Judo-kampioene Ingrid Berghmans reageert op het misbruik in de sport: 'Ik blijf het vreemd vinden dat alles nu plots naar buiten komt'

Ingrid Berghmans, de grande dame van het Belgische judo en sportvrouw van de eeuw, is boos: de sport die haar zo nauw aan het hart ligt, wordt door het slijk gehaald. Ook de omstreden judocoach D.B. wil ze niet meteen veroordelen.

'We hébben gefeest, en ik ben heel blij dat er in die tijd geen Facebook bestond. Maar ik heb nóóit grens overschrijdend gedrag gezien'

Het begon met de getuigenis van judoka Ann Simons over grensoverschrijdend gedrag. Er volgden meteen andere verhalen, en in ‘Terzake’ vertelde een anonieme judoka hoe haar trainer haar als 13-jarige probeerde te tongzoenen en een andere coach haar borsten betastte. De sport die ons land jarenlang successen bezorgde, bleek ten onder te gaan aan normvervaging.

Toen Ingrid Berghmans (56) vorige week na een vakantie van het vliegtuig stapte en het nieuws onder ogen kreeg, viel ze steil achterover. Tussen twee lessen in haar fitnesscentrum in Luik, staat ze ons te woord.

Ingrid Berghmans «Nooit heeft er iemand met opzet naar mijn borst gegrepen, of werden er grensoverschrijdende opmerkingen gemaakt. Nóóit. En ik heb mijn hele leven enkel met mannen getraind, vrouwenjudo bestond gewoon niet – in Japan weigerden ze in het begin zelfs met mij te trainen. Ik was een pionier in die mannenwereld, maar op het einde van mijn carrière telde de groep toch al veel meisjes. Geregeld waren we een maand weg, maar nooit is er iets grensoverschrijdends gebeurd. Dat zou ik zéker gezien hebben.»

HUMO Jij was een sterke vrouw met veel persoonlijkheid. Misschien schrokken mannen ervoor terug om bij jou iets uit te halen?

Berghmans «Ik ben op mijn 16de begonnen, en toen was ik ook jong en onervaren.

»Er zijn verhalen waar ik mijn bedenkingen bij heb, en de vraag is: wat is misplaatst? Als je nagefloten wordt door bouwvakkers? Elke vrouw vindt het toch fijn als iemand laat merken dat je er nog goed uitziet? Ik ben 56 jaar, en als ik voor een rood licht sta en naast mij knipoogt iemand naar mij, vind ik dat niet erg. Maar tegenwoordig wordt daar zelfs aanstoot aan genomen.»

HUMO Het ging om meisjes van 13 jaar, die voortdurend seksueel getinte toespelingen van hun coaches moesten ondergaan, inclusief ongewenste aanrakingen.

Berghmans «Dat is zeker misplaatst. Alleen heb ík zoiets nooit meegemaakt. In Nederland was er in de jaren 90 een groot schandaal met de trainer van mijn rivale Irene de Kok. Natuurlijk bestaat het, en niet alleen in onze sport. Maar als het judo in België er zo van doordrongen was, zoals men nu beweert, dan had het toch al veel vroeger naar buiten moeten komen? Ann Simons heeft die klacht jaren geleden al ingediend, maar nu pas volgen al die andere verhalen. Ik vind dat een beetje raar.»

HUMO Ex-judoka Sissi Veys getuigde in De Standaard over feesten overgoten met drank, en van seks op de dansvloer en op de bus. Leiden judoka’s zo’n liederlijk leven?

Berghmans «Wij hébben gefeest, en ik ben heel blij dat er in die tijd geen Facebook bestond (lacht). Na die maandenlange opbouw naar een kampioenschap volgde de decompressie. De meisjes van de categorie -48 kilo stonden na twee whisky-cola’s op hun kop, die moesten we naar het hotel dragen. Maar wij hadden ook prestaties geleverd, hè.

undefined

'Als je weet dat er iemand verkracht is, noem dan namen.' Ingrid Berghmans

undefined

» Atleten zijn ook maar mensen: ik ben vier jaar samen geweest met Robert Van de Walle, en heb ook relaties gehad met andere judoka’s. Tia Hellebaut is toch ook met haar trainer getrouwd? Op de werkvloer ontstaan er altijd relaties: het judo is niet anders dan het gewone leven.»

HUMO Maar het judo gaat niet gebukt onder normvervaging?

Berghmans «Nee. Bij ons waren er ook meisjes die nergens mee naartoe gingen: Heidi Rakels studeerde voor burgerlijk ingenieur en kroop altijd achter haar boeken. Ik wist op stage na een zware training soms mijn naam niet meer, maar Heidi ging nog blokken. Ongelooflijk, wij hadden daar veel respect voor.

»Ik kreeg het vooral moeilijk toen ik het verhaal las van een judoka die zogezegd haar hele carrière werd tegengewerkt, omdat ze niet inging op de avances van iemand (zucht).»

HUMO Dat was ook Sissi Veys, en er bestaat een sterk vermoeden dat het om Robert Van de Walle ging. Zij zei ook: ‘Seks was een chantagewapen, ik weet dat er judoka’s zijn verkracht.’

