Jonge Duivels Dodi Lukebakio (21), Orel Mangala (21) en Aaron Leya Iseka (21): 'Onze idolen zijn Zidane, Ronaldinho en God'
Hoe goed is de nieuwe lichting Rode Duivels? Het antwoord is vanaf zondag te zien in Italië, waar het EK voor spelers onder 21 jaar plaatsvindt. Twaalf jaar nadat de ‘gouden generatie’ van Jan Vertonghen en co. de halve finales heeft bereikt, is Jong België opnieuw op de afspraak. Met Dodi Lukebakio, Aaron Leya Iseka en Orel Mangala telt de selectie drie 21-jarige Brusselaars met Congolese roots en een onvoltooid Anderlecht-verleden. Dat laatste wringt nog altijd. ‘Alles heb ik aan Anderlecht te danken, het is de club van mijn hart.’
'Onze idolen zijn Zidane, Ronaldinho en God'
Leya Iseka – de jongere broer van Rode Duivel Michy Batshuayi – was 17 toen hij debuteerde bij Anderlecht, Lukebakio 18. Verder dan een dozijn of wat speelbeurten kwamen beide aanvallers niet en de grote doorbraak bleef uit. Ze spelen nu voor bescheiden clubs in het buitenland: Leya Iseka voor Toulouse in Frankrijk, Lukebakio voor het Duitse Düsseldorf, dat hem huurt van Watford. Ook Mangala – de jongste van het trio, maar volgens kenners het meest in de gaten te houden – beproeft zijn voetbalgeluk in Duitsland, bij Hamburg, dat hem huurt van Stuttgart.
HUMO Wat betekent Anderlecht voor jullie?
OREL MANGALA «Enorm veel.»
DODI LUKEBAKIO «Nog meer voor hen dan voor mij: zij hebben er langer gespeeld.»
MANGALA «Ik heb er de hele opleiding doorlopen. Alles heb ik aan Anderlecht te danken, het is de club van mijn hart.
»Toch is er één gemis. Van kleins af aan zat ik in dat stadion om mijn helden aan te moedigen, ik ben zelfs ballenjongen geweest. Dat ik weg moest voor ik één minuut in het eerste elftal had gespeeld, vind ik nog altijd spijtig.»
HUMO Jullie moesten alle drie weg in de zomer van 2016. Waarom?
AARON LEYA ISEKA «Er kwam een nieuwe coach (René Weiler, red.) en die had zijn eigen ideeën. Niets aan te doen. Voor jonge spelers als wij die met de club waren opgegroeid, was dat jammer. Goed, als ik me niet vergis, is hij meteen kampioen geworden. Dan moeten wij zwijgen.
»Trouwens, wat moeten we hem kwalijk nemen? Ondanks zijn beslissing zijn we er geraakt. Geloof me maar: wij hebben nergens spijt van. Zulke dingen gebeuren nu eenmaal. Wij zijn niet de eersten die het overkomt, en we zullen zeker de laatsten niet zijn.»
MANGALA «Mijn situatie was lichtjes anders: in tegenstelling tot Dodi en Aaron zat ik nog niet bij de A-kern. Ik had een uitstekend WK met de nationale ploeg onder 17 jaar gespeeld en wilde een volgende stap zetten. Jammer genoeg heeft Anderlecht me toen geen voorstel gedaan. Omdat ik niet nóg een seizoen bij de jeugd wilde meemaken, heb ik elders een nieuwe uitdaging gezocht.»
HUMO Volgens René Weiler waren de paars-witte talenten waar anderen zo hoog mee opliepen ‘nog niet klaar’.
MANGALA «Hij heeft mij nooit zien spelen.»
LUKEBAKIO «We hebben nooit de kans gekregen om iets te laten zien, dus we zullen het antwoord nooit kennen.»
HUMO Volgens Anderlecht scheelde er wat met jullie discipline.
(algemene hilariteit)
LUKEBAKIO «Laat het rusten, we hebben geen zin om het verleden op te rakelen. We praten graag, maar liever over het heden en de toekomst. Kijk waar we nu staan: ik denk dat we mogen zeggen dat we ons in positieve zin hebben ontwikkeld.»
