Kerst met Karel en Jean-Jacques De Gucht

Humo neemt een voorschot op het kerstdiner van de clan De Gucht: Karel De Gucht, voormalige partijvoorzitter, minister en Europees Commissaris, en zijn zoon Jean-Jacques, Vlaams parlementslid en senaatsfractievoorzitter voor Open VLD, maken hij de stand van het land op. Passeren de revue: Kris Peeters, Hilde Crevits en een niet-militante politicus.

Wielrenners overvalt na hun afscheidsbloemen en ererondjes onvermijdelijk een kinderlijke hulpeloosheid: zonder de door de ploegleiding aangeleverde schema’s voor leven en werk weten ze zich geen raad met de praktische kant van het bestaan. Iets van die ontreddering treft dezer dagen Karel De Gucht. Na decennia met chauffeur, woordvoerder en secretariaat moet hij sinds anderhalve maand zijn eigen boontjes doppen. En dus overlegt hij met zijn zoon hoe hij straks het handigst naar het koninklijk paleis rijdt, waar José Manuel Barroso een afscheidsdiner te beurt valt. Maar eerst blikken we in familieverband terug op wat was. Een voorschot op het kerstdiner van de clan De Gucht.

Karel De Gucht «De clan De Gucht bestáát. En ons clangevoel beperkt zich niet tot het samen vieren van kerstavond en oudejaarsavond. We gaan zeer geregeld samen uit eten, maar niet op een vaste dag of zo; we zijn geen systeemmensen.»

Jean-Jacques De Gucht «We bellen ook vaak: als ik een mooie tentoonstelling gezien heb, als ik een belangrijke vergadering achter de rug heb, als er iets over mijn zoontje te vertellen valt.»

Karel «Hij belt zéér veel. Jean-Jacques belt, legt de telefoon neer, belt vijf minuten later over iets anders, en belt een kwartier later over nóg iets anders. Ik heb al voorgesteld dat hij het een beetje zou groeperen, maar hij leert het niet: hij blijft een seriële beller.»

Jean-Jacques «Ik discussieer graag, ik overleg graag. Ook een familietrek.»

Karel «In ons gezin is altijd veel over politiek gediscussieerd. Mireille, mijn vrouw en zijn moeder, voelt politiek ook zeer goed aan. Ik herinner me bijvoorbeeld mijn historische botsing met Verhofstadt over het migrantenstemrecht: ’t was toen toch mama die zei hoe we het gingen aanpakken, nee? (Jean-Jacques knikt) Ook zij is in een politiek milieu geboren; haar vader was gemeenteraadslid. Jean-Jacques heeft er zeker zijn voordeel mee gedaan dat hij die gevoeligheid van twee kanten heeft: hij heeft bagage meegekregen die ik zelf heb moeten verzamelen – met scha en schande (lacht).»

HUMO Zijn jullie het aldoor roerend eens?

Jean-Jacques «Toch niet.»

Karel «Over fundamentele zaken? Probeer maar iets te vinden waar we het niet over eens zijn (lacht). In ethische kwesties zitten we zelfs zonder met elkaar te praten op dezelfde golflengte, tot in de details. Daar hebben wij identiek dezelfde gevoeligheid voor, dat moet haast wel met onze genen te maken hebben. We delen ook een uitgesproken interesse voor cultuur. Dat is natuurlijk ook het gevolg van het feit dat mijn vrouw en ik de kinderen van in hun prille jeugd met cultuur geconfronteerd hebben. Ik herinner me een reis naar Engeland, waar we tussen Dover en Londen alle gotische kerken zijn gaan bekijken.»

Jean-Jacques «Tot mijn broer en ik geen kerk meer konden zien.»

Piketty en Marx

HUMO Zo komen we als vanzelf bij de CD&V terecht. Haalt deze regering het einde van de rit?

Jean-Jacques (knikt)

Karel «Ik kan eerlijker mijn gedacht zeggen, omdat ik op dit moment niet echt een mandaat heb. Het eerlijke antwoord is: ik weet het niet. Ik denk niet dat de regering voort kan zoals ze nu bezig is: ze hebben amper een regeerakkoord afgesloten en ze discussiëren al voortdurend over zaken die niet in dat akkoord staan. De regeringspartijen liggen dus met elkaar overhoop over dingen die ze net tevoren beslist hadden niet te zullen doen. Dat is toch niet te bevatten?

