‘In de peilingen gaan we vooruit. Daardoor voel ik me minder schuldig dat ik gestopt ben’

John Crombez (47) behoort tot de gelukkigste ex-politici van Vlaanderen. Bevrijd van het voorzitterschap van een afkalvende partij verruilde hij een jaar geleden de schijnwerpers en intriges van de Wetstraat voor zijn eerste liefde: de Gentse universiteit. Daar geeft hij les over de sociale zekerheid en doet hij onderzoek naar onze gezondheidszorg. Maar hij heeft nog altijd het oor van opvolger Conner Rousseau. ‘De afspraak is dat híj me belt, niet andersom: ik wil geen schoonmoeder spelen.’

Met de fiets gidst John Crombez ons door de oude visserswijk waar hij is opgegroeid, als kind van een scheepsarbeider en een huisvrouw. Ietwat bedrukt wijst hij naar de rij blinkende appartementsgebouwen – met zwembaden op het balkon – die vanaf het water oprukt en het authentieke karakter van de buurt verstoort. ‘Helaas hebben we die blokken nodig om mensen te huisvesten. Corona heeft velen aan het denken gezet: een verhuis naar de kust wordt steeds populairder.’

We nestelen ons op het terras van een bruine cultuurkroeg, waar Crombez voortdurend wordt aangesproken door muzikanten en acteurs van Theater Aan Zee. Hier is de gewezen staatssecretaris en SP.A-voorzitter meer thuis dan in de Brusselse salons.

HUMO Hebt u deze zomer al losbandig genoten van de herwonnen vrijheid?

JOHN CROMBEZ «Net als voor de meeste mensen hoefde de Grote Bevrijding voor mij niet spectaculair te zijn. De simpele dingen weer mogen, dat is genoeg. Mensen kunnen zien op een terras. Live muziek horen. Opnieuw repeteren met onze band SevZero – we werken aan een set met Joy Division-nummers.

»Tijdens de pandemie zat ik voortdurend voor mijn computer, om les te geven en onderzoek te doen. Drie keer per dag ging ik wandelen. De helft van die wandelingen deed ik in gezelschap: het was de enige manier om mensen te zien. Iedereen heeft er nood aan om twee, drie keer per week iets van z’n lever te kunnen gooien. Als dat niet meer kan, wordt het zwaar.»

HUMO Hoe ging het met uw dochter?

CROMBEZ «Goed. Vanaf de eerste lockdown zijn we dagelijks gaan wandelen met honden uit het asiel. Daar had ze veel deugd van. Gelukkig is ze nog maar veertien. De iets oudere jongeren hebben het hardst afgezien, hun mentaal welzijn zal de komende jaren nog veel aandacht vereisen. Psychiaters verwachten een lange weerslag. Daarom is het cruciaal dat er de komende maanden veel mogelijk blijft op vlak van vrijetijdsbeleving. We houden dat beter nog even kleinschalig dan grote risico’s te nemen met mega-events.»

HUMO In de regering woedt de discussie over verplichte vaccinatie voor gezondheidswerkers.

CROMBEZ «Ik ben voor. Als je weet dat je weerloze patiënten in gevaar brengt, kun je niet verantwoorden dat je dat vaccin niet neemt. Een bouwvakker verplichten we toch ook om een helm te dragen?»

HUMO In Frankrijk raak je haast nergens meer binnen zonder vaccinatiepas.

CROMBEZ «Ook dat is een goed principe. Met die deltavariant kunnen we niet op ons gemak zijn: dan mag je de risico’s voor het collectief niet laten afhangen van individuele overtuigingen. In Frankrijk is er protest, maar de aanpak van Emmanuel Macron duwt miljoenen Fransen toch over de streep. Zo raar is die vaccinatiepas niet, hè: je hebt ook een rijbewijs nodig om met de auto te mogen rijden.»

HUMO Een rijbewijs wordt niet in je lijf gespoten.

CROMBEZ «Nee, maar als je er geen hebt, is de kans óók groter dat je jezelf en anderen doodrijdt.»

HUMO Zal deze crisis de wereld veranderen of keren we snel terug naar business as usual?

