In zijn vroege werk ‘Mercier en Camier’ mist Samuel Beckett nog wat zuiverheid, maar toont hij wel al zijn ambitie

Als twee gekke vrienden dwalen ze door de stad. Camier ‘klein en dik, rode kop, vier onderkinnen’, Mercier ‘een pezige staak met een baard’. Waar ze naartoe gaan, weten beide zeventigers zelf niet, maar dat is geen bezwaar: ‘We gaan, dat is genoeg.’ Op hun doelloze tocht verliezen ze een paar bezittingen (een fiets, een rugzak, een paraplu) en komen ze schimmige personages tegen. Als een dreiging loert overal ‘het afnemende licht van de gierige dag’, dat uitmondt in ‘het volledige donker’.

‘Mercier en Camier’ is een vroege roman van de Ierse Nobelprijswinnaar, geschreven in het Frans in 1946 en pas in 1970 voor het eerst gepubliceerd. Het is de vrucht van een jonge schrijver, die nog niet de zuiverheid van ‘Wachten op Godot’ heeft bereikt, maar wel al zijn ambitie toont: de dooltocht herinnert aan Homerus, Dante en James Joyce. En deels ook aan ‘Het dwaallicht’, Elsschots meesterwerk dat verscheen in hetzelfde jaar waarin Beckett dit boek schreef. Maar dan gemixt met het defaitisme van Sartre, het komische van Tati en het absurde van Kafka: ‘Ik kan geen woord bedenken,’ zei Mercier, ‘noch enige combinatie van woorden, om uit te drukken wat we in onze ogen trachten te doen.’ Zou ‘leven’ misschien de lading dekken?