»Meneer Peeters is nu constant bezig over een vermogenswinstbelasting, iets waar hij voor de verkiezingen nooit over gesproken heeft. Bij mijn weten is Peeters de vroegere gedelegeerde bestuurder van Unizo: hij zou dus beter moeten weten. Ik vraag me af wat die man bezielt. Nog zoiets: plotseling ontstaat er een grote discussie over bedrijfswagens. (Schudt het hoofd) De regering moet in de lente een tweede adem vinden.»

Jean-Jacques «Ik denk dat de regering de rit wél zal uitzitten, ook al zorgen de stakingen er nu voor dat sommigen blijkbaar vergeten zijn wat ze tijdens de verkiezingscampagne en de regeringsonderhandelingen gezegd hebben. Kris Peeters doet tegenwoordig inderdaad op een nogal dubbelzinnige manier aan politiek. ’t Is voor de CD&V blijkbaar wennen dat ze niet meer in het midden van het bed liggen. Maar als ze zich daarmee kunnen verzoenen, dan ben ik ervan overtuigd dat deze regering de volle vijf jaar zal uitdoen.»

Karel «’t Is alles bij elkaar toch een zeer rare zaak. Want wat is voor De Wever één van de belangrijkste fundamenten van deze regering? Dat Vlamingen elkaar beter zouden begrijpen, omdat ze samen één gemeenschap vormen met dezelfde geschiedenis en dezelfde levensvisie. Maar in deze regering hebben de Vlaamse partijen onderling problemen, ze hebben géén last met de MR. Een interessant fenomeen, dat haaks staat op de nationalistische analyse van België.»

HUMO De stakingen illustreren hetzelfde: de taalgrens scheidt de stakers van de werkwilligen niet.

Karel «’t Zijn niet alleen de Walen die staken, inderdaad. De regering heeft het meeste last met Marc Leemans van het ACV, bij mijn weten een CD&V’er. Die man klopt tijdens de regeringsonderhandelingen hard op tafel om een oplossing te vinden voor Arco – een stommiteit van zijn vakbond, waar verder niemand iets mee te maken heeft. Maar de dag nadien begint hij over een vermogenswinstbelasting en stapt zijn partij daar nog in mee ook. Een raar fenomeen, waarvan de Vlaams-nationalisten nu eens niet de Walen de schuld kunnen geven (lacht).»

HUMO De jongste tijd heeft een gevoel van onrechtvaardigheid de kop opgestoken: LuxLeaks werd blootgelegd, Marc Coucke illustreerde dat de fiscaliteit hervormd moet worden, de analyse van Piketty verovert de wereld…

Karel «Iedereen heeft het nu over Piketty, maar hoeveel mensen hebben hem gelezen? Even weinig als er Marx gelezen hebben. ‘Das Kapital’ is ook niet door te komen, maar toch heeft iedereen er tientallen jaren over gesproken.»

HUMO Heeft u Piketty gelezen?

Karel «Ik denk er nog niet aan om zeshonderd pagina’s te lezen. Ik heb een samenvatting gelezen en het commentaar van een paar mensen, onder wie John Kenneth Galbraith.»

HUMO Maar wat ik dus wilde weten: mag een regeerakkoord niet aangepast worden als de maatschappelijke gevoeligheden veranderen?

Jean-Jacques «Als ik het puur dogmatische discours van de vakbondsafgevaardigden hoor, vraag ik me af of we het wel over hetzelfde regeerakkoord hebben.»

Karel «De dag nadat een akkoord gesloten is, moet een regering zeker geen maatregelen nemen die niet in dat akkoord staan.»

Jean-Jacques «Door heel de verkiezingscampagne heen was de teneur dat er extra steun nodig is om economische groei te creëren. Daar zijn berekeningen van en op basis daarvan is een regeerakkoord gesloten. Als de vakbonden geen indexsprong willen en ook al niet willen dat er langer gewerkt wordt, dan vraag ik me af waar zij het geld denken te halen om die groei te creëren. Want van een vermogenswinstbelasting zal het niet komen: als we die invoeren, straffen we de middenklasse die nu al veel belastingen betaalt. En om een echte tax shift te kunnen doorvoeren, moeten we eerst concurrentieel in orde zijn.»

