'Kom vooral niet aan onze Zwarte Piet!': komiek, zanger en provocateur Hans Teeuwen komt naar België

Hans Teeuwen zal op 22 en 26 september in respectievelijk Gent en Antwerpen op het podium staan. Niet als de comedian die in The Guardian ooit treffend als ‘sado-dadaïst’ omschreven werd, wel als voorganger van zijn jazzband The Painkillers. Wat hij ook doet, hij permitteert er zich doorgaans een grijnsje bij dat hem, als hij minder bekend was geweest, vast op semivaste basis op een pak slaag kwam te staan.

De Teeuwen die we ter hoogte van café Wildschut in Amsterdam ontmoeten, is niet meer de man die een zomer geleden een boete van 600 euro kreeg omdat hij tijdens ‘Zomergasten’ in de studio een sigaret opstak: hij is al een halfjaar gestopt met roken (‘Een mijlpaal. En tevens lange tijd verschrikkelijk’). Twee seconden nadat hij de afspanning is binnengekomen legt hij zijn grote hand op het hoofdje van de dichtstbijzijnde baby. Nog voor ik hem kan vragen of hij eraan denkt voor minister-president te campaignen, stelt hij me voor aan de éénjarige in kwestie: zijn dochter en de bijbehorende jonge moeder blijken een halfuurtje eerder al aaneen belendend tafeltje te hebben postgevat. Hans Teeuwen: het gezinsinterview.

HUMO Op 2 november is het tien jaar geleden dat Theo van Gogh vermoord werd. Denk je iets te doen om meer dan anders bij die verjaardag stil te staan?

Hans Teeuwen «Nee, ik ben niet zo iemand van de data. Ik merk wel dat ik ineens weer veel gevraagd word om er iets over te vertellen, om interviews te geven. Ik weet het nog niet. Ik zie wel hoe mijn pet staat. Maar ik geloof niet dat ik er veel nieuws over te zeggen heb. Mijn gouden stelregel is: als ik geen zakelijke reden heb om interviews te geven, moet ik het niet doen. Ik maak alleen een uitzondering op die regel als ik een heel duidelijke, ideële reden heb, van: ‘Ik moet mijn mening hierover de wereld insturen, want niemand anders doet het.’»

HUMO Ik voel me gebruikt.

Teeuwen (roept in de richting van de dictafoon) «En ík dan?! (Tergend) Alsof jij me zomaar komt interviewen uit de goedheid van je hart.»

HUMO Touché. Theo was een vriend van je, en zelf stond je altijd al een ongebreidelde freedom of speech voor. Heb je de indruk dat er momenteel naar jou gekeken wordt om het kruitvat in het Midden-Oosten van een mening te voorzien?

Teeuwen (denkt lang na) «Ik heb wel het gevoel dat er meer discussie mogelijk is dan een paar jaar geleden. Er zit vooruitgang in: er kan nu over de islam gepraat worden. Niet echt frontaal, natuurlijk: de leer, de symbolen en de heilige geschriften echt belachelijk maken en hard bespotten, is nog steeds link. Stel dat ik morgen, zeg maar, een Koran om een varken bind en dat beest vervolgens vrijlaat in de stad: ja, dat zou tot enige ophef leiden. Ik bedoel dat niet alleen vrome, fundamentalistische moslims zich er boos over zouden maken, maar dat ook heel veel hoofdzakelijk links georiënteerde Nederlanders er monkelend over zouden doen. Als me dan iets overkwam, zouden ze zeggen: ‘Ja, ja, mja, maar dat heb je toch ook een beetje aan jezelf te danken, Hans.’ Snap je? Het taboe is geïnstalleerd.

»Een variant op het stockholmsyndroom: dat is wat ik denk dat het is.»

HUMO Die mag je uitleggen.

