Knoeit het vaccin met menstruatie? ‘Door de ontstekingsreactie in het lichaam kan de eerste cyclus langer duren’

Complottheorieën nemen allerlei vormen aan: sommige zijn zo absurd dat ze bijna grappig worden, maar even vaak zijn ze vaagweg op een flink verdraaide kern van waarheid gebaseerd, waardoor ze verraderlijk aannemelijk lijken. Dat blijkt ook uit de grote aantallen mensen die erin geloven: uit een studie van de universiteiten van Harvard en Rutgers bleek dat liefst 20 procent van de Amerikanen in minstens één complottheorie over de vaccins gelooft. Facebook, YouTube en Tiktok spannen zich naar eigen zeggen hard in om valse informatie over de vaccins te weren, maar uit onderzoek van onder andere het Center for Countering Digital Hate blijkt dat op hun platformen nog altijd zeer veel desinformatie staat.

Al die complottheorieën zijn niet zo onschuldig: ze leiden niet alleen tot volle ic-afdelingen, ze vormen ook een ernstige bedreiging voor de volksgezondheid. Vaccinscepticisme is er bijvoorbeeld de oorzaak van dat de mazelen weer in opmars zijn in Europa. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) ziet vaccintwijfel dan ook als één van de grootste tien bedreigingen voor onze gezondheid.

Hoe zien die complottheorieën eruit? En hoeveel schade berokkenen ze? We zetten de populairste veertien op een rij.

1. DE VACCINS ZIJN EXPERIMENTEEL

De claim: Eigenlijk zijn alle mensen die zich laten vaccineren gratis proefkonijnen voor de farma-industrie. In minder dan een jaar werden twee vaccins ontwikkeld, geëvalueerd en goedgekeurd, een procedure die anders jaren in beslag neemt. Dat kan alleen maar omdat er stappen werden overgeslagen. De mRNA-technologie is ook volledig nieuw.

Hoe het echt zit: ‘De vaccins hebben alle noodzakelijke fasen doorlopen,’ verzekert Isabel Leroux-Roels, diensthoofd van het Centrum voor vaccinologie van het UZ Gent. ‘Omdat er door de aard en omvang van de pandemie haast mee was gemoeid, heeft men wel tijd proberen te winnen.’ Dat gebeurde onder meer door er administratief prioriteit aan te geven en goedkeuringsdossiers niet te laten liggen.

ISABEL LEROUX-ROELS «Bedrijven die al ervaring hadden met de technologie, kregen ook de toestemming om fasen te combineren. Op basis van het SARS-CoV-1-virus wisten we ook al wat er in het vaccin moest zitten en dat we ons op het stekeleiwit moesten richten. Voor dat vorige coronavirus waren er kandidaat-vaccins in ontwikkeling, maar die zijn er nooit gekomen omdat het virus toen geen pandemie heeft veroorzaakt. We begonnen met andere woorden niet van nul.

»Daarnaast is de technologie er flink op vooruitgegaan. Twee weken nadat het nieuwe virus was geïdentificeerd, stond de genetische sequentie al online. En voor de mRNA-vaccins hoef je geen leven virus op te kweken. Je kunt het vaccin in enkele weken maken.»

HUMO Men heeft dus geen bochten afgesneden?

LEROUX-ROELS «Absoluut niet. De groepen deelnemers aan de studies waren zelfs groter dan gebruikelijk, soms ging het om meer dan dertigduizend mensen. Andere vaccins op de markt zijn maar bij tienduizend mensen getest.

»Men heeft ook tijd bespaard door niet te wachten tot de studie afgerond was, wat meestal twaalf maanden duurt, maar data te verzamelen tot zes à acht weken na de laatste dosis. Uit alle voorgaande studies en alle mogelijke onderzoeken naar vaccins weten we dat bijwerkingen altijd de eerste dagen tot zes weken na de vaccinatie optreden. De deelnemers aan de studie werden na die acht weken uiteraard verder opgevolgd. Maar als we een jaar hadden gewacht, waren er veel mensen op intensieve zorg beland of gestorven voor een theoretisch gezien minuscuul risico.

»Ook een voordeel is dat het virus zo snel om zich heen greep: zo kon men in studies sneller zien of de vaccins een verschil maakten.»

HUMO In tegenstelling tot wat vaccintwijfelaars vaak beweren, is de mRNA-technologie ook niet nieuw.

LEROUX-ROELS «De bedenkster, de Hongaars-Amerikaanse Katalin Karikó, was er al in de jaren 70 mee bezig. In die tijd beschikte men nog niet over spitstechnologieën, maar de voorbije vijftien jaar zijn er belangrijke doorbraken geweest. De grote uitdaging was vooral het mRNA stabiel te houden, omdat het zo snel stukgaat, en het zo aan te passen dat het in staat is een goede immuunreactie op te wekken. Als deze pandemie tien jaar vroeger was gekomen, hadden we de mRNA-vaccins niet gehad.

