Kiran Desai - De erfenis van het verlies
Het doet onwillekeurig aan kindermissverkiezingen denken: huilende moeders die hopen dat hun eigen gefnuikte dromen worden waargemaakt door hun nageslacht. Want wat de beroemde schrijfster Anita Desai ondanks drie nominaties nooit klaarspeelde, lukte haar dochter wel: op 10 oktober liet Kiran Desai favoriete Sarah Waters achter zich en haalde ze de prestigieuze Man Booker Prize 2006 binnen. De prijs droeg ze op aan haar moeder/medeschrijfster. Als dat niet mooi is!
In haar winnende roman 'De erfenis van het verlies' (De Bezige Bij) gaat Desai heel wat minder lieftallig te werk - en helaas ook minder ontroerend. Ze schetst een bitter beeld van India in de jaren 80, met weinig geloof in grote woorden als postkolonialisme en multiculturalisme.
undefined
De main focus ligt op een rechter, zijn kleindochter en een kok in de Himalaya. De rechter leeft al jaren teruggetrokken 'in de troostende wetenschap een vreemdeling in zijn eigen land te zijn'. Hij heeft de Engelse minachting voor Indiërs - inclusief zichzelf - overgenomen. Alleen zijn in het Engels opgevoede kleindochter Sai kan hij verdragen. Zij beleeft een eerste liefde, die getest wordt door de gespannen politieke situatie: haar vriend sluit zich aan bij een Nepalese opstand en walgt van Sais beschermde wereldje. De kok van zijn kant laat zich al jaren door de rechter vernederen. Hij leeft alleen nog voor zijn zoon Biju, die zijn geluk beproeft in Amerika. In dat land, 'waar iedere nationaliteit haar cliché bevestigde', wordt Biju geconfronteerd met zijn eigen vooroordelen. Eigenlijk wil hij maar één ding: 'Na De Verblijfsvergunning Terug Naar Huis'.
In India leidt frustratie tot revolte of tot een vlucht naar het Westen; beide eindigen steevast in desillusie. Dat illustreert Desai in 'De erfenis van het verlies' met veel, té veel personages, die ook nog eens allemaal hun ei kwijt willen - het is moeilijk om keer op keer mee te leven. Ze is wél sterk en gevat wanneer ze met ironie hete hangijzers als immigratie tackelt, ongetwijfeld een aspect waarmee de weinig bekende schrijfster de Bookerjury wist te verleiden. Een voorbeeld: wanneer een zwarte vriend van Biju met een vals paspoort terug het land in wandelt, passeert hij zonder problemen dezelfde ambtenaar die hem had uitgewezen, want 'goddank zien we er in hun ogen allemaal hetzelfde uit'. En zo is 't maar net: met humor haalt de underdog de eindstreep.