Karel «Het grote probleem met een vermogenswinstbelasting is: ofwel organiseer je die zo dat het iets oplevert, en dan ga je opnieuw geld bij de middenklasse halen; ofwel installeer je die als een symbool, en dan gaat ze niks opbrengen. Ik ben ideologisch niet tegen een vermogenswinstbelasting, maar het is – zoals ze in het Frans zeggen – une fausse bonne idée.»

HUMO Misschien is er juist een symbool nodig om het gevoel van onrechtvaardigheid te milderen.

Karel «Er bestaat zoiets als een inherente rechtvaardigheidsvraag, dat klopt. Maar politiek is ook een kwestie van plausibiliteit en ik heb, zelfs met de grootst mogelijke openheid van geest, nog geen enkele plausibele oplossing gezien voor de vermogenswinstbelasting.»

Jean-Jacques «Dan zie ik meer heil in de zogenaamde kaaimantaks: een belasting op geld dat in belastingparadijzen geparkeerd wordt. Dat is goed, zoals die al ingevoerde taks in Nederland bewijst: je kunt er geld mee verdienen en het is rechtvaardig.»

Karel (knikt) «Je belast immers mensen die hun geld in het buitenland steken en hier van onze voorzieningen profiteren.

»Maar over een louter ideologische kwestie als de vermogenswinstbelasting blijven palaveren, is alleen maar tijdverlies. Want intussen doet men niks aan de crisis en wordt er niet één job gecreëerd. Daarvoor moet men meer investeren, want met besparen alleen zal het niet lukken. Stel: we bouwen de komende twee jaar in Vlaanderen alle scholen die nodig zijn. Daar zal zonder enige twijfel economische groei uit volgen. Want de Vlaamse economie hangt intern voor een groot stuk af van de bouwsector. Extern is de groei in de ons omringende landen belangrijk, maar die kunnen we zelf niet beïnvloeden.»

HUMO Heeft de regering die balans tussen investeren en besparen op orde?

Karel «Ik vind van wel, ja.»

HUMO Het klinkt wat vreemd u deze regering te horen verdedigen. Ze neigt immers eerder naar het eng economische en egoïstische liberalisme à la Thatcher en de jonge Verhofstadt dan naar uw humanistische liberalisme met de klemtoon op vrijheid.

Karel «Ik vind niet dat er absoluut bespaard moet worden. Maar je moet realistisch zijn. Zo was de realiteit de afgelopen jaren in Europa dat we met de rug tegen de muur stonden: als we niet bespaarden, dreigde de hele monetaire en financiële constructie van Europa in duigen te vallen. Men doet soms alsof we een keuze hadden. Die hadden we niet. De vraag is in hoeverre we vandaag in België de keuze hebben. Of we dat willen of niet, we leven boven onze stand en we kunnen dat niet blijven betalen. Als we bijvoorbeeld de pensioenen in de toekomst betaalbaar willen houden, moeten we daar dringend iets aan doen. Want anders worden zij die een klein pensioen hebben de eerste slachtoffers.»

HUMO U vindt niet dat deze regering middels een hardvochtig liberalisme de ongelijkheid vergroot?

Karel «Nee. Maar ik zie ook wel dat de komende besparingen geweldig moeilijk gaan vallen, omdat men in het verleden te weinig gedaan heeft om bepaalde activiteiten van de staat op een ordentelijke manier te organiseren. Justitie is een goed voorbeeld. Als men daar de besparingen doorvoert die nu op tafel liggen, dan werkt Justitie eenvoudigweg niet meer. Maar misschien komt dat omdat Justitie al minstens twintig jaar slecht georganiseerd is.»

HUMO Uw partij zat de afgelopen vijftien jaar wel in de regering en heeft de helft van de tijd de minister van Justitie geleverd.

Karel «Men heeft inderdaad al verschillende pogingen ondernomen om Justitie te hervormen. Dat is een behoorlijke kluif. Ik heb altijd gevonden dat men de hervorming vooral moest zoeken in de omkadering: bij het personeel en de informatisering van het apparaat. Daardoor zou de nadruk meer op de eigenlijke taak van Justitie kunnen komen te liggen: recht spreken.

