betalen als gemeenschap? Maar dat is theorie: als je geliefde daar in dat ziekenhuisbed ligt, denk je: de boom in met die regel, ik wil dat medicament als ik mijn moeder, mijn kind daarmee nog wat langer bij me kan houden. Dan is de emotie stukken sterker dan de rede. De toetssteen moet de wetenschap zijn, maar je moet telkens ook bekijken wat het betekent voor de patiënt. Het maakt me razend als men pruttelt bij het hoge budget voor gezondheidszorg – 23 miljard euro. Maar kijk verdorie eens naar wat we daar allemaal mee moeten doen. Net daarom verdient de farmaceutische industrie ook steun: als zij een middel vinden dat toepasbaar is op verschillende kankers – waar men nu mee bezig is – dan wordt de therapie goedkoper, de levensverwachting hoger, en kunnen die patiënten misschien weer gewoon gaan leven en werken, waardoor de kosten voor de gemeenschap dalen. Dat moet je ook meenemen in je kostenplaatje. Ik heb daar goede hoop op, ik denk dat het vergelijkbaar is met computers: onze eerste kostte ons meer dan de tv, wasmachine en ijskast samen, en nu zitten er veel goedkopere en krachtiger computers in onze telefoon. De industrie weet ook wel dat het betaalbaar moet blijven voor de overheid, of ze schieten in hun eigen voet. Je moet daarin geen oorlog voeren, maar samenwerken met empathie voor elkaars bezorgdheden.»
HUMO Ondertussen slikken we per persoon wel nog steeds twee keer meer antibiotica dan de Nederlanders.
De Block «We zijn een volk van pillenslikkers, dat klopt. Antibiotica, ontstekingsremmers, waardoor we maagzuur krijgen, waardoor we wereldkampioen ‘maagzuurremmers slikken’ zijn. Sommige mensen denken echt dat dat snoepjes zijn, geloof ik. Daar zullen we ook moeten kijken hoe we de terugbetaling bij overmatig gebruik kunnen terugdraaien.»
HUMO De antibioticaverkoop is het laatste decennium met 15 procent gestegen. De helft van de kinderen onder de 3 jaar krijgt één keer per jaar antibiotica voorgeschreven.
De Block «Met alle risico’s van dien, want steeds meer bacteriën worden resistent. Er zit ook veel te veel antibiotica in ons pluimvee en in onze veeteelt, dat wij uiteindelijk óók binnenkrijgen. We leggen een databank aan om de veelvoorschrijvers en de veelverbruikers eruit te halen. Dat heeft niet alleen te maken met begrotingsijver, maar wel met volksgezondheid: we zien steeds meer mensen in een paar dagen tijd sterven aan een vrij gewone infectie, omdat ze niet meer reageren op antibiotica. We aanvaarden niet meer dat kinderen met een snotneus rondlopen, terwijl er niets natuurlijkers is dan dat: een kind moet in zijn eerste levensjaar een achttal luchtweginfecties meemaken, omdat ze dan nog heel fijne luchtwegen hebben, en taaier slijm. Vroeger kreeg je dan bromoformsiroop of eucalyptusolie in je bad, en alles ging open. Maar nu krijg je antibiotica, want kindjes met koorts mogen niet naar de crèche, en mama en papa moeten toch gaan werken.»
undefined
Fijne badolie
HUMO Hebt u enig idee waarom homeopathische geneesmiddelen door de ziekenfondsen worden terugbetaald?
De Block «Wij betalen dat niet terug met het RIZIV, in ieder geval. Maar als de ziekenfondsen dat in hun aanvullende verzekering willen stoppen, ook al is er geen enkel wetenschappelijk bewijs dat het werkt, dan is dat hun keuze. En ook een bewijs dat ze blijkbaar geld te veel hebben. Ja toch? Voor mij zou de aanvullende verzekering het voorportaal van de terugbetaling moeten zijn. De pil voor jonge meisjes is gedurende jaren alleen terugbetaald in de aanvullende verzekering, pas later door de algemene middelen. Zo moet het. Maar terugbetaling van homeopathie? Toch niet zolang ik hier zit. Er is geen enkel bewijs dat het werkt.»
undefined
'Als de ziekenfondsen homeopathie terugbetalen, is dat een teken dat ze geld te veel hebben'
HUMO Veel mensen beweren dat ze zich er goed bij voelen.
De Block «Ik voel mij ook goed na een warm bad met een fijne badolie. Daarom ga ik het nog niet laten terugbetalen.»
HUMO Er komen steeds meer hoogbejaarden bij. Is het nog verantwoord bij mensen van ver in de 80 zware chirurgische ingrepen te verrichten?