MANGALA «Ze zijn rijper geworden. Het zijn geen kinderen meer, maar heuse professionals. Bij hun huidige clubs hoor je niks meer over problemen.»
LUKEBAKIO (droog) «Merci, Orel! Wat vriendelijk van je.»
HUMO Zijn jullie uit op revanche?
MANGALA «Helemaal niet! Integendeel, we zijn dankbaar. Dankzij Anderlecht zijn er deuren voor ons opengegaan. Het afscheid weegt niet op tegen al die mooie jaren.»
LEYA ISEKA «Het einde was jammer. Maar wrok? Nee.»
LUKEBAKIO «Eén zaak mag je toch niet vergeten: we waren nog jong. En zonder andere clubs tekort te willen doen: Anderlecht is de grootste club van België, er zit daar gruwelijk veel talent. Niets is moeilijker dan te slagen bij zo’n instituut. Als je ziet welke spitsen er toen rondliepen…»
LEYA ISEKA «Matías Suárez, Aleksandar Mitrovic, Imoh Ezekiel. Wring je daar als jonge gast maar eens tussen: niet evident, hoor.
»Maar ze vonden wel dat we ons moesten kunnen blijven ontwikkelen. Dus verhuurden ze ons. Moeten we daar verbitterd om zijn? Nee, toch?»
LUKEBAKIO «Verre van.»
HUMO Waarom is het zo moeilijk om erover te praten?
LEYA ISEKA «Omdat het het verleden is! Het is een afgesloten hoofdstuk. Wij kijken alleen vooruit: naar het EK, naar volgend seizoen…»
undefined
'Wij Afrikanen vertrouwen anderen te snel. Makelaars met kwade bedoelingen maken daar weleens misbruik van'
HUMO Jullie hebben er genoeg van je altijd weer te moeten verdedigen, is het dat?
LEYA ISEKA (tot Lukebakio) «Zeg jij het maar.»
LUKEBAKIO «Dat we er niet op ingaan, heeft te maken met onze liefde voor Anderlecht.»
MANGALA «Kijk, natuurlijk heeft het ons gekwetst en pijn gedaan...»
LEYA ISEKA «Misschien.»
MANGALA «…en hadden we het graag anders gezien.»
LUKEBAKIO «Zo is het.»
MANGALA «Maar als je er nu op terugkijkt, is het simpel: Anderlecht heeft gedaan wat het moest doen en wij zijn er tóch geraakt, maar dan via een andere weg.
»We waren jong en deden misschien niet altijd wat er van ons verwacht werd. Maar je groeit op en leert bij. Je kunt het verleden blijven oprakelen, maar je kunt ons niet meer diezelfde verwijten maken. Dat we vandaag wél gedisciplineerd zijn, komt mede dankzij Anderlecht.»
HUMO Opleidingshoofd Jean Kindermans zei: ‘Dodi was een wispelturige jongen met een ingewikkelde sociaal-maatschappelijke achtergrond…’
LUKEBAKIO «Ah.»
HUMO ‘… die we zeer intensief moesten begeleiden.’
LUKEBAKIO «Wanneer heeft hij dat gezegd?»
LEYA ISEKA «Mais enfin, je kunt als jonge gast van 15 toch niet al de mentaliteit van een prof hebben? Zoiets moet je leren. En Anderlecht hééft ons dat geleerd. Nogmaals, we zijn hen daar dankbaar voor, maar dat wil nog niet zeggen dat we het zomaar eens zijn met alles wat er over ons wordt gezegd.
»Het vraagt jarenlange oefening om een echte professional te worden. De ene speler moet daarvoor wat meer disciplinaire hindernissen overwinnen dan de andere, maar als hij zijn doel toch bereikt, wat is dan het probleem?»
HUMO Is het een verwijt dat spelers van Afrikaanse origine vaker treft?
LUKEBAKIO (komt niet bij van het lachen)
LEYA ISEKA «Dat heeft er niets mee te maken, het kan iedereen overkomen.»
MANGALA «Eerlijk, zo heb ik het nog nooit bekeken. Ik wíl ook zo niet denken.»