CROMBEZ «Dit wordt een sleutelmoment in de geschiedenis, omdat de wereldwijde impact zo immens was. Er zíjn al dingen veranderd. Thuiswerk wordt eindelijk breed toegepast en iedereen ziet de positieve impact op files, vervuiling en levenskwaliteit. Werkgevers weten nu dat thuiswerkers minstens even hard werken.

»Het is ook duidelijk geworden dat het massale gereis rond de aarde – een fenomeen van de laatste dertig jaar – gevaren inhoudt. De terreuraanslagen waren de eerste waarschuwing, corona de tweede. Als we één les moeten onthouden, is het dat we niet in staat zijn om deftig te reageren op een groot risico dat miljoenen levens bedreigt. Wij duwen pas op de rode knop als het te laat is. We hebben de pandemie láten uitbreken. We waren te laks, te zelfgenoegzaam. Ik begreep niet waarom de luchthaven van Zaventem toen zo lang openbleef. Ook nu is die nog te open.»

HUMO Michel Foret, de ex-gouverneur van Luik, zei dat we risico’s niet ernstig genoeg nemen in België. ‘Telkens worden we verrast.’

CROMBEZ «En de redenen zijn telkens dezelfde: economische en politieke belangen. Blijkbaar zijn die belangrijker dan mensenlevens. Weet je nog wat de reactie van de werkgeversorganisaties was op de eerste pandemiemaatregelen? ‘We gaan de economie toch niet kapotmaken voor een griepje?’ Néé, we hebben de economie kapotgemaakt door niet éérder in te grijpen!

»Dezelfde reactie zie je bij het klimaat. En de overstromingen: maandag was het big alert, woensdag was men niet klaar om het op te vangen.»

HUMO Kunnen we de strijd tegen de klimaatopwarming nog winnen?

CROMBEZ «Of het nu om pandemieën, klimaatrampen of bankencrisissen gaat: vaak zijn de oplossingen allang bekend maar worden ze tegengehouden door machtige economische spelers die hun winstmodel bedreigd zien en een directe lijn hebben met politieke leiders. Kijk naar de minimumbelasting voor multinationals: daar zijn ze al mee bezig sinds de eerste legislatuur van Barack Obama.

»Giganten zoals Blackrock (vermogensbeheerder die voor 13.000 miljard euro aan aandelen beheert, red.) zijn niet bezig met klimaat, tewerkstelling of de maatschappij. Ze willen alleen geld verdienen. Niemand kent hen, maar ze hebben een vinger in de pap bij alle grote bedrijven op de Nasdaq en de beurs van New York. Als zij naar Poetin, Biden of Macron bellen, zullen die altijd luisteren.»

HUMO Kreeg u ooit met hen te maken?

CROMBEZ «Toen wij in 2004 Belgacom naar de beurs brachten voor 5 miljard euro, kwamen zij naar het kabinet (Crombez was toen kabinetschef van Johan Vande Lanotte, red.) om te zeggen dat we die beursgang moesten stopzetten: ‘Wij kopen alles op.’ Belgacom was schuldenvrij en zij wilden dat leegzuigen door schulden te maken, dividenden uit te keren aan Blackrock en na vijf jaar te vertrekken. Ik heb hen wandelen gestuurd. »

HUMO Vorig jaar hoopte u dat corona ons zou dwingen om ‘de dingen op orde te zetten’. U had het over een substantiële bijdrage van de grote vermogens en het afbouwen van de salariswagens. Zelfs met socialisten en groenen in de regering bleek dat onmogelijk.

CROMBEZ «De liberalen kloppen zich op de borst omdat ze dat hebben tegengehouden. Dat getuigt van cynische kortetermijnpolitiek en een gebrekkige kennis van de geschiedenis. Ik heb tijdens de pandemie veel gelezen over de vorige wereldwijde crisissen. De combinatie van de Eerste Wereldoorlog, de Spaanse griep én een economische crisis zorgde nadien voor een ongezien feest op de beurs. Tot de grote crash in 1929 de miserie van de jaren 30 inluidde. Daarna begreep iedereen dat het zo niet verder kon. Werkgevers en vakbonden vonden elkaar en werkten tussen ’35 en ’55 een systeem van herverdeling en solidariteit uit: de sociale zekerheid. Dat leidde dertig jaar lang tot de hoogste productiviteit ooit: de mensen waren gemotiveerd omdat ze eindelijk iets konden opbouwen. Ze kochten hun eerste tv, een auto, een huis… Ook nu moeten mensen weer het gevoel krijgen dat ze vooruit kunnen door te werken. Daarom was de verhoging van de lonen – en zeker de minimumlonen – zo belangrijk.»

