Jan Jambon: 'Ik heb mijn buik vol van de klimaathysterici die roepen dat de wereld over 12 jaar vergaat'

Omdat Bart De Wever liever ’t stad dan de parking bestuurt, mag Jan Jambon alsnog aan het hoofd van de Vlaamse regering staan. Maar bij de start van zijn regeerperiode deed hij meteen de helft van het Vlaams Parlement leeglopen. Het zinnetje ‘Da gade gij ni bepalen’ achtervolgt hem al een tijdje, maar de minister-president laat zich niet uit het lood slaan. ‘De oppositie heeft twee dagen langer op de cijfers moeten wachten: is dat de ondermijning van de democratie?’

'Ik zou de Vlaamse Trump zijn? Dat is te belachelijk voor woorden. Met die stijl kun je in Vlaanderen je koffers pakken'

De uithaal van Jan Jambon kwam er nadat de oppositie had geëist dat hij zijn regeerakkoord met cijfers zou staven. Die lagen op zijn bureau, gaf Jambon toe. ‘Maar als de tegenstand ze vraagt, ben ik niet geneigd die te geven.’ Waarop de oppositie balorig het parlement verliet. Het kwam de nieuwe minister-president op een reprimande te staan van Marcia De Wachter, ex-gouverneur van de Nationale Bank: ‘Jan Jambon hanteert een arrogante stijl, die mij doet denken aan de onproductieve, narcistische stijl van Donald Trump of Boris Johnson.’

JAN JAMBON «Belachelijk. Ik heb nog nooit vijf woorden gewisseld met haar, en toch maakt ze zo’n karakterschets.»

HUMO Wat vindt u van de stijl van de Amerikaanse president Donald Trump en de Britse premier Boris Johnson?

JAMBON «Zij zijn geen inspirerende voorbeelden. In Vlaanderen kun je met zo’n stijl snel je koffers pakken.»

undefined

HUMO Hilde Crevits, nu CD&V-minister voor Werk en Economie, gaf u ook een vermaning: ‘De grens tussen temperament en arrogantie is dun.’

JAMBON «Ik heb moeten wennen aan de zakelijkheid van het Vlaams Parlement. In de Kamer zou mijn uitval geen rimpeling in het water veroorzaakt hebben. Daar hangt een andere ambiance. Ik was verbaasd dat mijn uitval zo werd opgeblazen.»

HUMO Dat het tegen de jonge PVDA-fractieleider Jos D’Haese was, hielp vast niet.

JAMBON «Het was tegen Meyrem Almaci. Maar Jos D’Haese had vooraf ook zijn duit in het zakje gedaan.»

HUMO Sindsdien keert het zinnetje ‘Da gade gij nie bepalen’ terug in allerlei persiflages en cartoons.

JAMBON «Ik heb zelfs al T-shirts gezien.»

HUMO Gaat u er straks zo eentje dragen in het parlement?

JAMBON «U weet toch dat provoceren niet mijn stijl is? (lacht)»

HUMO U hebt een beetje spijt van die bewogen start, niet?

JAMBON «Het heeft geen zin om energie te verspillen aan discussies over stijl en tierelantijntjes in de marge. Dat leidt het debat weg van de essentie.»

HUMO Is impulsiviteit een valkuil voor u?

JAMBON «Ik ben ook maar een mens. We hadden zes weken onderhandeld en een paar extreem korte nachten gehad. Als dat akkoord rond is, beland je helemáál in een mallemolen: persconferenties, interviews, onderhandelingen over de ministersposten, een partijcongres en een parlementair debat waarin je je als een halve zombie moet verdedigen tegen de oppositie. Als ze dan met zulke onredelijke eisen komen, kun je je geduld verliezen.»

HUMO Onredelijke eisen?

JAMBON «De oppositie eiste cijfers, maar die worden nooit onmiddellijk bij de regeringsverklaring vrijgegeven. De administratie had me een week tijd gevraagd om alle cijfers te onderbouwen, anders lever je slordig werk af waar pers en oppositie meteen gaten in schieten. Die hebben er twee werkdagen langer op moeten wachten, en dat werd dan de ondermijning van de democratie genoemd (blaast).»

