Jane Birkin, actrice, zangeres en muze van Serge Gainsbourg: 'Ik was de meest sexy vrouw ter wereld, maar mijn man bedroog me'

Jane Birkin is een muze, een model, een actrice en een zangeres. De moeder van drie prachtige dochters, van wie er eentje zelfmoord pleegde. De vrouw van Serge Gainsbourg en de ambassadeur van zijn oeuvre.

'Serge was net een groot kind – onhandelbaar, maar ook kwetsbaar'

Voor Gainsbourg was Jane een marionet en een reddingsboei. Ze gingen in 1980 uit elkaar, maar eigenlijk zijn ze nog steeds samen. Misschien heb ik daarom het gevoel een dubbelinterview te doen, ook al is Le Beau Serge, na een leven lang marineren in alcohol en nicotine, al een kwarteeuw dood.

Ik zit tegenover een vrouw wier gehijg ik al m’n hele leven hoor omdat het alomtegenwoordig is. Je hoort ‘Je t’aime... moi non plus’ op de radio, in café’s en restaurants, bij de schoenmaker, op terrasjes en het strand. En telkens is het alsof je in een heet triootje gedropt wordt. Het zorgt eerlijk gezegd ook voor een vreemde frisson als je de vrouw voor je ook al vaak naakt zag in een jonge incarnatie – ook al onvrijwillig, in ettelijke films.

In haar jeugd zag Jane Birkin eruit als een zus van Mick Jagger. Nu, op haar 71ste en na een anderhalf jaar durend gevecht tegen leukemie, oogt ze voor het eerst oud. Ze is niet langer slank, draagt een bril en heeft haar grijze haren bruin geverfd. De sexy spleet tussen haar voortanden is weggewerkt. Ze lijkt vermoeid en niet helemaal aanwezig. Time waits for no one. Maar wát een leven.

We praten Engels, haar moedertaal, ook al woont ze al een halve eeuw in Frankrijk. We keuvelen eerst wat over haar ouders. Jane is de dochter van actrice en schrijfster Judy Campbell, die werd verafgood door Winston Churchill en Noël Coward en als eerste de klassieker ‘A Nightingale Sang in Berkeley Square’ zong.

HUMO De six degrees of separation-theorie stelt dat iedereen op aarde slechts zes stappen of minder van elkaar verwijderd is. Alleen jij staat nu tussen mij en mijn favoriete schrijver Graham Greene, in wiens toneelstuk ‘Carving a Statue’ je debuteerde.

Jane Birkin «Ik heb Graham vrij goed gekend omdat hij soms bij ons over de vloer kwam. Op m’n 17de had ik al zijn romans al gelezen, hij was ook mijn favoriete schrijver. Graham woonde de casting voor dat toneelstuk bij. Ik dacht dat ik kansloos was: ik werd gepest op school en was me niet bewust van mijn waarde. I was awkward. Ik voelde me minder bijzonder dan de twintig andere meisjes in de wachtzaal, en bovendien was ik zo zenuwachtig dat ik mijn tekst niet kon onthouden. Maar dat bleek niet erg, want de regisseur had beslist dat het personage doofstom zou zijn en enkel met gebarentaal zou spreken.

»Uiteindelijk kreeg ik de rol, omdat ik bij Graham in de smaak viel, maar ook omdat ik halverwege het toneelstuk gedood zou worden. De toen piepjonge, frêle acteur Dennis Waterman moest mijn lijk wegdragen. Hij woog me, en aangezien ik vel over been was, werd ik gekozen.»

HUMO Je hebt ook samengewerkt met Sir John Gielgud, de meest legendarische Shakespeare-acteur van zijn tijd. Toen een jonge acteur hem ooit om advies vroeg, zei Gielgud droog: ‘Zorg ervoor dat je een kleine Cordelia hebt.’ Een zeer pragmatische tip.