Teeuwen «Dat heel veel niet-moslims zich gaan identificeren met de gijzelnemer, om het maar zo te zeggen. Toch een beetje: ze nemen het taboe klakkeloos over. Ze vermoeden volgens mij dat ze empathie vertonen door te zeggen: ‘Ja, als die moslims zó heftig reageren, zal het inderdaad ook wel heel erg zijn, wat Hans daar gedaan heeft.’ Zo ging het toch bij Ayaan Hirsi Ali: zij werd met de dood bedreigd en als reactie daarop zeiden heel wat Nederlanders: ‘Tja, maar ik vond die Ayaan ook wel heel ver gaan. Ze was erg extreem.’ Waarmee ze die doodsbedreiging dus eigenlijk impliciet – nee: expliciet – goedkeurden. Honderden keren heb ik die discussie gehad. Ik zei dan: ‘Geef eens een voorbeeld van wat ze gezegd heeft dat jij zelf persoonlijk zo extreem vindt.’ En dan kwam er steevast niks. Niks. Dat zou toch iets moeten zeggen? Dat je iemand extreem noemt, maar je kan niet uitleggen waarom: wat zegt jou dat?

»Dat is nu nog steeds aan de hand. Maar dat er kwalijke kanten zitten aan de islam, dat besef is nu onderhand niet meer tegen te houden. De politiek correcte gemeenschap kan nog zo zijn best doen en aldoor roepen: ‘Dit heeft niets met de islam zelf te maken, het zijn geradicaliseerde elementen die je in elke godsdienst terug zou kunnen vinden’. Maar er zijn inmiddels zo veel dingen die ‘in het geheel niets met de islam te maken hebben’ en tegelijkertijd wel aan alle kanten over de islam lijken te gaan, dat het stilaan begint door te sijpelen. Mensen gaan zien dat er toch echt een groot probleem is. Dat het hier om opvattingen gaat die heel moeilijk te rijmen zijn met wat wij de vrije samenleving noemen.»

HUMO Het klinkt raar, maar zou het kunnen dat de dood van Theo op die manier ook iets heeft opgeleverd; een groter publiek bewustzijn, bijvoorbeeld? En zou daar een vorm van troost in kunnen zitten?

Teeuwen «Ja, weet ik veel. Er is sindsdien natuurlijk nog veel meer gebeurd, en nog elke dag. Zo veel aanslagen, Boko Haram die die meisjes ontvoert, Al-Qaeda nog steeds, en Hamas, en Hezbollah... De geest is niet meer in de fles te krijgen. Er is iets gaande. En het hééft met de islam te maken. We moeten het probleem in de ogen zien, en benoemen, en dan moet iedereen die een beetje intelligent is zijn denkkracht maar eens in de tank gooien om samen te kijken: ‘Hoe gaan we hiermee om?’ Doen alsof er niets aan de hand is, is voorbijgestreefd.

»Daarom vind ik het ook griezelig om te zien wat je nu in Nederland hebt, hoe zo’n Sybrand Buma van CDA de oplossing gevonden denkt te hebben in de oproep om de vrijheid van meningsuiting dan maar te gaan inperken. Dat is: angst voor islamitisch fundamentalisme en daarbij op een christelijke manier de kans schoon zien: ‘Wij weten wel hoe we het moeten aanpakken. We gaan een beetje in de vrijheden hakken; dat is misschien sowieso beter.’ Die reactie: die vrees ik.»

HUMO De redenering is ook dat de hele Islamitische Staat vooralsnog redelijk ver van de eigen voortuin verwijderd is.

Teeuwen «Ja, dat dénkt men. Maar 73 procent van de Nederlandse moslims noemt de Syriëgangers en jihadstrijders onverbloemd helden, bleek onlangs uit een poll. Nou, dan lijkt er mij toch duidelijk een verschil van opvatting te bestaan over vrij fundamentele kwesties in de samenleving. Dat vraagt om aandacht.»

Allitererende goorheid

HUMO We zouden ook aandacht voor je nieuwe plaat hebben. Is er al een titel?

