boekrecensie★★★✩✩
Jodi Kantor & Megan Twohey - Catch & Kill
In 2018 wonnen Jodi Kantor, Megan Twohey en Ronan Farrow een Pulitzer Prize voor hun verslaggeving over seksueel misbruik in Hollywood en daarbuiten.
Zonder het van elkaar te weten onderzochten de twee journalistes van The New York Times en de tv-reporter, die zijn bevindingen in The New Yorker zou publiceren, tegelijkertijd de levenswandel van Harvey Weinstein, de Hollywoodmogul die onder andere ‘Pulp Fiction’ en ‘Shakespeare in Love’ heeft geproduceerd. Aan de hand van kopieën van geheimhoudingsovereenkomsten en gesprekken met actrices en ex-werknemers van Weinsteins bedrijven legden ze een jarenlange geschiedenis van verkrachtingen, grensoverschrijdend gedrag, seksuele intimidatie en ander machtsmisbruik bloot. Kantor en Twohey hadden destijds de scoop, maar Farrow bracht enkele van de ranzigste zaken aan het licht. Twee jaar na hun eerste artikels komen beide partijen, opnieuw nagenoeg tegelijk, met een boek over hun onderzoek en de wereldwijde gevolgen ervan.
De verschillen in insteek en toon blijken meteen uit de ondertitels. Kantor en Twohey kiezen, in lijn met de nauwgezette stijl die ze elders in hun boek ‘Zij zei’ hanteren, voor een bondig en helder ‘#MeToo: het journalistieke onderzoek, de onthullingen en de wereldwijde impact’. Farrow opteert bij ‘Catch & Kill’ voor het iets sensationelere onderschrift ‘Chantage, spionage en het complot om seksueel misbruik te verzwijgen’.
De verslaggeefsters van The New York Times schetsen in negen hoofdstukken en een ontroerende epiloog de hele zaak-Weinstein, van hun eerste voorzichtige gesprekken met bekende slachtoffers als Rose McGowan, Ashley Judd en Gwyneth Paltrow tot Weinsteins hardnekkige pogingen om de publicatie te voorkomen. Meer nog dan een verhaal over machtige misbruikers vertellen Kantor en Twohey een verhaal over heldhaftige vrouwen. Ze laten hen uitgebreid aan het woord, en versterken de geloofwaardigheid van hun getuigenissen door steeds voldoende kritische afstand te bewaren. Het resultaat leest als een thriller.
Dat is duidelijk ook wat Ronan Farrow wilde schrijven, maar waar bij Kantor en Twohey de suspense nooit ten koste van de leesbaarheid gaat, lijkt de zoon van Woody Allen en Mia Farrow soms meer scenarist dan journalist. Hij houdt zo vaak informatie achter dat het geheel eerder verwarrend dan spannend wordt. Jammer en onnodig, want zijn ontdekkingen zijn minstens even spectaculair als die van Kantor en Twohey, en soms zelfs straffer. Als ze het bij The New York Times over Weinsteins intimidatie van getuigen en journalisten hebben, gaat het vooral over advocaten en dreigementen met schadeclaims. Farrow brengt daarentegen een duurbetaald en buiten de grenzen van het strikt wettelijke opererend netwerk van privédetectives en ex-agenten van de Mossad in kaart.
Farrow is een uitstekende onderzoeksjournalist en niemand hoeft aan zijn nobele intenties te twijfelen, maar de voormalige televisiemaker brengt zichzelf net iets te graag in beeld. Hij lijkt zijn boek te schrijven met de verfilming in gedachten, inclusief heroïsche scènes waarin hij, strijdend voor de waarheid, in opstand komt tegen zijn eigen bazen. Zowel de artikels van Farrow als die van Kantor en Twohey vormden mee het officieuze startschot van #MeToo. De rol die de journalisten speelden bij de val van Weinstein en andere mediafiguren is onmiskenbaar. Hun boeken sporen andere slachtoffers openlijk aan om niet langer te zwijgen en machtsmisbruik een halt toe te roepen. Alleen doen Kantor en Twohey het door heldinnen te maken van de vrouwen die al hebben getuigd, en cast Ronan Farrow in ‘Catch & Kill’ vooral zichzelf als de held van het verhaal. In een #MeToo-boek is dat extra pijnlijk.