Birkin (lacht) «Natuurlijk, want ook Cordelia moet gedragen worden. (Mijmerend) Van Graham herinner ik me vooral zijn blauwe ogen – de meest glazige, blauwe ogen die ik ooit zag. Hij kon met grote autoriteit dwars door je heen staren. Hij was iemand tegen wie je niet durfde te liegen omdat je aanvoelde dat hij dat feilloos zou doorzien. Ik hoor zijn zeurderige stem nog zo in mijn hoofd. Ach, ik had het geluk dat ik een amateur was en dat ze een amateur verkozen: ik was nog niet gekneed, niet blasé, niet mismeesterd door docenten. Ik moest in Grahams stuk de onschuld belichamen. Dat lukte nog net, want ik kwam van een strenge kostschool. Ik verdenk Graham ervan dat hij dat kinky vond. Hij had toch, zowel in z’n leven als in z’n werk, altijd die schijnbaar contradictorische mix van streng katholicisme en een veel lossere seksuele moraal.»

'Serge heeft me nooit aangemoedigd beter Frans te leren: hij was bang dat ik te lange gesprekken met andere mannen zou aanknopen'

HUMO Je vader wilde eerst niet dat je zou gaan acteren. Is dat niet merkwaardig, voor iemand die zelf met een beroemde actrice was getrouwd?

Birkin «In het toneelstuk van Graham speelde ik een meisje dat eerst verkracht werd, en vervolgens omvergereden door een bus. Daarna werd er ook nog eens met haar lijk gesold. Niet meteen een doorsneerol. De toon was gezet (grinnikt). Mijn vader was een militair en très bourgeois. Wij werden heel streng opgevoed. En ik denk dat mijn vader zich een beetje buitengesloten voelde als mijn moeder met haar collega’s omging. In dat wereldje was het darling van hier en darling van daar. Net zoals de meeste mannen van die generatie – de meeste mannen tout court, eigenlijk – was mijn vader bezitterig: wij waren zijn meisjes en mama moest de vrouw aan de haard zijn, hoe beroemd ze buitenshuis ook was. Mijn vader kocht doelbewust een boerderij ver van Londen, opdat mijn moeder ’s avonds niet zou kunnen zeggen: ‘Hè, ik verveel me, ik ga naar het theater.’

»Ironisch genoeg drong mijn vader er later wel op aan dat ik hem uitnodigde op de set van films die ik op glamoureuze of idyllische locaties draaide. Hij vond het heerlijk om dan deel uit te maken van de showbusiness die hij eerder zo misprees. Toen ik in ‘Death on the Nile’ meespeelde, deed hij niks liever dan met Peter Ustinov, Mia Farrow en Bette Davis keuvelen. Hij kon nog het beste overweg met Maggie Smith, en zij is the most actressy actress die je je kunt voorstellen.

»Ook over Noël Coward, voor wie mijn moeder een muze was, werd thuis niet gerept. Mijn moeder vertelde me haast stiekem dingen. Over de troop concerts die ze tijdens de Tweede Wereldoorlog samen met Noël gaf, bijvoorbeeld, om het moreel van de soldaten op te krikken. Mijn moeder vertelde hoe ze dan zong ‘A nightingale sang…’, waarop ze het gezoem van een vliegende bom hoorde naderen. Dan pauzeerde ze, een hand aan haar oor, zaalbreed glimlachend, tot de knal volgde, en pas dan zong ze voort, ‘…in Berkeley Square’. Het was Noël die haar inprentte dat ze op het podium geen angst mochten tonen, dat stoïcijns, moedig en onverstoorbaar lijken van het grootste belang was. Koelbloedigheid en humor: dát telde. Vlak na 9/11 heeft ze in New York gezongen, voor de nabestaanden van de slachtoffers. Ze was toen al 85!»

HUMO Besefte je destijds nog niet dat je zeldzame naturel je grote kracht is? Het is me een raadsel hoe zo’n mooie vrouw, met zo’n groot naturel, zich onzeker kan voelen.

Birkin «Ik voelde me minderwaardig omdat al die andere jonge actrices een toneelopleiding hadden genoten en ik niet. En omdat me thuis was ingepeperd dat mijn uiterlijk geen talent, geen verdienste was.»

undefined

undefined

'Ik ben eens voor Serges ogen in de Seine gesprongen. Waarop hij me moest redden. Heel gevaarlijk. En kinderachtig.'

Provocateur

HUMO Was jouw naturel iets wat ook Serge Gainsbourg beviel?

Birkin «Ja. Ook hij verkoos de amateur die ik was. Hij wilde niet met professionele zangeressen werken. Hij plande alles meticuleus en liet dan ruimte voor spontaniteit, voor naïveté. Maar ook weer niet te veel. Want hij wilde niet schrijven voor zangeressen zoals Edith Piaf, die kracht putte uit rauwe gut feeling. Serge was, toch op muzikaal vlak, heel gesofisticeerd.»