Teeuwen «Nee, daar zit ik nog een beetje mee te worstelen. De allerlaatste optie is: een songtitel opwaarderen tot plaattitel. Maar alleen als ik het echt niet meer weet, want ik vind dat eigenlijk een beetje flauw. De titel moet er één worden die de mensen onthouden. En hij moet wat schmutzig klinken. De Stones hebben altijd mooie titels: ‘Beggars Banquet’, ‘Let It Bleed’, ‘Sticky Fingers’... Zoiets, maar dan in het Nederlands. Iets van een allitererende goorheid, graag.

»Goeie titels in de eigen taal die bijblijven: ze zijn niet dik gezaaid. Zou jij meteen tien Nederlandstalige plaattitels kunnen opnoemen? Ik ook niet. De eerste waar ik nu aan denk is ‘Doris Day en andere stukken’ van Doe Maar, maar veel verder kom ik niet.

»Dat doet me eraan denken. Ik zat een keer in een café, bleek Henny Vrienten daar ook te zitten, met nog iemand erbij. Hij had in die periode net opgetreden met Doe Maar in Ahoy, en ik vroeg hem: ‘Hé Henny, ben je nog steeds hees van Ahoy?’ De man naast hem bleek zijn uitgever, en die zei: ‘Hey, maar dat is een goede titel voor je live-cd, Henny: ‘Hees van Ahoy’.’ Zo is die plaat uiteindelijk ook gaan heten. Ik heb die dus per ongeluk verzonnen, maar er was wel iemand anders voor nodig om er op dat moment een goede titel in te zien.»

Pauze. Wanneer de fotograaf arriveert en het gesprek een halfuurtje stilgelegd wordt, schuift Teeuwen mij zijn laptop toe: ‘Terwijl ik lekker voor foto’s ga poseren, kan jij alvast naar de nummers van mijn nieuwe plaat luisteren. Primeur!’ Hij zegt het met wat van dicht lijkt op een mix van trots en lichte onzekerheid, wat mij voorkomt als een vreemde toestand voor Hans Teeuwen, de publieke figuur.

De trots snappen we het best: het blijken voldragen songs van eigen vinding die afwisselend naar de lach, het gemoed en de benen mikken – en een plaat die het verdient meer en betere oren te bereiken dan de mijne.

Teeuwen (klaar met poseren) «Er ontbreekt nog één song: ‘Broodje worst’, een single van een paar jaar geleden die er nu ook bij mag. Op YouTube is die ruim boven de honderdduizend views gegaan, en dat vond ik mooi. Vooral omdat-ie misschien maar één of twee keer op de radio is gedraaid en daarna nooit meer. Ik vermoed dat de zinsnede ‘Krijg de kanker, Zwarte Piet!’ daar heeft voor gezorgd, maar zeker weet je het nooit.»

HUMO Nu jij erover begint...

Teeuwen (snel) «Nee, nee, die song was er al vóór de ‘Wel of niet Piet’-controverse.»

HUMO Daarom. En je hebt verder, middels een cameo in ‘Jiskefet’, ook een iconisch geworden Sinterklaas-vertolking op je cv staan: heeft men eigenlijk al getracht jou vast te pinnen op een mening?

Teeuwen «Nee. Ik ben er nog goed buiten gebleven, vind ik, uit die discussie.

»Treft: ik heb er ook niet echt heel diepe emoties over. Ik leef niet bijzonder mee met de mensen die dat Pieten-gegeven racistisch vinden, maar ook niet met de andere kant. Het maakt me allemaal niet zo veel uit, ik vind het hele feest sowieso iets oubolligs hebben. Maar sociologisch vind ik het wel een zéér interessante situatie. Hoe zich dat ontspint, hoe er zo snel extreme kampen zijn ontstaan... Fascinerend om naar te kijken. Het zegt veel over zo veel verschillende dingen. Over politieke correctheid, over mensen die verslaafd zijn aan het slachtofferschap, over verkrampt nationalisme, over conservatisme... Dat is al heel wat.»

HUMO Erger je je er ook aan?

