Jarno Smeets bouwt zijn eigen vleugels
Het was een droom van Leonardo da Vinci, van sjamanen vóór hem en uitvinders na hem, en van R. Kelly: een stel vleugels op de rug binden en het luchtruim kiezen, vrij als een vogel.
[Update] Lees het interview met liegende Hollander Floris Kaayk alias 'Jarno Smeets' »
[Update] Humo onthult: 'vliegende' Jarno Smeets (Floris Kaayk) is een hoax »
Jarno Smeets, een dertigjarige Nederlandse ingenieur, denkt dat die droom vandaag binnen handbereik is dankzij enkele technologische doorbraken van het laatste decennium. Op dit moment is hij in een verbeten race verwikkeld om als eerste het zwerk op te zoeken met vleugels van eigen makelij. Zijn eerste testvlucht mislukte, maar binnenkort probeert hij het nog eens - al dan niet vanaf het dak van een hoog gebouw.
Bekijk de eerste testvlucht van Jarno Smeets:
Honderd jaar geleden, op 4 februari 1912, beklom de ambitieuze kleermaker Franz Reichelt het eerste platform van de Eiffeltoren, omgord met een zelf vervaardigde parachute. De Parijse politiechef had per hoge uitzondering toestemming gegeven voor het experiment, in de veronderstelling dat Reichelt een pop van het platform zou gooien. De kleermaker dacht daar anders over. Hij arriveerde met zijn parachute op de rug, vastberaden om zijn eigen nek te riskeren. De filmopname hieronder toont hoe hij minutenlang twijfelend op de balustrade blijft staan, en uiteindelijk toch de sprong waagt.
Zijn parachute faalt, Reichelt valt te pletter op de bevroren grond van het Champ de Mars en sterft. Wetenschappelijk ingestelde Parijzenaars meten de diepte van de put die het dappere snijdertje achterlaat: 15 centimeter.
Bekijk de val van de Eiffeltoren:
Wii-controller
De fascinatie voor vliegen zit in de familie. Louis Smeets, Jarno’s grootvader zaliger, woonde in de Efteling, waar hij tuinman was. ‘s Avonds tekende hij honderden schetsen van vliegende fietsen - vliegtuigen die werden aangedreven met trappers.
Jarno Smeets «Mijn grootvader was gefascineerd door trapkracht. Mijn hele jeugd lang zag ik overal die schetsjes als ik bij hem op bezoek kwam. Mijn moeder heeft ze na zijn dood allemaal verzameld. Ze vindt het wel mooi dat ik zijn idee in leven houd.»
Eén ding is zonneklaar, zegt Jarno: door gewoon met je armen te wapperen zal je nooit een lift-off krijgen. Het menselijk lichaam is nu eenmaal niet gemaakt om te vliegen.
Smeets «Ten eerste zijn onze borstspieren te klein: die kunnen hoop en al 30 watt opwekken. Om te vliegen heb je volgens specialisten minstens 2.000 watt nodig. Bovendien zijn onze armen niet sterk genoeg om ons gewicht in vlucht te dragen: die zouden breken. Onze benen wegen te zwaar, waardoor we moeilijker horizontaal in de lucht kunnen hangen. Sowieso zijn al onze botten te zwaar: vogels hebben holle botten, die veel lichter zijn. Het werd me al snel duidelijk: om te vliegen heb je sowieso hulp van motoren nodig.»
Om die motoren aan te drijven moet er een batterij mee de lucht in, en die dingen wegen meestal veel. De motoren moeten ook weten hoe hard ze moeten werken. Anders riskeer je dat je blijft stijgen tot je batterijen leeg zijn, waarna een diepe val volgt, en gebroken botten - of erger.
Zijn grootvader was bij voorbaat kansloos, besluit Jarno. Ook al omdat hij geen werktuigbouwkunde had gestudeerd.
Smeets «Ik heb een technische achtergrond, ik weet wel één en ander over materiaalbelasting en scharnieren, en voor mijn werk ben ik elke dag bezig met actuatoren: dat zijn motoren die worden gebruikt om robots aan te sturen. In mijn ontwerp gebruik ik heel lichte, maar supersterke actuatoren, die pas sinds een paar jaar betaalbaar zijn.
Ik denk dat de technologie pas vandaag ver genoeg staat en goedkoop genoeg is voor hobbyisten zoals ik. Ik gebruik twee Wii-controllers die ik aan mijn armen gesp. Die heb ik gehackt, zodat ze informatie over mijn bewegingen doorsturen naar een HTC-smartphone. Vroeger had je daar een gyroscoop voor nodig: kost honderden euro’s, maar een Wii-controller kost 20 euro en doet net hetzelfde.»
Bekijk de test met de Wii- en smartphone-onderdelen:
De Wii-controllers zijn het geheime wapen in Jarno’s ontwerp. De vleugelbewegingen die hij maakt, sturen ze door naar de smartphone, die er dan voor zorgt dat zijn vleugels net dezelfde bewegingen maken. De kracht komt niet van Jarno's armen, maar van de motoren op zijn rug.
In het YouTube-filmpje hierboven over zijn eerste testvlucht valt alleszins op hoe krachtig en vlot Jarno’s vleugelslag is: moeiteloos wappert hij met de twee fors uitgevallen kitezeilen op zijn rug. Het gaat zo vlot dat sommige commentatoren op zijn blog ervan overtuigd zijn dat hij een oplichter is die computereffecten heeft gebruikt.
Smeets «Dat vleugelwieken had ik in het atelier nog niet kunnen testen. Wat dat betreft was de test wel geslaagd.»
De industrie probeerde al jaren de vlucht van vogels te kraken, en ze slaagde daar recent ook in. Het roboticabedrijf Festo heeft - naast een mechanische pinguïn en een olifantenslurf - ook een robotische vogel in carbon ontworpen.
Bekijk de vlucht van de Festo-bird:
