Ivo Niehe: ‘Al die beroemdheden stonden gewoon naast me, en ik heb er zó weinig van genoten’

Van zijn successen heeft programmamaker Ivo Niehe (76) nooit echt kunnen genieten. Onzekerheid speelde hem parten. Des te pijnlijker vindt hij het dat hij door het grote publiek altijd als hautain wordt gezien: ‘Ze weten niet wie ik echt ben.’ Wie zijn boek ‘De afterparty’ leest, krijgt een beter beeld van de nestor van de talkshow: dat van een twijfelende ambachtsman voor wie het nooit goed genoeg kan zijn, zelfs als dat zijn gezinsgeluk ondermijnt: ‘Gelukkig was mijn vrouw een meester in alles bij elkaar houden.’

Ivo Niehe staat in de deuropening te wachten. Zijn eerste woorden, nog voor de begroeting: ‘Thee of koffie?’ Op tafel in zijn werkruimte staat een schoteltje met speculaasjes: ‘Speciaal bewaard van de vergadering vanochtend.’ In die werkruimte, vlak bij zijn woning in Amsterdam-Zuid, werkt Niehe nog bijna elke dag. Soms werkt hij ook elders, bijvoorbeeld in de montagekamer die hij thuis heeft ingericht, want programma’s monteren is nog alijtd zijn lust en zijn leven. De ‘TV Show’ hield in 2022 na veertig jaar op te bestaan, maar tegenwoordig is er ‘Ivo op zondag’, met een reportage over de ‘zondagochtendbeleving van een zéér bekende landgenoot’, een duik in de ‘TV Show’-archieven en een interview in een als moderne huiskamer ingerichte studio. Hij maakte in 2022 ook een podcast, ‘Je derde leven’, waarin hij prominenten uit de showbizz, de politiek en het bedrijfsleven interviewt over het leven na het pensioen. Zelf is hij er nog lang niet aan toe. Deze week verschijnt het boek ‘De afterparty’, met anekdotes uit veertig jaar ‘TV Show’.

IVO NIEHE «Ik heb me jarenlang schuilgehouden en ik wil vooraf zeggen dat ik er ontzettend veel moeite mee heb, met het geven van interviews. Ik vind dit een verplichting tegenover de uitgeverij. Ik doe dit niet omdat ik hunker naar aandacht.»

– Dat was me al duidelijk, want lange interviews met u zijn nauwelijks te vinden.

NIEHE «Als Matthijs van Nieuwkerk me vraagt iets te vertellen over Charles Aznavour, dan doe ik dat graag. Zolang het maar niet over mezelf gaat.»

– U begint uw boek met een uitgebreide beschrijving van de plek waar de afterparty van al die jaren ‘TV Show’ in het ideale geval had moeten plaatsvinden: in restaurant La Colombe d’Or in Saint-Paul-de-Vence. Waarom daar?

NIEHE «Ben je er ooit geweest? Doe dat, als je in de buurt bent van Nice. Het is begonnen als een café voor halfdronken artiesten, die hun rekeningen betaalden met kunst en naderhand wereldberoemd zijn geworden. Bovendien is die tuin van een bijna niet te beschrijven romantiek. Yves Montand had er een vaste tafel, daar zat hij met Alain Delon of Romy Schneider. Hij woonde aan de overkant, boven een bar-tabac. Montand, dat is mijn man. Dat speelt ook mee.

»Hij heeft zelf zijn leven als held van een groot vraagteken voorzien, door beschuldigingen van misbruik en een vermoedelijk buitenechtelijk kind. Maar in een tijd dat er geen enkele promotie mogelijk was, stonden in Moskou duizenden mensen hem op te wachten terwijl ze zijn liedjes niet eens konden verstaan. Dat had natuurlijk ook te maken met zijn sympathie voor het communisme.»

– Waarom was hij een held voor u?

NIEHE «Omdat het succes voor hem niets voorstelde in vergelijking met de geboorte van zijn zoon – een kind dat hij eerst niet eens wilde, moet je nagaan. Pas op het moment dat Valentin werd geboren, hij was toen al 67, wist hij wat levensgeluk was. Terwijl hij álles heeft meegemaakt wat je kunt bedenken: hij werd als zoon van straatarme immigranten wereldberoemd, is aanbeden als zanger en acteur, had de mooiste en indrukwekkendste vrouwen...»