HUMO Veel toenadering tussen vakbonden en werkgevers was er de laatste maanden niet.

CROMBEZ «Ik neem het Pieter Timmermans van het VBO niet kwalijk dat hij al dertig jaar dezelfde plaat afspeelt over onze concurrentiekracht, maar in de bedrijven leeft wel iets anders. Wij hebben bijna een half miljoen arbeidsongeschikten, tien procent van onze beroepsbevolking! Dat kost de begroting elk jaar 10 miljard euro aan uitkeringen alleen. De laatste vijf jaar vliegen de cijfers in alle leeftijdscategorieën omhoog. Dan weet je dat het systeem ziek is. Steeds meer ondernemers beseffen dat het anders moet. Ik raad die wakkere bedrijfsleiders aan om hun vertegenwoordigers bij de werkgeversorganisaties aan de oren te trekken.

»De pandemie creëert een nieuw momentum om dingen ten goede te veranderen. De minimumbelasting is daar een voorbeeld van: mensen pikken de stijgende ongelijkheid niet meer. Vroeg of laat zullen de liberalen akkoord moeten gaan met een eerlijkere fiscaliteit, onder druk van de bevolking.»

VERMIJDBARE KWALEN

HUMO In uw recente paper ‘De toekomst van de gezondheidszorg’ schrijft u dat het budget daarvoor de komende jaren met 12 miljard euro zal stijgen. Wordt het onbetaalbaar?

CROMBEZ «Nee. Amerika geeft 60 procent meer uit aan gezondheidszorg en de mensen krijgen er amper iets voor in de plaats. Maar ook al hebben wij wél een goed systeem, toch wordt het politiek moeilijker om die stijgende budgetten vol te houden. Er komt onvermijdelijk meer druk om te besparen en te privatiseren. Daarom moeten de overbodige kosten eruit. We kunnen minstens voor 3 miljard euro per jaar efficiëntiewinsten boeken.»

HUMO Hoe dan?

CROMBEZ «In de eerste plaats door goed te meten en alle data aan elkaar te koppelen. Als er in een bepaalde regio veel meer rugoperaties gebeuren of meer scans worden genomen dan elders, moet daar een uitleg voor zijn. En anders grijp je in. Zo kunnen we overconsumptie bestrijden. Ons huidige systeem werkt onnodige ingrepen in de hand. Ziekenhuizen worden betaald naargelang het aantal prestaties dat ze leveren en het aantal medicijnen dat ze voorschrijven: dat systeem bestaat haast nergens anders. Gelukkig beseft de jonge generatie in de zorg ook dat de ziekenhuisfinanciering anders moet. De regering moet doelstellingen bepalen voor de volksgezondheid en die koppelen aan de begroting: hoe beter de regio’s erin slagen om die te halen met hun patiëntenbevolking, hoe meer geld ze krijgen. Zo financier je op gezondheid, niet op het aantal ingrepen.»

HUMO CEO Marc Noppen van het UZ Brussel zei vorig jaar dat onze ziekenhuizen alles onder één dak willen doen, van hersentumoren tot bevallingen. Hij pleit voor specialisering, zoals in Nederland: ‘Daar mogen binnenkort maar twee ziekenhuizen nog prostaatoperaties uitvoeren.’

CROMBEZ «We moeten wel vermijden dat mensen een uur moeten rijden voor een bevalling of een dringende hartaandoening. Maar ziekenhuizen moeten inderdaad specialisaties bundelen en sommige afdelingen afbouwen. Helaas hebben we in België de neiging om onze beste specialisten te spreiden. Ik heb mijn specialisatie-opleiding statistiek gevolgd in het Zwitserse Neuchâtel, bij topspecialisten uit zeven landen. In België spreiden we die over zeven universiteiten die allemaal dezelfde opleiding aanbieden. Dat is onnozel.

»De discussie over onze gezondheidszorg lijkt wat op het klimaatvraagstuk: als we de komende vijf jaar drastische hervormingen doen, is er hoop. Anders kun je nu je artikel van 2037 al schrijven.»

