Jims vader stierf aan hondsdolheid: ‘Hij zag kevers op de muur, schildpadden in de kamer en beesten op mijn hoofd’

Er leek niets aan de hand toen zijn vader terugkwam van een verre reis. Maar maanden later belandt de 52-jarige Nederlander Jean Jaques Lasseur op intensieve zorgen met de diagnose rabiës en sterft. ‘Hondsdolheid. Ik kende het alleen uit Donald Duck-boekjes, als een ziekte waarom je kunt lachen,’ zegt zoon Jim (24). Pas recent drong het tot hem door wat voor ‘bizarre zomer’ hij en zijn gezin meemaakten. En zoiets wenst hij niemand toe.

Acht jaar geleden is het al bijna, dat de dan 16-jarige Jim bij een vriend is als hij hoort dat zijn vader plotseling in het ziekenhuis is opgenomen. De ernst van de situatie dringt niet meteen door en hij kan allerminst vermoeden wat hem te wachten staat.

Zijn vader was in het verre Haïti geweest voor een organisatie die daar helpt gezondheidszorg op te zetten, weet Jim. ‘Op de compound waar hij verbleef zag hij op zijn laatste dag een hond, die hij wilde aaien. Maar hij werd in zijn hand gebeten. Hij heeft wel gevraagd aan de mensen die daar woonden of het niet gevaarlijk was. Maar hem werd verzekerd dat het in orde was, dat hij op de compound was, waar het veilig was. Hij heeft de wond schoongemaakt en is die avond naar huis gevlogen.’

Hersenen

Dat de hond hem besmet heeft met rabiës, weet Jean Jaques dan nog niet. ‘Maar als je binnen 24 uur niet gevaccineerd wordt, is het in principe voorbij,’ weet Jim nu. ‘Dan dringt het virus langzaam je hersenen in.’ Hoe verder de plek van de beet of krab van de hersenen ligt, hoe langer de incubatietijd van het virus. ‘Daardoor heeft hij ook helemaal niets gemerkt. En eigenlijk heeft hij het er thuis niet over gehad, want er was niet zoveel aan de hand.’

Tot die zomer, enkele maanden na de reis, als Jean-Jacques zijn vrouw van Schiphol haalt na een van haar vluchten als stewardess. ‘Hij haalde mijn moeder altijd op als ze weer had gevlogen. Want dat was ze moe en was het fijn als ze niet hoefde te rijden,’ vertelt Jim. ‘Maar die dag kwam hij haar in zijn pyjama ophalen. Dat was al best apart voor een volwassen man. In de auto zei hij al dat hij zich niet goed voelde, begon te zweten, werd warrig.’

Kevers op de muur

Jims moeder, door haar werk bekend met tropische ziektes, legde onmiddellijk de link met de reis die haar man naar Haïti had gemaakt en spoedde met hem naar de huisarts. Diezelfde avond zitten ze in het AMC in Amsterdam, het tropenziekenhuis van Nederland. Daar zien ook Jim en zijn broertje van 14 hem de volgende ochtend. Zijn zus van 18 jaar – op reis in Sjanghai – wordt in allerijl teruggevlogen. ‘Daar lag hij, met twee dokters aan zijn bed in witte pakken, die we nu allemaal kennen van corona. Maar zoiets had ik toen nog nooit gezien. Ik zag dat mijn moeder had gehuild. Pas toen had ik in de gaten dat er echt wat aan de hand was.’

Bij vlagen is zijn vader helder, afgewisseld door perioden van totale verwarring. ‘Je herkent je eigen vader op een gegeven moment niet meer. Hij zag kevers op de muur, schildpadden in de kamer en beesten op mijn hoofd. Hij kreeg angstaanvallen, was opeens doodsbang voor water. Toen ik even wat wilde drinken en de kraan alleen maar openzette, begon hij al te spartelen.’

Lachen

Op één van de steeds zeldzamere heldere momenten weet Jean-Jacques het zelf nog te zeggen. ‘Ik ben ziek en ik ga dood.’ Jim: ‘Aan rabiës dus, ik had er nog nooit van gehoord. Hondsdolheid. Ik kende het alleen uit Donald Duck-boekjes, als een ziekte waarom je kunt lachen.’

Een laatste reddingspoging wordt gestart: Jean Jacques wordt in coma gebracht, in de hoop het ziekteproces te kunnen stilleggen en behandeling te laten slagen. In de drie weken die volgen woont het gezin Lasseur op de ic van het ziekenhuis, waar Jim op een nacht contact zoekt met de enige op de wereld die rabiës ooit overleefde: een inmiddels jonge vrouw uit Amerika. Het leidt nog tot contact tussen haar arts en de Amerikaanse artsen die haar als 15-jarige wisten te genezen.

Het mag niet baten. Jean Jacques overlijdt, 52 jaar oud, zijn vrouw en drie kinderen in verbijstering achterlatend.

Psycholoog

Jarenlang had Jim niet stilgestaan bij alles wat er aan de dood van zijn vader was voorafgegaan. ‘Wel bij dat hij er niet meer is, natuurlijk. Maar eigenlijk was het een bizarre zomer, traumatisch. Maar ik heb me in het studentenleven gestort en ben doorgegaan,’ realiseerde hij zich tijdens zijn studie psychologie in zijn geboortestad Utrecht. Het deed hem zelf bij de psycholoog belanden.

Rabiës, het is een zeldzaamheid in Nederland en België. ‘Zijn overlijden heeft zelfs het ‘NOS Journaal’ gehaald, het was overal op het nieuws. En er is nog een fotograaf die heeft geprobeerd bij zijn bed te komen, door zich voor te doen als familie,’ herinnert Jim zich de surrealistische situatie nadat zijn vader werd opgenomen.

Hondsdolheid

Ondertussen gaan vooral in Afrikaanse landen nog veel mensen dood aan het virus hondsdolheid. Voor Jim reden om zijn eigen ervaring om te zetten in energie, door dit najaar in Berlijn de marathon Run4Rabiës te lopen en met de sponsoropbrengst de Utrechtse studententak van Dierenartsen zonder Grenzen te steunen in het opzetten van een vaccinatieprogramma in Malawi. ‘Dit wil je echt niet meemaken.’

Al was ook het tijdelijk wonen op de ic achteraf niet minder verpletterend voor een jongen van 16. ‘Drie weken waren we daar. Maar eigenlijk gaat alle aandacht naar degene die in het bed ligt en word je best aan je lot overgelaten,’ herinnert Jim zich. ‘Mijn moeder zat diep in de put, we waren allemaal verdrietig en je bent in een omgeving waar het eigenlijk met niemand goed gaat. Het was best fijn geweest als er iemand was geweest aan wie je even je verhaal kwijt kon.’

Het bracht Jim ertoe om ook IC Connect te steunen, een organisatie die patiënten en naasten helpt, tijdens de ic-periode, maar ook daarna, als het leven weer opgepakt moet worden.

Zijn herinneringen aan zijn vader zijn liefdevol, de marathon helpt Jim ook zijn gedachten over toen op de rails te zetten. Het gaat weer goed. En deze zomer studeert hij zelf af als psycholoog.

Jim steunen in zijn actie kan hier.

(AD)