– Hij relativeerde de waarde van het professionele succes, en dat raakte een snaar bij u.

NIEHE «Dat vond ik een grote kracht. Montand leefde een heldenleven, maar dat viel in het niet bij het ouderschap, daarmee vergeleken was alles volstrekt onbelangrijk. Kijk, ik ben iemand die altijd succes heeft nagejaagd. Dus het was, direct of indirect, een levensles. Wat is werkelijk essentieel in het leven?»

– Dat lijkt me een bepalende levensles.

NIEHE «Ja, en nu we het toch over levenslessen hebben: van dat rijke bestaan van mij, vol ontmoetingen met interessante mensen, met wie ik ook bijna altijd een klik had, heb ik nooit echt genoten, want ik was altijd bezig met het eindresultaat: wordt het wat, is het goed genoeg? Laatst zag ik een fragment uit de ‘TV Show’ terug, en het was bijna een liefdeservaring. Ineens zag ik dat Supertramp bij ons was geweest. Die muzikanten stonden gewoon naast me, en ik heb er zó weinig van genoten.»

STUPIDE VRAAG

– Pas nu, op 76-jarige leeftijd, geniet u met terugwerkende kracht?

NIEHE «Voor het eerst. Ik koos de gasten voor de ‘TV Show’ volgens één criterium: hun publieksvriendelijke kwaliteit. Ik stelde mezelf de eis van anderhalf à twee miljoen kijkers per uitzending. Ik ben gestopt met de ‘TV Show’ omdat ik genoeg had van die druk. Ik wilde ervan af.»

– U hing te veel aan het succes.

NIEHE «Alleen maar. Het is onverklaarbaar, ik weet zelf ook niet hoe het komt. Mijn ouders hebben nooit enige druk op mij gelegd. Maar ik vraag me nog altijd af: kan ik het wel? Het is nooit goed genoeg.

»Een paar jaar geleden hadden we een uitzending een paar dagen eerder al klaar, iets wat nooit voorkomt. Er was één minuscuul detail in de montage dat niet erg mooi was, en dat zat me niet lekker, maar ik dacht bij mezelf: niet te perfectionistisch zijn, we doen het gewoon zo. De uitzending was om kwart voor negen, ik ben om acht uur naar Hilversum gereden, heb om kwart over acht de band gehaald en het probleempje in de allerlaatste minuut opgelost. Dat is bijna pathologisch, hoor. Onder die druk heb ik het altijd moeten doen, al die jaren.»

– Druk die u uzelf oplegde.

NIEHE «Absoluut. Het is altijd een automatisme geweest om tot het uiterste te gaan. Nu ik eindelijk snap dat dat overdreven is, werk ik veel relaxter. Op ‘Ivo op zondag’ ligt geen druk. Het scoort toevallig ook redelijk goed, maar ik kan doen wat ik wil. Laatst had ik de Amerikaanse kunstverzamelaar Thomas Kaplan in de uitzending, geen man in wie miljoenen kijkers geïnteresseerd zijn. Toch verheugde ik me daar zeer op.»

– Kijkt u de ochtend na de uitzending nog naar de kijkcijfers?

NIEHE «Dat wel. Vroeger had ik er een ritueel voor. Ik keek eerst hoeveel kijkers de andere netten hadden op mijn uitzendtijdstip, en wat ze de week ervoor hadden, en dan rekende ik uit hoeveel kijkers wij ongeveer zouden hebben. Dat waren altijd tien spannende minuten.

»Ik kan dat ritueeltje niet laten. Met ‘Ivo op zondag’ hebben we nu, inclusief twee herhalingen, 700.000 kijkers, vergelijkbaar met ‘Jinek’. Het is ook ontspannende televisie, met inhoud.»

– Uw zakenvriend Joop van den Ende zei: ‘Ivo is moeilijk voor zichzelf. In dit vak zijn veel mensen overtuigd van zichzelf. Ivo hoort daar niet bij.’ Hij noemde onzekerheid ‘een zegen voor elke creatieveling’.