HUMO Hoe reageerden de chauvinistische Fransen, die zelf schabouwelijk Engels praten, eigenlijk op een Britse die Frans met een zwaar accent sprak?

Birkin «Ik sprak toen zeer slecht Frans, maar omdat ik zo onzeker was, stelde het me gerust dat ik werd uitgelachen: dat was toch íéts. Ik ging ervan uit dat ik, ongewild, een komische actrice zou worden. Serge heeft me nooit aangemoedigd om beter Frans te leren: hij vond mijn accent koddig, en was ook bang dat ik te mondig zou worden en lange gesprekken met andere Franse mannen zou aanknopen, mocht mijn Frans verbeteren. Toen ik later Patrice Chéreau en mijn tweede man Jacques Doillon ontmoette, dachten die dat mijn zware accent een gimmick was, ze waren geschokt toen bleek dat ik écht zo slecht Frans sprak.»

HUMO Je bent de enige die ooit een nummer één-hit in Engeland scoorde met een Franse plaat… Met het gevolg dat je hele Engelse familie jou in die periode én de vijf decennia die erop volgden, op de radio hoorde steunen en hijgen.

Birkin «Ooit zei een taxichauffeur me: ‘Hè, jij bent dat mens van ‘Je t’aime’! Ik heb vijf kinderen verwekt op de tonen van die plaat!’ (lacht)»

HUMO Heeft Serge ooit geweten dat je zijn songs live zou zingen? Is er voor hij stierf over dat plan gepraat?

Birkin «Ja, hij is stiekem naar mijn eerste optreden komen kijken. Incognito. Alhoewel, na het laatste nummer stak hij z’n aansteker omhoog om een bisnummer te eisen, en begon hij met luide stem de mensen rondom hem aan te manen hetzelfde te doen (lacht). Vlak voor z’n dood heeft Serge nog de cover van mijn ‘Amours des feintes’-cd getekend. Hij was toen bijna blind, maar dat besefte ik pas toen hij me vroeg om heel dichtbij te komen met mijn gezicht.»

HUMO Ik heb me laten vertellen dat jouw naaktscène in de film ‘Blow-Up’ korter werd getoond dan ze in feite was. Niet wegens censuur, maar omdat de projectionisten een centje wilden bijverdienen door dia’s en stukjes film te verkopen voor thuisgebruik.

Birkin «Natuurlijk (giechelt). Er was toen nog geen video, dvd of internetporno, en ze wilden allemaal een blote vamp mee naar huis. Zo’n stukje pellicule gaf mannen de illusie dat ze ons bezaten. Mijn nogal onnozele rol in ‘Blow-Up’ heb ik alleen maar gekregen omdat ik de juiste look had: het redelijk mooie, en schijnbaar zorgeloze meisje.»

HUMO Onbekommerd door de stad zoevend in een Jaguar E-Type, getrouwd met John Barry, de componist van de James Bond-films, vereeuwigd door societyfotograaf David Bailey en gefilmd door de hippe filmregisseur Michelangelo Antonioni was jij het übercoole epicentrum van Swinging London. Besefte je dat?

Birkin «Niet genoeg (lacht). ’t Was relatief, ook al omdat de realiteit achter de schermen iets minder rooskleurig was. Ik was zwanger en mijn echtgenoot raakte me een jaar niet aan omdat hij dat zwangerschapsgedoe onsmakelijk vond. Ik was zogezegd de meest begeerlijke vrouw van het moment, maar terwijl ik zwanger was, bedroog mijn man me met een ander. Hij verdween naar Amerika terwijl ik thuis Kate de borst gaf. Natuurlijk voelde ik me verwaarloosd en waardeloos.»

HUMO Heb je terugkijkend niet de indruk dat sommige producers en regisseurs uit de jaren 60 misbruik hebben gemaakt van jouw naïviteit? In ‘Don Juan’ zit een scène waarin jij in bed stoeit met Brigitte Bardot – jullie twee samen, naakt: dat was toen de natte droom van zowat elke man. En ik wed dat het de producer was die dik aan die film heeft verdiend, niet jij.

Birkin «Zo ging dat toen. En ik was eerlijk gezegd allang blij dat ik aangenaam werk had. Al waren de rollen natuurlijk nooit goed verdeeld. In de film ‘Slogan’ zat ik naakt op de rand van de badkuip, terwijl Serge bedekt met schuim in de badkuip zat… met z’n zwembroek aan (lacht).»

HUMO Uit pudeur?

Birkin «Preutser kon niet! Serge was heel ouderwets wat dat betreft. De kinderen mochten niet in de badkamer komen en Serge had een apart toilet. Charlotte heeft haar vader nooit naakt gezien. Ik evenmin, behalve in bed. Never, not ever, in de vijftien jaar dat we hebben samengewoond. Serge had de neiging alles te sacraliseren, te stileren, te ritualiseren. Charlotte omhelzen was al te geweldig, hij koesterde liever een foto van haar. Hij maakte ‘Charlotte Forever’ om dichter bij Charlotte te kunnen, te durven komen. En tegelijk kende hij geen grenzen en was hij op seksueel vlak in bijna álles geïnteresseerd. We did just about everything.»

HUMO Ik heb het altijd vreemd gevonden dat hij tot op het eind een jong publiek had, omdat hij me een man leek die zijn tijdperk had gemist of overleefd.

Birkin «Die jongeren hadden het natuurlijk voor de provocateur Gainsbarre die op televisie Whitney Houston probeerde te verleiden, ook al was hij dertig jaar ouder, of die als stunt een briefje van 500 francs voor de camera’s in brand stak. Maar achter gesloten deuren was hij heel erg oldskool.»

undefined

Kleine borsten

HUMO Ik zag ooit een optreden van Serge Gainsbourg in het Casino de Paris, ten tijde van ‘Lemon Incest’. Het was een matinee, op een dinsdag. Iemand uit het publiek riep ‘Charlotte! Wij willen Charlotte!’ Waarop Serge ijzig kalm en oprecht verbolgen zei: ‘Mais… elle est au Lycée, monsieur!’

Birkin «Dat is Serge ten voeten uit. Hij zong over incest, maar de schoolplicht ging voor (lacht). Etiquette vond hij ook heel belangrijk. De kinderen moesten met de juiste vork eten. Hij nam ze mee naar nachtclubs, waar ze om vier uur ’s ochtends een steak kregen voorgeschoteld, maar ze moesten daar wél mooi rechtop aan tafel zitten en met twee woorden spreken! Ik vond hem té streng (lacht).»

HUMO Was Gainsbourg niet één van die mensen die het wetboek en de zeven hoofdzonden ondergeschikt maakten aan hun eigen morele gedragscode?

Birkin «Ja, maar ook die eigen morele gedragscode vulde hij à la carte en à la tête du client in (lacht).»

HUMO Vond hij loyaliteit belangrijk?

Birkin «Heel erg. Twee dagen voor z’n dood kocht hij me nog een enorme diamant en bepaalde hij testamentair dat ik de auteursrechten voor ‘Melody Nelson’ kreeg. Hij was heel sereen en pragmatisch op het eind, en waakte erover dat alle betrokkenen – Bambou, Lulu, Charlotte en ik – niets te kort zouden komen. Alles is eerlijk verdeeld – hoe zeldzaam is dat voor een grillige, navelstaarderige artiest?»

HUMO Was hij ook privé soms zo bot en kwetsend als in het openbaar? Je dochter Lou zei onlangs dat Gainsbourg ‘pas aimable’ was – dat kun je vertalen als onsympathiek, of als: hij stond je niet toe van hem te houden.

Birkin «Hij kwetste vaak mensen omdat hij een scherpzinnige kwinkslag niet kon laten, ook al was die vernederend. Het was soms alsof je met een soort amorele Oscar Wilde samenleefde. Serge was witty, hij hield van woordspelingen, dat zie je ook aan z’n songteksten. Achteraf zei hij wel sorry, maar vervolgens deed hij het opnieuw. Wreed verbaal vuurwerk won het altijd van voorspelbare beleefdheid. Ook mij heeft hij vaak gekwetst. En ik kon niet lang kwaad op hem blijven omdat hij net een groot kind was – onhandelbaar, maar ook kwetsbaar.»

HUMO In je ontroerende documentaire ‘Mes images privées de Serge’ zien we jullie in Saint-Tropez, Parijs, Isle of Wight, Venetië… Is er behalve Parijs één plek waarmee Serge in jouw beleving voor eeuwig is verbonden?

