Jan Hertoghs: ‘Feest in frituur Fogerty’

Feest in Frituur Fogerty en in Kontich-Kazernen! Hier blaast Guy Mortier zijn 80 kaarsjes uit.

Ik leerde Guy kennen toen hij 40 was. Als Humo-thuiswerker stopte ik mijn stukken vanaf 1983 in zijn Berchemse brievenbus. Soms was enige toelichting nodig en dan belde ik aan, een gesprek op de drempel, en dan riep Marleen: “Maar Guy, laat Jan toch binnenkomen.” Een ontferming over de journalist met zijn jonge gezin en zo kwam ik ten huize van. Ik wilde nooit lang blijven, en zo zit ik daar bezoek na bezoek met beleefdheidshalve mijn jas nog aan, redelijk oncomfortabel en toch op mijn gemak.

Ik hoor van hun kinderen, hoe ze opgroeien en hun weg zoeken, ik hoor de zorgen van de familie, de ziektes en zij die te vroeg sterven. Geen innige band is er, eerder een wederzijdse vertrouwelijkheid, het leven dat kwetsbaar is als de avond een dag afsluit.

Ook als ik de stukken online naar de redactie stuur, blijf ik op bezoek gaan. In dat huis met zijn salon waar alle zitmeubilair richting het tv-scherm staat. De stoelen rond de eettafel zijn gestraft: die staan met hun rug naar de beeldbuis. Guy is een knoppenanalfabeet, al vele jaren lang kan hij geen tv-programma’s opnemen, en dus moeten Marleen en hij alles in realtime bekijken. De bezoeker, die moet meekijken. Ik ben al op bezoek geweest tijdens voetbalwedstrijden, talkshows, late journaals, weerberichten en de lusherhaling van een lottotrekking, nooit gaat de tv uit.

Voor de tv gezeten spreken we vaak over tv-programma’s en de makers ervan. Guy heeft het eerder omzichtig over de Vele Bekenden die hij kent. Als hij te omzichtig is, zal Marleen tussenkomen. Of Guy soms vergeten is hoe X. hem toen behandeld heeft? En dat Guy toen toch ook gezien heeft hoe een dronken W. ruggelings op de receptievloer lag. Ja, het woord van Guy wordt thuis verbeterd én aangepast. Guy zal tegensputteren, temperen, maar vaker nog, haar zacht brommend gelijk geven.

De helft van mijn 35 jaar bij Humo was ik vaste redacteur, daarvoor was ik freelance. Guy is altijd een correct betalende opdrachtgever geweest – belangrijk voor een zelfstandige – en tegelijk was Guy ook zuinig; dat is de Kempenaar in hem. Hij is zuinig met kritiek en nog zuiniger met complimenten (het waren er 3 in 35 jaar en ik bewaar ze in een kluis).

Die zuinigheid kenmerkt hem al van jongs af. Toen Guy zelf nog journalist was, maakte hij dit zuinige stuk: Humo Sprak Met FC Beringen. Guy sprak in één keer met alle spelers, bankzitters, bestuurders én de lijnentrekker, aldus ervoor zorgend dat er nooit meer naar Beringen moest afgereisd: iedereen was al geïnterviewd. Zo’n compacte journalist heeft het natuurlijk in zich om hoofdkaas te worden.

Wie denkt dat werk en privé bij Guy gescheiden zijn, think again. Guy zit op de sofa in een waaier papier: kranten, boeken, de laatste Humo, een agenda, een planningsblad, en kopij die nog te verbeteren is. Zo zit hij daar, met de zwarte snor en tussen de tanden een vlijmscherpe zwarte viltstift. Schrijven is schrappen, zei Godfried Bomans, en Godfried Mortier kán schrappen. Ook van Guy Mortier houdt hij alleen (gm) over.

Dat schrappen had nooit met ideeën te maken: Guy gaf heel makkelijk carte blanche om eigen verhalen te maken. Dat ging van hengelaars en arbeiders aan de lopende band naar ufo’s boven België en hobo’s (treinzwervers) in Amerika. Daarom ben ik verknocht aan Humo en heb ik nooit een seconde gedacht aan overlopen naar het blad dat met een B. begon en dat een royaler bestaan beloofde.

Eén keer kwam ik een stuk brengen, Marleen bleek die avond jarig te zijn, en ik mocht tussen vrienden en gezin mee aan de dis. Die avond heb ik in het hoofd van Guy kunnen kijken (ingang via de lip, de snor, en dan zo omhoog) en ik zag vooraan een flinke kwab Kempen. Dat is te horen. Guy kan vlekkeloos overschakelen van Uitstekend Nederlands naar het eigenzinnige idioom van Mol-Centrum, Mol-Achterbos, en desgevraagd zelfs van Mol-Ginderbuiten.

Naast die kwab Kempen zag ik ook een kwab Arsenal. Guy kijkt naar alles van Arsenal: de matchen, de website, de clubfilmpjes, en de offertes voor het nieuwe tribunedak. Een Mortier schaart zich nu eenmaal bij de Gunners en dit jaar spelen ze kampioen!

We zijn 2023. Door pensioen en corona ga ik minder op bezoek. Maar ik blijf nog aanbellen. Ik blijf duwen op die trage wat timide en aarzelende bel die na 40 jaar nog altijd de indruk geeft dat ze Guy en Marleen liever niet wil storen.

Onlangs nog. Het was namiddag, de tv stond niet op en nu zag ik hén in beeld. Guy en Marleen, zorgzaam en bezorgd om mekaar. Zo heb ik hen altijd gekend, die twee-eenheid thuis.

(gm) = Guy en Marleen.

Van harte.

Jan