Knappe mensen zijn vaak gezonder: ‘het is logisch dat we een voorkeur hebben voor personen met meer kans op reproductie’

Wie er mooi uitziet, is gewoon ook vaak gezonder. Dat suggereert een nieuwe Amerikaanse studie. Volgens bioloog Stefan Van Dongen (UAntwerpen) zit daar een grond van waarheid achter. ‘Waarom we iemand knap vinden, is evolutionair te verklaren.’

- Zijn knappe mensen gezonder, professor?

STEFAN VAN DONGEN «Bepaalde studies vinden zo’n verband terug. Maar het mechanisme erachter kennen we nog niet goed. Wat vaststaat: we zien over verschillende culturen en samenlevingen heen dat dezelfde kenmerken van aantrekkelijkheid spelen. Dat gaat dan over typisch mannelijke of vrouwelijke kenmerken of een symmetrisch gezicht.

»Al ligt het soms wel subtieler: vragen we mannen welke vrouwelijke gezichten ze knapper vinden, dan is het resultaat altijd min of meer hetzelfde: dat zijn gezichten met meer vrouwelijke kenmerken. Doen we diezelfde oefening voor gezichten van mannen dan ligt het moeilijker. Dan hangt het meer van de context of cultuur af.»

- Maar er is dus een link met gezondheid?

VAN DONGEN «Bepaalde kenmerken gaan we als mensen als aantrekkelijker beschouwen. Dan is de vraag: hoe is dat evolutionair tot stand gekomen? Waarom vinden mannen vrouwelijke vormen aantrekkelijker bijvoorbeeld? Dat laatste zou volgens de wetenschappelijke literatuur gerelateerd zijn aan de waist-hip ratio. Aan het vrouwelijk figuur met andere woorden. Kortom: het zou samenhangen met het voorkomen van geslachtshormonen, wat dan weer gelinkt is aan de vruchtbaarheid van vrouwen. Evolutionair gezien is het logisch dat we zo’n voorkeur ontwikkeld hebben voor die personen die meer kans op reproductie betekenen.»

- En bij mannen?

VAN DONGEN «Daar is de situatie een stuk onduidelijker. De literatuur schuift verschillende hypotheses naar voren. Eentje ervan is dat vrouwen meer aangetrokken zouden zijn tot mannen met meer typisch mannelijke kenmerken. Een andere belangrijke hypothese suggereert een link met de gezondheid van mannen.»

- Kortom, de Amerikaanse studie kan wel eens gelijk hebben? Daarin staat dat knappe mensen meer witte bloedcellen hebben die bacteriën kunnen aanvallen.

VAN DONGEN «Het klinkt plausibel. De wetenschappers vinden in een groep van 159 studenten mannen en vrouwen die door het andere geslacht als aantrekkelijk worden omschreven, dat de knappe mensen inderdaad een beter werkend immuunsysteem hebben. Dat verband is al een aantal keer gemaakt in de wetenschappelijke literatuur. Het probleem is: er zijn evenveel studies die dat niet bevestigen.

»Een bijkomend nadeel van de studie is dat ze Amerikaanse studenten als proefpersonen heeft gebruikt. Dat is een relatief gezonde populatie, zeker in de westerse wereld. Er zullen bijvoorbeeld geen ernstige infectieziekten voorkomen. Er zijn bijvoorbeeld soortgelijke studies gedaan met veel grotere steekproeven in Afrika. Ook daar vond men een relatie terug tussen de symmetrie in het gezicht en de gezondheid van personen.

»Hoe we dit dan moeten interpreteren? Dat dit niet de meest baanbrekende studie is. Maar ze ligt wel in lijn met wat andere wetenschappers al vonden. Waarom we iemand knap vinden, is dus waarschijnlijk evolutionair te verklaren. Maar het exacte mechanisme daarachter is nog onduidelijk.»

- Is het belangrijk dat we dat weten?

VAN DONGEN «Voor de fundamentele wetenschap is dit uiteraard wel belangrijk. Maar de praktische toepassingen van dit soort studies zijn inderdaad beperkt. Het is niet omdat iemand knap binnenstapt bij de huisdokter dat die meteen kan zeggen: ‘Het is goed. Kom volgend jaar maar eens terug en we zullen dan wel zien of je er nog altijd even goed uitziet.’»

(DM)