Birkin «Mijn huis in Normandië. Daar konden we onszelf zijn, zonder pose, zonder verplichtingen, zonder paparazzi. Er was maar één probleem: Serge kon niet aarden op het platteland, hij vond het er stomvervelend (lacht). Hij ontsnapte geregeld naar Deauville en Cabourg, waar hij in het Grand Hotel cocktails ging hijsen.

»Serge was territoriaal. Hij was bijvoorbeeld erg gehecht aan onze hoekkamer in het Gritti Palace in Venetië. Daar boekte hij altijd de laatste week van het seizoen, opdat er niemand in óns bed zou slapen tot aan het begin van het volgende seizoen.

»Ook wuifde Serge vaak mijn camera weg: hij vond die opdringerig. Terwijl hij zelf een onverbeterlijke nostalgicus was, iemand die alles wilde vastleggen en bewaren. Ironisch genoeg bestaan er van onze ontmoeting en onze eerste dagen samen geen foto’s noch bewegende beelden. Terwijl net díé dagen ons hele leven hebben bepaald.»

HUMO Laten we eerlijk zijn: Serge geilde op jouw appetijtelijke lijf. Maar hadden jullie van meet af aan ook iets gemeen?

Birkin «Ja: we waren allebei erg ongelukkig. Ik was veel te vroeg getrouwd en was pas gescheiden. Serge was ondanks zijn imago van donjuan al een hele tijd alleen en een beetje op de dool. Nu, dat mijn lijf hem zeer beviel ontdekte ik pas veel later. Ik was zoals gezegd heel onzeker, en ik schaamde me voor mijn kleine borsten, als je ze al borsten kan noemen. Maar Serge viel net op jongensachtige types, garçonnes: slank, kleine borsten. Ik zag later een tekening die hij tijdens zijn studie op de academie had gemaakt. Hij had zijn ideale vrouw geschetst. Wel, dat was ik, ten voeten uit. Kleine spitse borsten en brede vrouwelijke heupen.»

HUMO Een zeldzame combinatie.

Birkin «Precies. Jaren had ik me zorgen gemaakt over mijn lichaamsbouw, en hier was eindelijk iemand voor wie ik het ideaal was.»

HUMO Wat me voor Gainsbourg inneemt, is dat hij in die privéfilmpjes heel lief is voor jouw dochter Kate, wier vader John Barry was. Terwijl heel wat mannen, zeker van die generatie, geredeneerd zouden hebben: dat is mijn kind niet.

Birkin «Daarmee veroverde hij m’n hart. Een vrouw die al kinderen had, was toen damaged goods, en een kind van een ander een blok aan het been. Maar Kate mocht Serge papa noemen. Het gevolg daarvan was dat Kate bij Serge wilde blijven toen ik jaren later wegging. Maar toen wilde hij haar niet meer.»

HUMO In ‘Mes images privées’ duikt ook Mamy op, Serges moeder. Ik heb hem nooit zo stil en gedwee gezien als wanneer zij in beeld verschijnt.

Birkin «Serge was een mama’s-kindje. Hij hield zielsveel van haar. Maar hij was ook egoïstisch en opportunistisch genoeg om haar in kleine dosissen te vereren, tijdens korte bezoekjes. Zijn zus Jacqueline nam Mamy in huis en dat was geen cadeau, geloof me. Serge was eigenwijs, koppig, egocentrisch en onvoorspelbaar en dat had hij van geen vreemde. Ze werkten enorm op elkaars zenuwen, maar toen ze stierf, was hij radeloos en ontroostbaar. Serge was een perfecte mix van zijn ouders. Zijn vader was galant, elegant, gecultiveerd, maar ook meegaand, een lammetje. Zijn moeder was grappig, inventief en assertief, maar ook een wispelturige dwingeland.»

HUMO Was jij niet te meegaand? Is gezond egoïsme iets wat je hebt moeten leren?

Birkin «Ik was egoïstisch, want ik heb het uitgemaakt. Ik heb Serge verlaten, niet andersom. Maar dat was egoïsme uit zelfbehoud.»

undefined

'Mensen vergeten weleens dat vlak na Serge ook mijn vader stierf. En mijn moeder. En recenter mijn dochter. De beroemdheid zuigt alle aandacht naar zich toe'

Wat als?