HUMO Wat zal daarin staan?

CROMBEZ «Dat er voortdurend bespaard wordt, de kwaliteit achteruitgaat, de privatisering oprukt en gezondheidszorg te duur is geworden voor een grote groep mensen.»

HUMO Noppen hamerde ook op meer preventie. ‘België heeft geen gezondheidszorg maar een ziekenzorg: 98 procent van het budget gaat naar repareren wat kapot is. 60 procent van alle opnames zijn een vermijdbaar gevolg van roken, overgewicht, te weinig lichaamsbeweging en te veel alcohol.’

CROMBEZ «Zeer juist. De grootste stijging van het budget zit bij chronische ziekten en multimorbiditeit (mensen met meerdere aandoeningen tegelijk, red.). Daarin speelt de achtergrond en de omgeving van patiënten een grote rol. Die kwalen zijn vermijdbaar met een preventieve gezondheidscultuur, waarin mensen worden gestimuleerd om gezonde keuzes te maken. Nu wachten we tot een arts zegt: ‘Oei, uw BMI is dodelijk hoog.’»

HUMO Waarom hebben we die cultuur niet?

CROMBEZ «Dat is het gevolg van de staatshervorming. Vlaanderen is bevoegd voor preventie, maar als Wouter Beke daar vol op inzet, gaat het financiële voordeel naar het federale niveau. Daarom is preventie zelden een prioriteit voor de minister van Welzijn.

»Het was vorige week nog in het nieuws: België heeft de gouden medaille in het verbruik van gesuikerde frisdrank. Twintig procent van de Belgen drinkt dat dagelijks, het Europees gemiddeld ligt op 9,1 procent. We weten dat al járen, en toch was het een hele klus om de cola-automaten die onze kinderen verslaafd maken uit de scholen te halen.»

HUMO Hoe evolueren we naar een preventiever model?

CROMBEZ «Er zal naast een degelijke financiering ook meer onderzoek moeten komen. Hoe gezond heb je geleefd? In welke omgeving heb je gewerkt en gewoond? Was er veel vervuiling? Hoe zit je genetisch in elkaar? Zo kunnen dokters voorspellen voor welke kwalen je moet oppassen: ‘Als u niet dringend gaat bewegen, krijgt u binnen tien jaar kanker en diabetes.’ Dan hebben mensen de keuze.»

HUMO Vindt u dat een verstokte roker nog altijd recht moet hebben op een terugbetaling van zijn longoperatie?

CROMBEZ «Ja. Waar trek je anders de grens? Ga je ook geen hartoperaties meer terugbetalen voor zwaarlijvigen die al hun hele leven twee keer per week naar de frituur gaan? En wat doe je met mensen die mager zijn, maar geen halfuur per week bewegen? Dat is een straatje zonder eind.»

HUMO Obesitas is een pandemie die elk jaar miljarden kost. Eén op negen Vlaamse peuters heeft nu al overgewicht. Tijd om drastischer in te grijpen?

CROMBEZ «Moet je te zware kinderen dan straffen door hun zorg niet terug te betalen? Is het hún schuld, of die van de maatschappelijke context waarin ze opgroeien?

»Je moet de gezondheidszorg blijven collectiviseren. Maar we moeten mensen wel meer in de goede richting duwen. Tijdens de pandemie zijn we massaal beginnen lopen en fietsen. Mensen hebben nog nooit zo hard op hun voeding gelet.»

HUMO De berichten over extra coronakilo’s zijn nochtans ook legio.

CROMBEZ «Sport en gezonde voeding zijn voor sommigen onbetaalbaar. Als ik in mijn lessen de statistieken toon over ongelijkheid, vallen de monden van mijn studenten open. Overgewicht, roken en alcoholmisbruik komen veel meer voor in de onderste lagen van de samenleving. Maar als je in een welgesteld gezin vlak bij de Antwerpse ring opgroeit, heb je óók hogere gezondheidsrisico’s.»

HUMO Wilt u het gedrag van mensen sturen met taksen en subsidies? Onderzoek leert dat een suikertaks van 20 procent wél werkt, in tegenstelling tot de bescheiden frisdranktaks die Maggie De Block invoerde. Die diende volgens voedingsspecialisten enkel om de staatskas te spijzen.