NIEHE «Hij heeft gelijk, onzekerheid is een enorme drijfveer. Het ging alleen erg ver bij mij. We gingen bijvoorbeeld met het gezin naar India, omdat we het belangrijk vonden dat onze drie kinderen ook de wereld buiten Bussum en Amsterdam zouden zien. Ik werd ’s nachts om drie uur wakker in een hotelkamer in New Delhi en ik pakte een pen, want ik had ineens de promotekst van aflevering drie in mijn hoofd. Die onrust is fnuikend. Nog steeds spelen er teksten door mijn hoofd, ook ’s nachts.»

– U zegt altijd: ‘Ik ben meer een maker dan een interviewer of presentator.’

NIEHE «Ik ben een bewonderaar. Journalistiek gezien was er altijd van alles aan te merken op wat ik heb gemaakt. Ik begon ook zonder enige ervaring. Als ik nu in de archieven duik, zie ik soms dingen uit mijn begintijd waarvan ik denk: mijn God, dat zouden ze nooit meer accepteren. Ik heb ooit twee broertjes geïnterviewd die een zusje met het downsyndroom hadden. Ik vroeg: ‘Zien jullie haar als een normaal zusje?’ Dat moet de meest stupide vraag zijn die ik ooit heb gesteld.

»Ik ben cynisch en oorlogszuchtig begonnen, dat was mijn karakter. Ik was jong en zoekend. Tegen een schrijver die ik interviewde en van wie ik het boek slecht vond, zei ik: ‘Wat is dit nou voor boekje?’ Nu zou ik denken: vraag hem dan niet voor je programma. Naarmate ik een gelukkiger mens werd, werd ik aardiger. Toen werd het mijn missie om mensen te portretteren die iets van het leven hebben gemaakt.

»Ik heb ook een hoop blunders begaan, hoor. Alleen: in een andere tijd. Toen ik de uitzending van het Eurovisiesongfestival verpestte door er de hele tijd doorheen te praten, was de kous af met één artikel in een krant. Nu, in het digitale tijdperk, blijft elke blunder eeuwig bewaard en kan die je blijven achtervolgen. We kunnen het hebben over een onveilige werkomgeving, maar mijn vak is zo langzamerhand een onveilig vak geworden. Ik vind het een ingewikkelde tijd, je moet als bekendheid enorm op je hoede zijn.»

– Voorafgaand aan dit interview mailde u dat u 2,5 uur voor een interview veel te lang vond. U schreef: ‘Voor 20 minuten uitzendlengte neem ik hooguit 30 minuten op. Ik praat in een hoog tempo, dus als het korter kan...’ Waarom?

NIEHE «Toen ik begon bij de actualiteitenrubriek ‘TROS Aktua’, heb ik geleerd met film te werken. Ik kreeg één filmrol mee voor een item van 7 minuten, en op die rol kon 10 minuten. Ik kon niet rommelen. Je zou wensen dat iedereen het vak leert met die beperking, want ik profiteer er nog dagelijks van.»

– Uw redacteur Cita Lobato de Mesquita, die al 25 jaar met u werkt, zei: ‘Ivo heeft altijd haast. Hij zal nooit zomaar even gaan zitten.’

NIEHE «Dat is een tweede natuur. Ik breek ook elk telefoongesprek af vóór we tot ziens hebben gezegd. Dat gaat nu wel beter, maar ik wil gewoon véél. Je bent maar één keer hier op aarde, in deze vorm. Ik wilde én theater én televisie én radio maken, én producent zijn.»

– U had een hekel aan de live-uitzendingen van de ‘TV Show’. U kon van de zenuwen de avond voordien niet slapen. Hoe kwam dat?

NIEHE «Ze moesten me naar de studio sleuren. Ik zei: ‘Zend maar een aflevering van ‘Derrick’ uit, want dit wordt niks.’ Als we eenmaal begonnen waren, ging het prima, maar vooraf had ik plankenkoorts. In het theater had ik daar geen last van, en ik weet ook waarom: daar had ik alles zelf in de hand. Op tv was ik afhankelijk van anderen, van de gasten, bijvoorbeeld. Zouden ze vertellen wat ik hoopte dat ze zouden vertellen?»

VAN DE HOND

– Bent u altijd streng voor uzelf geweest?

NIEHE «Ja, op de lagere school al. Het is iets onverklaarbaars. Mijn vrouw zegt vaak: ‘Laat er nou eens naar kijken.’ Maar ik kan er inmiddels mee dealen, dus dat lijkt me niet nodig.»

– Waar wil ze dat u naar laat kijken?

