Kerkbranden teisteren Canada sinds de ontdekking van massagraven bij rooms-katholieke kostscholen

Zeker 45 Canadese kerkgebouwen zijn de afgelopen maanden in vlammen opgegaan of vernield, nadat in mei honderden graven werden gevonden bij voormalige rooms-katholieke kostscholen.

De koptische kerk in Surrey in de provincie British Columbia die maandag tot de grond toe afbrandde, is de laatste in een lange rij. De afgelopen maanden zijn in Canada tientallen kerken afgebrand of beschadigd. Volgens een inventarisatie van het Canadese nieuwsplatform True North is er bij een kleine twintig kerken sprake van mogelijke brandstichting; nog eens een kleine dertig kerken werden beklad of vernield. Het is nog onduidelijk wie er achter de branden en vernielingen zit. De politie doet onderzoek.

Waarschijnlijk is er een verband tussen de kerkbranden en de vondst van honderden anonieme graven bij voormalige internaten, afgelopen mei. Tussen 1883 en het eind van de vorige eeuw werden daar door de Canadese overheid tienduizenden inheemse kinderen ondergebracht, om hen onder dwang de westerse, christelijke cultuur te onderwijzen. De kinderen mochten geen contact meer hebben met hun ouders, en ze mochten hun taal niet langer spreken. Hoewel de Canadese overheid de internaten in het leven riep, werden ze meestal beheerd en geleid door de rooms-katholieke kerk.

‘Dit gaat ons niet helpen’

Eind vorige maand sprak de Canadese premier Justin Trudeau zijn afschuw uit over de kerkbranden, die hij op een persconferentie ‘onacceptabel en fout’ noemde. Tegelijkertijd toonde hij begrip voor ‘de woede die mensen voelen tegen de overheid, en tegen organisaties als de katholieke kerk, vanwege de beschamende geschiedenis (van de internaten, red.) waarover we steeds meer te weten komen’.

Vertegenwoordigers van de inheemse bevolking van Canada, en de slachtoffers van de internaten hebben de kerkbranden eveneens veroordeeld. Een van hen, Cheryle Delores Gunargi O’Sullivan, zei tegen de website Catholic News Agency: ‘De vermoedelijke brandstichtingen maken ons tot boeman, terwijl wij de slachtoffers zijn. Het gaat ons niet helpen de banden met de kerk, de overheid of de politie te herstellen. Het is contraproductief en het moet stoppen.’

De katholieke kerk zit in een benarde positie

De meeste getroffen kerken zijn katholiek, hoewel ook enkele anglicaanse kerken in vlammen opgingen. De Canadese katholieke kerk zit in een benarde positie. De woede over de ontdekking van de graven en over de rol van de katholieke kerk in de internaten groeit. Katholieke leiders in Canada stellen zich wat de branden betreft vooralsnog terughoudend op. Paul Terrio, bisschop van Saint Paul in de provincie Alberta, riep gelovigen op om vooral geen overhaaste conclusies te trekken toen een kerk in zijn bisdom vorige maand volledig afbrandde.

Steeds luider klinkt de roep om excuses vanuit de katholieke kerk voor datgene wat de slachtoffers al die decennia is aangedaan. Enkele Canadese aartsbisschoppen hebben inmiddels namens de kerk hun excuses aangeboden, net als verschillende individuele priesters, maar excuses van paus Franciscus blijven vooralsnog uit. Wel heeft de paus zijn afschuw uitgesproken over wat er in de internaten is gebeurd. ‘De trieste ontdekking doet het begrip voor de pijn en het lijden van het verleden verder toenemen’, zo sprak Franciscus. De paus heeft de leiders van drie inheemse groepen bovendien uitgenodigd om in december op bezoek te komen in het Vaticaan.

(Trouw)