CROMBEZ «Ik ben daar niet tegen, maar we moeten vooral zorgen dat gezonde voeding goedkoper wordt. De pot met landbouwsubsidies is groot, maar dat geld gaat nu vooral naar industriële varkensboeren, kippenkwekerijen en megastallen. Het is telkens een enorme strijd om de volgende grote kippenkwekerij van de Boerenbond en KBC tegen te houden. Ik ken in West-Vlaanderen voorbeelden genoeg waarbij het negatieve adviezen regende, maar de minister toch een vergunning gaf.»

HUMO U bedoelt Joke Schauvliege?

CROMBEZ «Ik zal de naam niet noemen, maar als je al die vergunningen verbrandt, zie je ze door de schouw vliegen (lacht).

»Wij hebben nog veel kleinschalige boeren met gezonde producten. Geef hún de subsidies, bied gezonde maaltijden aan in scholen, ziekenhuizen en rusthuizen, en zorg dat de supermarkten ook meedoen. Vandaag moeten we gezonde producten vernietigen omdat ze daar niet geraken.

»We hebben ooit op het punt gestaan om via groepsaankopen alle appels op te kopen die in Zeebrugge werden afgekeurd. Als er een paar slechte bij zitten, wordt de hele lading vernietigd en krijgen de boeren in het Zuiden minder geld. Wij wilden er appelsap van maken voor de scholen, gewoon om te tonen hoe ziek het systeem is. De grote spelers zijn daarvoor verantwoordelijk, en ze bewaken het met alle middelen.

»Toen wij begonnen met de groepsaankopen voor elektriciteit en gas, heeft Engie zich vijf jaar lang verzet. De CEO beweerde in interviews dat ‘de socialisten rijk worden van die groepsaankopen’. Complete laster. Na vijf jaar deden ze eindelijk mee, omdat hun aantal particuliere klanten was gezakt van 80 naar 40 procent. In de voedingssector moeten we hetzelfde doen.»

RODE RIDDER

HUMO Hoe zit het met uw eigen mentaal welzijn sinds u van job bent veranderd?

CROMBEZ «Mijn levenskwaliteit is spectaculair verbeterd. Ik doe dingen die ik graag doe – onderzoek en lesgeven – en ik ben van veel dingen af die ik beu was. Ik word niet meer op de onmogelijkste momenten gebeld en maak veel minder verplaatsingen. Vroeger zat ik aan duizend kilometer per weekend, nu heb ik zelfs geen auto meer. Voor mijn werk neem ik de trein en de tram.»

HUMO Hebt u in deze job nog evenveel impact?

CROMBEZ «Ik heb zeventien jaar lang op allerlei domeinen mee gebabbeld, maar op den duur wordt je impact zo gemediatiseerd dat het lijkt alsof je overal tegelijk mee bezig bent. Wat ik nu doe, is slow food voor nerds (lacht). Ik lees en programmeer veel. En ik zit úren met mijn neus in datasets en cijfertabellen. Heerlijk! Ik heb weer het gevoel dat ik van één domein echt veel ken, in plaats van van alles een beetje.»

HUMO Mist u de macht en de schijnwerpers niet?

CROMBEZ «Helemaal niet. Toen ik in 2005 kabinetschef werd van vicepremier Vande Lanotte stond ik plots in de gazet als één van de machtigste mensen van België. Ik viel van mijn stoel. Macht is hier zeer relatief. Ik vond het wel fijn dat ik toegang had tot mensen met veel informatie en kennis. Die heb ik nog altijd, maar op één domein: gezondheidszorg.»

HUMO Wat zei u met plezier vaarwel?

CROMBEZ «De intriges. Het politiek stratego. De goedkope ballonnetjes om te scoren in de peilingen. Ik hield me daar wellicht ook te weinig mee bezig om een echte toppoliticus te zijn. Maar het lag me niet.»

HUMO Politici koesteren vaak hun overwinningen, maar in de zeventien jaar waarin u aan toppolitiek deed, won de SP.A nooit de verkiezingen. Wat waren uw topmomenten?