Teeuwen «Misschien nog wel het meest aan het dogmatische aspect van de discussie. De vaststelling dat die zwarte lul voor zo veel mensen ineens zo heilig is. ‘Alles moet voor eeuwig en altijd hetzelfde blijven, dus kom vooral niet aan onze Zwarte Piet!’ Heel irritant: dat er een Facebook-pagina voor het behoud van Piet wordt opgestart, en dat miljoenen mensen denken dat te moeten liken.

»Maar wie ik anderzijds bijna net zo vervelend vind, zijn zij die de discussie hebben aangezwengeld. Vanuit de verontwaardiging: ‘Maar kijk dan toch wat onze mensen allemaal is aangedaan!’ Dat kamp zit vol misplaatst piëtisme. Dat verslaafd zijn aan het slachtofferschap, dat zit er heel hard in. Alsof ze echt allemaal persoonlijk op een slavenschip hiernaartoe gebracht werden. Ik begreep hun punt nochtans ergens: ’t is inderdaad wel een beetje een raar zicht, zo’n Piet in 2014. Maar de manier waarop ze het aanbrachten, was gewoon slecht. Ik snap heel goed dat daardoor bij veel mensen de hakken in het zand gingen.

»Daarbij: de manier waarop Zwarte Piet geportretteerd wordt, was de voorbije decennia sowieso al aan het veranderen. Het verandert voortdurend.»

HUMO Is er een oplossing in zicht?

Teeuwen «Ach... Ik zei het al: misschien heeft het feest wel gewoon zijn beste tijd gehad. Maar eerlijk: het enige wat ik er altijd al leuk aan vond, was juist Zwarte Piet. Als jongetje wil je graag Zwarte Piet zijn, nooit Sinterklaas. Ja, die ouwe vent had de cadeaus, maar verder was-ie volstrekt oninteressant. Altijd maar handjes staan schudden, met zijn witte handschoenen. Wat heeft hij te verbergen? Precies of hij wil niet dat er vingerafdrukken achterblijven. En het katholieke dat eromheen hangt, is al helemaal vies.»

Tussentitel

HUMO Heb je mensen in je omgeving aan wie je nieuw materiaal altijd het eerst laat horen? Een functionerend klankbord?

Teeuwen «Ja: de moeder van mijn kind, hier. En nog een paar mensen. De vriendenkring. Soms laat ik hen ook dingen veel te vroeg horen, omdat ik zo gretig en enthousiast ben. Terwijl de songs dan bijvoorbeeld vaak nog helemaal niet gemixt zijn, wat toch alle verschil maakt.

»Niet dat ze eerlijk zijn, natuurlijk. Ze durven me niet te kwetsen. Zij zien ook hoe obsessief ik bezig ben, en je ziet ze denken: ‘Als ik nu zeg dat het slecht is, valt hij compleet uit elkaar. Dan krijgen we ’m nooit meer op de rails.’ Vroeger had ik ook meer verbale jamsessies met vrienden. Dan flapte ik er allerlei dingen uit die ik later uiteindelijk in mijn shows zou verwerken. Dat gebeurt nog wel, maar veel minder. De situaties waarin je met vrienden rondhangt, tijd zat hebt, een beetje aan het blowen bent en het leven eigenlijk alleen daarom draait – die zijn steeds moeilijker te verwezenlijken. Die try-outsituatie verdwijnt dus wat.

»Mensen hebben andere dingen te doen. En ze denken wellicht ook: ‘Ja, dat is allemaal wel leuk en aardig, Hans. Die vondsten van jou, dat weten we nou wel. En straks weer een prachtige show, zeker. EN WIJ DAN?’ Nee, ik zou nu bijna iemand moeten betalen om de hele dag met mij op te trekken.»

HUMO Je bent nu zelf ook één jaar vader. Wat heeft dat voorlopig niet gebracht wat je er wél van verwacht had?