HUMO Maar de kritiek houdt aan. In een open brief van de burgerbeweging Hart boven Hard, ondertekend door tweehonderd academici, kunstenaars en vertegenwoordigers van organisaties in het middenveld, wordt uw regeerakkoord ‘het tegendeel van menselijkheid’ genoemd.

JAMBON «Als we met die verenigingen in dialoog gaan, zal de soep niet zo heet gegeten worden. Het regeerakkoord is heel evenwichtig, maar de middelen zijn schaars. Vroeger hadden nieuwe regeringen altijd meer geld dan de vorige, vandaag wordt dat extra budget afgeroomd door de vergrijzingskosten. Alles wat je extra wilt besteden, moet je elders halen. Daarom vragen we van iedereen een inspanning, zodat we meer geld kunnen geven aan onderwijs, zorg en onderzoek en ontwikkeling.»

HUMO Toch vreest het middenveld dat u hen kapot wilt maken.

JAMBON «Wij snijden 5 à 6 procent van de subsidies weg: is dat nu de grote kaalslag? Die kleine oefening in efficiëntie moet elke organisatie kunnen maken. Ik heb in het bedrijfsleven verschillende reorganisaties doorgevoerd: telkens ging het om meer doen met minder middelen. Van de overheid vragen we trouwens de grootste inspanning.»

HUMO Er is één niveau dat niet afslankt: de politiek. De provincies blijven bestaan en het aantal parlementsleden blijft hetzelfde, terwijl geen enkel land zoveel politici per vierkante kilometer heeft.

JAMBON «Wij wilden de provincies afschaffen, maar voor CD&V lag dat moeilijk. Om het parlement af te slanken heb je een tweederdemeerderheid nodig: als we die met steun van de oppositie vinden, ben ik daar niet tegen.»

HUMO Ook bij de VRT vrezen ze dat u hen een kopje kleiner wilt maken. De openbare omroep moet het tegen 2024 met 44 miljoen euro minder doen.

JAMBON «Het hele overheidsapparaat moet besparen, ook de VRT. Wij vragen dat ze één derde van de mensen die met pensioen gaan niet vervangen. Dat is toch niet onredelijk? De digitalisering zorgt in alle sectoren voor schokken. Voorts willen we niet dat de VRT nog gekke bedragen neertelt in de concurrentieslag voor het uitzenden van sportwedstrijden of het binnenhalen van schermgezichten.»

Biefstuknationalisme

HUMO Ex-VRT-topman Tony Mary zei in Humo dat uw partij al jaren zoete broodjes bakt met Christian Van Thillo, de eigenaar van VTM. Als minister van Media zou Geert Bourgeois zelfs teksten van hem hebben overgenomen in de beheersovereenkomst met de VRT. Is dat opnieuw gebeurd?

JAMBON «Elke partij heeft contact met de grote mediagroepen, maar wij hebben geen geprivilegieerde band met Christian Van Thillo. Ik heb hem niet gezien aan de onderhandelingstafel.»

HUMO Dat hoeft ook niet om invloed uit te oefenen.

JAMBON «Ik heb ook geen documenten van zijn hand zien passeren. Heeft hij input gegeven? Ja. Net zoals de VRT en Mediahuis. U zou eens moeten zien hoeveel wensenlijstjes wij krijgen. Honderden! Maar daarom komen die wensen nog niet in het akkoord.»

HUMO ‘Met ‘Het journaal’ en ‘Terzake’ kunnen we leven, maar ‘De afspraak’ is een probleem,’ klinkt het in uw partij.

JAMBON «Dat heb ík nog niet gehoord. In het regeerakkoord staat dat de VRT alle relevante opinies aan bod moet laten komen, van links tot rechts. Bij de N-VA vinden we dat links een te groot forum krijgt in vergelijking met hun maatschappelijke relevantie. Dat vraagt om een correctie, maar dat heeft niks met de besparingen te maken.»

HUMO Door de VRT te verzwakken maakt u VTM toch sterker?