HUMO Ben je nog erg met Serge bezig omdat je zijn songs blijft zingen, of speelt dat ook privé?

Birkin «Ik ben een tobber en een maler. Ik wik en weeg nog dagelijks: wat als? Wat als ik níét bij Serge was weggegaan? Maar Andrew, mijn slimme broer, zei daarover: ‘Als je in de tijd wil terugkeren om daar zaken recht te trekken, kun je niets meenemen van wat daarna kwam. Want ook alle góéie dingen van later zijn het gevolg van die eerdere misstappen.’ Dan had ik mijn dochter Lou niet gekregen, en dat kan ik me niet voorstellen.»

HUMO Wat vergeten mensen vaak in verband met jullie? Waar kijken buitenstaanders naast?

Birkin «Dat vlak na Serge ook mijn vader stierf. En mijn moeder. En recenter mijn dochter. De beroemdheid zuigt alle aandacht en empathie naar zich toe, terwijl mijn héle familie telt.»

HUMO Hoe kan iemand als Serge Gainsbourg, die zo getalenteerd en zo intelligent was, zich dooddrinken en -roken? En tegelijk, tenzij ik me vergis, niet bezwijken voor harddrugs?

Birkin «Ik heb hem inderdaad nooit drugs zien gebruiken. Zelfs geen joint! Ook op dat vlak was hij ouderwets, en een macho: mannen drinken à la Hemingway, blowen is voor mietjes. Eén keer hebben we ons aan hallucinogenen gewaagd. Ik moest toen filmen in Kathmandu. Serge vermengde de drugs met de tabak uit z’n Gauloises. We namen een paar trekjes van die sigaret en ik bereidde me voor op een heerlijke roes. Ik hoopte zo hard te lachen als de figuranten in de onnozele film die we daar maakten. Maar ik werd blijkbaar diep ongelukkig en agressief. Serge beweerde later dat ik zijn hoofd in het toilet had proberen te duwen en dat ik mijn eigen haar begon op te eten. Serge haalde er een dokter bij, maar die was pissed omdat hij alle andere acteurs die zich aan die rommel gewaagd hadden, ook al had moeten helpen (lacht). Tegen die tijd was Serge ook high: hij viel de dokter aan omdat hij dacht dat het een overvaller was. De dokter zei mij dat Serge een abnormaal hoge hartslag had, tegen een hartaanval aan. En het gekke was: toen Serge een maand later thuis aan de soundtrack voor de film aan het werken was, kréég hij een hartaanval. Sindsdien joegen drugs hem angst aan. ‘Paroles aux enfants de la chance’ gaat over drugs. Bambou heeft een drugprobleem gehad, dat vond Serge verschrikkelijk.»

HUMO Ik herinner me hoe Serge tijdens een persconferentie in Hotel Astoria in Brussel een hartaanval kreeg. Hij deed alsof hem dat niets kon schelen. Hij bleef ook roken en drinken. Was dat overmoed of pose?

Birkin «Ik denk dat Serge tegelijk heel lucide én heel naïef en overmoedig was. Hij leek ervan overtuigd dat hij herkansingen zou blijven krijgen. Maar zijn vierde hartaanval was de fatale. Wat veel mensen niet weten, is dat hij tegen die tijd ook leverkanker had. Het rechtstreekse gevolg van al dat zuipen. De helft van Serges lever was al verwijderd, maar de kanker kwam terug. En Serge was een escapist, een struisvogel. Hij belde steevast op maandag naar zijn dokter, omdat hij wist dat hij dan diens vrouw aan de lijn zou krijgen. Serge vroeg die vrouw steeds: ‘Ben ik ten dode opgeschreven?’ Hij wilde dan te horen krijgen dat dat niet zo was, maar die vrouw was dat soort telefoontjes gewoon en ze poeierde Serge zachtjes af: ‘Belt u morgen, dan is mijn echtgenoot aanwezig.’ Maar dat deed hij natuurlijk niet. Ik vroeg ooit aan de dokter: ‘Wat moet ik zeggen als Serge aan mij vraagt of hij terminaal is?’ Hij zei: ‘Dat zal hij niet doen.’ Hij had gelijk. Escapist tot in de kist.»

