Jonge Tom Van Grieken eerde neonazi Bert Eriksson als een 'grootse man'

Een ‘grootse man’. In 2005 bracht huidig Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken hulde aan de pas overleden Bert Eriksson – wellicht de meest beruchte neonazi die Vlaanderen ooit kende. Van Grieken: ‘Ik ga me er niet voor verontschuldigen. Maar ik zou het ook niet meer herhalen.’

'Gezien het heen gaan (sic) van Bert Eriksson op maandag 3 oktober 2005 zal de NJSV-webstek als eerbetoon aan deze grote VMO-leider gedurende enkele dagen in rouwkleuren gehuld zijn. Op deze manier wensen wij onze respect te tonen aan deze grootse man en oprecht medeleven te betuigen aan zijn familie en vrienden.'

Deze tekst, ondertekend door Van Grieken, verscheen in oktober 2005 op de website van de NJSV. Van Grieken was toen preses van de Antwerpse afdeling van het NJSV, het Nationalistisch JongStudentenVerbond, een extreemrechtse studentenclub.

De huldebetuiging staat afgedrukt in het nieuwe boek 'VMO! De tanden van de Vlaamse Leeuw', waarin de geschiedenis van de Vlaamse Militanten Orde wordt herverteld door flamingant Filip Duynslager. De VMO was een paramilitaire organisatie die een extreemrechts gedachtegoed aanhing. In 1983 werd de VMO als privémilitie veroordeeld en ontbonden. Het (verheerlijkende) boek van Duynslager toont allerlei archiefmateriaal: pamfletten, affiches, foto’s en dus ook screenshots van websites.

undefined

Operatie Brevier

Albert – ‘Bert’ – Eriksson was doorheen de jaren 70 en 80 een van de VMO-leiders. Eriksson, een lid van de Hitlerjeugd Vlaanderen tijdens de oorlog, was betrokken bij straatgevechten met linkse tegenstanders, betogingen tegen migranten, acties tegen Franstaligen in de Voerstreek en paramilitaire kampen in de Ardennen.

Begin jaren 70 ging Eriksson in Oostenrijk de beenderen opgraven van collaborerende priester Cyriel Verschaeve, om ze daarna in Vlaanderen opnieuw te begraven. De zogenaamde ‘Operatie Brevier’. In 1983 werd Eriksson tot een jaar effectieve celstraf veroordeeld als leider van een privémilitie. In extreemrechtse middens kreeg hij zo meteen de status van een politiek gevangene.

Eriksson was vooral een van de meest beruchte neonazi’s die Vlaanderen ooit kende.

In een zeldzaam interview met Het Laatste Nieuws in 2001 toonde hij zich een fervent aanhanger van Adolf Hitler. Over diens ideologie vertelde hij: 'Ik geloof absoluut in het goede van het nationaalsocialisme. Er zijn fouten gebeurd, grove fouten, maar dat verandert niets aan de kern van de zaak.' Over de Jodenvervolging: 'Kloppen de getallen? Ik weet het niet. En dan druk ik mij voorzichtig uit.'

Over het begrip übermensch zei Eriksson: 'Mensen zijn niet gelijk. Ik bén een racist. Geen xenofoob, geen rassenhater. Racisme is een wetenschap. Er is een onderscheid tussen blanken en bosjesmannen.' Over migranten: 'Ik heb niets tegen een Marokkaan, maar die moet niet naar hier komen. Dat is verwerpelijk en ongezond (...) Nu moogt ge zelfs, zoals in de goede tijd, niet meer ‘smerige makak’ zeggen'.

Sprekend: Eriksson was – uiteraard – lid van het Vlaams Blok maar had toch zijn bedenkingen. 'Ze zijn soms te mak', oordeelde hij in Het Laatste Nieuws. Bij zijn begrafenis in 2005 was geen enkele leidinggevende figuur van de partij. Er kwam ook geen officieel woordje treurnis, geen enkele in memoriam op welke VB-website dan ook. 'Bert Eriksson behoort tot een andere periode, die nu ook een fysiek einde kent. Wij zijn als partij geëvolueerd', vertelde Filip Dewinter toen in De Morgen.

undefined

Gratuit en lasterlijk

Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken vindt dat zijn huldebetuiging vandaag nog weinig te betekenen heeft. 'Het ging om een pop-up op de website van de NJSV. Ik zie de politieke relevantie hier anno 2019 niet van in. Dit is intussen meer dan veertien jaar geleden. Ik was toen een negentienjarige student die in rechtse kringen vertoefde. Iemand zonder politiek mandaat', reageert Van Grieken. 'Ik ga me er niet voor verontschuldigen. Maar ik zou het ook niet herhalen. Eriksson had een verdienste, maar hij was niet zonder fout. Om het zacht uit te drukken.'

Van Grieken bereidt momenteel een klacht voor tegen Karel De Gucht (Open Vld) wegens laster en eerroof. De liberale politicus vertelde zondag aan VTM Nieuws dat 'het Vlaams Belang de richting van het nationaalsocialisme uitgaat'. Volgens De Gucht bewandelt Vlaams formateur Bart De Wever (N-VA) 'een heel dunne lijn' door gesprekken te voeren met het Vlaams Belang over een nieuwe regering. Van Grieken noemde die uitspraken gratuit en lasterlijk. Een belediging voor zijn kiezers.

Van Grieken vindt de klacht tegen De Gucht ook niet in tegenspraak met zijn eerbetoon aan Eriksson als student. 'Dit is echt niet het moment waarop ik ‘door de mand’ val. Absoluut niet', vervolgt Van Grieken. 'De context van die pop-up is heel belangrijk. En voor alle duidelijkheid: toen de VMO verboden werd, was ik min drie jaar oud. Als iemand als De Gucht mijn hele partij en al mijn kiezers uitmaakt voor nazi’s, dan is dat een beschuldiging die ik niet zomaar kan laten passeren.'

Vlaams Belang onderhandelt momenteel nog over Vlaamse regeringsdeelname. Gisterenavond had Van Grieken, de grote overwinnaar van de verkiezingen langs Vlaamse kant, opnieuw een gesprek met formateur De Wever. Die moet nu eerstdaags beslissen met welke partijen hij over een coalitie wil onderhandelen. De kans dat Vlaams Belang aan boord blijft, lijkt klein. De N-VA en Vlaams Belang hebben samen geen meerderheid. Geen enkele andere partij wil bijspringen.

© De Morgen