»De mRNA-vaccins zijn ook al op mensen toegepast, onder andere voor de behandeling van bepaalde kankers. En bedrijven als BioNtech, Moderna en CureVac waren al bezig met de ontwikkeling van mRNA-vaccins tegen onder meer griep, dengue, zika, hondsdolheid en het cytomegalovirus, infectieziekten waarvan we weten dat ze grote pandemieën kunnen veroorzaken.

»De techniek waarvan de meer klassieke vaccins van AstraZeneca en Johnson en Johnson gebruikmaken, is evenmin nieuw. Er is al een ebolavaccin mee ontwikkeld en er lopen studies naar dat soort vaccins tegen influenza, zika en hiv.»

HUMO Dat er zeker niet over één nacht ijs is gegaan, bewijzen ook de kandidaat-vaccins die het niet hebben gehaald.

LEROUX-ROELS «Klopt. De bedrijven die hun studies wegens tegenvallende resultaten hebben stopgezet, waren niet van de minste. Merck had zelfs twee vaccins in ontwikkeling. Ook Sanofi heeft zijn onderzoek stopgezet.»

Tegenstanders van de vaccins hebben ontdekt dat de studies van Pfizer en Moderna pas over twee à drie jaar aflopen. Zo staat voor Pfizer de datum 31 januari 2023 vermeld, en voor Moderna 27 oktober 2022. Die data geven echter aan wanneer de studie vermoedelijk wordt afgerond. Het is de standaardpraktijk om nog een tijdje gegevens te verzamelen nadat een vaccin is goedgekeurd en uitgerold.

2. DE PANDEMIE IS GEPLAND

De claim: al sinds het begin van de pandemie doet de theorie de ronde dat de pandemie werd gepland door een kransje machtige miljardairs onder aanvoering van Bill Gates en (afhankelijk van de versie) met de hulp van wetenschappers zoals de Amerikaanse topviroloog en regeringsadviseur Anthony Fauci, en organisaties als het World Economic Forum, het Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC) en de National Institutes of Health, dat in samenwerking met Moderna een covid-vaccin heeft ontwikkeld. Het doel: wereldheerschappij en een globale totalitaire staat. De vaccins dienen om de bevolking te onderwerpen en stevig onder de knoet te houden.

Hoe het echt zit: de theorie werd gepropageerd via een documentaire, die inzoomde op de rol van het World Economic Forum (WEF). Dat zou The Great Reset bedacht hebben, een plan om een nieuwe wereldorde te vestigen. De film verwees naar een clip waarin het WEF enkele voorspellingen voor het jaar 2030 doet en daar het debat over wil aanzwengelen: mensen zullen geen eigen bezittingen meer hebben, alles wordt afgeleverd door drones en de westerse waarden komen zwaar onder druk te staan. De clip uit 2016 heeft echter niks met The Great Reset te maken. Die heeft het WEF pas in 2020 geformuleerd als een pleidooi om het kapitalisme op bepaalde punten grondig te herzien. Aanleiding was de vaststelling dat de pandemie de ongelijkheid nog groter heeft gemaakt.

Even berucht is ‘Plandemic’, een docu van een halfuur die in mei 2020 opdook en in korte tijd miljoenen keren is bekeken op Facebook en YouTube. De boodschap: de gevestigde machten hebben het coronavirus ontwikkeld. Eén van de architecten is Bill Gates, die met zijn liefdadigheidsstichting de ontwikkeling van vaccins steunt en de hele wereld een bewustzijnsveranderend vaccin wil opdringen. Hij wordt gesteund door de media, die de angst zo sterk aanwakkeren dat we op den duur collectief om een prik smeken.

Eén van de geïnterviewden is Judy Mikovits, een wetenschapster die in 2009 naam maakte met een studie waarin ze aantoonde dat het chronischevermoeidheidssyndroom mede door een virus wordt veroorzaakt. Het vakblad dat de studie had gepubliceerd, trok die twee jaar later weer in, toen andere wetenschappers ernstige vragen hadden bij de resultaten. Mikovits beweert in de docu onder andere dat het griepvaccin het risico op een covid-besmetting vergroot en dat hydroxychloroquine zeer goed werkt tegen corona – wat niet het geval is.

Omdat ‘Plandemic’ voor de volksgezondheid mogelijk schadelijke desinformatie verspreidde, hebben Facebook, YouTube en andere sociale media de docu verwijderd, maar dat heeft Mikovits’ geloofwaardigheid alleen maar vergroot bij complotdenkers. Velen zijn ervan overtuigd dat haar het zwijgen werd opgelegd, omdat ze een globaal complot had blootgelegd.