HUMO In een recent interview veroordeelde Anderlecht-spits Landry Dimata scherp hoe er door makelaars met spelers wordt gesold: ‘Ze maken misbruik van het feit dat we zogezegd máár Afrikanen zijn.’
LEYA ISEKA «Landry is een vriend. Hij bedoelde ermee dat wij Afrikanen mensen te snel ons vertrouwen geven. Wij hechten ons makkelijk en houden van vriendschap en gezelligheid. Mensen met kwade bedoelingen maken daar weleens misbruik van. Triestig. Maar goed, niet alle makelaars zijn zo natuurlijk.»
MANGALA «Je moet goed weten met wie je in zee gaat. Ik heb nog geen slechte ervaringen gehad.»
HUMO Is het lastig om als beloftevolle jonge speler niet naast je schoenen te gaan lopen?
LEYA ISEKA (windt zich op) «Hoe kun je daar nu nee op antwoorden?»
MANGALA «Dat is haast onmogelijk.»
LEYA ISEKA «Natúúrlijk is het lastig. Als jonge speler heb je begeleiding nodig, anders red je het niet. Of je valt ten prooi aan louche figuren. Je hebt mensen rond jou nodig die je op tijd en stond op de vingers tikken.»
MANGALA «Veel heeft ook met je opvoeding thuis te maken.»
undefined
undefined
'Een beeld uit een op South Park gebaseerd promofilmpje voor het EK van de voetbalbond. Iseka, Lukebakio en Mangala staan broederlijk naast elkaar op de tweede rij (vierde, vijfde en zesde van links).'
HUMO Ga jij makkelijk zweven?
MANGALA «Ik? Helemaal niet.»
LEYA ISEKA (rolt met de ogen) «Welke voetballer zegt nu: ‘Ja, ik ga snel zweven’?»
LUKEBAKIO «Het hangt van zoveel dingen af: opvoeding, school, entourage. De een gaat ook beter met roem om dan de ander.»
LEYA ISEKA «Door Michy kende ik de valkuilen. Door wat hij heeft meegemaakt, wisten mijn ouders ook waarvoor ze me moesten behoeden.»
HUMO Gelukkig draag je niet dezelfde naam: jij hebt die van je moeder, hij die van je vader.
LEYA ISEKA «Gelukkig, ja. Nu, in Marseille (waar Batshuayi vertrok net toen Leya Iseka er in 2016 aankwam, red.) waren de vergelijkingen toch niet van de lucht. Dat was vervelend, maar niet in die mate dat ze een excuus waren voor mijn prestaties.»
de grote duivels
HUMO Sinds vorig jaar speel je opnieuw in Frankrijk, bij Toulouse, dat jou definitief overnam van Anderlecht.
LEYA ISEKA «Ik hou gemengde gevoelens over aan het afgelopen seizoen. Aanvankelijk ging het goed, maar we raakten in een neerwaartse spiraal en zijn er niet meer uitgeraakt. Maar goed, ik speelde wel mijn wedstrijden en maakte het seizoen vol. Ik reken nu op een sterk EK om weer in een wat sterkere positie te staan.»
HUMO Nochtans zei je voor de start van het kampioenschap: ‘Alles is aanwezig om er mijn seizoen van te maken.’
LEYA ISEKA «Precies. Maar goed, het loopt niet altijd zoals je had gewild.»
HUMO Dodi, van jou herinnert iedereen zich jouw hattrick tegen Bayern München.
LUKEBAKIO «Dat was mijn moment. Ik koester het, maar probeer er niet té vaak op terug te komen. Voor je ’t weet, slaat het om naar arrogantie en dat wil ik niet. Nu, het motiveert me wel om er alles aan te doen om nog meer zulke momenten mee te maken.
»Ik kwam uit een moeilijke periode en mijn doel voor het seizoen was: minuten maken bij Düsseldorf. Dat is me gelukt. Dat ik ook nog eens vlot scoorde, heeft mijn vertrouwen een boost gegeven. Die lijn hoop ik door te trekken tijdens het EK, maar niet met de ambitie om een transfer af te dwingen. Daar denk ik niet aan, ik zie wel wat er gebeurt.»