»Hervormingsprocessen zijn niet makkelijk. Dat lukt zomaar niet op één-twee-drie, en dat lukt al zeker niet aan de onderhandelingstafel bij een regeringsvorming. Ik weet waarover ik spreek, want ik heb zelf drie regeringen mee onderhandeld: je zit daar nu eenmaal niet samen met de mensen die het op het terrein moeten doen. Het resultaat is dat een aantal hervormingen nu geforceerd doorgevoerd moet worden, omdat er veel te lang mee gewacht is. Maar die besparingen zijn wel noodzakelijk, anders kunnen we niet vooruit.»

HUMO Volgt u uw vader? Bent u net zo makkelijk loyaal aan de Vlaamse regering?

Jean-Jacques «Ik zit als lid van de commissies Cultuur en Media in een luxepositie: ik mag werken met een minister van mijn partij, bij wie ik bovendien een luisterend oor vind.

»Ik zal zeker nauw toezien op het beleid van de minister van Onderwijs. Hilde Crevits moet er rekening mee houden dat wij vinden dat álle onderwijsnetten goed ondersteund moeten worden. De balans mag zeker niet overhellen naar het vrij onderwijs, ten nadele van het gemeenschapsonderwijs en het stedelijk onderwijs: álle kinderen moeten de komende jaren op een goede manier onderwijs kunnen genieten, ook die in de concentratiescholen bijvoorbeeld. En daar moeten álle inrichtende machten de mogelijkheid toe bieden. Met de manier van werken die het vrij onderwijs nu vaak hanteert, kan ik niet akkoord gaan; ik wil niet dat we belanden in een onderwijs zoals dat in Amerika of Engeland, dat volgens klasse georganiseerd is.»

De politieke jungle

HUMO Zullen jullie bij de kerstkalkoen met spijt terugblikken op het afgelopen jaar? Ik had hier net zo goed met de Vlaamse minister van Cultuur en de hoge vertegenwoordiger van de Europese Raad kunnen zitten.

Karel «De agenda’s van die mensen kennende, had u hier dan wellicht niet gezeten (lacht).

»Maar goed, het is met die Europese Commissie zeker niet gelopen zoals ik het gewild had: de volgende vijf jaar zit Marianne Thyssen voor ons land in de Commissie en niet ik. ’t Zou zeer raar zijn mocht ik daar gelukkig mee zijn: ik kan toch moeilijk na vijf jaar dag en nacht werken iets zomaar laten schieten, alsof het me niets uitmaakt? Maar gedane zaken nemen geen keer, ik ben niet van zins mezelf daar mijn ganse verdere leven over te kwellen. Ik weet exact hoe het allemaal gelopen is, maar dat ga ik niet vertellen.»

HUMO Je zou logischerwijze denken dat Herman Van Rompuy er voor iets tussen zit: hij is de enige die én bij Juncker én bij de CD&V een vinger in de pap heeft.

Karel «Dat moet je aan hem vragen, ik ben de woordvoerder van Herman Van Rompuy niet.»

Jean-Jacques «En ik was natuurlijk graag minister van Cultuur geweest. Zoals bekend is Open VLD pas in de Vlaamse regeringsonderhandelingen gestapt op het moment dat de grote beslissingen al genomen waren. Mijn partij moest de grondwettelijk verplichte minister uit Brussel leveren en mij werd voorgesteld te verhuizen en minister van Cultuur, Media, Jeugd en Brussel te worden. Maar ik ben fractieleider in de oppositie in Aalst en ik kon de mensen die zich daar op mijn vraag politiek geëngageerd hebben, niet in de steek laten. Ik heb ook iets met die stad: ik ben er altijd naar school geweest en mijn mama is er altijd politierechter geweest...»

Karel «Ze is het nog altijd. Zeg vooral niet dat ze het ‘geweest’ is of je zal het mogen uitleggen (grijnst).»

Jean-Jacques «Het punt is: de politierechtbank is recht tegenover het atheneum waar papa, mijn broer en ik schoolgelopen hebben. Daardoor heb ik een belangrijke band met Aalst.