Een veel gedeeld bewijs dat de betrokkenheid van Bill Gates moet aantonen, is een tweet die hij in december 2019 heeft verstuurd: ‘Wat is het volgende voor onze stichting (de Bill & Melinda Gates Foundation, red.)? Ik ben bijzonder enthousiast over wat het komende jaar zou kunnen betekenen voor één van de beste deals op het vlak van globale gezondheid: vaccins.’

De Bill & Melinda Gates Foundation was toen echter betrokken bij de ontwikkeling van meerdere vaccins. Gates voegde aan zijn tweet ook een link toe naar een artikel over Gavi, een initiatief om arme landen toegang te bieden tot vaccins tegen zeventien ziekten – er zijn al bijna een miljard doses verdeeld.

Een ander zogenaamd bewijs komt uit een TED Talk die Bill Gates in 2010 gaf en waarin hij gezegd zou hebben dat vaccins de wereldpopulatie met 10 à 15 procent kunnen verminderen. Eigenlijk ging de voordracht over de reductie van de wereldwijde CO2-uitstoot tot nul. Gates zei dat we ook naar de wereldbevolking moeten kijken: ‘Vandaag (in 2010 dus, red.) zijn er 6,8 miljard mensen. We stevenen op 9 miljard mensen af. Als we echter werk maken van nieuwe vaccins, gezondheidszorg en een betere verdeling van contraceptiva, kunnen we de groei met misschien 10 of 15 procent beperken.’ Een quote die gretig uit de context werd gerukt.

De Bill & Melinda Gates Foundation was ook betrokken bij Event 201, een simulatie van een pandemie die het Johns Hopkins Center for Health Security in oktober 2019 organiseerde samen met het World Economic Forum. In de simulatie werd een pandemie veroorzaakt door een coronavirus dat van vleermuizen via varkens op de mens was overgesprongen. Voor complotdenkers het bewijs dat Gates alles had gepland. In werkelijkheid wilde men met Event 201 bekijken hoe goed de wereld voorbereid is op een pandemie, zeker omdat er de voorbije twintig jaar steeds meer epidemische uitbraken waren en het volgens experts maar een kwestie van tijd was voor een epidemie tot een potentieel catastrofale pandemie zou uitgroeien. Het fictieve coronavirus uit de simulatie leek bovendien totaal niet op SARS‑CoV‑2.

Als bewijs dat Anthony Fauci mee in het complot zit, wordt vaak verwezen naar een speech uit 2017 waarin hij beweerde dat er tijdens de volgende regering ‘gegarandeerd’ een pandemie zou uitbreken. Fauci zei echter dat zijn voorspelling gebaseerd was op ervaringen uit het verleden. Zo was er onder president Barack Obama de varkensgrieppandemie in 2009, de ebola-uitbraak in West-Afrika van 2014 tot 2016 en de uitbraak van zika in 2015 en 2016. Fauci wilde de volgende Amerikaanse regering waarschuwen dat ze zeker een grote epidemie of pandemie op haar bord zou krijgen.

3. DE VACCINS MAKEN JE ONVRUCHTBAAR

De claim: wie een kinderwens heeft, blijft beter zo ver mogelijk bij de vaccins vandaan. Een prik kan bij vrouwen namelijk vruchtbaarheidsproblemen, miskramen en een ontregelde menstruatiecyclus veroorzaken. Mannen moeten vrezen voor gezwollen testikels en minder gezond zaad. Sommige vaccinsceptici zien ‘niet-gevaccineerd sperma’ zelfs als ‘de nieuwe bitcoin’.

Hoe het echt zit: één van de vaak aangehaalde redenen waarom de vaccins tot onvruchtbaarheid zouden leiden, is dat het stekeleiwit van de vaccins sterk lijkt op syncytin-1, een eiwit dat een belangrijke rol speelt bij de aanmaak van de placenta. Het immuunsysteem zou na de vaccinatie ook placentacellen aanvallen en verhinderen dat vrouwen nog zwanger kunnen raken. De theorie zou gelanceerd zijn door Michael Yeadon, de voormalige hoofdwetenschapper van Pfizer, die ze in een brief aan het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) liet weten. Yeadon heeft echter in 2011 al het bedrijf verlaten en verspreidde wel meer onzin over corona.

LEROUX-ROELS «Die bewering is complete nonsens. Ten eerste zijn er onvoldoende gelijkenissen tussen syncytin-1 en het stekeleiwit. Voorts hebben alle coronavirussen dat eiwit, ook diegene die een gewone verkoudheid veroorzaken. Als het stekeleiwit echt een negatieve invloed op de vruchtbaarheid zou hebben, dan zou iedereen na een verkoudheid verminderd vruchtbaar zijn, wat niet zo is.»