HUMO ‘Ik heb geen recht op excuses meer,’ zei je een jaar geleden.
LUKEBAKIO «Dat is ook zo. Met die ingesteldheid stap ik nu het veld op.»
undefined
undefined
'Orel Mangala, op de rug van Dodi Lukebakio: 'Waarom altijd die vragen over België versus Congo? Wat ons antwoord ook is, altijd zal er één kant zich gekrenkt voelen.''
HUMO Kort na je goals tegen Bayern sprong je coach Friedhelm Funkel uit zijn vel: ‘Hij wordt te veel gehypet’, zei hij, en: ‘Ik ga een hartig woordje praten met Dodi.’
LUKEBAKIO (verbaasd) «Echt? Daar weet ik niets van!»
LEYA ISEKA «Stond dat in de krant? Je moet altijd opletten met wat je leest.»
LUKEBAKIO «Hij heeft me er in ieder geval nooit op aangesproken. Ik ben me op training ook altijd voluit blijven geven.»
MANGALA «Na zo’n prestatie verwacht iedereen automatisch dat je de volgende match hetzelfde doet. Dat lukt natuurlijk niet zomaar.»
HUMO Hoe verging het jou in Hamburg, Orel?
MANGALA «Prima, al hebben we onze ambitie – promoveren naar de Bundesliga – niet waargemaakt. Ik speelde meer dan 30 wedstrijden in wat mijn eerste volledige seizoen als profspeler was.»
HUMO Stuttgart, dat je uitleende aan Hamburg, heeft al aangekondigd dat je terugkeert, maar is nu ook gedegradeerd.
MANGALA (glimlachje) «We zien wel wat het wordt.»
HUMO Wat zijn de ambities voor het EK?
LEYA ISEKA «Zo ver mogelijk raken. Als we als ploeg goed presteren, zal dat ook afstralen op de individuele prestaties.»
MANGALA «Het ploegbelang staat voorop, niet onze persoonlijke belangetjes.»
LUKEBAKIO «Deze groep heeft geen ego’s. We kennen elkaar al zo lang en zijn als familie voor elkaar. Egoïsme heeft hier geen plaats. Dit EK wordt ook speciaal: na dit toernooi is het afgelopen, we zullen niet eeuwig samenspelen. We willen het mooi afronden.»
HUMO En dan: de échte Rode Duivels!
LUKEBAKIO «Waarom niet? Waar speel je anders voor?»
MANGALA «Natuurlijk is dat het ultieme doel, maar op het veld denk je daar niet aan. Je gaat niet plots vijf man proberen te dribbelen omdat je denkt: ik wil in de A-ploeg geraken! Zo werkt het niet.»
LEYA ISEKA «Als er twee of drie de stap kunnen zetten, zal de rest heel blij zijn voor hen. Zo stevig hangt deze groep aan elkaar. Volgens mij zie je dat ook.»
MANGALA «Er zal natuurlijk niet voor iedereen plaats zijn.»
LEYA ISEKA «Veel zal afhangen van de coach: denk maar aan wat er ons bij Anderlecht is overkomen. Bij de ene heb je maar een paar goede matchen nodig om erbij gehaald te worden, bij de andere moet je over een langere periode op topniveau presteren.»
HUMO Hadden jullie idolen?
MANGALA «Zidane, Kaká, Ronaldinho. En ik ben een grote fan van Liverpool. De Champions League-winst was een hoogdag voor mij. Maar mijn allergrootste idool, de enige Anderlechtspeler ook van wie ik een poster in mijn slaapkamer had hangen, was Mati Suárez. Wat was die goed! En zo mooi om naar te kijken.»
LEYA ISEKA «Van alle spelers met wie ik heb samengespeeld – en reken daar gerust ook Marseille bij – is hij nog altijd de beste.»
LUKEBAKIO «Met kop en schouders. Dat jaar met Jovanovic en Mbokani was top, maar Suárez was een fenomeen.»
geen paspoort
HUMO Jullie delen een club, een stad, jullie roots. Wat definieert het meest wie jullie zijn?
LUKEBAKIO «Onze humor.»