De Block «Het is dubbel. Sommige ingrepen getuigen meer van therapeutische hardnekkigheid dan van echte zorg. Soms zijn mensen echt op, hebben ze alleen nog baat bij palliatieve zorg. Dan moet je van hen ook geen CT-scans meer gaan nemen. Maar een leeftijdsgrens is ook geen oplossing: je voor de rest kerngezonde, redelijk fitte vader van 85 zal maar eens nood hebben aan een nieuwe hartklep om er nog zeker vijf goede jaren te kunnen bijdoen… Ga je die weigeren? Dan kom je in Roemeense toestanden terecht; daarom hebben ze indertijd Ceaușescu geliquideerd. Onze ziekenhuizen registreren na een prostaatoperatie allemaal wat de overlevingskansen zijn. Die zijn goed, weinig mensen sterven nog aan prostaatkanker. Maar veel patiënten hechten ook belang aan het risico dat ze daarna incontinent of impotent worden: daar moet je ook rekening mee houden voor je de ingreep doet. Zal een nieuwe heup bij een 85-jarige echt nog veel verlichting brengen, zal ze echt beter kunnen stappen? Voor de meeste mensen is een risico aanvaardbaar, op voorwaarde dat ze na de ingreep redelijk onafhankelijk kunnen blijven. Niet alle medici zijn daar goed in, om te beseffen dat op een bepaald ogenblik de care belangrijker wordt dan de cure. Een baxter hangen aan een terminaal zieke kankerpatiënt, waardoor die nog eens alles uitkotst, wie heeft daar nu iets aan?»
HUMO Hartchirurg Pedro Brugada wil besparen door mensen die na een hartoperatie ongezond blijven leven nieuwe ingrepen te weigeren.
De Block «Ik heb als student nog bij hem gestaan, toen al kon hij je bijzonder boos bekijken als je rookte. Hij rook dat direct als je binnenkwam. Ik begrijp zijn frustratie: je doet je best iemand terug tot leven te krijgen na een zwaar infarct, en die steekt dan prompt een sigaret op. Ik vind het ook een onwaarschijnlijk beeld aan de ingang van veel ziekenhuizen: zit men daar met zuurstofslangetjes in de neus toch nog een sigaret op te steken. We betalen trouwens nu zelfs al twéé stopzettingscursussen terug, je mag één keer hervallen. Maar hoe ver moeten we gaan? Is het je eigen verantwoordelijkheid als je bent opgegroeid in een vochtig huis vol schimmels, waar je alleen een pakje chips als ontbijt kreeg? Nog voor je volwassen bent, heb je al een gezondheidsachterstand. Wat is dan de bijdrage als je zelf ook nog eens rookt? Wat is erfelijk, wat komt door je omgeving, wat heb je zelf gedaan? Kan je dat uit elkaar halen? Dat is eenvoudigweg niet te doen.»
HUMO Naast besparingen komen er ook nieuwe vragen op u af. Radiostem Ann Reymen liet haar borsten preventief amputeren omdat ze draagster is van het borstkankergen: ze vond dat een borstreconstructie met haar eigen weefsel terugbetaald zou moeten worden. Het overstijgt esthetische chirurgie, vindt ze.
De Block «Het is inderdaad meer dan esthetische chirurgie. De overheid betaalde altijd al een som terug, voor een implantaat met siliconen, wat indertijd ook de enige techniek was. Nu doet men de reconstructie met eigen vetweefsel uit de buik of de billen, wat een veel aangenamer en mooier resultaat oplevert – men noemt het de warmeborsttechniek – maar die ingreep duurt veel langer, is gecompliceerder en dus een pak duurder. Dus volstond de terugbetaling niet meer, en er werd een behoorlijke opleg gevraagd door de chirurg. Toen wou het RIZIV meer terugbetalen, en wat deden sommige chirurgen? Die verhoogden prompt ook nog eens hun ‘esthetisch’ supplement, omdat er toch meer terugbetaald werd. Zo kun je natuurlijk bezig blijven.»
HUMO Het zijn sloebers, die esthetisch chirurgen.
De Block «Er zitten er een paar tussen, ja, en die bevuilen heel het nest. Iedereen mag en moet zijn boterham verdienen, maar supplementen tot 500 procent van de kostprijs: dat is er toch een beetje over, nee?»
Werken in de luwte
HUMO Hebt u zelf een verklaring waarom u zo onverminderd populair blijft?