Teeuwen «Het gevoel voor eeuwig opgesloten te zitten. Ik had me op het allerergste voorbereid, want als je zegt dat je vader wordt, gaan de mensen je uit een soort sadisme ineens de meest afschuwelijke verhalen vertellen. ‘Alles wordt anders. Maak je borst maar nat. Je. Hele. Leven. Verandert!’ Terwijl dat dus helemaal niet zo blijkt te zijn. Ik begrijp nu dat dat vooral verkondigd wordt door die mensen die zelf een mislukt leven hebben, en er blind voor zijn dat dat gewoon aan henzelf ligt.

»Wat je ook hoort: ‘Vader, jij? Of all people?’ Maar het is me dus heel erg meegevallen. Ik heb niets gemerkt van alle ellende. Dat je je vrijheid zou kwijtspelen, softer zou worden, creatief minder ambitieus: allemaal onzin. Als ik eenmaal echt in een project zit, krijgen alle neuroses, de symptomen van het perfectionisme, me nog steeds in de greep, hoor. Beter: nu krijgt die obsessie er een extra nut bij, want het is een welkome afwisseling van alle verzorgende taken die mij ten deel vallen.»

HUMO Je bent nu 47. Nog drie jaar, en dat maakt vijftig. Ga je dan vanzelf nadenken over de eigen sterfelijkheid?

Teeuwen (onmiddellijk) «Nee, want ik ben Peter Pan, de volkomen leeftijdsloze personificatie van het rock-’n-rollachtige levensgevoel. Leeftijd is geen issue.»

HUMO Perfect antwoord. Uit de verder lovende recensie van een The Painkillers-concert van eerder dit jaar: ‘Het blijkt nog altijd vreemd om Hans Teeuwen ineens serieus te moeten nemen.’

Teeuwen «‘...dat hij niet zijn Hans Teeuwen-ding doet’? Ja, dat zal altijd een vloek blijven, maar het is niet anders.»

HUMO Noem eens een held die halverwege zijn of haar carrière ineens iets anders ging doen maar die je net zo goed geweldig bleef vinden.

Teeuwen «Het beste voorbeeld is sowieso Woody Allen. Die maakte jarenlang gewoon van die goofball-achtige komedies, gag na gag, opeenstapelingen van niets dan grappen – en vervolgens ging hij ineens heel serieuze Ingmar Bergman-achtige films schrijven en daar kreeg hij dan nog veel meer lof voor.

»Allen heeft het voor elkaar gekregen, maar verder mislukt het bijna altijd. Rockgroepen die in één keer rockopera’s gaan maken: verschrikkelijk. Het is een risico, maar: je moet het niet doen omdat je per se graag iets anders wilt. Je moet wel echt affiniteit hebben met de nieuwe wending. Die plaat maken: dat is wat ik nu moest doen. En als niet iedereen mee wil: so be it. Nu eens heb je een groot publiek, dan weer een kleiner.

»Ik heb zeer veel energie gestopt in mijn plaat, terwijl ik goed besef dat ik er niet veel exemplaren van ga verkopen – en door daarover na te denken realiseerde ik me onlangs plots, misschien wel voor het eerst: al die gasten die ik ken die boeken schrijven, die hebben dit dus hun héle leven! Die zijn soms maanden, járen met iets bezig, daar worden vervolgens vierhonderd exemplaren van verkocht, en dat was het dan. Op naar de volgende maar weer.»

HUMO Ben je om die reden voor deze tweede plaat naar het Nederlands overgeschakeld: omdat het herkenbaarder is voor de Teeuwen-fan? Je vorige jazzplaat klonk als ‘een band met Hans Teeuwen erin’, deze is meer ‘Hans Teeuwen met een band erbij’.

Teeuwen «Dat komt inderdaad door dat Nederlands, maar dat was niet de reden. Een handige bijkomstigheid, misschien.

»Ik vond het in de eerste plaats een uitdaging om te kijken of ik Nederlandse liedjesteksten kon schrijven die cool klinken, die swingen en die ballen hebben. Dus zonder dat het ineens kleinkunstachtige luisterliedjes gaan lijken.

»Ik had eerst een tv-serie geschreven. Ik had in mijn hoofd helemaal uitgeklaard hoe het er moest gaan uitzien. En er waren wel wat omroepen geïnteresseerd, maar het budget dat ze ons aanboden was iets te klein. Het speelde zich een beetje af in een eigen universum: dan moet wel alles kloppen.»