LEYA ISEKA «Hij bedoelt: Anderlecht, Brussel of Congo? (collectieve lachbui)»
LUKEBAKIO «Ah, d’accord! Maar we gaan toch niet kiezen? Het één kan niet zonder het ander.»
HUMO Congo kan het volgens mij niet zijn: jullie zijn er nooit geweest, op die ene keer voor Dodi na.
LEYA ISEKA «Je hoeft toch niet ergens geweest te zijn opdat het mee je identiteit bepaalt? Onze ouders zijn in Congo geboren, wij eten Congolees thuis, we spreken Lingala… Het is moeilijk uit te leggen, maar zelfs al ben je op papier niet 100 procent Congolees, je voelt het heel sterk.»
MANGALA «Mochten we er één van de drie uitpikken, zouden we de andere twee tekort doen. Onze roots liggen in Congo en daar zijn we trots op.»
HUMO Waarom ben je er nog nooit geweest?
MANGALA «Tijdgebrek.»
LUKEBAKIO «Allee, zeg! (schaterlacht)»
MANGALA «Toen ik jong was, was de tijd er niet rijp voor. En nu zijn de seizoenen lang en wil je ook nog een beetje vakantie, het liefst met je vriendin. Dan is Congo geen ideale bestemming.»
LEYA ISEKA «Zoals Orel zegt: er was een periode dat het te riskant was en je er beter niet naartoe reisde. Ik heb geen haast, de dag komt dat ik zal gaan. Alleen laat mijn leven het op dit ogenblik niet toe. Ik voel me daar niet schuldig om»
HUMO Voelen jullie je meer Brusselaar dan Congolees?
LEYA ISEKA «Da’s onvermijdelijk, hè: ik heb m’n hele leven in Brussel gewoond. Ik voel me Brusselaar, maar ik bén Congolees.»
MANGALA «Het is fifty-fifty.»
undefined
undefined
'Orel Mangala (rechts): 'Dat Anderlecht vond dat we te weinig discipline hadden? Als jonge gast van 15 kan je toch niet al de mentaliteit van een prof hebben? Zoiets moet je leren.''
HUMO Dodi, jij bent er wel één keer geweest.
LUKEBAKIO «Da’s een grappig verhaal. Toen ik door Anderlecht aan Toulouse verhuurd werd, had ik maar één doel: spelen. Tot bleek dat er een beperking gold op het aantal spelers van buiten de Europese Unie. Dat wisten we niet. Met een Belgisch paspoort was er geen probleem geweest, maar dat had ik toen nog niet, en dus stond ik noodgedwongen aan de kant. Maandenlang, ik werd er gek van. Door een keertje voor Congo te spelen, zou ik sneller speelgerechtigd zijn. Vraag me niet hoe dat kon. Maar mijn keuze was snel gemaakt. Ik heb één interland gespeeld met Congo, tegen Kenia, en in januari maakte ik mijn debuut voor Toulouse.»
HUMO Je had nog geen Belgisch paspoort?
LUKEBAKIO «Ik ben wel in België geboren, maar daarom ben je nog geen Belg. Blijkbaar had het iets te maken met een wet die intussen veranderd is. Als je beide ouders geen Belg zijn, moest je wachten tot je 18de voor je het zelf kon worden. Nu, toen ik 18 was, maakten ze er ook nog eens een probleem van dat ik school had gelopen in het Nederlands – ik groeide op aan de Nederlandstalige kant van Brussel. (Zucht) Het is te ingewikkeld, ik krijg het ook niet uitgelegd. Die paspoortenkwestie is ook de reden dat ik tot twee jaar geleden nooit ben kunnen ingaan op selecties voor de nationale jeugdploegen van België. Soit, ik ben Belg nu, ik klaag niet.»
LEYA ISEKA «Ik heb ook lang moeten wachten, om dezelfde reden: ik had alleen een Congolees paspoort.»
HUMO Zolang je geen officiële A-interland gespeeld hebt, kunnen jullie ook nog voor de Congolese nationale ploeg kiezen. Bestaat die kans?
LUKEBAKIO (zucht diep) «Waarom toch altijd die vraag? We praten er niet graag over, het ligt te gevoelig.»