»Nochtans vonden verschillende mensen dat ik die kans niet mocht laten liggen: cultuur is, naast politiek, mijn grote passie. Bovendien is het, met media erbij, een interessante portefeuille. ’t Is ook een cadeau om na Joke Schauvliege te kunnen komen: zij had weinig affiniteit met cultuur en heeft dat departement zonder passie geleid, zodat de tijd rijp is om de zaken in beweging te zetten. Maar ik heb dus gekozen om in Aalst te blijven; ik heb Gwendolyn (Rutten) trouwens zelf Sven Gatz gesuggereerd. Bij zijn vertrek uit de politiek had ik hem, samen met Guy Vanhengel, al voorspeld dat hij ooit zou terugkeren.»

HUMO Maar zij heeft dan eerst nog de piste-Slangen bewandeld.

Jean-Jacques «Daar ben ik niet zo zeker van, als ik het tijdsverloop van die dagen bekijk. Ik denk dat vooral Noël Slangen daar zeker van is.»

Karel «Gatz is een man met politiek talent. Ik ben geen groot briefschrijver, maar ik heb hem indertijd een brief geschreven waarin ik mijn spijt uitdrukte over zijn vertrek, dat ik als een verlies ervoer. Ik hoop dat hij nu lang in de politiek blijft.»

HUMO Herkent u de manier waarop uw zoon aan politiek doet?

Karel «Ik denk dat ik op zijn leeftijd harder was. Of dat goed is, is nog een andere kwestie.

»In elk geval zijn we allebei zeer militante politici. Ik vraag me trouwens af wat niet-militante politici in de politiek zitten te doen. Ik herinner me een interview met een politicus aan het eind van zijn carrière. Ik zal zijn naam niet noemen, ik wil niet ongezellig worden (lachje). Toen hem werd gevraagd welke steen in de rivier hij had weten te verleggen, moest hij tien minuten nadenken en dan kwam hij met de grootste pietluttigheid ter wereld aanzetten. Dat begreep ik totaal niet: als je niet in de politiek stapt om dingen te veranderen, waarom ben je er dan eigenlijk mee bezig? Dan kan je je toch beter met iets anders bezighouden en bijvoorbeeld journalist worden, nee?»

HUMO Dat is veel minder hard werken, ook.

Karel (lacht niet) «Eind jaren 70 was ik op stap met Willy De Clercq, Herman Vanderpoorten en Frans Grootjans en we kwamen Robert Henrion tegen, die nog minister van Financiën geweest is. Ik hoorde die vier onder elkaar bespreken hoe de politiek aan het veranderen was en hoe het vertrouwen van de bevolking in politici aan het dalen was. Wat die mensen toen bezighield, heb ik sindsdien alleen maar erger weten worden. Vandaag moet je uitsluitend aan politiek doen als je het écht wil, want een politicus wordt nog nauwelijks gerespecteerd en, als hij niet uitkijkt, constant uitgemaakt. Als die vier zouden zien hoe het er vandaag toegaat, zouden ze oordelen dat we in een jungle terechtgekomen zijn.»

HUMO Wilde u uw zoon, minder hard dan uzelf, niet behoeden voor die jungle?

Karel «Je moet in je leven doen wat je graag wil doen. Onze oudste zoon, Frédéric, heeft ook politieke feeling, maar hij is in het bedrijfsleven gestapt. Hij is niet bereid om zich constant door iedereen te laten beoordelen. Dat is zijn goed recht en er valt zelfs iets voor te zeggen, want je wordt als politicus effectief constant gewogen en meestal te licht bevonden. Politici moeten vandaag ook aldoor in de kranten lezen dat ze te veel verdienen, terwijl een minister minder krijgt dan een kaderlid in een middelgroot bedrijf. Die jaloezie, die zich overigens niet tot de politiek beperkt, is één van grootste kwalen in onze maatschappij vandaag. ’t Is een zeer negatieve en destructieve kracht, op zowel politiek als persoonlijk vlak.»

HUMO U kreeg bij uw start als politicus van uw vader de raad mee er ook een andere job op na te houden, om niet van de politiek afhankelijk te worden.