HUMO Kan je vertellen waar die serie over zou gaan?

Teeuwen «Ze zou ‘Jackson & Malone’ heten. Een whodunit over een gruwelijke moord op bejaarden in een kleine gemeenschap. Een speciale eenheid met onbeperkte bevoegdheden – de EMB, ‘Extreme Misdaadbestrijding’ – krijgt de opdracht dat op te lossen. En ondertussen speelt er nog vanalles in dat dorp. Perverse obsessies en zo: daar moest nog eens een serie over gemaakt worden.»

HUMO (lacht)

Teeuwen «Waarom lach je? Wat ik net zei, is allemaal waar, hoor. (Kijkt me indringend aan) Nee, écht! De belangrijkste referentie bij het schrijven was ‘Twin Peaks’, maar ik geloof niet dat we daar op zich uniek in waren. Elke televisieseriemaker refereert aan ‘Twin Peaks’.

»Goed: uiteindelijk is het niet doorgegaan – heel naïef van mij: ik heb daar erg veel werk ingestoken, en me daarna pas afgevraagd: ‘Kunnen we dit praktisch wel bolwerken?’ Maar zo was ik ondertussen wel tot het idee gekomen opnieuw muziek te maken. Het leek me leuk zelf de muziek voor de serie te schrijven – goeie grooves, funky dingetjes die je kon gebruiken als filmmuziek. Toen bleek dat de serie niet doorging, ben ik toch maar met de band de studio ingegaan. Dat was heel fijn werken omdat het zo ongebonden was. We zaten nergens aan vast.

»En ondanks – of net dankzij – die wat oneigenlijke manier waarop ze tot stand gekomen is, heb ik meer verwachtingen van deze plaat dan van ‘How It Aches’, de vorige. Ik denk dat de nieuwe meer kans heeft om iets te bereiken. De eerste was eigenlijk een soort liveplaat. Het productietempo lag hoger: we mixten vijf of meer nummers per dag. Nu was het: één dag, één nummer. Dat scheelt.»

HUMO Nederlandstalige jazz: zou er een precedent zijn?

Teeuwen «Volgens mij niet. Je hebt wel een paar rappers gehad die redelijk grooveden. Extince – ken je die nog? – vond ik heel graaf. Een redelijk jazzy rapper. En we hebben tekstdichters gehad wier teksten zich heel goed lenen tot het soort songs dat ik geschreven heb. Annie M.G. Schmidt, bijvoorbeeld (lacht). De woorden ‘Pluk van de Petteflet’: geweldig om te zingen. ‘Dikkertje Dap’ ook. En deze plaat is overigens natuurlijk niet alléén maar jazz. Het is popmuziek gespeeld door jazzmuzikanten, zoiets.

»Het Nederlands is een redelijk goede taal om in te rappen. Doordat het nogal houterig en hakkend is, kan je er heel lekker staccato mee fraseren.»

HUMO Je treedt, ook omdat de plaat er nog niet is, voorlopig niet zo vaak op. Wat doe je tussendoor?

Teeuwen «Broeden. Nadenken. En nu ik uitgebroed ben over de plaat, denk ik erover na misschien nog eens alléén het podium op te gaan. Een cabaretshow, maar alleen als ik iets vind waardoor het zich onderscheidt van alles wat ik hiervoor al deed.

»Ik heb de indruk dat theater over zijn hoogtepunt heen is, en dat ook stand-upcomedy een beetje zijn appeal heeft verloren. Ik merk dat ik in elk geval niet meer naar anderen ga kijken. Je wordt ermee doodgegooid: er zijn wel érg veel mensen die alleen op een podium staan en aan stand-upcomedy doen. Er moet iets nieuws komen, iets dat verrast. Daar zoek ik naar: wat zou mij wél nog bij de les houden, wat zou ik zelf nog willen zien?