NIEHE «Of er toch iets achter die eeuwige onrust zit, die angst dat het niet goed genoeg is. Ik zou rustiger kunnen worden als ik het voor mezelf inhoudelijk beter op een rij zou krijgen, denkt ze. Ik leef overigens óók enorm relativerend, dat is de paradox. Toen die hele affaire met Matthijs van Nieuwkerk begon, belden een paar van mijn oud-medewerkers me op. ‘Als wij een fout maakten,’ zeiden ze, ‘was jij altijd de eerste om te zeggen: ‘Het is maar televisie.’’»

– Cita Lobato de Mesquita noemt u een coulante baas. Als iemand op maandagmiddag met een goed idee kwam, kreeg die de rest van de week vrij, en iedereen mocht altijd thuiswerken. U gelooft dus niet in het idee dat een keiharde werkcultuur tot de beste prestaties leidt?

NIEHE «Nee. Ik ben hard voor mezelf, maar ik leg die druk niet aan anderen op. Ik denk dat het leuk was om voor mij te werken. Als er op mijn verjaardag werd gespeecht, ging het altijd over mijn energie. Die was aanstekelijk, heb ik gehoord. Daardoor gingen mijn werknemers hun best doen.

»Wat achter mijn onrust zit, is niet iets om in dit interview te onderzoeken. Bovendien: het is geen ballast. Er zit een gelukkige mens tegenover je. De laatste tien jaar zijn eigenlijk de leukste geweest, juist omdat ik zaken eindelijk kan relativeren. Als ik de hond uitlaat, praat ik soms hardop tegen mezelf: ‘Ik ben zó bevoorrecht. Hoe kán dit?’»

– Uw hond is prominent aanwezig in de intro van ‘Ivo op zondag’, is hij belangrijk voor u?

NIEHE «Bram is heel belangrijk. Hij is een 10-jarige golden retriever, en een filosoof. Die heeft dingen door die ik niet snap. Dat zie ik aan hoe hij me aankijkt, aan hoe hij op dingen reageert. Als hij ziet dat ik thuis weer eens naar mijn montagekamer loop, denkt hij: o, dat is werk, drukte. Dan trekt hij zich terug. Daar heeft hij geen zin in.»

– Hij vindt er ook wat van, denkt u.

NIEHE «Ja. Hij kijkt nooit naar mijn uitzendingen, tot mijn verdriet. De mand staat voor de televisie, omdat ik hoop dat hij er een keer aandacht voor heeft, maar nee. Het is een groot genoegen om de laatste jaren van zijn leven met hem te mogen doorbrengen.»

– Wat vindt de rest van het gezin van uw toewijding aan uw werk?

NIEHE «Mijn kinderen hebben mij nooit als tv-man gezien. Ze kijken nog altijd niet naar mijn programma’s, we hebben het vooral over voetbal. Ze vonden het wel soms overdreven hoe hard ik werkte. Mijn vrouw Karin heeft niets met de wereld van glitter en glamour, zij heeft een bedrijf dat studiekeuzeadvies geeft. Aan premières doen we niet. Ze komt ook uit een heel ander milieu, uit een advocatengezin waar ze weinig ophadden met het wereldje waarin ik bezig was. En toen kwam de 24-jarige dochter ineens thuis met een behoorlijk wat oudere man van nota bene de TROS-televisie. Daar viel wel iets voor mij te veroveren, zoals je begrijpt.»

– Hoe hebben jullie elkaar leren kennen?

NIEHE «Ik was met een goede vriend bij een groot hockeytoernooi, de Champions Trophy. Verderop in de menigte keek iemand om. Ik zei tegen die vriend: ‘Dat is ’r dus.’ Hij sprak toen de legendarische woorden: ‘Daar durf je toch niet naartoe.’ Wat klopte, want als hij dat niet had gezegd, had ik het nooit gedaan, maar ik voelde me uitgedaagd. Dus ik ben naar haar gelopen en ik heb een nietszeggend verhaal opgehangen. We hebben elkaar drie minuten gesproken, en ik heb gevraagd of ik haar nog een keer kon zien.

»Ze had een relatie en zou gaan samenwonen, dus het heeft een tijd geduurd. Ja, het was hard werken. Ook door die andere werelden: zij studeerde rechten in Leiden, ik was televisiepresentator. En we schelen achttien jaar. Maar als het zo begint, weet je: dit gaat nooit meer stuk. Meant to be klinkt verschrikkelijk, maar dat was het wel. Een wónder was het.»

