Koppen XL: Game over!

'Schat, kom je eten?' - 'Nee ma, ik zit in een raid met mijn guild, we gaan Yogg-Saron downen in Ulduar-Heroic!' Dankzij rollenspellen als 'World of Warcraft' rukt de spraakverwarring in Vlaanderen zienderogen op. Computerspelletjes zorgen niet alleen voor dovemansgesprekken tussen ouders en kinderen, ze zijn ook behoorlijk verslavend.

Het CAD Limburg - CAD staat voor Centra voor Alcohol en andere Drugproblemen - is de eerste instantie in Vlaanderen die hulp biedt aan gamers die de echte wereld voor de virtuele wereld hebben ingeruild.

Huub Boonen (psycholoog) «De laatste jaren zagen we steeds vaker dat we niet alleen vragen over alcoholproblemen kregen. Mensen vroegen zich ook af of er iets bestaat als een internetverslaving. We zijn toen gaan kijken of er gelijkenissen bestaan met andere vormen van verslaving, en dat bleek wel degelijk zo te zijn. Alleen kon je er nergens mee terecht.»

HUMO Bestaat er dan echt iets als een internetverslaving?

Boonen «Een paar jaar geleden stond het fenomeen nog volop ter discussie - vooral in Amerika. Sommige mensen zeiden: 'Het is iets van voorbijgaande aard: vroeger was men bang voor televisieverslaving, maar ondertussen heeft iederéén tv en het valt toch behoorlijk mee.' Maar psychologen werden steeds vaker geconfronteerd met mensen die door hun computergebruik in de problemen kwamen, of wier omgeving - hun partner of kinderen - hun gedrag niet meer zagen zitten. De discussie is nog niet beslecht, maar in de volgende editie van de DSM - het handboek voor psychiaters - zal spelverslaving naar het schijnt als een specifieke stoornis worden opgenomen, net als bijvoorbeeld gokverslaving.»

HUMO Wat zijn de symptomen?

Boonen «Spelers hebben er vaak moeite mee om hun spel te onderbreken voor een gezamenlijke maaltijd. Ouders spreken met hun kinderen af wanneer het etenstijd is, maar ze slagen er niet in die te laten respecteren. Dat vinden ze erg storend, want daardoor gaat het gezinsleven erop achteruit. Maar als ze erover willen praten, botsen ze op weerstand; op de duur kan er zelfs niet meer over gepraat worden. Sommige ouders denken dan: 'Hij moet toch eten, ik breng het wel naar zijn kamer.' Ze verleggen hun normen, en dat is geen goede strategie.

»Bij een verslaving merkt de omgeving meestal het eerst dat er een kink in de kabel is. De meeste vragen over spelverslaving komen dan ook van ouders of scholen. Als jongeren bij ons op gesprek komen, haken ze vaak na één of twee keer af: ze zien het probleem gewoonweg niet, in hun ogen is gamen gewoon leuk.»

HUMO Kennelijk zijn rollenspellen als 'Word of Warcraft' het meest verslavend.

Boonen «In zo'n spel maak je deel uit van een clan. Geregeld wordt er afgesproken: van dan tot dan moet je online zijn, want dan gaan we battelen. Dat betekent dat je een andere clan probeert te verslaan. En dat kan wel een paar uur duren. Valt zo'n gevecht net op de dag voor je een toets hebt op school of een spreekbeurt moet houden, tja... Speel je dan ook nog via een Amerikaanse server, dan zit je algauw 's nachts achter je pc. Binnen de kortste keren ligt je hele ritme overhoop.

»Eens je in een clan zit, is het ook niet zo makkelijk om eruit te stappen: je maakt virtuele vrienden, je hele sociale leven speelt zich daar af. Op de duur leef je meer in de virtuele wereld dan in de echte. Er zijn gasten die niet meer naar school gaan, familiefeestjes hebben voor hen geen belang meer, afspreken met echte vrienden evenmin. Alleen de clan telt nog mee. Je wilt erbij horen, steeds beter worden in het spel en gezien worden door de anderen.»

HUMO In rollenspellen kun je jezelf een sterke persoonlijkheid aanmeten, bijvoorbeeld die van een magiër of krijger. Is het iets voor jongetjes die gepest worden op school?

Boonen «Mensen met een laag zelfbeeld maken sowieso meer kans om verslaafd te raken. En in games kun je snel je status verhogen. De tijd die je er online insteekt, is bijna recht evenredig met wat je eruit haalt: hoe meer je speelt, hoe sneller je bij de besten bent. Dat is niet altijd zo in het offline-leven: het is niet omdat je veel traint, dat je een topvoetballer wordt.»

HUMO Werkt online gamen andere verslavingen in de hand: sloten Red Bull drinken, sigaretten roken...

Boonen «Als je aanleg hebt om verslaafd te worden, zal je snel verslaafd raken aan games, aan sigaretten, aan alcohol... Er zal zeker weleens iemand speed gebruiken om een lange nacht door te komen. En ik heb ook iemand gekend die meer wiet ging roken om de saaie momenten door te komen: gek genoeg gaat er ook veel verveling met die games gepaard.»

HUMO In Amerika zou 1 op de 12 jongeren verslaafd zijn.

Boonen «In Nederland spreken ze van 3% tot 11%, al naargelang van de criteria die je hanteert. Dat is niet min. Maar problematisch internetgebruik zien we niet alleen bij jongeren: ook volwassenen verliezen zich in rollenspellen.»

HUMO Bij ons liep het één keer bijna slecht af: een 15-jarige jongen speelde de hele kerstvakantie lang 'World of Warcraft', tot hij totaal uitgeput in coma ging.

Boonen «Ja, de moeder van die jongen had sowieso weinig aan hem te zeggen. Want je ziet het maar zelden gebeuren dat jongeren zolang kunnen doorgaan met hun foutief gedrag dat het totaal uit de hand loopt.»

HUMO In Nederland zijn er privéklinieken die met spelverslaafden naar Afrika gaan om de Mount Kenya te beklimmen. Dat lijkt me nog wel wat!

Boonen «Ze verleggen het zoeken van kicks naar het echte leven: bergbeklimmen, paintballen... Je bent dan 24 uur per dag omringd door hulpverleners. Dat is mooi. Maar het gewone leven is soms saai, en daar moet je je weg in vinden. De vraag is: wat doe je als je terugkomt van Kenia?»

HUMO U houdt één keer per week of per twee weken een gesprek met mensen die problemen hebben.

Boonen> «Ja, we proberen hen inzicht te geven in hun probleem en motiveren hen om hun computergebruik binnen de perken te houden. We zetten hen op een internet-dieet: tenslotte is het een deel van hun leefwereld - je moet hen er ook niet volledig van afhouden.»