'Ik was zogezegd de meest begeerlijke vrouw ter wereld, maar mijn man bedroog me met een ander '

HUMO Men zegt weleens: ‘Wie zich de sixties herinnert, was er niet bij’. Met andere woorden: wie de jaren 60 vanop de eerste rij heeft meegemaakt, was de hele tijd stoned en kan zich er bijgevolg niets van herinneren. Jij hield toen al een dagboek bij, vertelde Charlotte me. Hoe leest dat nu?

Birkin «Ik was tamelijk lucide, hoor. Ik nam geen drugs, maar ik was wel vaak dronken. Ook later nog. God, ik herinner me de tijd dat Serge en ik tot zes uur ’s ochtends uitgingen. Tegen de tijd dat we thuiskwamen, moesten de kinderen naar school gebracht worden.

»Wat vooral uit die dagboeken blijkt, is dat we veel meer ruzie maakten dan ik me wil herinneren, vaak om de meest stupide dingen: Serge die in een balorige bui de inhoud van mijn handtas op de dansvloer van een discotheek uitgiet. Dat ik in Chez Castel (een kitscherige nachtclub in Parijs, red.) een taart in Serges gezicht gooide, waarop hij heel waardig en zonder iets te zeggen naar buiten stapte. Waarop ik hem volgde, hem stiekem voorbijstak, en voor zijn ogen in de Seine sprong. En hij me dus moest redden. Heel gevaarlijk, de stroming in acht genomen. En heel kinderachtig. Maar ik heb me niet verveeld.»

HUMO Dwalen je gedachten tijdens een concert weleens af naar de periode toen Serge de song schreef die je op dat moment aan het zingen bent?

Birkin «Heel zelden. Dat kan ik me niet permitteren (lacht). Ik ben nog steeds nerveus als ik op een podium sta, en Serges teksten zijn behoorlijk ingewikkeld.»

HUMO Is er een song die je bijna té intiem vindt om en plein public te zingen?

Birkin «Ja: ‘Une chose entre autres’. (Zingt zachtjes) ‘Eén ding, onder andere, dat je niet weet, is dat jij, meer dan een ander, het beste van mij hebt gekregen.’ (Zwijgt lang) Die songtekst eindigt heel triest, heel bot ook: ‘Nu volg ik jou niet langer, nu ben ik van iedereen.’ A slap in the face.»

HUMO Ik zag beelden van Serges laatste interview voor zijn dood en daarin reciteerde hij z’n motto: ‘Neem vrouwen voor wat ze niet zijn, en laat ze voor wat ze wel zijn.’ En hij voegde er mompelend aan toe: ‘Dat heeft Jane nooit begrepen.’

Birkin (nog voor ik het bon mot helemaal kan citeren) «Daar was ik zo boos om! Ik vond die uitspraak oneerlijk en wreed. Wat hij zegt kan waar zijn, maar lief of fijnzinnig is het niet. Ik begréép het wel, maar het beviel me niet. Maar dát wilde hij niet horen (lacht).»

HUMO Kan het je schelen hoe je zelf wordt herinnerd?

Birkin «Net zoals alle moeders wil ik herinnerd worden als een goede moeder. (Verandert abrupt van onderwerp, wellicht omdat ze aan het droeve lot van haar dochter Kate denkt) Ik zie soms figuren als Humphrey Bogart of Lauren Bacall in een film en denk dan onwillekeurig: ‘Kijk, die bewegen onbekommerd, alsof er geen vuiltje aan de lucht is, maar ze zijn al jaren dood.’ Ook ik zal eeuwig blijven leven in films, maar later zullen mensen enkel denken: ‘Wat een mooie, jonge, naakte vrouw.’ Zonder dat ze dat lijf specifiek aan mij verbinden. En op plaat zal mijn stem blijven bestaan. ’t Is allemaal heel relatief. In New York werd ik herkend door mensen omdat ik voor Hermès een handtas heb ontworpen die een rol had gespeeld in een aflevering van ‘Sex and the City’. ‘The bag’: dát telde. Dat ik ook zangeres en actrice ben, daar hadden die mensen geen benul van, voor hen was ik dat mens van ‘the Birkin-bag’.»

undefined

‘Birkin/Gainsbourg: le symphonique’ is uit bij Universal. Jane Birkin brengt de plaat live op 2 september, in Château de la Hulpe.