Kan Wouter Beke in 2014 voor de electorale ommekeer zorgen?
‘Het is zwaar om een superheld te zijn.’ Die bekentenis deed CD&V-voorzitter Wouter Beke (39) een jaar geleden in de biografische strip van Wetstraat-experts Jonas Geirnaert en Jeroom.
Het superheldendom mag dan zwaar zijn, efficiënt is het zeker ook: CD&V lijkt uit het electorale dal te klimmen en Beke wordt op 12 november ongetwijfeld met een superheldscore tot partijvoorzitter herkozen.
CD&V kan een superheld in bloedvorm gebruiken, want de partij boert al een kwarteeuw achteruit. In 1985 haalden de christendemocraten ruim 34 procent, in 2010 nog 17,6 procent. Oubollige ideologie? Fout politiek personeel? Of onduidelijke communicatie? Humo liet enkele eminente CD&V-kenners de partij fileren. Jan Callebaut is communicatie- en marketingadviseur en adviseerde Yves Leterme bij de kiescampagne van 2007. Professor Dave Sinardet is politicoloog aan de VUB. Minister van Staat Mark Eyskens is oud-premier van CD&V.
HUMO Kan Beke in 2014 voor de electorale ommekeer zorgen?
Jan Callebaut «Kan een partij met een christelijke visie op de samenleving nog 30 procent halen? Ik denk het niet. Het geloof is niet meer diepgeworteld in Vlaanderen. Het beste bewijs was dat de paarse regering van Guy Verhofstadt ethische dossiers die jarenlang muurvast zaten, vlot geregeld kreeg.
»In die context is Beke wellicht de best mogelijke CD&V-voorzitter. Hij komt bescheiden over, is goed opgeleid en vrij verstandig. Bovendien is hij geen haantje-de-voorste die voor eigen rekening rijdt.»
Mark Eyskens «Het kiespubliek verandert: het wil jonge, ernstige politici. Wouter is zo iemand. Hij kent zijn dossiers, hij is geen demagoog, hij scheldt of schreeuwt niet en hij is beleefd. Zijn imago van ideale schoonzoon is een troef. Bovendien zit hij altijd netjes in het pak. Vestimentaire slordigheid wijst bij veel politici op intellectuele slordigheid.»
Dave Sinardet «Beke heeft autoriteit gewonnen en komt zelfverzekerder over, maar sinds de Vlaamse verkiezingen van 2009 is Kris Peeters de échte baas. Een anekdote om dat te illustreren: een vergadering over de staatshervorming met de partijvoorzitters werd stilgelegd omdat Peeters al was gaan slapen en Beke niets kon beslissen zonder zijn goedkeuring (lacht). CD&V rekent volgend jaar dan ook veeleer op Peeters dan op Beke om de schade te beperken of wat goed te maken.»
Callebaut «Niet zozeer het ideeëngoed kan het verschil maken, dat doen charismatische politici. Die zijn vandaag dun gezaaid bij álle Vlaamse partijen. Zelfs bij de N-VA lijkt het leiderschap van Bart De Wever af te brokkelen. In die context staat Beke er niet zo slecht voor met zijn imago.»
HUMO Zijn gebrek aan charisma is een voordeel?
Callebaut «Absoluut.»
Sinardet «Wat is Belgische politiek? Zeven miljoen mensen trekken naar de stembus en op het einde kiest CD&V met wie ze de regering vormt (lacht). Enkel paars heeft dat even doorbroken. De gigantische scores mogen dan verdwenen zijn, de politieke macht van CD&V is gebleven. In 2014 zal die partij zo goed als zeker nodig zijn, zowel voor een regering mét als zonder de N-VA. Tenzij de N-VA op Vlaams niveau incontournable is, zal CD&V uiteindelijk de coalitie bepalen. Dat is toch geen slechte positie?»
Eyskens «Als CD&V vooruitgaat, zal de N-VA achteruitgaan en omgekeerd. Ons kiezerspotentieel ligt zeer dicht bij elkaar. We moeten de N-VA dus assertief ontmaskeren. Haar sociaaleconomische programma is puur thatcherisme dat België in de ellende zal storten. We moeten De Wever bij elk debat vragen of hij een separatist is. Als hij ja antwoordt, krijgt hij 90 procent van de Vlamingen tegen zich. Als hij nee zegt, slikt hij zijn grote principes in.»
HUMO Is het een probleem dat CD&V geen geloofwaardige kandidaat heeft om federaal premier te worden?
Callebaut «Misschien wil Beke helemaal geen kandidaat-premier naar voren schuiven. Hij doet aan politiek als voorzitter van een bescheiden partij, en niet vanuit de grandeur van een roemrijk verleden met een massa premiers. Zelfs als CD&V 20 procent haalt, is dat geen hefboom om het premierschap te eisen. Beke gaat ervan uit dat er in 2014 op alle niveaus zal worden onderhandeld tussen gelijkwaardige, kleinere partijen. Als het écht nodig is, zal hij wel iemand vinden om premier te worden.»
HUMO Maar wie? Kris Peeters is alleen geïnteresseerd in de job van minister-president.
Callebaut «CD&V zet in op haar meest zekere optie: de minister-president. De kans is erg klein dat de partij zowel de federale als de Vlaamse regering zal leiden, maar Beke heeft wel het talent om Peeters te overtuigen om eventueel te verhuizen naar het federale niveau.»
Sinardet «Als de N-VA veel groter wordt dan CD&V, zie ik Peeters geen minister-president worden. Dan zou hij een handpop van de N-VA zijn. In dat geval is de federale regering misschien een handige exit voor Peeters.»
HUMO Het palmares van de Vlaamse regering oogt niet fraai. Geen enkel groot dossier lijkt opgelost met Kris Peeters als minister-president: de onderwijshervorming, de Oosterweelverbinding, Uplace, de files, de wachtlijsten voor gehandicapten en sociale woningen…