HUMO De vaccins zouden ook de menstruatiecyclus ontregelen.

LEROUX-ROELS «Ze lokken een soort ontstekingsreactie in het lichaam uit, wat ook de bedoeling is, want het immuunsysteem moet geactiveerd worden. Dat zou tijdelijk een invloed op de menstruatie kunnen hebben en de eerste cyclus na de vaccinatie zou iets langer kunnen zijn. Maar we weten zeker dat de vaccins niet tot blijvende veranderingen in de menstruele cyclus leiden.»

Vruchtbaarheidsexperts wijzen erop dat de menstruele cyclus ook kan veranderen door een dieet, stress, ziekte en lichaamsbeweging. Het idee dat de vaccins de vruchtbaarheid beïnvloeden, is mogelijk ontstaan omdat Pfizer en Moderna geen zwangere vrouwen in hun klinische studies opnemen en de deelnemers ook vroegen om niet zwanger te worden.

LEROUX-ROELS «Dat is een normale praktijk. Zwangere vrouwen worden niet opgenomen in klinische studies naar vaccins, tenzij zij net de focus van het onderzoek zijn, bijvoorbeeld voor vaccins die ongeboren kinderen beschermen. Als er toch een deelneemster zwanger wordt, geven we geen dosissen meer, maar volgen we de vrouw wel op tot de baby geboren is, en nog een hele tijd daarna.»

Van de meer dan dertigduizend deelnemers aan de klinische studies van Pfizer en Moderna werden er 36 zwanger. De zwangerschappen waren netjes verdeeld over de gevaccineerde en de niet-gevaccineerde groep. Als de vaccins een negatieve invloed zouden hebben op de vruchtbaarheid, hadden alle zwangerschappen in de niet-gevaccineerde groep moeten voorkomen.

Volgens sommigen zou ook de mannelijke vruchtbaarheid door de vaccins aangetast worden, een verhaal dat door Nicki Minaj werd aangewakkerd. In september vorig jaar tweette de popdiva dat haar neef uit Trinidad ‘niet gevaccineerd wilde worden omdat zijn vriend na zijn prik gezwollen testikels had gekregen en ook impotent was geworden’. Ze verstuurde de tweet tijdens het Met Gala in New York, een prestigieuze gelegenheid waar de grootste beroemdheden te hoop lopen. Minaj was er niet, omdat de aanwezigen een vaccinatiebewijs moesten voorleggen.

Er is geen enkel bewijs dat de vaccins bij mannen erectiestoornissen, een verminderde vruchtbaarheid, impotentie of gezwollen testikels veroorzaken. Uit een studie van de University of Miami bleek ook dat het zaad van gezonde deelnemers twee tot drie maanden na een prik met Moderna of Pfizer geen negatieve veranderingen had ondergaan.

LEROUX-ROELS «Ik zie ook niet welk biologisch mechanisme daarvoor verantwoordelijk zou kunnen zijn. De geboortecijfers zijn er bij ons niet op achteruitgegaan en we zien evenmin een stijging van het aantal aanmeldingen in de vruchtbaarheidsklinieken, terwijl de pandemie toch al twee jaar duurt.»

De fabel dat de vaccins nefast zouden zijn voor de mannelijke vruchtbaarheid, bestaat al langer. In augustus 2020 veroorzaakte de Britse YouTuber Zed Phoenix ophef met een reeks video’s waarin hij beweerde dat de vaccins al ontwikkeld waren. Iemand van farmagigant GlaxoSmithKline zou hem verteld hebben dat bijna alle vrouwelijke deelnemers aan een klinische studie onvruchtbaar waren geworden en dat een ander, specifiek voor mannen bedoeld vaccin leidde tot ‘een lager testosteronniveau, kleinere testikels en een verschrompelde prostaat’. Factcheckers achterhaalden dat Phoenix citeerde uit een studie van het National Institute of Immunology in New Delhi uit 1989. Die ging over een onderzoek naar vaccins voor kankerpatiënten bij wie de tumoren beïnvloed worden door vruchtbaarheidshormonen. De vaccins werden in het onderzoek niet getest op mensen, maar op bavianen.

Er circuleert ook een verhaal dat gevaccineerde mannen afgeraden zou worden om zaad te doneren. Ook al is er niets van aan, in vruchtbaarheidsklinieken in het Verenigd Koninkrijk ziet men steeds meer patiënten die informeren naar de vaccinatiestatus van potentiële donoren. Een bezorgdheid die nergens op is gestoeld: het virus kan namelijk niet via sperma of eicellen worden doorgegeven.