JAMBON «Als we de VRT echt hadden willen verzwakken, hadden we hun middelen gehalveerd en een paar radio- en tv-zenders geschrapt. Dat doen we niet. Wij erkennen het belang van een openbare omroep, maar die hoeft geen torenhoge kijkcijfers na te streven. In het verleden is er ook bespaard bij de VRT, en de omroep bestaat nog altijd.»

HUMO Er was kritiek op de focus op het klimaat in de verkiezingsprogramma’s van de VRT. Als u zegt dat alle meningen aan bod moeten komen, bedoelt u dan ook die van klimaatontkenners?

JAMBON «Ja. Een bepaald segment van de bevolking is achterdochtig en denkt: ze laten die klimaatsceptici nooit aan het woord, die zullen dus wel gelijk hebben. Nodig zo iemand dan eens uit, desnoods om hem door de mand te laten vallen. Dan is het aan de voorstanders van verregaande klimaatmaatregelen om hun gelijk te bewijzen. In een democratie mag je toch niet bang zijn van een afwijkende mening? Zolang die maar niet tot haat of geweld oproept.»

HUMO Er is veel ontgoocheling over uw klimaatplannen. U ambieert 80 procent minder uitstoot tegen 2050, terwijl de Scandinavische landen, waar u zich aan spiegelt, voor een nuluitstoot gaan.

JAMBON «Het paradijs beloven en fantastische langetermijndoelstellingen uitzetten is makkelijk. Ik verkies realistische en concrete maatregelen die we kunnen waarmaken, zoals de verdubbeling van de Vlaamse zonne- en windenergie, of 10.000 hectare extra bos tegen 2030.»

HUMO Maar het rekeningrijden gaat niet door. U zult iets anders moeten voorstellen als u de klimaatdoelstellingen voor 2030 wilt halen.

JAMBON «Ja, maar de roeping van Vlaanderen is vooral om nieuwe technologie te ontwikkelen waarmee je het klimaatprobleem wereldwijd kunt aanpakken. Wij zijn in België verantwoordelijk voor 0,28 procent van de globale CO2-uitstoot. We kunnen onze economie pijn doen om daar wat af te krijgen, maar als de rest van de wereld ondertussen gas geeft, wat hebben we dan gewonnen?

»ArcelorMittal en de chemiebedrijven zijn hier de grootste vervuilers, maar hun Vlaamse vestigingen behoren tot de properste ter wereld. Als wij die technologie kunnen exporteren naar China, India en de VS, is dat veel beter voor het klimaat, dan wanneer we die bedrijven hier wegpesten met allerlei belastingen en verboden.»

HUMO Gelooft u echt dat de technologie alles zal oplossen?

JAMBON «Er is nog veel werk aan de winkel. Maar tot nu toe is de mens erin geslaagd om alle grote uitdagingen aan te pakken. De luchtkwaliteit verbetert al jaren en de Schelde is nog nooit zo proper geweest. Ik heb mijn buik vol van de klimaathysterici die roepen dat de wereld over twaalf jaar vergaat, en die iedereen die het vliegtuig neemt of een biefstuk eet, een schuldgevoel willen aanpraten.»

'Als we Vlaams Belang mee in bad hadden getrokken, konden hun kiezers snel inzien dat hun toverformules onrealistisch zijn'

HUMO Hoe wilt u het fileprobleem oplossen? Specialisten noemen rekeningrijden de beste oplossing, maar uw regering durft er niet aan te beginnen.

JAMBON «Het budget voor fietspaden wordt bijna verdubbeld, we verhogen het budget voor De Lijn en verbreden de Brusselse Ring. De Oosterweelverbinding zal deze legislatuur nog niet klaar zijn, maar die zal een groot verschil maken. En tegen 2024 mag 40 procent van alle vervoer niet meer met de wagen gebeuren, in de steden zelfs 50 procent.»

HUMO Maar met 10 miljoen euro extra voor De Lijn en 300 miljoen voor nieuwe fietspaden komt u er toch niet?

JAMBON «Wij gaan mensen niet uit hun auto jagen, maar we bieden wel alternatieven aan, bijvoorbeeld mobipunten, waar ze vlot kunnen overstappen van het ene op het andere vervoersmiddel.