Jean-Jacques (knikt) «Ik organiseer tentoonstellingen: we hebben er nu twee achter de rug, er staan er nog enkele op stapel. Die raad heb ik dus ter harte genomen: ik wil niet zó afhankelijk van de politiek of de partij zijn dat ik niet meer kan doen en zeggen wat ik wil. Ik wil sowieso dossiers aanpakken die ik noodzakelijk acht. Zo weet ik bijvoorbeeld niet of euthanasie een electoraal lonend dossier is, maar ik heb er zes jaar aan besteed omdat ik dat simpelweg nodig vond.»

Karel «Ik vind het een prestatie dat je op je 30ste de uitbreiding van de euthanasiewet naar minderjarigen kan claimen. Ik denk dat men hem daardoor als Jean-Jacques is gaan beschouwen in plaats van als ‘de zoon van’.»

Jean-Jacques «Daarom heb ik ook toegestemd in dit dubbelinterview, anders zou ik het beeld van de fils à papa alleen maar bevestigen.»

HUMO Een quote van Jan Callebaut, over het succes van Maggie De Block: ‘Haar authenticiteit slaat erg aan, zeker bij een partij als Open VLD, waar vele kopstukken het van hun familiebanden moeten hebben.’

Jean-Jacques (haalt de schouders op) «Een quote van de marketeer van CD&V. Ik heb Jan Callebaut twee keer een uitspraak over mij weten doen en ik heb de man zelf nog nooit gesproken. Ik probeer zo weinig mogelijk uitspraken te doen over mensen met wie ik nooit gesproken heb.»

HUMO Heb je nooit een vadermoord overwogen?

Jean-Jacques «Nee. Wie voor zijn eigen carrière tot een vadermoord in staat is, mist een emotionele component en is te hardvochtig voor de politiek. Een politicus moet immers net een gevoelig mens zijn; hij moet aanvoelen hoe de maatschappij in elkaar zit.»

Meer wijn

HUMO Laten we tot slot even vooruitblikken naar 2015. Jeukt het niet, zoals bij Louis Tobback?

Karel «Louis Tobback is een generatie ouder dan ikzelf, enfin. Ik weiger behandeld te worden als een geprepensioneerde.»

HUMO Ik had het niet over leeftijd, maar over het verlangen om in woelige tijden ervaring en politiek talent in de strijd te gooien.

Karel «Ik heb het wél over leeftijd.

»Het is aan de nieuwe generatie. Ik had er gisteravond nog een gesprek over: eigenlijk hebben we nu een generatieregering. ’t Zijn allemaal mensen van rond de 40 die de zaken op hun manier aanpakken en volgens mij zeer goed aanvoelen dat dé vraag op dit moment is: hoe organiseer je een maatschappij met een ouder wordende bevolking? Ik vind dat ze de kans moeten krijgen om het op hun manier te doen.»

Jean-Jacques «Die generatie is de eerste die rekening houdt met de mogelijkheid geen pensioen te zullen hebben. En mijn generatie is de eerste die moet leven met het besef dat het bijzonder moeilijk zal zijn om dezelfde welvaart te genieten als onze ouders. We staan minder ver dan zij op die leeftijd, hebben maar weinig zekerheden, en zijn ook nog zeer afhankelijk van de vorige generatie.

»’t Is me opgevallen dat mijn generatie pessimistischer is dan die na de mijne. Toen ik tijdens de campagne met mensen sprak die voor het eerst gingen stemmen, waren die veel hoopvoller dan mensen van mijn leeftijd. Mijn generatie is in dat harde pessimisme ook meer vatbaar voor de nationalistische verhalen dat het allemaal makkelijker zal gaan als we de zaken louter onder Vlamingen kunnen regelen. Dat reeds aanwezige gevoel heeft Bart De Wever uitvergroot. Daar heeft hij op kunnen teren.»

Karel «Onze maatschappij bevindt zich op een kantelmoment, het kan alle kanten uit.

»Toen Mireille en ik dertig jaar geleden een huis wilden verbouwen, konden we lenen aan 14,5 procent. Vandaag moet men 2 procent interest betalen. Mij kan niemand wijsmaken dat mensen die initiatief durven te nemen er niet komen in een maatschappij met zo’n lage interest. Maar de sfeer is te beklemmend, te weinig mensen kijken optimistisch naar de wereld. Economie is voor een stuk psychologie, en die zit helaas verkeerd. En dat gaan we dus niet omkeren door te staken of door toe te geven aan de stakers.»