– U was toen 42, een leeftijd waarop veel mensen al gesetteld zijn. Hebt u weleens gedacht: misschien zit dat er voor mij niet in?

NIEHE «Ik heb veel vriendinnen gehad, maar nooit iemand met wie ik een gezin wilde stichten. Ik had het min of meer opgegeven en ik was wel in paniek, omdat ik mijn leven incompleet vond. Mijn werk was compensatie, maar ik wilde heel graag vader worden. Ik was 45 toen onze oudste zoon werd geboren. Ik ben toen door een bos gaan lopen en heb geschreeuwd: ‘En nu word ik nog vader ook!’ We hebben in tweeënhalf jaar drie kinderen gekregen. Ik ben zo’n mazzelaar.

»Mazzel is het toverwoord in mijn leven. Ik ben altijd overal in gerold. Ik ben gevraagd als zanger in een popgroep, als fotomodel toen ik door de P.C. Hooftstraat wandelde, en ik ben op een gegeven moment gevraagd bij de televisie te komen. Hoeveel geluk kun je hebben? Het enige wat ik zelf goed heb gedaan, is overal ja op zeggen.»

– En u werd door dat levensgeluk ook een andere interviewer en programmamaker?

NIEHE «Ja. Opeens dacht ik: er wordt iets anders van me gevraagd dan altijd maar mezelf oppompen. Ik ben een stuk milder geworden.»

– Hoe was u als vader?

NIEHE «Ik had mezelf nooit als vader willen hebben, want ik was altijd met mijn hoofd bij het werk. Ik heb mijn kinderen nooit voorgelezen, dat vind ik echt heel erg. Ze nemen me niets kwalijk, ze zijn mijn beste vrienden. Maar het had beter gemoeten. Gelukkig is Karin er een meester in geweest om alles bij elkaar te houden.

»(Denkt na) Het gaat wel erg weinig over het boek, vind ik. Als je maar opschrijft dat het een leuk boek is. Dan vind ik het goed.»

BRITNEYS BOEZEM

– In uw boek beschrijft u wat er achter de schermen gebeurde na uw interview met Pim Fortuyn in zijn huis in Italië, een week voor hij werd vermoord. Hij zei tegen u, toen de camera uit stond: ‘Ik wilde de zaak een beetje opschudden, maar het is totaal uit de hand gelopen. Dat was nooit mijn bedoeling.’

NIEHE «Als ik van één ding spijt heb, is het dat we dat niet op beeld hebben. Waarschijnlijk had Pim het ook niet willen herhalen. Ik heb altijd een goed contact met hem gehad – niet alleen met hem, trouwens. Op de één of andere manier kweekte ik een vertrouwen dat verder ging dan de relatie tussen programmamaker en gast.»

– Hoe komt dat, denkt u?

NIEHE «Mensen voelden zich veilig in ons programma, en bij mij. Van Oliver Sacks kreeg ik na het interview een brief waarin hij me een master interviewer noemde, getypt op een Underwood-machine, met zeventien doorhalingen met rode balpen. Het is een kunstwerk, het hangt thuis aan de muur. Heel bijzonder. Terwijl ik geen contactrijk mens ben.

»Pim en ik vonden elkaar ook in een soort humor. En hij zei: ‘Jij mag naar Italië komen.’ Na het interview zaten we samen met een biertje en een wijntje, en toen zei hij dus dat het uit de hand was gelopen. Ik ben ervan overtuigd dat het zijn hartenkreet was. Hij wílde de macht niet! Maar hij kon niet meer terug.»

– Hoe blikt u terug op de commotie over uw interview met Britney Spears, dat in de documentaire ‘Framing Britney Spears’ terechtkwam omdat u over haar borsten begon?

NIEHE «De sfeer in dat gesprek was goed, maar dat zit niet in de documentaire, dat hebben ze niet willen tonen. Iedereen zag hoe Britney Spears van een onschuldig kindsterretje in een vamp was veranderd, zoals dat in die tijd heette. Het was wereldnieuws en ik vond het relevant, dus ik zei tegen haar: ‘Er is één onderwerp dat we nog niet hebben besproken: je borsten.’ Dat zou ik nu nooit meer zo doen, maar op dat moment dacht ik dat het geen goed interview zou zijn zónder dat onderwerp. En dat soort vragen was toen niet controversieel. Nu, 25 jaar later, is het ineens nieuws. Als je het terugziet, denk je ook: nou nou. Maar de tijden zijn totaal anders.»