»We rekenen daarvoor ook op de gemeenten. Zij nemen vandaag 16 procent van de overheidsinvesteringen voor hun rekening. Maar omdat de hoge pensioenfacturen op hun budgetten wegen, geven we 417 miljoen euro om te investeren in fietspaden, schonere energie en schoolgebouwen.»

HUMO De vorige regering wilde de kinderarmoede halveren, maar u laat die ambitie los.

undefined

JAMBON «We moeten eens goed nadenken over de definitie van armoede. De voorbije jaren zijn de inkomens gestegen, en misschien gingen de rijken er meer op vooruit dan de armen, maar de uitkeringen zijn ook omhooggegaan. Dan kun je toch niet zeggen dat er meer armoede is?

»Wij willen armoede definiëren in functie van wat nodig is om menswaardig te leven: eten en drinken, maar ook water, elektriciteit, verwarming, onderwijs, kleren, kunnen deelnemen aan sport en cultuur…»

HUMO Gelooft u dat de jobbonus voor de laagste lonen zal volstaan om werklozen en inactieven aan de slag te krijgen? Experts menen dat 50 euro per maand nauwelijks een verschil maakt.

JAMBON «Als je 3 euro afpakt van de mensen, is het kot te klein. Maar als je hun 50 euro extra geeft, stelt het niks voor. Raar, hè? Wij weten ook dat 50 euro niet alles oplost. Maar voor de werkende armen, die werken voor 1.700 euro per maand, is 50 euro veel geld. Dat kan genoeg zijn om die schoolrekening of energiefactuur tóch te kunnen betalen. Of om met de kinderen eens iets te doen waar anders nooit geld voor is.

»Om de werkzaamheidsgraad van 80 procent te halen, kijken we ook naar groepen die zich niet aanbieden op de arbeidsmarkt, omdat ze vinden dat ze niet moeten werken. Allochtone huismoeders, bijvoorbeeld. Om hen naar de arbeidsmarkt te krijgen, plannen we buddyprojecten op maat. En we zorgen ervoor dat nieuwkomers al na twee maanden worden ingeschreven bij de VDAB.»

Bedrogen

HUMO Waarom verzet u zich zo tegen het beeld dat het regeerakkoord een Vlaams Belang-akkoord is?

JAMBON «Omdat geen enkel punt alleen maar in hun programma stond. Zelfs tussen CD&V en Vlaams Belang waren er overlappingen.»

HUMO En de overwinning van Vlaams Belang heeft ervoor gezorgd dat die punten nu ook uitgevoerd worden?

JAMBON «Wij hebben goed naar de kiezer geluisterd en pakken een aantal onrechtvaardigheden aan. Mensen die jarenlang op een wachtlijst staan voor een sociale woning of een woonzorgcentrum, zien plots een nieuwkomer hun plaats innemen: dat is gewoon niet eerlijk. Wie er het langst op staat, moet het eerst een plaats krijgen. Vreemdeling of niet.

»Asielzoekers krijgen hier tijdens de duur van hun procedure bed, bad, brood, gratis onderwijs en eventueel zelfs kledij, boekentasjes en vervoer naar school. Kortom, alle voordelen die normaal door het kindergeld worden gedekt. Maar zodra hun aanvraag is goedgekeurd, krijgen ze voor die eerste maanden nog achterstallig kindergeld gestort. Waarom is dat nodig? Als je dat schrapt, ben je toch geen Vlaams Belang-agenda aan het uitvoeren? Dat is gewoon gezond verstand.»

HUMO Toch vinden de oppositie en het middenveld dat u A- en B-burgers creëert. Arme luizen die have en goed hebben achtergelaten, moeten 360 euro betalen voor een inburgeringscursus en komen pas na vijf jaar in aanmerking voor sociale woningen. Daardoor moeten ze een appartement zoeken op de dure privémarkt.

JAMBON «Het alternatief is dat je de nieuwkomers meteen voorrang geeft op de sociale woonmarkt. Dát is pas A- en B-burgers creëren. Die B-burgers zijn dan onze mensen, die hier al jaren bijdragen betalen. Als links dat wil, moet het dat maar zeggen.