CROMBEZ «Elke keer dat ik erin slaagde om dingen te veranderen. De beursgang van Belgacom. Mijn strijd tegen de fraude in de regering-Di Rupo. De vernieuwing van de partij, ook al heb ik er zelf de vruchten niet van geplukt. De wetswijzigingen die we hebben gestemd in de commissie Jeugdzorg. De afschaffing van de verjaring op kindermisbruik. Maar het trotst ben ik op de kleine dossiers: mensen die echt in de shit zaten en die ik kon helpen.»

HUMO Als staatssecretaris voor Fraudebestrijding werd u afgeschilderd als een Rode Ridder die achter het zwarte geld van de rijken aanging. Werd u toen geïntimideerd?

CROMBEZ «Ik heb zeker een hoop mensen nerveus gemaakt. Een liberaal zei me: ‘Dit mag jij één keer doen. De volgende keer laten we het niet meer passeren.’ Vanaf mijn eerste week werd er een conflictbeeld opgehangen. Maar ik kreeg achter de schermen ook veel steun van ondernemers. Toenmalig Unizo-baas Karel Van Eetvelt zei terecht dat niet elke zelfstandige een fraudeur is. Net daarom moet je de valsspelers aanpakken die de eerlijke mensen wegconcurreren. Voor sommige wetten ging het VBO keihard op de rem staan: dan stelde ik voor om het voorstel te bespreken met enkele bedrijfsleiders erbij. En die kozen mijn kant, vooral als het ging om sociale dumping in de bouw en de vleesindustrie.»

HUMO Wanneer voelde u zich het eenzaamst in de politiek?

CROMBEZ «Als partijvoorzitter. Over de ergste momenten zal ik nooit praten, omdat die te maken hebben met individuen. Maar de uitslag van de laatste verkiezingen was heel pijnlijk. Beter dan de peilingen, maar slechter dan verhoopt. Dan weet je dat je alleen staat.»

HUMO Hoelang was u er al stiekem klaar mee?

CROMBEZ «Sinds de zomer van 2017. Mijn start als voorzitter was goed: midden 2016 stegen we in de peilingen naar 16,5 procent en werden we de tweede partij. Dan volgde een vreselijk halfjaar, met de schandalen rond Publifin en Samusocial. Plots doken we onder de tien procent. Toen wist ik dat het voorbij was, dat ik iets anders moest gaan doen. Ik ben sowieso geen mens om mijn hele leven in het pluche te zitten.

»Ik heb er nog het maximum uitgehaald voor de partij. In West-Vlaanderen lukte dat aardig, in andere provincies scoorden we vreselijk slecht. Dat had ik in 2017 al zien aankomen. Daarom heb ik doorgeduwd met de partijvernieuwing. De verjonging, de decumul, het loonplafond, het verbod om je loon te innen via een managementvennootschap… Daarmee raakte ik een hoop zere tenen.»

HUMO Sommigen deden alles om u te doen mislukken?

CROMBEZ «Eén iemand heeft me dat zelfs letterlijk gezegd. Steve Stevaert en Johan hadden me daarvoor gewaarschuwd. Ze hebben me meermaals gevraagd om nog géén voorzitter te worden: ‘Als jij de partij door een transitie moet leiden, wordt dat je eindpunt.’ Ze wisten dat mijn ideeën bij sommigen te gevoelig lagen. Maar ik was koppig en dacht: ‘Als ik het niet doe, zal het niet gebeuren.’»

HUMO U hebt de grond gesaneerd waarop uw opvolger Conner Rousseau nu kan bouwen?

CROMBEZ «Zoiets. Maar hij doet dat uitstekend. Men heeft het vaak over zijn marketingskills, maar intern gaat hij ook verstandiger en rustiger te werk dan ik. Met hem, Frank Vandenbroucke, Meryame Kitir en onze nieuwe parlementsleden staat er weer een team dat aan één zeel trekt. In de peilingen gaan we vooruit. Daardoor voel ik me minder schuldig dat ik gestopt ben.»

HUMO Stoort het dat u geen erkenning krijgt? Sommige journalisten noemen u de doodgraver van de Vlaamse socialisten.

CROMBEZ «Dat kan me echt niet schelen.»

HUMO Dan hebt u een klein ego voor een politicus.