– U maakte de podcast ‘Je derde leven’, waarin u mensen interviewt over het leven na hun pensioen. Deed u dat omdat u zelf met die levensfase worstelt?

NIEHE «Dat is één grote zelfprojectie, ja. Ik heb altijd opgezien tegen het moment dat ze tegen me zouden zeggen: ‘Dank je, Ivo, het is genoeg.’

»Mijn vader was een zakenman, hij had een aantal lingeriewinkels. Op zijn 65ste kon hij het niet meer aan, de markt verhardde, dus hij is gestopt. Hij heeft toen, ook uit financiële noodzaak, nog twintig jaar gewerkt als verkoper van verzekeringen. Dat hij daar geen moeite mee had, heb ik altijd in hem bewonderd. Hij had het soort nederigheid dat mij vreemd is. Al ben ik niet hautain, wat men vaak van mij denkt. Ik probeer mijn onzekerheid te maskeren, dat is iets anders.»

– Wat hebt u van die gesprekken met gepensioneerden geleerd?

NIEHE «Dat ik moet hopen dat ik kan blijven doorwerken.»

– Is het niet de kunst om ook met een legere agenda genoeg uit het leven te halen?

NIEHE «Ik ben wat ik doe. Ik zou mijn identiteit misschien niet moeten ophangen aan mijn werk, maar ik doe het wel. En ook speelt mee dat je zelfbeeld mee wordt bepaald door hoe anderen naar je kijken. Zodra je een publieke figuur bent, verandert de perceptie van jezelf.»

– Kunt u dat uitleggen?

NIEHE «Ik ben op televisie begonnen als nette man met een net programma, en dat werkte, dus daar hield ik me aan vast. Kwetsbaarheid tonen paste daar niet bij. Als publieke figuur probeerde ik de hele dag te voldoen aan de verwachtingen die de buitenwereld van me had. Ik werd als zelfverzekerd gezien, terwijl ik dat helemaal niet ben. Maar dat beeld gaat in je eigen hoofd zitten, en van de weeromstuit ga je overal je mening over geven, omdat dat hoort bij die zelfverzekerde man zijn. Zo werkt het, maar mensen snappen dat niet.»

– Misschien omdat u zich nooit publiekelijk kwetsbaar hebt getoond.

NIEHE «Wie interesseert het of ik kwetsbaar ben? De enige plek waar dat leuk is, is in het theater.»

– Hoe kijkt u terug op de hoon die u ten deel viel nadat u in 2011 in Pauw & Witteman euforisch had teruggeblikt op uw theatershow in Parijs, die u ‘unaniem een belachelijk groot succes’ noemde?

NIEHE«Die show in het Théâtre Mogador, voor 1.800 man en in het Frans, beschouw ik als mogelijk de grootste prestatie uit mijn leven. Ik heb in allerlei Franse televisieprogramma’s gezeten om er reclame voor te maken, ik nam drie keer per week de Thalys voor promotie of repetities, ik weet niet wat me bezielde. Op de dag van de show was de middagrepetitie een verschrikking, een puinhoop. Ik zat op een krukje en dacht: dit slaat helemaal nergens op, dit wordt janken vanavond. Maar toen de voorstelling begon, klopte alles. Ellen ten Damme, die meedeed, zong de sterren van de hemel, alles liep en alles lukte, het publiek vond het geweldig. Dus toen ik van dat podium liep, was ik in een staat van absolute euforie. En in die staat werd minuten later de videoverbinding met de studio van ‘Pauw & Witteman’ gelegd.»

– Dus u was niet helemaal toerekeningsvatbaar, op dat moment.

NIEHE «Dat zou je kunnen zeggen. Ik was natuurlijk veel te enthousiast, dat vond mijn vrouw ook. Maar ik had geen misdaad begaan, hè? Er was mij iets gelukt waarvan ik me niet kon voorstellen dat het mij ooit kon lukken! Die woensdag zong de cabaretière Katinka Polderman in ‘De wereld draait door’ het nummer ‘Was ik Ivo Niehe maar’, en toen ging een dichter er ook nog een keer overheen. De dag daarna wilden ze het tegengeluid laten horen, en toen hebben ze iedereen in mijn omgeving gebeld met de vraag of ze mij in de uitzending wilden verdedigen, tot mijn nichtje toe. Die moest dan vertellen dat Ivo Niehe toch wel een leuke man was.