»Wij maken het toegangsticket tot onze samenleving een beetje duurder, we wijzen mensen op hun plichten en vragen om hier een soort stage te lopen. Maar zodra ze dat parcours van taallessen en inburgering hebben volbracht, zullen we hen omhelzen als volwaardig lid van de club.»

HUMO De besparing in het oude kinderbijslagstelsel, waarbij grote gezinnen vanaf het derde kind geen indexering meer krijgen, is dat een manier om migrantengezinnen te treffen?

JAMBON «De echte reden is simpel. In het nieuwe stelsel krijgt elk kind evenveel, in het oude nam de toelage sterk toe vanaf het derde kind en werden grote gezinnen bevoordeeld. We nemen de mensen niks af.»

HUMO Door de afschaffing van de woonbonus verliezen jonge gezinnen voor een woning van 300.000 euro ongeveer 30.000 euro aan fiscale aftrek. In ruil betalen ze 3.000 euro minder registratierechten. Dat is toch peanuts?

JAMBON «Die registratierechten zijn in een paar jaar tijd van 10 naar 6 procent gedaald. Voor een huis van 300.000 euro betekent dat toch 12.000 euro minder. En die spaar je uit aan het begin van de rit, wanneer je het geld het meest nodig hebt.»

HUMO De verlaging van de registratierechten komt vooral de rijken ten goede: hoe duurder het huis dat ze kopen, hoe groter het voordeel.

JAMBON «Maar wij willen de prijzen van de woningen doen dalen. Daar profiteert iedereen van. Experts zeggen al jaren dat de woonbonus zijn doel voorbijschiet en woningen duurder maakt. Eigenlijk droeg je in dat systeem zakken geld van de overheid naar de verkopers.»

HUMO De Brusselse regering heeft de woonbonus drie jaar geleden afgeschaft, maar daar zijn de vastgoedprijzen niet gedaald.

JAMBON «Dat is nog te recent, je moet de markt de tijd geven om zich te corrigeren. Bovendien heeft de lage rente de prijzen ook omhooggeduwd: verkopers weten dat geld lenen goedkoop is en vragen wat meer. En misschien waren de prijzen zonder die ingreep nog sterker gestegen.

undefined

»Over Vlaanderen heeft de KU Leuven pas een baanbrekende studie uitgebracht en daaruit blijkt dat de afschaffing van de woonbonus de prijzen met 9 tot 13 procent kan doen dalen.»

HUMO Sommige mensen voelen zich bedrogen, omdat de schrapping van de woonbonus niet in de verkiezingsprogramma’s stond. Worden die programma’s fictieve goednieuwsshows?

JAMBON «Twee programma’s waren correct becijferd: dat van ons en van Groen. Wij hebben de kiezer dus geen hemel op aarde beloofd.»

HUMO Maar u durfde de afschaffing van de woonbonus er niet in te zetten.

JAMBON «Dat voorstel kwam van de administratie. Experts wezen erop dat het de ideale manier was om budgettaire ruimte te scheppen. De oppositie roept nu dat er meer geld moet gaan naar de wachtlijsten in de zorg, en ze hebben gelijk. Maar dan moeten ze ook zeggen waar ze dat geld willen halen. In Nederland is de oppositie verplicht om een eigen begroting te presenteren. Zo krijg je een eerlijker debat. Als je de wachtlijsten helemaal wilt wegwerken, heb je miljarden nodig. Die vind je alleen met forse belastingverhogingen of door de begroting te laten ontsporen. Voor beide pistes pas ik.»

HUMO U was kandidaat-premier, maar wordt nu toch minister-president, hoewel de N-VA-kiezer in Vlaanderen voor Bart De Wever heeft gestemd. Voelt u zich schuldig over dat kiezersbedrog?

JAMBON «Nee. Vóór de campagne hadden wij onze ploeg zo opgesteld, maar als de omstandigheden wijzigen, moet je van tactiek kunnen veranderen. We konden niet voorspellen dat de kiezer de federale kaarten zó moeilijk zou leggen.»

Gerolf en Filip

HUMO Hoe zou u uw bestuursstijl omschrijven?