CROMBEZ «Bij de laatste verkiezingen haalde ik in West-Vlaanderen het op één na hoogste aantal stemmen: dát streelde mijn ego. Ik laat dat niet afhangen van de gebrekkige geschiedschrijving van een paar journalisten.»

HUMO Conner Rousseau is een echte BV geworden. Er circuleren filmpjes van zijn feestvakantie in Marbella: de PVDA zette het contrast met Peter Mertens, die met zijn laarzen in de Waalse modder stond, gretig in de verf.

CROMBEZ «Beetje populistisch, hè? Conner heeft de voorbije jaren onafgebroken gewerkt. Voor het eerst in vier jaar is hij een week op vakantie geweest met vrienden. Mag het even? En is het zo raar dat een gast van 28 eens graag feest? De emoties tegenover politici zijn heel scherp geworden. Het enige wat dan helpt, is écht zijn. En dat is Conner. Men vindt hem wat ongrijpbaar, maar hij vindt dat hij niet van leven moet veranderen omdat iedereen hem nu kent. Hij offert nog altijd zijn vrije tijd op voor kwetsbare jongeren en de organisatie van een dancefestival.»

HUMO Hebt u nog veel contact met hem?

CROMBEZ «Ja, ik ben zelfs al op zijn nieuwe bureau in de Keizerslaan geweest (bij zusterpartij PS, red.). De afspraak is dat híj me belt, niet andersom. Ik wil geen schoonmoeder spelen. Hij is zelf oud en lelijk genoeg (lacht).»

HUMO Is Frank Vandenbroucke uw ideeën over de gezondheidszorg genegen?

CROMBEZ «Onze visies lopen gelijk, we hebben contact. Ik ken sommige van zijn kabinetsleden ook heel goed.»

HUMO Is zijn comeback de rechtzetting van een historische fout? Hij werd door de partij aan de kant geschoven bij de regeringsvorming van 2009, ondanks een groot aantal voorkeurstemmen.

CROMBEZ «Dat was geen fout. Frank is nu de juiste man op het juiste moment voor die job. Maar destijds waren er wel redenen.»

HUMO U zei toen dat niemand boven de partij mag staan.

CROMBEZ «Heb ik altijd gevonden. Er was nood aan vernieuwing, zijn vertrek was onvermijdelijk. Maar ik ben heel blij dat hij terug is. Hij is zó goed.»

HUMO Haalt deze regering het einde van het jaar? Met de kernuitstap, de pensioenen en het relancebeleid liggen enkele explosieve dossiers op tafel.

CROMBEZ «Sommige partijvoorzitters spelen het nu weleens te hard omdat ze wéten dat deze regering de rit uitdoet. Iedereen beseft dat dat nodig is om de extreme partijen af te stoppen.»

HUMO Maakt u ooit nog een comeback?

CROMBEZ «Waarom zou ik? Er zijn genoeg bekwame mensen in de partij. Ik wil nog heel veel buiten de politiek doen: in de gezondheidszorg of de internationale fraudebestrijding. Ook de jeugd- en gehandicaptensector blijft me roepen. Ik ken de gaten in het systeem en zou graag iets nieuws creëren dat de sector verandert. Ik ben de logheid, reglementitis en immense tekorten in die sector kotsbeu. Bijna 24.000 kinderen in nood wachten in Vlaanderen op hulp. Zet die in een wachtrij en je krijgt een file van 7 kilometer, in de vorm van 475 bussen. Wij laten kwetsbare kinderen verkommeren. Dat is ónaanvaardbaar voor een welvarende maatschappij. Toch krijgt dat te weinig aandacht. Sommige kinderen krijgen na een zelfmoordpoging het bericht dat ze over zes maanden op intakegesprek mogen: stel je voor dat we hetzelfde zouden doen met kanker- of coronapatiënten! Maar voor kinderen in nood vinden we dat blijkbaar aanvaardbaar.»

HUMO Tot slot: staat een optreden op het hoofdpodium van Rock Werchter ook nog op uw bucketlist?

CROMBEZ «Ik heb daar ooit als jonge gast op een podium voor beginnende bands mogen spelen. Drie nummers. Dat vond ik al indrukwekkend.»

HUMO Moest u nadien de groupies van u afslaan?

CROMBEZ «Om één of andere duistere reden ben ik daar altijd aan ontsnapt.»