Inhammen en kale kruin, waarom verliezen mannen juist dáár haar?

Eerst twee inhammen, dan een kale kruin en uiteindelijk een kale strook bovenop het hoofd, de zogenaamde landingsbaan. Waarom worden mannen vrijwel altijd precies volgens dit typische patroon kaal?

Laten we eerst kijken naar normale haargroei. Haren zitten met een haarzakje in de huid. ‘De haarzakjes reiken tot in een onderhuidse vetlaag, waar een heel netwerk aan bloedvaatjes in ligt’, vertelt dermatoloog i.o. Tristan van Dongen (Erasmus MC-ziekenhuis Rotterdam). ‘Die bloedvaatjes zijn nodig om de haarzakjes van zuurstof en voedingsstoffen te voorzien. Je kan dit vergelijken met een plant die via de wortels voedingsstoffen binnen moet krijgen.’

Na enkele jaren komt de haar losser in het haarzakje te zitten en valt op een gegeven moment uit. Dat is niet erg, want er groeit een nieuwe haar uit het haarzakje en dat proces blijft zich herhalen.

Bij kalende mensen wordt de haargroeicyclus echter steeds korter en groeit de haar niet meer uit tot een vol exemplaar. Na verloop van tijd zijn er slechts nog donshaartjes. Hoe kan dit?

Het heeft te maken met het peesblad precies onder de huid. Dit peesblad verbindt de voorhoofdsspier met de achterhoofdsspier. Naarmate we ouder worden, lukt het ons niet meer helemaal goed de hoofdhuid te ontspannen. Het peesblad en de hoofdhuid wordt daarom langzaam strakgetrokken, zoals een vlies over een trommel. Van Dongen: ‘Omdat de onderste vetlaag met de bloedvaatjes daardoor verdrukt raakt, neemt de doorbloeding in de hoofdhuid af. Hierdoor krijgen de huid en de haarzakjes minder zuurstof en minder voedingsstoffen.’ Gevolg: De haren groeien niet meer. Maar waarom gebeurt dat juist op die typische plekken? Van Dongen: ‘Bij een trommel wordt de spanning gelijkmatig verdeeld als je het vlies strakker trekt. Maar door de vorm van de schedel en de richting waarin de spieren trekken, is de spanning in de hoofdhuid niet overal hetzelfde. De plekken waar de spanning het hoogst is, komt overeen met de inhammen en de kruin.’

Dit is een mooie theorie, maar het verklaart niet waarom we zelden vrouwen met deze kale plekken zien rondlopen. Zij hebben immers ook een peesblad en spannen hun hoofdhuid ook aan. Waarom hebben zij minder vaak last van kaalheid? Dat komt omdat mannelijke hormonen een erg belangrijke rol spelen. Dat is al langer bekend. ‘Vroeger werden jonge jongens soms gecastreerd voordat ze de baard in de keel kregen om hun mooie hoge zangstem te behouden. Het viel artsen op dat deze jongens niet kaal werden.’

Geen zorgen, naast castratie zijn er ook andere opties om kaalheid tegen te gaan. Wel geldt: hoe eerder je erbij bent, hoe beter. Het middel minoxidil verbetert bijvoorbeeld de conditie van de hoofdhuid en stimuleert de haargroei. Daarnaast zijn er medicijnen die een remmende invloed hebben op de mannelijke hormonen. Maar die moet je dan wel levenslang blijven gebruiken en die kunnen bijwerkingen hebben.

Een ideale behandeling is er helaas nog niet. Een goed alternatief is dan misschien: acceptatie en je kaalheid omarmen.

(AD)