JAMBON «Zakelijk. Ik kom uit het bedrijfsleven, mijn woordvoerder vergelijkt mij met een CEO. In dat geval is het Vlaams Parlement mijn raad van bestuur (lacht).»

HUMO Wat zijn uw sterktes en zwaktes?

JAMBON «Doorzettingsvermogen, werkkracht, gezond verstand en teamgeest. Maar ik ben ook nogal koppig: als ik mijn mening heb gevormd, moet men met goede argumenten komen om die te kunnen veranderen. En zoals u in het Vlaams Parlement hebt gezien, verlies ik soms mijn geduld.»

HUMO Het gevaar is dat u ook als een CEO naar de mensen kijkt. Niet elke bedrijfsleider heeft voeling met de werkmens, laat staan met de leefwereld van armen. U komt bovendien uit Brasschaat.

JAMBON «U moet eens naar Brasschaat komen. Daar wonen rijke mensen, maar wij hebben ook volkse wijken met middenklassers en mensen die het moeilijk hebben. Wij hebben zelfs de doelstelling voor het aantal sociale woningen al bijna bereikt. Straf, hè?»

HUMO U bent opgegroeid in Genk. Komt u uit een welgestelde familie?

JAMBON «Nee. Mijn vader was een wiskundeleraar en de enige kostwinner in een gezin met zes kinderen. Mijn moeder werkte als verpleegster, maar toen ze trouwde, moest ze stoppen met werken.

'Ik kom niet uit een welgesteld gezin. Als we eens naar de frituur gingen, kregen we een klein pakje friet per twee kinderen.'

»Mijn ouders hebben nooit de binnenkant van een restaurant gezien tot alle kinderen het huis uit waren. Echte armoede heb ik nooit ervaren, maar ik heb wel geleerd dat je niet met geld moet gooien. Als we op zondagavond eens naar de frituur gingen, kregen we per twee kinderen een klein pakje friet. En dat was dan feest!»

HUMO Waar komt uw Vlaamse inborst vandaan?

JAMBON «Mijn grootvader heeft gestreden aan de IJzer. Op een bepaald moment kwam hij bij ons inwonen en kregen we het weekblad van de Volksunie in de bus. Door dat te lezen heb ik een rationeel Vlaams discours ontwikkeld. Ik ben met hem ook naar de IJzerbedevaart gegaan.

»Mijn vader heeft in Genk mee de Volksunie opgericht, maar hij probeerde ons zo lang mogelijk weg te houden van de politiek. Onze studie ging voor. Hij wilde dat wij het beter zouden hebben dan zijn generatie.»

HUMO Halfweg de jaren 90 hebt u samen met Peter De Roover een belangrijke rol gespeeld in de reanimatie van de Vlaamse Volksbeweging.

JAMBON «Dat was een razend drukke periode. Overdag had ik zware jobs als manager in de privésector (bij bedrijven als SD Worx, Creyf’s en Bank Card Company, red.), ’s avonds en in de weekends dweilden Peter en ik het hele land af in de eerste auto van mijn vrouw, een groene Mazda. Overal, op krantenredacties en in parochiezaaltjes, gingen we spreken om mensen te overtuigen van de Vlaamse zaak. Toen wij de VVB overnamen, was de gemiddelde leeftijd van de bestuursleden 90 jaar. Wij hebben de zaak weer tot leven gewekt en het discours rationeler gemaakt.»

HUMO De jonge Bart De Wever was daar naar verluidt erg door gecharmeerd.

JAMBON «Hij zegt dat ons verhaal de basis heeft gevormd voor het N-VA-programma.»

HUMO Het gerucht wil dat u in die tijd ook de Vlaams Blok-afdeling in Brasschaat mee hebt opgericht.

JAMBON «Dat is een kwakkel. Ik kende Gerolf Annemans en Filip Dewinter wel, maar hun gedachtegoed ging me net iets te ver.