De Block «Maar nee, jong, ik heb geen tijd om me daarmee bezig te houden. Het is wel lang, en ik had gedacht dat het wat zou minderen zodra ik van dat heel zichtbare departement Migratie en Asiel verhuisde naar Volksgezondheid. Ik had echt gehoopt wat meer in de luwte te kunnen werken. Dat mag je niet zeggen, want niemand gelooft het, maar toch is het zo.»
undefined
'Van al die stakingsdagen is onze welvaart niet gegroeid, en het gat in de begroting niet gedaald'
Els Cleemput (haar woordvoerster) «Ze staat zelfs meer in de kranten dan toen, heb ik eens uitgeteld. De eerste twee jaar op Migratie had ze 3.600 artikels, de eerste twee jaar op Volksgezondheid 6.200. Daar zit wat extra gespecialiseerde pers bij, maar toch…»
De Block «Ze vragen me alle dagen voor van alles en nog wat, ik ga bijna iedere avond de baan op, mijn plannen toelichten. Op tv kom ik bijna niet meer.
»Maar ik heb de gewoonte de dingen te zeggen zoals ik ze zie, en dat blijft dan vaak even nazinderen. En voor de rest probeer ik meer te werken en resultaten te behalen dan show te verkopen.»
HUMO Noël Slangen zei dat hij u schromelijk onderschatte bij het begin van uw carrière, en dat hij nu vindt dat u voor het ministerschap geboren bent.
De Block «Sommigen komen wat later tot inzicht dan anderen, zeker? (lacht) Ik ben nooit veel met perceptie bezig geweest, ik was als backbencher heel blij als ik iets geregeld had kunnen krijgen, en niemand hoefde dat eigenlijk te weten. Terwijl Noël bijna uitsluitend met perceptie bezig was. Hij zocht mensen, bommen die hij in de media kon uitspelen, en ik was daar niet bij. Hij is er ooit in geslaagd, in een folder over de VLD-werking van de kamerfractie, de drie vrouwen die daar zaten niet eens te vermelden. Ik een boze telefoon naar hem, maar er gebeurde niets. Of toch, even nadien zei hij in een interview: ‘Het is pathetisch hoe sommigen van zichzelf vinden dat ze een stemmenkanon zijn.’ Toen was het echt nog Maggie in de Slangenkuil, nu komen we beter overeen (lacht).»
HUMO Zou het kunnen dat u een hoog Angela Merkel-gehalte hebt?
De Block (verbaasd) «Als er nu iemand is op wie ik liever niet zou willen lijken...»
Cleemput «Zolang ze die vestjes maar niet gaat dragen.» (hilariteit bij de dames)
HUMO Christendemocraat zult u niet worden. Maar dat ‘moeder des vaderlands’-gehalte, de dingen doen die gedaan moeten worden... Ja, toch wel.
De Block «Zo’n moederlijk type vind ik mezelf nu ook weer niet. Ik heb al twee kinderen, dank u. Maar ik wil wel dat er dingen gedaan worden, ik wil niet met perceptie bezig zijn. Ik denk dat mensen dat aanvoelen.»
HUMO Zou u dat best niet eens tegen uw collega’s vertellen? Die lijken in het kibbelkabinet met niets anders bezig.
De Block «Dat is een ballon die uiteindelijk toch doorgeprikt wordt.»
HUMO Deze regering moest de potverteerders van de PS buiten krijgen en een begroting op orde maken. En kijk nu: 4, 2 miljard extra schuld.
De Block «En toch zal die factuur ooit betaald moeten worden, je kunt dat niet naar de volgende generaties blijven schuiven.»
HUMO Oké, maar het lukt duidelijk niet. Ondanks alle tariefverhogingen en facturen, ondanks een indexsprong: het begrotingsresultaat verschilt niet zo erg van dat van Di Rupo.
De Block «Maar iedere 0,1 procent minder groei staat voor vierhonderd miljoen minder ontvangsten, en het Planbureau stelt nu de groeiverwachtingen bij. De indexsprong komt vroeger dan verwacht, en voor je het weet, zit je opnieuw met een onvoorzien probleem. Ik denk dat we het evenwicht moeten halen voor het einde van deze regeringstermijn, maar dat je dan geen angst mag hebben van een aantal rigoureuze maatregelen.»
HUMO Maar dan niet bij u, want uw zakken zijn dichtgenaaid.
De Block «Ik heb dat één keer gezegd, en u herhaalt het nu voor de duizendste keer. Ik wil best bekijken wat er nog mogelijk is, maar ik heb al wel wat huiswerk gemaakt, en ik wil eerst weleens het huiswerk van anderen zien.»
HUMO Zoals van?
De Block «Defensie? U weet duidelijk niet wat voor een grote pacifist ik wel ben (lacht).
»Het zijn keuzes die je moet maken. Je gaat drie miljard meer investeren in defensie de volgende jaren. En wat in gezondheidszorg? We zullen overal de tering naar de nering moeten zetten. Let vooral op het woordje ‘overal’.»