Berghmans «Ik weet dat Robert graag vrouwen ziet, maar iemand boycotten zou hij nooit doen. En iemand verkrachten al helemaal niet. Dat verhaal vond ik ronduit zwak, dat zijn frustraties die opspelen.

»Als het zo is dat er judoka’s verkracht zijn: noem dan namen, en leg alles wat je weet meteen op tafel. Maar als je dingen gaat beweren die je ‘van horen zeggen’ hebt, dan heb ik het daar moeilijk mee.»

HUMO Het gaat nu vooral over één trainer, die zijn 13-jarige pupil probeerde te tongzoenen.

Berghmans «Dat is over de schreef. Geen discussie.»

HUMO Jij kent de persoon om wie het gaat.

Berghmans «Natuurlijk, iedereen in de judowereld kent hem. Hij was een atleet toen ik nog vocht. Ik viel er steil van achterover. Ik denk echt dat hij slim genoeg is om geen grensoverschrijdende dingen te doen. Zeker met zijn positie bij de Vlaamse Judofederatie. Maar in deze wereld steek ik mijn handen voor niemand in het vuur.»

HUMO Ben je misschien vooral verbaasd dat hij zulke dingen zou kunnen gedaan hebben?

Berghmans «Ja. (Zwijgt lang) Als het allemaal gebeurd is, moet het voor de rechtbank komen.»

undefined

'De klacht van Ann Simons is jaren geleden al ingediend, maar nu pas volgen al die andere verhalen. Ik vind dat een beetje raar.'

HUMO Jean-Marie Dedecker heeft afstand van die man genomen. Jij doet dat niet.

Berghmans «Nee. Zijn proces is al gevoerd in de media, en dat vind ik niet kunnen. Hoe kunnen ze zoiets ooit nog neutraal onderzoeken, met al die heisa? En van de klacht die Ann Simons destijds had ingediend, is er nooit iets gekomen. Daar moet toch een reden voor zijn?»

HUMO Veel slachtoffers waren heel jong, en durfden niks te zeggen. Voormalig judoka Niki Heylen kaartte het probleem in hun naam aan bij de Vlaamse Judofederatie, maar zij kreeg geen gehoor en werd geschorst. Bleven ze bij de federatie niet in gebreke?

Berghmans «Dat verhaal kende ik niet. Ik ben er al te lang uit om me over de federatie uit te spreken. Soms denk ik: ‘Misschien speelt er iets intern, en willen ze zijn vel.’»

HUMO Hoe bedoel je?

Berghmans «Dat ze hem aan de kant proberen te schuiven. Vroeger was het anders, dan had je Jean-Marie Dedecker als overkoepelende bondscoach en trainden wij twee keer per week met de nationale selectie in Brugge. Ik vertrok om 5 uur ’s morgen met de boemeltrein vanuit Leopoldsburg, om vier uur lang te gaan trainen. Dat zorgde voor duidelijke structuren. Nu heeft iedereen zijn persoonlijke trainer en die willen allemaal hun zegje doen. Ze hopen in de eerste plaats dat hún judoka een medaille haalt. Daardoor groeit alles uit mekaar. Zeker als die medailles niet komen, groeien er frustraties.

»En dan is er nog de pers. Vroeger, in de tijd dat ik met Robert samen was, kon je al eens vragen dat ze iets niet schreven. Maar nu zoeken ze naar sensatie. Ik zou op dit moment heel graag willen weten wat er écht gebeurd is. En ik wil de trainer in kwestie niet veroordelen vooraleer een onpartijdige rechter dat gedaan heeft.»

HUMO De Judofederatie heeft hem uiteindelijk op non-actief gezet. Dat duurde ook wel even.

Berghmans «Kijk, ik heb zelf een dochter, en ik probeer me in de rol van de moeder van die meisjes in te leven: ik kan me niet inbeelden dat er ouders zijn die niet wisten wat er zich afspeelde. Mijn vader was vrachtwagenchauffeur, hij kon niet mee naar de trainingen en wedstijden. Maar nu is er altijd iemand van de familie in de buurt. Dan moet het toch eerder naar buiten komen? Daar blijf ik mee zitten.»

HUMO Het doet je pijn.

Berghmans «Verschrikkelijk. Ik heb ontzettend veel voor mijn sport gegeven, en er ook veel van teruggekregen. Misschien ben ik naïef, dat kan ook. Het judo is een contactsport, en ja, dan komt er al eens een hand op je borst terecht. Als je voor de eerste keer een judowedstrijd ziet, denk je ook: ‘Wat is dat allemaal?’ Judoka’s zijn ook heel lichamelijk – meer dan andere mensen, heb ik na mijn loopbaan gemerkt. Als ik in de fitness iemand corrigeer tijdens een oefening, leg ik gemakkelijk een hand op zijn of haar schouder. Maar je merkt dat veel mensen dat niet appreciëren.

»Mijn zoon was vandaag voor zijn werk in Antwerpen, en werd door iedereen overstelpt met één vraag: ‘Wat denkt je mama ervan?’ En mijn telefoon staat al sinds maandag niet meer stil. Ik wil morgen zelf met Ulla, Gella en Robert bellen – de grote namen, zeg maar. Zoals het judo nu wordt afgeschilderd, dat vind ik erover. Het moet gedaan zijn: alles wat we opgebouwd hebben, mogen we niet laten kapotmaken.»