»Ik ben mijn politieke carrière gestart bij de Volksunie, maar omdat de partij te veel naar links neigde, was ik daar snel weg. Ook met de communautaire soepelheid van Hugo Schiltz had ik het moeilijk: een partij die de faciliteiten voor de Franstaligen wilde betonneren, van Brussel een derde gewest wilde maken en een slechte financieringswet onderhandelde, die verdiende mijn steun niet. Dat waren stappen achteruit. De N-VA zal dat nóóit doen. Beter geen staatshervorming dan een slechte. Maar de Belgische structuurfouten moeten eruit, anders blijven we in het sukkelstraatje zitten. Ik roep iedereen op om het confederalisme een eerlijke kans te geven.»

HUMO Zou het niet consequenter zijn als de N-VA aan de kant gaat staan? Mensen begrijpen niet waarom het getreuzel zo lang moet duren. U roept al jaren: ‘Nooit met de PS!’

JAMBON «Nee! Wij hebben gezegd dat we alleen met de PS in een regering stappen als het confederalisme op tafel komt. Om af te tasten of daar animo voor is, moeten we eerst praten, al was het maar om vast te stellen dat het niet gaat.»

HUMO Had dat gesprek niet op 27 mei kunnen plaatsvinden?

JAMBON «Jawel. Maar de PS heeft de boot maandenlang afgehouden. Nu de deelstaatregeringen gevormd zijn, hebben preformateurs Geert Bourgeois en Rudy Demotte de taak om uit te zoeken of er gemeenschappelijke grond is.»

HUMO Maar eerst moet Paul Magnette zich laten verkiezen tot voorzitter. De PS heeft alle tijd. En in tegenstelling tot de N-VA zijn ze onmisbaar voor de federale regering: ze zullen alleen akkoord gaan als de N-VA veel water in de wijn doet.

JAMBON «Nu gaat u ervan uit dat wij per se in een federale regering willen zitten. Dat is niet zo. Niemand bij ons wil te allen prijze minister worden. Als wij geen akkoord kunnen opstellen dat kans maakt om ons congres te overleven, beginnen we er niet aan. Wij hebben de goedkeuring van twee derde van onze leden nodig.»

HUMO Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken mist communautaire ambities in uw regeerakkoord.

JAMBON «Het is hem misschien ontgaan dat Vlaanderen daar niet bevoegd voor is. Wat hadden wij moeten zeggen? ‘De Vlaamse regering houdt op te bestaan als er over twee jaar geen confederalisme is’? Dat heeft geen zin. Het parlement krijgt wel de opdracht om de volgende staatshervorming voor te bereiden en te zorgen dat de dossiers rijp zijn tegen 2024.»

HUMO Hij gelooft dat Vlaams Belang en de N-VA dan een absolute meerderheid hebben en samen de onafhankelijkheid zullen uitroepen in het Vlaams Parlement.

JAMBON «Als Vlaam-nationalist droom ik van een onafhankelijk Vlaanderen, maar vandaag is dat niet realistisch. Ik heb nog geen enkele opiniepeiling gezien waarin een splitsing van het land gesteund wordt door méér dan 50 procent van de Vlamingen. Wil Tom Van Grieken de onafhankelijkheid uitroepen tegen de wil van het volk in? Dat is politieke sciencefiction. Ook al hoop ik dat we de Vlaming ooit zover krijgen dat hij de onafhankelijkheid vraagt.»

'De onafhankelijkheid uitroepen tegen de wil van het volk is politieke sciencefiction'

HUMO Zoals in Catalonië, al loopt het daar niet gesmeerd.

JAMBON «Daar heb ik menselijke kettingen van 1,6 miljoen Catalanen gezien, arm in arm voor onafhankelijkheid. Daar is wél een draagvlak bij de bevolking. Wat daar nu gebeurt, stuit tegen de borst. Maar de vergelijking met Vlaanderen loopt mank: wij geloven in dialoog, niet in revoluties.»

HUMO Tom Van Grieken zegt ook: ‘Er is bij N-VA géén kamp dat niet met ons wil besturen.’

JAMBON «Er zijn bij ons geen kampen. Maar er was gewoon geen meerderheid voor te vinden in het parlement. We hebben lang gezocht naar een derde partij, maar het is niet gelukt. Daardoor krijgen zij het de komende vijf jaar weer makkelijk. Als we hen mee in bad hadden getrokken, konden hun kiezers snel inzien dat hun toverformules onrealistisch zijn.»