»Misschien, als ik nog een show maak, ga ik er andere dingen bij nemen. Audiovisuele dingen, muziek, één grote show met allerlei verschillende elementen, daar broed ik op.

»Ik ben tegenwoordig nogal gefascineerd door de vaststelling dat zo veel mensen massaal naar die dancefestivals trekken. Dan dompelen ze zich onder in een orgie van ritme, geluid en lichteffecten. Denk ik: ‘Wat als je daar nu nog iets aan zou toevoegen?’ Tekst, bijvoorbeeld. Want nu wordt er op zo’n dancefestival niet echt tegen je gesproken. Ja, soms één of ander esoterisch zinnetje. Het lijkt me interessant om daar verder over na te denken, om zo’n grote groep mensen mee te nemen naar een plaats die ze niet verwachten, om ze te manipuleren, een kleine dramatische lijn aan het gegeven toe te voegen.»

HUMO Zeg je nu dat je zelf een festival wil beginnen, of dat je volgend jaar gaat samenwerken met Armin van Buuren?

Teeuwen «Er moet toch een moment komen dat die massa een beetje uitgekeken geraakt op het concept? Ik snap de appeal van zo’n dancefestival, en zeer duidelijk is dat het goed gedaan wordt – maar het is op de keper beschouwd toch redelijk primitief. Het draait allemaal om het obligate ‘Jaaa, we nemen wat gas terug, we wachten even, we houden nog even onze adem in, en... jááá, daar gaan we weer! Meer licht, meer volume!’ Veel kans dat ik uit mijn nek lul, maar volgens mij komt daar ooit het moment dat één iemand plots, tussen twee beats door, uitroept: ‘IK VERVEEL ME!’ De idee is dat ik dan klaarsta om die mens te omhelzen.

»We zien wel.»

HUMO De muzikant Mark Kozelek, het nukkige genie van onder meer Sun Kil Moon, heeft zijn publiek onlangs ergens voor ‘fucking hillbillies’ uitgemaakt, en: of ze nu eindelijk eens ‘hun muil wilden houden’. Nieuw was dat niet, want hij spreekt zijn publiek al jaren op die manier aan. Maar herken je de neiging om je boos te maken op de mensen in de zaal?

Teeuwen «Nee. Ik heb me altijd wel een soort brutaliteit gepermitteerd – dan riep ik soms: ‘Ik heb geen respect meer voor jullie!’ – maar nooit gemeend. Uiteindelijk zijn zij de baas. Omdat ze met zovelen zijn, sta jij op dat podium tegenover een soort monster. Zij zijn, allemaal samen, het genie. Alle breinen van die mensen bij elkaar... Wat zij collectief kunnen bedenken, maken, beoordelen: you’re outnumbered as a motherfucker. Ik ken die Kozelek niet, maar op het publiek gaan schelden is altijd dom. Hoe je het ook draait of keert: als ze onverschillig blijven bij wat je doet, heb jij gefaald. Er is altijd iets wat je had kunnen doen om hen bij de les te houden. En daarnaar zoeken is sowieso interessanter dan excuses moeten zoeken voor waarom het niet gelukt is.

»(Stil) Ik klink nu echt heel braaf, hè. Maar ’t is wel zo.»

HUMO Wat is het vreemdste compliment dat je ooit kreeg?

Teeuwen «Kwam er op een dag een jongen op me afgestapt, zei hij: ‘Ik ben net als jij, Hans! Ik heb mijn wijf óók in elkaar geslagen!’ (lacht) Uit wat ik eens gezegd heb in een show, meende hij dat te kunnen afleiden. Dat vond ik een wat vreemd compliment.

»En verder, iets frequenter: ‘Ik vind het heel dapper dat je dat durft, zo’n plaat maken.’ Dan bedoelen ze – nee: zeggen ze er soms ook letterlijk bij: ‘Geen hond die erop zit te wachten, maar jij hebt het toch maar mooi gedaan. Petje af.’ In dat stadium ben ik nu blijkbaar beland. Ik maak er maar het beste van.»