»Mensen begrijpen niet wat het met je doet als je zo massaal in negatieve zin wordt besproken. Ik had het plan om met die voorstelling nog drie maanden in een klein theater in Parijs op te treden. Maar na dat gezeik had ik er geen zin meer in.»

– En u cancelde de hele boel?

NIEHE «Ja. Ik heb het me erg aangetrokken. Het gaat je niet in je koude kleren zitten. Het was een heel rare fase. Niet leuk, echt niet leuk. En des te pijnlijker omdat ik niet zo ben. Het bevestigde een beeld van mij dat niet klopt. Ik ben altijd bang dat het niet goed genoeg is. En op het moment dat iets een keer boven verwachting goed gaat, word ik erop afgerekend als ik daar blij om ben.»

– Heeft dat voorval u minder onbevangen gemaakt?

NIEHE «Aanvankelijk wel. Het heeft er ook toe geleid dat ik nooit meer in zo’n praatprogramma ga zitten. Je hebt geen controle.»

– Het feit dat u zoveel talen zo goed spreekt, is dat ook vanuit uw hang naar controle?

NIEHE «Ik vind gewoon dat je die plicht hebt. We blijven anders maar in ons eigen idioom hangen, met altijd maar dezelfde gasten. Je wilt toch ook in aanraking komen met mensen en ideeën uit andere landen? Ik lees buitenlandse bladen, want daarin kom ik mensen tegen die ik nog niet ken. Ik vind die gelijkvormigheid van onze talkshows bedroevend. Altijd een tafel met vijf, zes mensen, en dan gaan ze allemaal zeggen wat ze ergens van vinden. ‘Wat vindt u van kanker?’ ‘Ik vind het heel erg.’ Prima, volgende onderwerp.»

INTENS GELUKKIG

– Toen Paul de Leeuw u in 2020 de Televizier Oeuvre-Ring uitreikte, was u zichtbaar ontroerd. U bent na Willem Duys, Mies Bouwman en Linda de Mol de vierde die die onderscheiding heeft gekregen. Wat deed dat met u?

NIEHE «Ik was ergens naartoe gelokt en ik wist niet wat er zou gebeuren, dus ik was op het ergste voorbereid. Je moet mij nooit verrassen, want dan ben ik de controle kwijt en dat is voor mij een nachtmerrie.

»Uiteindelijk was ik natuurlijk zeer ontroerd. Het was een enorme erkenning, maar het belangrijkst vind ik dat mensen weten dat ik er altijd mijn uiterste best voor heb gedaan. Als iemand me geen leuke man vindt, soit. Maar ik heb er nooit, geen seconde, met de pet naar gegooid. Er is wel een omslag gekomen in de waardering, al komt dat volgens mij vooral omdat ik het al zo lang volhoud.»

– Hoeveel dagen per week werkt u nog?

NIEHE «Elke dag. Ik zou me weinig raad weten als ik mijn werk niet meer had. Het ís ook geen werk voor mij. Ik zet ‘Ivo op zondag’ in elkaar zoals een ander een elektrisch treintje in elkaar zet. Ik word er intens gelukkig van.»

– Zou u uzelf geschikt vinden als gast in uw eigen programma?

NIEHE «Ik realiseer me nu dat ik tijdens dit gesprek maar bleef doorjakkeren, dus de bereidheid om veel te vertellen is er absoluut. Ik heb alleen geen zin in die inbreuk op mijn privéleven. En hoe vaak krijg je de kans om lang te vertellen? Dit gesprek zou op een ‘Zomergasten’-avond best wel aardig zijn, denk ik zomaar, met een paar goeie fragmenten.»

– Bent u ooit benaderd?

NIEHE «Ik ben fan van het programma, maar daar doe je me geen plezier mee. Ik ben ook nooit benaderd. Omdat ze niet weten wie ik echt ben.»

© de Volkskrant

‘Ivo op zondag’, NPO 1, zondag 5 maart, 11.05