MANGALA «Wat ons antwoord ook is, altijd zal er één kant zich gekrenkt voelen.»
auto-ongeval
HUMO Is er iets belangrijker dan voetbal?
(in koor) «Ons geloof.»
MANGALA «God is liefde.»
LUKEBAKIO «Zonder geloof zouden we vandaag niet zijn wie we zijn. God bestáát, hij is de gids die ons met de voeten op de grond houdt en ervoor zorgt dat we niet vergeten waar we vandaan komen. Door hem kunnen we groeien. Eigenlijk is het meer een levenswijze dan een religie.»
LEYA ISEKA «Wij kunnen ons geen leven zonder geloof meer voorstellen.»
LUKEBAKIO «Alles is grâce, ken je dat? Genade. Toeval bestaat niet, God beslist alles. Hij geeft ons de kracht om goede mensen te zijn.»
LEYA ISEKA «Voilà.»
LUKEBAKIO «Wij hebben het geluk om in een mooi bed te slapen, ‘s ochtends wakker te worden en te eten te hebben, terwijl zoveel kinderen hun ouders missen, geen dak boven hun hoofd hebben en honger lijden. Daar zijn we hem elke dag dankbaar voor.»
undefined
'Volgens de dokters had ik aan een rolstoel gekluisterd moeten zitten. Dat ik toch kan voetballen, is geen toeval. God is liefde ''
LEYA ISEKA «Elke dag dat ik vergeet mijn dankbaarheid te tonen, voel ik me slecht.»
MANGALA «Ik hóéf er niet eens aan te denken, het gebeurt automatisch. Elke avond voor het slapengaan bid ik. Dan dank ik de Heer omdat hij mij en mijn naasten veilig door de dag geloodst heeft. Wij hebben een goed leven. Veel mensen verlangen daar ook naar, maar hebben niet zoveel geluk, ook al zoeken zij hun toevlucht tot diezelfde God.»
LUKEBAKIO «Het gebed is de basis van alles, een directere lijn met God is er niet.»
HUMO Is er een kantelmoment geweest in jullie leven?
MANGALA «Bij mij wel, ja. Ik was 2 jaar toen ik bij het oversteken van de straat ben opgeschept door een wagen. Ik belandde in een coma, maar overleefde het – dát alleen al. Volgens de dokters had ik voor de rest van mijn leven aan een rolstoel gekluisterd moeten zitten. Maar kijk: ik stap, ik loop, ik speel voetbal. Ik noem dat geen toeval.»
LUKEBAKIO «Het is een geschenk, uit de hemel.»
MANGALA «Ik kan me het applaus van mijn ouders herinneren bij elk stapje dat ik zette toen ik weer leerde lopen. Meer herinner ik me niet, ik was te klein. Maar dat ongeval is wel mijn kracht geworden, ook op het voetbalveld. Want als ik dat heb kunnen overwinnen, wie of wat krijgt me dan nog klein?»
LUKEBAKIO «Bij mij is het twee jaar geleden gebeurd. Week na week zat ik op de bank, terwijl ik wel keihard trainde, maar waarvoor? Het leek allemaal zo nutteloos. Meer dan ooit ben ik toen op zoek gegaan naar God. Landry (Dimata, red.) heeft het pad geëffend, hij heeft me de weg gewezen. God heeft zich in mijn hart geopenbaard en heeft mijn leven compleet veranderd. Door na te denken over zijn woord, ben ik gaan inzien welk leven ik leidde. Daar heb ik een streep onder getrokken en ik ben het anders gaan aanpakken: door bescheiden proberen te zijn, want God ziet alles. We lopen hier niet zomaar rond, maar voor Hem. Door Hem heb ik rust gevonden in mijn hart.»
LEYA ISEKA «Goedheid is het enige waarnaar ik nog streef, ik ga geen nodeloze gevechten meer aan.»
HUMO Is het belangrijker een goed mens te zijn dan een goede voetballer?
LEYA ISEKA «Uiteraard, het voetbal is het echte leven niet.»
LUKEBAKIO «En daarmee is ook je vraag naar ons ware idool beantwoord: God! (collectieve schaterlach)»
