Julia Holter ★★★☆☆ + Sam Amidon ★★★★☆ (De Roma)

Voor liefhebbers van uneasy listening was De Roma gisteren een gedroomde bestemming. De Californische Julia Holter kwam er haar behoorlijk hermetische dubbelaar ‘Aviary’ voorstellen en ook ‘special guest’ Sam Amidon kleurde, met zijn weinig orthodoxe folkvariant, meer dan eens buiten de lijntjes.

Amidon, een 37 jarige multi-instrumentalist uit Vermont, keerde vijf platen lang de Amerikaanse folktraditie binnenste buiten. De ene keer voorzag hij obscure murder ballads, train songs en gospelnummers, met de hulp van componist Nico Muhly, van majestueuze strijkersarrangementen, de andere keer perste hij ze in een bevreemdend free-jazzkorset of verstopte hij ze onder een laag ambient elektronica. Zijn jongste cd, ‘The Following Mountain’ – meteen de eerste waarop hij zich ook als songwriter manifesteert – staat dan weer vol experimentele jams en onverwachte stilistische zwenkingen die nauwer aanleunen bij de wereld van de impro dan bij die van Pete Seeger of Woody Guthrie.

Op het podium is Sam Amidon (★★★★☆) doorgaans een ongeleid projectiel: even excentriek als onvoorspelbaar. Het gebeurt dat hij, zonder enige aanleiding, halverwege een bucolisch lied begint te schreeuwen, een Tuvaanse keelzanger imiteert of het publiek induikt en in het midden van de zaal op zijn hoofd gaat staan. Net zo goed komt hij op de proppen met onwaarschijnlijke covers van, pakweg, Mariah Carey, R. Kelly of Tears For Fears. Amidon is een muzikale anarchist die er, met zijn wilde strapatsen, voor zorgt dat de aandacht van de toeschouwer nooit verslapt.

undefined

In Antwerpen, waar hij zich op bas, rammelpercussie, keyboards en allerlei elektronische snufjes liet assisteren door Chris Vatalaro, bleek er tijdens opener ‘Juma Mountain’ iets mis te zijn met de pickup van zijn gitaar, wat een hoogst bizar geluid opleverde. Toch ging Sam Amidon stug door met spelen, alsof er geen vuiltje aan de lucht was. Vervolgens schakelde hij over op banjo om zich in het rauwe ‘As I Roved Out’ als een losgeslagen bluesman te manifesteren.‘Prodigal Son’ werd voorzien van geprogrammeerde loops en terwijl zijn gezel in ‘Another Story Told’ een bassolo weggaf, greep Amidon plots zijn fiddle om elegant maar onverstoorbaar naast de toon te gaan spelen. Toch kwam hij ermee weg, omdat hij als geen ander zijn kunstje beheerst en hij je net zo goed onverhoeds wist te raken, zoals met het van Arthur Russell geleende ‘Lucky Cloud’. Een loopje nemen met alle conventies en toch nog entertainen: faut le faire. We sluiten ons dan ook graag aan bij het verzoek van Ingrid Bergman in ‘Casablanca’: ‘Play it again, Sam! En wel zeer gauw.

Wie zich er zich, dank zij prachtplaten als ‘Loud City Song’, ‘Have You In My Wilderness’ of ‘In The Same Room’ toe had laten verleiden een kaartje voor het concert van Julia Holter aan te schaffen, zal zich wellicht een beetje bekocht hebben gevoeld. De set van de 33-jarige Amerikaanse stond namelijk zo goed als volledig in het teken van het onlangs verschenen ‘Aviary’ (‘volière’), een negentig minuten durende, in avant-gardesferen badende songcyclus, waarin de artieste de chaos van dit tijdsgewricht tracht te bezweren. Aanleiding van haar malaise was de verkiezing van Donald Trump, maar niet uitsluitend. De jongste jaren zijn nu eenmaal overal ter wereld wreedaardige en demagogische autocraten opgestaan, die de vloer aanvegen met mensenrechten. Holter ziet duidelijke parallellen tussen de kruistochten en hedendaagse vormen van imperialisme en gebruikt oude literaire teksten van Sappho, Dante, Poesjkin of middeleeuwse Occitaanse troubadours om het over vandaag te hebben. Ambitieus? U zegt het, al zijn omschrijvingen als ‘academisch’ of ‘highbrow’ evenmin overdreven.

In De Roma beroerde Julia Holter (★★★☆☆) zelf het klavier en liet ze zich assisteren door een vijfkoppig ensemble dat, naast drums en contrabas, ook een viool, trompet, klarinet, doedelzak en een batterij elektronica in stelling bracht. Alle muzikanten hadden ongetwijfeld een hoge graad aan het conservatorium behaald, maar ze speelden ook een beetje stijfjes. Er stonden zelfs partituren op het podium. Opener ‘Turn the Light On’ had iets van een richtingloze jam en ook ‘Underneath the Moon’ of ‘Chaitus’ waren niet bepaald deuntjes van het type dat je ’s ochtends op weg naar het werk tot blijmoedig gefluit inspireert.

undefined

‘Aviary’ wil nadrukkelijk geen popmuziek zijn, heeft iets van een opera en lonkt dus eerder naar Klara dan StuBru. Het is, kortom, een taaie brok die zwaar op de maag blijft liggen. Zelf omschreef Holter haar in dreiging en melancholie gedrenkte composities als ‘fun’. Tja, er zijn zelfs mensen die voor de lol hun appendix laten verwijderen. Maar geloof ons, we hebben in De Roma echt niemand zien heupwiegen of met de vingers zien knipperen. Wie in was voor een spelletje ‘Zoek de melodie’ daarentegen, werd door Julia Holter op zijn wenken bediend. Zeker, af en toe herkenden we iets dat op een song geleek, zoals het fraai gearrangeerde ‘Les Jeux to You’, het solo aan de piano gebrachte ‘In Gardens’ Muteness of het door een rokerige jazztrompet gedomineerde ‘Voce Simul’ (jazeker, Julia heeft latijn geleerd), maar het waren toch vooral de drie oudere liedjes uit ‘Have You in My Wilderness’ (‘Feel You’, het catchy ‘Silhouette’ en het frivole ‘Sea Calls Me Home’) die bij het publiek enige geestdrift losweekten.

Begrijp ons niet verkeerd: wij zijn van oordeel dat iedere artiest ongelimiteerd zijn zin moet kunnen doen, maar wie de prog- en symforockers uit de seventies al pretentieus vond, moest bij Julia Holter toch even slikken. Het feit dat we heel wat murw geslagen toeschouwers ongedurig op hun stoel heen en weer zagen schuiven, zegt veel. Het was een lange zit die ook óns uithoudingsvermogen zwaar op de proef stelde. Daar kon zelfs een mooie bis als het mijmerende, statig voortschrijdende ‘Why Sad Song’ niets meer aan veranderen. ‘Aviary’ is ongetwijfeld Grote Kunst, maar bij momenten ook boring like hell. Hadden we maar een boek of een breiwerkje meegenomen.