HUMO Bart De Wever kan het niet hebben over bezuinigingen zonder in dezelfde zin de woorden ‘sociale zekerheid’ uit te spreken.
De Block «Het is iets als een tic nerveux zeker, iets onbedwingbaars? Ik wil hem met plezier uitleggen waarom dat zeer moeilijk is, en waarom dat departement zeker niet als enige geviseerd hoeft te worden. Als we nu eens in plaats van de bal naar elkaar te schieten, samen zouden overleggen over hoe we eruit raken? Soms doet het me denken aan een koppel waarbij beide partners los van elkaar het huishoudbudget opmaken en denken dat de andere wel bespaard zal hebben. En vervolgens moeten ze in schuldbemiddeling.
»Nu, ook de sociale partners mogen weleens hun verantwoordelijkheid nemen: van al die stakingsdagen is onze welvaart ook niet gegroeid, en het gat in de begroting niet gedaald. Dat mag ik ook eens zeggen, toch? We gaan het echt niet oplossen met wat keet te komen schoppen aan het Zuidstation. Terwijl veel van die actievoerders wel de dag nadien met een ziektebriefje binnenkomen. Allee, de staking van de luchtverkeersleiders: 60 procent ziek op de stakingsdag. Zit daar een virus in de meest gesofisticeerde toren van België, of wat? Was de Spaanse griep daar uitgebroken? Enfin, een minimum aan verantwoordelijkheidsgevoel, anders komen we er echt niet uit.»
De zwaarste stiel
HUMO Uw populariteit straalt nog niet af op uw partij. De grote volkspartij van 22 procent is een al lang vervlogen herinnering.
De Block «Wij hebben een stabiel cijfer rond de 15 procent, we hebben goede mensen, we verwachten een gestage groei. Wat heeft het ons opgeleverd toen opeens iedereen bij ons wou horen en liberaal werd? Dissidenten en miserie, mensen die weer opstapten omdat het toch niet was wat ze verwachtten. Enfin, ongeveer wat de N-VA nu begint mee te maken. Je kunt zo’n grote groep niet eeuwig op één lijn houden, dat blijkt nu toch ook? Je moet je gedachtegoed verdedigen, dat is het belangrijkste, groeien op je eigen sterkte, niet op de belofte van macht alleen.»
undefined
'Ik probeer meer te werken en resultaten te behalen dan show te verkopen'
HUMO De Wever heeft nu de naam een killer te kunnen zijn, net zoals Gwendolyn Rutten dat was na Turtelboom.
De Block «Dat is het lot van een partijvoorzitter, Karel De Gucht heeft ook mensen eruit moeten gooien. Annemie Turtelboom zei zelf dat het dossier zo gepersonaliseerd was geraakt rond haar, dat zij zelf nooit meer de oplossing kon brengen.»
HUMO Terwijl ze eerst ‘Turteltaks’ nog als geuzennaam beschouwde.
De Block «Dat was dus verkeerd ingeschat. Ik dacht ook dat ze door het ergste heen was. Niet dus. Nu, Annemie heeft tien voortreffelijke jaren achter de rug, ze zal wel een nieuwe uitdaging vinden, daar ben ik van overtuigd.»
HUMO Misschien, maar het blijft toch een verschrikkelijk harde stiel.
De Block «Ja, want waar jij op de eerste rij staat, kan niemand anders staan – er is maar één eerste rij. Dat dacht ik vaak toen ik backbencher was: gelukkig zit ik niet vooraan, want hoeveel moet je er daarvoor eerst tussen je boterham leggen? (lacht) Premier zijn is moeilijk, maar partijvoorzitter is de zwaarste stiel in de politiek. Je ziet dat aan iedereen, ook John Crombez merkt nu dat hij het een beetje onderschat heeft.»
HUMO Mocht ik adviseur zijn van de VLD, ik zou een goede kandidaat-voorzitter kennen: een zekere Maggie De Block.
De Block (schatert) «Allee, bon. Ik ben wel een echt partijmens, ik ben nu ondervoorzitter en ik doe dat graag, de boer op naar afdelingen en congressen. Maar Gwendolyn Rutten doet dat heel goed.»
HUMO Dat is niet echt een antwoord.
De Block «Oké: misschien, ooit, al zal het niet meteen een betere balans in mijn leven brengen. Ik vind het één van de mooiste én moeilijkste functies in de politiek. Het is ook een voorrecht om eens je partij te mogen leiden. Al is het natuurlijk soms ook wel lijden. (Even stil) Ik heb nooit aan carrièreplanning gedaan, maar daar zou ik niet nee op antwoorden.»