HUMO Vroeger wond u zich op als in uw buurt de stelling geopperd werd dat het onvermijdelijk allemaal wat minder zou zijn.

Karel (knikt) «Ik heb op dat punt een wat afwijkende mening: ik denk niet dat het noodzakelijk slechter zal zijn. Europa heeft wel degelijk nog veel kansen, wij zijn nog altijd de grootste economie ter wereld. Het grote nadeel is dat Europa ouder wordt, want verouderende mensen nemen minder risico’s – ik ben een uitzondering, ik ben ook op dat vlak een beetje een rare mens.

»Ik wil meer wijn gaan maken, ik heb nu de tijd om dat bedrijf in Italië verder uit te bouwen. Men vraagt me dan: ‘Je bent 60 jaar, ga je daar nu nog aan beginnen?’ En waarom niet? Ik zie mogelijkheden en vind het nog plezierig ook.»

HUMO In dat verband heb ik nog een uitspraak van uw zoon: ‘Ik ben vierkant tegen de Europese landbouwsubsidies.’

Karel «Ik vraag subsidies aan wanneer ik daar recht op heb.»

Jean-Jacques «Mij ging het om een scheeftrekking die niks met wijn te maken heeft: je ziet vaak dat hier met subsidies een overschot gecreëerd wordt, dat dan vervolgens gedumpt wordt op de markt van ontwikkelingslanden.»

Karel «Ik ben het daarmee eens, ik zal dan ook nooit pleiten voor een subsidiesysteem. Maar als dat systeem bestaat, zie ik niet goed in waarom ik daar geen aanspraak op zou mogen maken. Als een ganse sector gesubsidieerd wordt, en je plaatst je daar als beginneling buiten, dan benadeel je jezelf immers al te sterk.»

HUMO Zijn er nog meer plannen voor volgend jaar? Memoires?

Karel «Ik zie me eerlijk gezegd geen jaar van mijn leven investeren in het schrijven van memoires. Ik heb geen zin om een apologie van mezelf te schrijven.

»Ik wil ook één en ander doen in zowel het bedrijfsleven als de non-profitsector. Maar ik heb geen haast, ik kijk rustig uit naar maatschappelijk relevante bezigheden aan culturele instellingen en universiteiten.»

Jean-Jacques «Ik wil via de commissie cultuur proberen om meer geld uit de privé naar cultuur te trekken. De tax shelter heeft de audiovisuele sector veel goeds gebracht, daarom wil ik dat systeem uitbreiden naar andere sectoren. Ook het mediaverhaal wordt erg boeiend: hoe kunnen we ervoor zorgen dat na de overname van VIER en VIJF door Telenet de broze evenwichten niet verstoord worden? En hoe moet het verder met de openbare omroep?

»En verder gaat de Senaat, op mijn aangeven, binnenkort aan een informatierapport over het meeouderschap beginnen. Dat is belangrijk, want het gebrek aan wetgeving zorgt voor menselijke drama’s. De rechten van de meemoeder zijn al geregeld tijdens de vorige legislatuur, maar voor meevaders moeten die nog in orde gebracht worden.»

HUMO Over ouderschap gesproken: hebt u, zoals Paul Claes onlangs opperde, Jean-Jacques naar Rousseau vernoemd?

Karel (haalt de schouders op) «Ik stel vast dat mensen tegenwoordig al maanden van tevoren een akkoord hebben over hoe hun kind zal heten. Mijn vrouw en ik hebben ons die vraag pas gesteld in de verloskamer. Daar is het Jean-Jacques geworden, omdat het een zeer mooie naam is. Van een fijne sonoriteit, ook. Niet omdat Rousseau een voorbeeld zou zijn. Ik heb de biografie van die man gelezen: een zeer rare vent, agressief en eigenzinnig. Hij heeft ook constant kinderen gemaakt en vervolgens ontkend dat ze van hem waren. Aan zo iemand denk je dus echt niet in de verloskamer (lacht).»